2 Ekim 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci sahifemizde: Hâdiseler karşısmda: Ahmed Ağaoğlu, Siyasî icmal . în»üterenin Fransaya cevabı. 3 üntü sahifemizde: Adisababa ve Roma mektublan. 6 nci sahifemizde: Spor haberleri. 7 inci sahifemizde: Askerî bahisler. u m h u ri y et jfll Sayi! 4089 TelgraJ *e mektmp adresl: Cumhuriyet, tstanbuı . Posta Sutosu: tstanbul No. 246 24298 tdare ve matbaa tasmile Matbaacılık Hayat Ansiklopedisi uncu cüzü çıktı 89 ÇarŞSfilbS 2 BİFİnCİtGŞrİII 1935 2429b 24290 Teıefon Başmuh&rrtr re evl: 22366 rahriı öfyetl: ve Nesnyaı $ırkeu Silâhlanma işinin Ibret alınacak Misalleri enel Dünya Savaşından sonrak: yıllarda bütün mılletlerde banş: temın etmek arzusile bir hizada olarak silâhlan azaitmağa doğru da oldukça kuvvetli bir istek belirmiş olduğunu ve bu uğurda bir hayli de çaiışılmış bulunulduğunu hep bıliriz. Bu istek şimdiye kadar herhangi bir sonuca varabilmekten çok uzak kaldı, ve şimdı ise hemen hemen unutulacak hale geldi. Son zamanlarda bılâkıs silâhlann artmasına doğru yeni ve başka bir cereyan görüyoruz: Almanya hududsuz bir silâhlanmaya girişmiştir, başka milletlerle bu yolda bcraberlık temın etmek sayımına nerede duracağı bihnmıyen hanl hanl bir çalışma içinde yüzüp gidıyor. Almanyanın bu silâhlanma gayreti diğer milletler içinde bılhassa İngıltereyi harekete ge'.ird îngıltere bir müddettenben sessiz sadasu hava kuvvetlerini alabıldiğine kuvvetlendırmek yoluna dökülmüş olmakla beraber son zamanlarda îtalyan Habeş anlaşmazlığının ortaya çıkardığı meseleler önünde deniz kuvvetlerini de büyük ölçüde çoğaltmak lüzumunu kabul etmiş bulunmaktadır. Pek yakında büyük olçüde bir İngiliz donanma yapı plânile karşıkarşıya bulunacağız. Habeşistanda harbin üç gün sonra başlaması bekleniyor Genel seferberliğin dün akşam ilân edileceği söyleniyordu 16 Italyan denizaltı gemisi Habesistana cepane gö nderilmesine mâni olmak için Şap denizinde demirledi, devletler Adisabab anın bombardıman edilmiyeceğine dair İtalyadan teminat istediler Harb Akademisinde tören 52 genc kurmay subay dün diploma aldı Diplomaları Orgeneral Fahreddin dağıttı ve Akademi Komutanı Korgeneral Ali Fuad Önemli bir söylev verdi Habeşistanla Yemen arasında ittifak şayiaları Adisababa 1 (A.A.) Teyid edilmiyen bir habere göre, genel seferberlik bu akşam ilân edilecektir. Adisababa 1 (A.A.) Royter aytanndan: Genel seferberlik ilânı artık birkaç günlük bir meseledir. Henüz burada bulunan yabancılar, çoluk çocuklarını Cibutiye göndermeğe hazırlanıyorlar. Royterin haber aldığma göre, Habeş Sü Bakanı împaratorun yabancılan A Demek ki barışı temin etmek için si disababadan uzaklasmağa davet elfliesini lâhsızlanma yolu ile müspet bir sonuc elde etmek umudu ortadan kalkmıştır. Barışm gene ve ancak silâhla temin olunabileceğıne aid eski kaide bütün büyüklüğü ve kesınhğile tekrar eski yerini almıs bulunmaktadır. İşin daha zıyade dikkati çekmek lâzım gelen bazı garıb safhalannı aylardanber nerede ise yekdığerlerile savaşa tutuşacak gıbi olan Italyan ve Habeş misaî'crinde oorüyoruz. Bazı devletler savaşa karş Orgeneral Fahreddin genc kurmay tnbaylartmtza diplomalarını dağıttrken... Dün Harb Akademisinde bu yüksek diploma dağıtma töreni yapılmışhr. müessesenin kıvmetli ordumuza yetiş Yıldızdaki Harb Akademisi salonlarıntirdiği 52 yeni ve genc kurmay subaya (Arhan 6 nci sahifede) Habej Italyan hududunda telörgü hatları vücude getiren Italyan askerleri Üniversite dün Rektörün bir söylevile açıldı Yeni ders yılına daha geniş projelerle giriliyor, müessesenin ilk iki yılı çok verilmi olmuştur tarafsızlıklarım göstermiş olmak içm h*«mleketlerinden silâh çıkanlmasına karşı ambargo, ) O U ; y , e a t koydular. İngiltere bu devletlerin başındadır. Ayiardanberi îngiltereden ne Italyaya, Ne Habeşıstana silâh ve cepane satılmıyor. Silâh yapan diğer bazı memleketlerin dc bur.a benzer tedbirler ilân etmiş olduklan hatırlardadır. Bu ambargo tedbirlerinden ise en ziyade Habeşistan ziyan görüyor Çünkü bu nisbetle çok iptidaî memleketın silâh işinde dışarıya başvurm?ktan baska hemen hiç mi hiç çaresi yoktur. İtalyanın kendi ihtiyaclan için her çeşid silâh fabrikaları var olduğu gıbi dünyanın öteki memleketlerile münasebetlerinde elbette Habesistana benzemiyen îtalyanın kendi silâh fabrikalarının yetemıyeceği yerlerde noksanlannı başka yöntemlerle tamlamağa çare bulabileceğin herkes kolaylıkla anlıyabilir. Ancak eğer durumun inkişafı öyle îcab ettirerek iş Milletler Cemıyeti yolu ile zecrî tedbirlere gıdecek olursa İta'ya dahi dışarıdan silâh ve cepane, hatta si ]âh ve cepane yapmağa yarar iptidaî maddeler alabilmek imkânmdan mahrum olacak, o zaman o da yalnız kendi yağile kavmlmak zorunda kalacaktır. İşte dünyamn silâh durumu ile biri Avrupalı, ötekisi Afrikah iki memleketin silâh işındeki verdikleri misaller bunlardır. Süâh durumuna aid olarak silâhlan azaltmak işinde başan (muvaffakiyet) gösterilememiştir. Silâh tedarikine gelince en sıkısık zamanlarda bunu dışarıdan ve baska memleketlerden beklemenin zorluğu çok acı ve çok açık olarak ortadadır. Ingilizler Akdenize 1,000 t a y y l t e yo 11 ad11ar Cebelitarıka 50 batarya yerleştirildi, Girid üzerinde İngiliz ve Italyan tayyareleri dolaşıyor Londra 1 (A.A.) Royter ajansı çok yıllardanberi Italya için Maltada canın Maltadan öğrendığıne göre, dört I susluk ve propagandacılık yaptıklanndan talyan Maltadan çıkanlmıştır. Bunlar, dolayı çıkarılmıslardır. Cebelitarıkta bir daha Maltaya dönemiyeceklerdir. Paris 1 (A.A.) Tan gazetesinin Bunların arasında Maltadaki fasıstlerin başkanı ve Roma bankası şubesinin ilen Ceblitanktan öğrendığine göre, süel ha(Arkası 9 uncu sahifede) sjelenlerinden Fusko vardır. Bunlar bir AıSTsababa sokaklartnda halkı leketi müdafaaya davet eden bir hatib sağlık vermiş, ancak ımparator, yabancılar için burada hiçbir korku olamıyacağmı ileri sürerek bunu reddetmiştir. Burada henüz birkac Italyan kalmıstır. Lâkifı (Arhası 9 uncu sahifede) Dünkü içtimada bazı Fransa tarafından Ingiltereye sorulan suallere kar mazbatalar kabul edildi şılık olarak Ingiltere de Fransaya ayni sualleri sor^u İngilterenin sualleri Fransada kabine buhranına mı sebeb olacak? Fransa ile Ingiltere arasmdaki konuşmalar Kamutay 935 36 yılı devresini açtı Vniversîtenlt açıltşından iki görünüş Üniversite dün dört binden fazla kız renle açıldı. Edebiyat fakültesi konferans ve erkek talebenin iştirakile ve büyük tö(Arhası 7 nci sahifede) IIIIIIIIIIIIIIIIINIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII ıııı ııııiııııııııııııııııııııııııııııııınnıııuıııınııııııııAınMiııuııııııııııııııiıııııııııııııııııııiMiıiHimııııll Londra 1 (Özel) Siyasal İngiliz mehafılinden alman haberlere göre Fransa tarafından Ingiltereye sorulan suallerç karşılık olarak İngiliz hükumeti de Fransaya bazı sualler sormuştur. Ayni me hafile göre, Ingiltere Italyan Habeş meselesi hakında Uluslar Kurumu tara fından bir karar verilmeden önce İngiliz Silâhlan azaltma işleri arasında silâh toprak ve gemileri hücuma uğradığı yapan fabrikalann azaltılması veya pek takdirde Fransanın Ingiltereye nasıl yar çok tahdid olunmasına aid düşünceler de dım edeceğini öğrenmek istemiştir. vardı. Şimdi çok iyi anlaşıhyor ki bu türIngiltere bu sualine mukaddeme ola lü tertiblerin yürümesi pratik netıce ola rak Uluslar Kurumu paktı mucibince bu Bugün Parite giderek Lavale ingiliz kabinesinin kararlartm bildirecek rak icabında bazı memleketlerı sılâhlar gıbi hallerde üyelerin bıribirine yardım olan Eden dan mahrum etmek gibi bir sonucu hazır etmek mecburiyetinde bulunduklarını öBaşbakan Laval kabine toplantısm lıyabilirmiş meğer! ne sürmektedir. dan evvel yarın akşam Parise gidecek Herhalde önümüzdeki misallerden çıIngiltere ayni suali Uluslar Kurumu olan İngiliz Bakanı Edenin bu hususta kan çok manalı sonuclara bakılarak na üye olan diğer devletlere de sor vereceği izahatı öğrenmek istemiştir. LaCumhuriyet hükumetimizin silâhı fabri mustur. val İngiliz kabinesinin verdiği kararlan kalarile beraber temin etmek yolundaki Bu akşam geç vakit Paristen gelen öğrendıkten sonra cuma günü Fransız görüş ve çalışışlarında çok isabet etmiş haberlere göre, Fransa kabinesi yannki kabinesini toplantıya çağıracak ve îngiolduğunu takdir etmemek elde değildır. toplantısını cuma gününe tehir etmiştir lizlerin sualine verılecek cevabı tesbit eBu hususta söylenebilecek tek söz şudur: Buna sebeb İngiliz kabinesinin yarın yadecektir. Silâh fabrikası bakımından hâlâ noksan pacağı toplantıdır. Kabine bu toplantıBu itibarla İngiliz kabinesinin yarınki lanmız varsa onlan da ikmal etmek ve da Cenevreden gelen Edeni dinlıyecek ve Fransız kabinesinin cuma günkü topher çeşid silâhımızı her zaman kendimiz ve son duruma göre karannın verecektir. (Arkast 9 uncu sahifede) yapabilecek araclarla teçhizatlı bulun IIIIMflllllllllllillHtllllllllllllHlimilllillllllllllllllllllllll IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIMIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIİIIIIIIIIIIIIII tnak. etmek lüzumunu görüyoruz, ve ona göre Sözün kısası silâh işinde iyi yoldayız, Tayyreye önem verirken bu işin yapı de ilmî ve teknik hazırlığı tabiî. Unutmabuna daha büyük bir kavrayışla daha cılığa kadar ileri götürülmesini istediği malıdır ki fabrıkanın yalnız binaya ve artık bir önem vermek zorunda bulundumiz hatırlardadır. Şimdi önümüzdeki ürgütlere değıl, onlardan belki daha müğumuzu şimdı daha çok, daha ileri anlımisallere bakarak bunu silâh işinde iğne him olarak bılgiye ve tekniğe ihtiyacı yoruz. den iplige kadar herşeye teşmil ve tatbik, d YUNUS NADl Ankara 1 (Telefonla) Kamutay bugün 15 te Abdülhalik Rendanın başkanlığmda toplandı. Başbakanla şehrimizdeki Bakanlar toplantıda bulundular. Diyarbekir sayla\T Zekâi Apaydınhğm Moskova elçiliğine tayini dolayısile saylavlıktan istifası okundu. Bazı tefsir mazbatalan üzerinde görüşüldü. Saylavhk tan sonra memurluk edenlerin tekaüd lüklerine dair mazbata görüşülürken Zi; ya Gevher söz alarak dedi ki: « Iş basit değildir arkadaslar. Bir Altmcı Balkan memur buraya gelir, saylav olur, tahsisat yunlan bitti. Büyü) alr; sonradan küçük dereceli bir memur masraflar, şatafa (Arhası 4 iincu sahifede) reklâmlar ve parla hülyalarla yapılar bu işte, Türk atlet leri, altı Balkan mil leti arasında anca) dördüncü olabildi Fakat Bulgarlar v* Arnavudlar, bu o vunlara üç dört atletle iştirak ettikle rine göre, onlann Berlin 1 (Özel) Almanyada bu varlığıle yokluğu a lunan Macar Başbakanı General Göm rasında bk fark yokböş bugün öğleden sonra uçakla Peşte tur ve hakikati halde ye dönmüş ve çok hararetli surette kar Türk takımı sonunsılanmıştır. General Gömböş Peşteye va cu olmuş, demek rır varmaz Naib Amiral Hortiyi ziya tir. ret ederek, Almanyada Hitler ve Al Bu, üzerinde duman devlet adamlarile yaptığı konuşmalar rulacak, tetkik edilehakkında izahat vermiştir. Bu esnada cek bir neticedir \ Macar kabinesi üyeleri de Naibin ya Balkan oyunlan nında bulunuyorlardı. nın daha birinci güSıyaasl mehafılde temin edildiğine gö nünde bu işin bi ualkan olimpiyadlarında yapılan hatalar fanlt bayrağımtzt bu direklerde bize pek az gösterdi re, General Gömböş pek yakında Ro zim aleyhimize olan maya giderek îtalyan Başbakanı Muso bozuk tarafını hissetmiş, müteakıb gün )aşlanılan bir işi, buraya çağırdıgınuz jlsrde ise bunu tamamile anlamıştık. Fakat lini ile görüşecektir. 6 nci Balkan oyunlarının kirli çamaşırları Misafirlerimiz gittiler. Artık hem yüzümüzü kızartan mağlubiytin, hem birçok idaresizliklerin sebeblerm ve içyüzünü açıkça görüşebiliriz General Gömböş Berlinden döndü Romaya gidiyor