17 Kasım 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

17 Ikînciteşrin 1935 CUMHURÎYET Balık ihracatı Çabuktayyare yapmanınyolu mükemmel tayyarelerin lisansını almaktır Avrupa devletlerinden 14 ü muhtelif Fokker tayyarelerinin lisanslarını satın alarak bunları kolayca kendi memleketlerinde yapmışlardııv İtalyan ve Yunan gemileri boyuna mal götürüyor Son günlerde şehrimizde torik ve palamut balığı ihracatı mühim jurette art mıştır. Şimdi üç İtalyan ve iki Yunan balıkçı gemısile birçok Yunan motörü Sırkecı rıhtımında mütemadiyen balık yüklemektedir. Bahkpazarı cıvarındaki dük • ânlar hemen birer balık imalâthanesi manzarasını almıstır. Yüzlerce kişi baIık ı ambalâjile meşgul olmaktadır. Bundan dolayı dahilce de balık fiatleri bir rürlü düşmemektedir. Şimdi piyasada perakende olarak torik fiatleri 2530 kuruş arasındadır. İhrac edilen toriklerin piyasası dün 3 0 kuruştu. Balıklar iki şekilde ihrac edilmektedir. Bunlardan mühim bir kısmı bütün olarak buzlu sandıklar içınde bir kısmı da dılım halınde ve tuzlanarak ihrac edilmektedır. Biîlur gibi sesile dünyayı coşturan artist: Grace Moore Beyaz perdeden başka meşhur Metropolitan operasmda da alkış toplıyan yıldız gencliğinde *>esini kaybetmek felâketine uğramıştı Bursada şarbon hastalığı mücadelesi Bursa (Özel) Bu yıl ilimizde birçok insanda görülen şarbon hastalığile esaslı surette mücadeleye girişilecek ve bu hastalığln imhası için en sıkı tedbirler alınacaktır. önümüzdeki mart ayının başından itibaren alınacak tedbirleri tesbıt etmek üzere şehrimize gelen Baytar Umum Müdürlüğü salgın hastahklar seksiyonu mütehassısı Naki Cevad Akkır man ll Baytar Dırektörümüz Tahsin Nahid Uygurla bu konu üzerinde esaslı tetkikler yapmışlardır. Savaş vaziyeti tesbit edilmiştir. Mart baslangıcında ilimizin 275 köyünde ise baslanmak üzere şimdiden tedbirler alınmaktadır. Bu iş için ilimize daha iki baytann gönderileeği haber verilmektedir. Isveçte imal edilen Fokker nakliye tayyaresi Bundan evvel memlekette havacılığı Bursa da düdük çalacak! yükseltmek için bir tavyare endüstrisv Bursa (Özel) Urayımız şehirde kurmak lüzumundan bahsetmiştik. Buzeval vaktini ilân etmek için her taraf gün de çabuk ve iyi bir tayyare endüs tan duyulabilecek şekilde bir düdüğün trisi kurmak icin tutulması lâzım ge Grace Mooreun güzel bir pozu yaphrılmasına karar vermiştir. Bu düdük len volu misalimizi gene Fokkerden aiçin bazı firmalar müracaatte bulunmuşO, ses ilâhelerinin bugün dünyada yük1 bir hizmetçi ile karşıkarşıya yaşadı. Hiç larak göstereceğiz. lardır. selebılecekleri en yüce tepeye kadar çık kimse ile görüşmedi, konuşmadı. Fakat Kendi memleketlerinde muhtelif tipvaktini de boş geçirmedi, fransızca, ital te seri tavvareleri vapmak istiyen hüDüdüğün harb zamanlarında icab et mıştı. Nevyorktaki «Metropolitan» opeyanca öğrendi, uzun gezintiler yaptı. kumetlere Fokker birçok lisans satmıştikçe alarm için de kullanılması îlbaylık rasının başrollerini oynamak olur olmaz N e ise çektiği eziyet boşuna gitme kantatrislere nasib olmıyan bir şereftir. tır. eaz komisvonu kararlarındandır. Fakat o bununla iktifa etmek istemîyor mişti. Altı ay sonra sesi eskisinden daha Tavvareler, büy\ik kolavlık ve suratetmislerdir ve bu tayvareler standard du. Yeryüzünün kaç milyonda bir kişisi kuvvetli, daha billuri ve daha tatlı olmak le yapılmaktadır. Çunkü bu tavyarelekesif tavvaresi olarak kullanılmıstır. için yeni dünyanın bu san'at evine kadar üzere tekrar dönüp gelmişti. rin kanadları tamamile ahşab olup göğ Şunu da zikredelim ki Norveçte bu tav gelmek imkâm vardır. Yahud, çıkacağı *** de ve motör sehpası çelık boruların kayvare yalnız normal iniş tekerleklerile Avrupa turnelerinde kaç meraklı onu natma suretile birbirine bağlanmasın Issız adadaki alü ay nekadar ağır geçteçhiz edilmiş olnvayıp kayaklarla da dinliycbileccktir. O, istiyordu kî bütün tİse onu takib eden dört sene de o derece dan vücude getirilmektedir. techiz edilmiştir. dünya billurî setini duysun! Bu yaoış usulile, büvük masraflara çabuk geçti. Grace musikili komedilerde, İSVEÇ: tsveç askerî hava kuvvetleri lüzum gösteren fabrikalara, teçhizat ve Bu gaye ile sinemaya intisab etti. Fa kabare revülerinde, her çeşid sahne temdoğrudan doğruva Fokker fabrikalarmmakinelere hacet kalmadan birçok taydan bir seri CV rasad tavyaresi satın kat «Bir Ask Gecesi» ne gelinciye ka sillerinde muvaffakiyetten muvaffakiyete yare yapmak mümkündür. Fokker tipi aldıktan ve bunları askerî işlerde tec dar hicbir filmi onu amacına erişh'reme uçtu. Lâkin genc kız bu zaferleri kâfi tavvare yapmak icin gavet basit bir marübe ettikten sonra bu tavvarenin îsveç mişti. Ne «Jenny Lind» ve ne de «Yeni görmüyordu. Mutlaka opera Primadonrangozhane ve tesvivehane kâfidir ve hava kuvvetleri icin bir standard keşif Ay..» nası olmak istiyordu. Grace Moore opebunlar da her memlekette gavet ucuz Fokker sitteml Danimarka tayyareleri uçarken... tavvaresi olarak kullanılmasına karar Grace Moare 1901 senesi birincikâ ra san'atinde tecrübe sahibi olmak için tesis ve insa edilecesi gibi her hangi bir koslovakyanın hava hatlarının esas tay hatta Fokker F. XII tayyaresile muh vermiştir. Bundan baska bir lisansın da nununda doğduğuna göre gelecek ay ba Parise gitti. Altı ay etüd yaph ve bu fabrikanın atölvesi de bu ise varar. telif îngiliz tavyaresi arasında da mu satın alınmasına karar verilmiş ve bu varelerini teşkil etmektedir. şında tam 34 yaşına girecektir. Ailesinin müddet sonra Metropolitan operasında Fokker tipinin bu faaliyeti, birçok Biraz sonra avni fabrika daha büvük kaveseler vapılmıstır. Birçok münaka. lisans tahtında bu tavyarelerden dü bcş çocuğunun en büyüğü idi. Babası o bir imtihan geçirdi. Imtihanda dönmemişmemleketlerde mes'ul askerî ve ticarî tipte olan 3 motörlü Fokker R. IX tay salardan sonra F. XII Fokker tayyaresi zinelerle İnçiliz Bristol Pegassus mo na yakın iplik fabrikası sahibi bir zengin ti, fakat diğer işlerini bırakıp hayatını salâhivettar makam tarafından takdir varesmin lisansını satın almıştır. Bu da nin az bir zamanda daha az bir masrafla törile İsvecte vapılmıstır. edilmiştir. Tavvare varjmıvan ve yahut 18 yolcu taşımaktadır. Bu makıne bir Danimarkada yapılabilmesinin tahak Şurasını da zikredelim ki İsvecte kul dı. Küçüklüğünde misyoner olmak ve din sade oraya hasretmek teklifini kabul et tayvarelerini iptidaî bir surette imal e pratık yolcu tavvaresi olduğu gıbi, bazı kuk etmesi üzerine, F. XII tayyaresinin lsnılmak için bu tavvarede kucuk tadi uğrunda çalışmak gibi bir hevese düşmüş medi. Îkinci imtihanda sesinde bir aksilik den memleketlerde. mütehassıslar ta tadılâtla büyük bomba tayyaresi olarak insast için lisansının satın alınmasına lât yamlmış ve tayvare flotörlerle teç tü. Fakat tahsilini bitirmek için gönderil oldu. Grace tekrar bir Avrupa seyahatine rafından vapılan birçok mukaveseli a askerî hizmetlerde de kullanılabilmek karar verilmistir. Şimdi bu tayyareler hiz edılmis ve deniz tayyaresi olarak diği Naşvil sehrinde o zamanm meşhur çıktı. Îtalyada çocukken hayranı olduğu rastırmalardan sonra Fokker tipi tay tedir. Bu tavyare bugun Çekoslovakva Danimarka fabrikasında imal edilmiş ta kullanılmıstır. Kantatrisli Mary Gardeni dinleyince fik şantöz Mary Gardene rasgeldi. Tecriiyare imalinin en mükemmel ve en basit da standard bir bomba tavyaresi ola lerdir. Bugün Kopenha^la Berlin ara LKHİSTAN: Lehistan hükumeti, ha ri değisti. Onun gibi dünyanın taptığı beli artist ona bir takım nasihatler verdi. bir imal usulü olduğuna kanaat getiril rak kullanılmaktadır ve bunlardan iki sındaki hava seferleri de, Danimarkada va kuvvetlerini artırmıva karar verdi bir ses kraliçesi olmak sevdasına düştü. En iyi profesÖrleri temin etti ve htmayemistir. Bu memleketlerde Fokker usu tanesi Avia fabrikası tarafından yapı yaoılan bu tayyareleri kullanmaktadır. ği zaman enevce tetkikatta bulunmus Babasına yalvara yalvara onu da bu sine aldı. lile tavyare imalinin, hem cabuk, hem larak Yugoslavya hükumetine satıl Şurası da şayani dikkattir ki Fokker tur. Neticede Fokker tayyarelerinin Le Milânoda Metropolitan operasınm arzusuna yaklaştırdı ve ders almağa başfabrikası tarafından lisansla beraber i histanda az teçhizat ve tesisatla vaoıla de daha ucuz olduğu anlasılmıstır. mıştır. zaryosu Gatti Cazzaya da tesaladı. Yalnız, şunu da ilâve etmek gerekcab eden resimlerle malumat verildi bileceqini takdir ederek tek motörlü Fokkerden lisans alan hükumetlerin Bu tayyare gayet modern bir tayyare tir ki Gracein çocukluğundaki sesi pek düf edip sesini ona beğendirince artık adedi her sene artmaktadır. Dünyada olup birkaç tanesi daha yapılarak Çe ğinden 3 ay sonra F. XII tipindeki bu F. VII a ve üç motörlü F. VII b 3 m tayyarelerle uçuş tecrübeleri yapılmıya tayyarelprinin lisanlarını almıya karar o kadar fevkalâde değildi. Tatlı ve pü mesele kalmamıştı. 1928 senesi şubatınrasvonel çalışma için vapılan büyük koslovakva hükumetine satılmıştır. slovakva s a ş da Metropolitanm geniş sahnesinde ilk rüzsüzdü. îşte o kadar. vermLstir. başlanmıştır. gavretler, tayyare işinde de mümkün İNGİLTERE: tngiltere gibi gayet müt ibi t defa «La Boheme» operasmdaki Mimi Lehistan hava hatları, bugün üç mo MACARİSTAN: Bu memleketteki Nitekim, hocası uzun seneler onu pek mertebe standard tipler intıhabını he him millî hava sanayii bulunan bir törlü F. VII b tayyaresini kulhmmak sıkı bir tahsil ve idmana mecbur tuttu. .„, ^ çıktı. Ve üç mevsi mbütün reperl l Arms def ittihaz etmiştir. memlekette bile senelerce evvel «Arms meşhur Manfred Weiss A. G. kumpantuvarı oynadı. Faus. Julyet ve Romeo, hükuti ii yası Macaristan hükumeti için iki mo tadır. Bu tavyareden Azkaldı bu müşkülât karşısmda maksa Fokkerin tayyaresinin basitliği, bir trong Sidlev Development» kumpan Manon, Palyaço, Hofmannın hikâyeleri törlü Fokker F. VII tipindeki nakliye dından vazgeçecekti. Lâkin diğer bir taçok hükumetlerin hava kuvvetlerinde yası tarafından Fokker F. VII b ve 3 m. ve saire.. tavyaresi lisansını satın almıstır ve pek de kullanılmaktadır. nınmış şantözü Karmende görüp topla Fokker tipini bir standard tip olarak tayyaresinin lisansı satın almmıştır. Bu az zaman zarfmda bu lisansla Macar İSVİCRE: Birçok askerî tayyareleri dığı alkış ve takdirlere şahid olunca tek İki mevsim arasında Avrupada bir turkullanmalarına 'sebeb olmuştur. nevilerden bu îngiliz fabrikası tarafınhükumetinin hava hattı olan Malerte ve bilhassa Fransız tavvare^erini etüd neye çıktı. Paris, Kan. Monte Karlo orar dişini sıkmağa karar verdi. Fokker tipi tavyareierin lisansını sa dan birook tavvare imal edilmiş olup müteaddid makineler teslım etmiştir. ve mukavese ettı'kten sonra İsvicre hüperalarında ve Belçikada muhtelif ope Isin uzaması ailesine de usanç getir tın alan memleketlerle bu memleket Avustralvava bile verilmistir. İTALYA: Birkaç sene evvel îtalyada kumeti de Fokkerin Amsterdamdaki ralar oynadı. Amerikaya dönüşünde lerde imal edilen tayyare tipleri hak İngılterede «Air Speed Ltd» hava hat <Officine Ferrorati Meridionale» fabri fabrikasında varjılmıs olan CV tayvare misti. Temini kabil olmıyacağını zannetevvelâ kendi doğduğu yerden başlıyarak kmda asağıda izahat veriyoruz. Bunlar a tile müteaddid tipte Fokker tayyarele kası, Fokker askerî CV tipinkedi tay lerinden nümune olarak birçok tayyare tikîeri gayeden onu döndürmeğe çalıştırasında bilhssa, İngiltere ile Almanva rinin imali hakkında yeni bir anlaşma varesinin lisansını satın almış ve İtalya satm almıs ve bundan baska bu tayya lar. Grace gizlice Nevyorka kaçtı, tah bütün büyük şehirlerde konserler verdi. nın senelerce hem askerî. hem de ticarî vapılmıstır. Bu durum tabiidir ki Holivudu ken siline devam etti. Fakat ailesi para gön hükumetinden de bu tipte birçok tay renin lisansını da satm almıştır. DANİMARKA: Birkaç sene evvel Datipte Fokker tayyareleri imal ettikleri yare siparişi almıştı. CV tayyaresi İtal İsvifre hükumeti bu tetkikatını, elde dermiyordu. O da hayatını kazanmak i disine lâkayd bırakamazdı. Sinema mernimarka hükumeti Fokker tipindeki va hava kuvveti için bir standard keşif mevcud bilumum malumata istinad et çin kabarelerde şarkı söyüyordu. Hatta kezinde büyük törenle karşılandı ve tanındıkkate değer. tavyarevi standard ordu tavyaresi ola tavyaresi olarak kabul edilmiştir. BELÇİKA Birçok senelerdenberi astirdiği gibi, muhtelif memleketlerin tay «Kara Kedi» kabaresindeki müşteriler mış Isveçli şantözün hayatını tasvir eden rak kullanmıya karar vermiştir. Bun kerî ve ticarî tavvareler imal eden meşİtalya hükumeti bu makinelerin da vareleri İsvicre pilotları tarafından tec kendisini çok tutuyorlar, her sahneye çı «Jenny Lind» ismindeki ilk filmini çevirlardan birkaç tanesmi Amsterdamdaki hur S. A. B. C. A. fabrikaları. birkaç seIkinci kordelâsının mevzuu meşhur Fokker fabrıkalarından satın almıstır. ha çok imal edılmesine luzum görmüş rübe ed'lmış ve neticede Fokker intihab ışında alkışlara boguyorlardı. ne evvel dünvada tanmmış FVII b marBu makineler bir müddet kullanıldık . ve fabrika bu lisansı îtalya hükumetine edilmiştir. operet «New Moon» dan almmıştı. Heyhat, bu dünyada müşkülâtsız saakalı ve 3 motörlü, Fokker tavyaresi liİsvicre hükumeti CV tayyarelerinde tan ve tatbikatta da ivi evsafı meyda devretmiştir. Bu suretle bu tayyarenin dete erişmek kime nasib olmuş. Grace Bunu Lavrence Tibbetle birlikte çevir sansını satın almı^tır. Bu tayyareler buna cıktıktan sonra hükumet bu tipteki birçok İtalva fabrikalarında inşa edil su ile soğutulan İspanosuiza motörü Moore de ilk muvaffakiyetli adımını at mişti. Lâkin kordelâların her ikisi de gün birçok hava hatlarında kullanıl kııllanmıstır. tayyareleri imal için lisans istemiş ve mesi mümkün olmuştur. mak, musiki mehafilinde tanınmak üze pek tutmamıştı. Grace Moore sessizcd maktadır. Bu fabrika. bu tayyareden Bu tip tayyare İtalvada gayet iyi Bu tayyarelerden 50 tanesi İsviçrede Danimarka devlet fabrikalarmda birçok kuvvetleri re iken büyük bir felâkete uğradı. Orta Holivudu terkedip gitti. Fakat mağlub pek kısa bir zamanda 25 tane imal et devlet fabrikalarmda ve hususi fabri seriden Fokker tavvareleri vapılmıstır. tamnmıs olup İtalya hava miş ve bunlar Belcika Hava Hattınca da görünür hiçbir sebeb olmadan sesini olduğuna kani değildi. Sahne hayatında Birkaç sene sonra Danimarka hüku erkânı tarafından bu tayyareye verilen kalarda Fokker lisansı altında imal esatılmıştır. Bu hava hattı Belçikadaki kaybetti. Artık şarkı sbylemek değil ya, olduğu gibi bunda da tekrar muvaffak kıymet şundan da anlasılır ki bu lisans, dilmistir. bütün hava seferlerini idare ettiği gibi meti hava kuvvetlerini^ yenileştirmive İtalva tarafından satın almdığmdanberi, konuşurken bile karşısındakini mustarib olacağma kat'iyyetle emindi. Belçikaya civar olan memleketlerde de karar vermiş ve hususî bir komisvon İtalvada 500 tane CV tipinde tayyare KANADA ve JAPONYA Bu iki mem edecek şekilde hım hım lâkırdı ediyor leket. Fokker tayvarelerinden muhtelif O aralık yeni bir Avrupa seyahatine tavvare servislerini işletmekte ve Bel bütün Avrupa memleketlerini gezerek du. vapılmıstır. tiplerin lisansını satm almışlardır. Grace Ispanyol aktörü Parera ile kar cika Kongosuna da seferler yapmakta her tipte keşif tayvareleri hakkmda deBütün emelini sesine bağlamış bir genc şılaşınca kalbinde garib bir heyecan duyYukarıdaki izahattan da anlasılacağı rin tetkikatta bulunmuştur. Bu komis CV tayyaresinin iyi hassaları ispat dır. edildikten sonra meşhur Fokker F. VII gibi Fokker tayyareleri, dünyanın her kızın şu durumunu bir düsünün.. Intihar yonun verdiği rapora göre. Fokkerin Belçika Harbiye Nezareti de bu tay hava kuvvetleri için en mükemmel bir b 3 m. tayyaresinin lisansı da satın alın tarafmda yapılmakta ve kullanılmak etmesi işten bile değildi. Bereket versin du. Çok geçmeden iki artist evlendiler. Bugün. Grace Moore, bir taraftan yareden bilhassa bombardıman tipinde tayyare olduğuna karar vermiştir. Bazı mıştır. Bu tayyare şimdi îtalyada Avio tadır. dostlan kendisini teselli ettiler. Bu gibi makineler yaptırmıstır. Linee İtaliano hatlanmn birçok hizmetFokker askerî tayyareleri 29 memle meselelerde tecrübe sahibi profesör Ma Metropolitan operasmdaki temsillerine müzakerelerden sonra Danimarka hü rinde kullanılmaktad. ÇEKOSLOVAKYA: Bu memlekette kumeti Fokker CV nin ıslah edilmiş ti lerinde kullanılmaktadır. devam ederken, öbür taraftan da konserkette kullanılmakta olduğu gibi bunla rio isminde bir hocayı tavsiye ettiler. Fokker tipi tavyarelerin lisans suretile pinin lisansını da satın almış, bu tav NORVEÇ: Norveçte de CV askerî tav. rm lisansları da 14 hükumete satılmıştır ler vermekte ve filimler çevirmektedir. Mario ona tek başına yaşamak üzere imali hakkı Skoda fabrikalarile müşte yare de bugün Danimarkada imal edil varelerinin insası için lisans satın alın45 hava hattmda da Fokker volcu tav Sahnede olduğu gibi sinemaya da an altı avhk mutlak bir istirahat tavsiye etmıs ve büyük muvaffakivetle bu tipte reken çalışan Avia fabrikası tarafından mektedir. yareleri kullanılmaktadır. ti. Maamafih kat'î olarak sesinin tekrar cak ikinci defa sahneye atılışı zafer ka tayyare (Kieller Flvvefabrikker at Lilsatm alınmıştır. Birçok tayyare tipleri Danimarka hava hattı Fokker tayyaBu rakamlar, Fokker lisansile en iktı zandırdı. N e diyeceksiniz, bu kadının da arasında Fokkerin F. VII b 3 m. tipi ile resini birçok senelerdenberi kullanmak lerstrom) fabrikası tarafından insa e sadî ve en suratli bir surette tavyare i avd^t edeceğini garanti de etmivordu. dilmiştir. Bu fabrıkalar Norveç hava Biçare kız ıssız bir adaya çekildi. Tek şansı 2 rakamındal ç tek motörlü F. Vlla tiplerinin lisansları tadır. Bu tayyareler Amsterdamda Fok dilmiştir. Bu fabrıkalar b i k t e l e r teslim mali mumkun olduğunu göstermekte satın alınmıştır. Bu makineelr cAvıa» ker fabrıkasında imal edilmiş olup bu kuvvetlerine birçok tayyareler teslim dir. fabrıkasında imal edümektedır ve Çe