20 Eylül 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 8

CUMHURtTET ÎO Eylffl Yeni Alman bayrağı Yugoslav, Arnavud ve Rumen atletleri de geldi Altıncı Balkan olimpiyadı yarın saat 14,30 da Fener stadında büyiik törenle açılıyor Dün konsoloshaneye ve Tahririn öğleye kadar gemilere törenle çekildi İranın kurtuluşu Son inkılâblar Kapitülâsyonbiteceği umuluyor Alman bayrağmın değistirilmesine daIstanbul nüfus sayım merkez bürosu ların lâğvi ve faydaları Ekonomik savaş sayım günü alınacak tertibatı tesbit et ir Almanyada çıkan yeni kanun dün res•lllllllllll IIIMI tllll III1II" | Komşu yurdlarda j neler oluyor? IRAN Nüfus sayımı Yugoslav Altıncı Balkan Olimpiyadı yarın saİt iki buçukta Fenerbahçe stadyomunda büyük törenle başlıyacaktır. Bu müsa sakalara girecek olan Yunan atlet ta kımı evvelki gün gelmişti. Dün de \ u goslav, Arnavud ve Rumen atlet takımları gelmişlerdir. Yugoslav ve Arnavudlar sabahleyin trenle, Rumenler de ak şamüzeri vapurla gelmişlerdir. Gelen atlet kafileleri, sporculanmız tarafından hararetle karşılanmışlardır. Yugoslav atlet takımı, en iyi iki atle tinden mahrum bir halde bulunmaktadır. Takımda mania koşucusu Buradovıçle ^anoviç yoktur. Arnavud atlet takımınm da 12 kişi lık bir kadrosu vardır. Arnavudlar 100, 200, 400, 800. 400 mania, bayrak ya rışları, uzun, üç adım, sırıkla yüksek atlama, disk, gülle, cirid atma müsabakalarına gireceklerdir. Bıılgar atlet takımı, Bulgar spor teşkilâtı başkanı îvanofun vefah dolayı sile bu müsabakalara giremiyeceklerini bildirmişlerdi. Yapılan tesebbüsler üzerine Bulgar takımı küçük bir kadro ile memleketimize gelecek ve ancak 29 ey lulde yapılacak son müsabakalara gi recektir. Misafir atletler, Tokatlıyan otelinde kendilerine ayrılan dairelere yerleşmiî Türkiye iskrim birincilik müsabaka lan Dağcılık ve Yürüyücülük kulübü salonunda yapılacaktır. Türkiye birincilik müsabakalanna Istanbul, Ankara, Mersin mıntakalan şampiyonları iştirak edeceklerdir. men Alman elciliğine ve konsoloshanesine teblığ edıldiğinden, Ayazpaşadaki Alman konsoloshanesmin eski bayrağı indirilmiş, onun yerine törenle yeni Hitler bayrağı cekilmistir. Bu törenden sonra, konsoloshane bayrak kanununu Is tanbuldaki bütün Alman müesseseîerine tebliğ etmis, eski împaratorluk bayrağı yerine bundan sonra Hitler bayrağmın kullanilacağını anlatmıstır. Akşamüstü konsolos vekili doktor Saucker elçilik ve konsoloshane ileri gelenlerile beraber bir motörle limanımızda bulunan ve «Doyçe Levante Liniye» sosyetesine aid iki vapuru ziyaret ederek bu vapurların eski bayraklarını indirmiş ve törenle yeni bayrakları çekmistir. £ u münasebetle doktor Sauck*" bir Yeni İran orduntna aid bir görünüş: Zırhlı otomobiller geçid resminJe Iran nasıl : îranın yalnız şark mekle meşguldür. Sayım günü ne suretle hareket edileceği, sokaklarda kimle rin gezebileceği, ve gezebilmek salâhiyetini haiz kimselerin sayıma ne suretle iştirak edecekleri tesbit edilmektedir. Bu meyanda gazetelerde çalışıp nü fus sayımının ne suretle yapıldığmı tes bite memur olanlar da vesika ile sokak ta gezebileceklerdir. Sayımın öğleye kadar bitirileceği zannediliyor. Sayım bi ter, bitmez kaymakamlıklar keyfiyetten vilâyeti haberdar edeceklerdir. Merkez bürosundan verilecek emir üzerine top atılmak suretile herkesin dışarıya çık masına müsaade edilecektir. Kanlı bir köy davası Meksiko 19 (A.A.) Puebla bölge sinde bulunan bir çiftlikte bir köyün sınır meselesinden ötürü ahali birbirine karşı ateş açmış, 10 kişi ölmüş, 20 kişi yaralanmıştır. Yollanan bir piyade ta buru düzeni sağlamağa muvaffak ol muştur. 20 kişi yakalanmıştır. Otomobil ve motosiklet yarışları Türkiye Turing ve Otomobil kulübü tarafından tertib edilen otomobil, motosiklet ve bisiklet yanşlan önümüzdeki pazar günü yapılacaktır. Yanşlara sa bahleyin saat dokuzda başlanacaktır. Yarışa girecek olanlar üç sınıfa ay rılmıştır: 1 Erkek amatörler, 2 Kadın amatörler, 3 Hususî otomobil kullanacak şoförler. Yarışlar Istinye köprüsünün ortasın dan başlıyacak ve Zincirlikuyunun 200 metro şimalinde yolun yükseldiği nok tada bitecektir. Mesafe 9150 metrodur. Yarış günü saat 8,20 den yanş nihayetine kadar îstinye Zincirlikuyu yolu seyrüsefere kapalı olacaktır. Halk, vanşlan îstinye köprüsü civarında, Küçükmaslak, Büyükmaslak, Golf kulübü ve Zincirlikuyu civarlarında seyredecektir. Her katagoride mesafeyi en kısa za Dün limammızdaki bir Alman vapu runa törenle çekilen yeni bayrak söylev vererek şunlan söylemiştir: « Eski imparatorluğun siyah, be yaz ve kırmızı bayrağını indirerek onun yerine yeni ulusal bayrağı çekerken cski bayrağımızı kat'iyyen unutmıyacağımızı bildirmek isterim. Bu bayrak artık tarihe kanşmıştır. Bundan sonra onun yerine Almanyayı dirilten, Alman ulu^uni'n serbestliğini ve havsivetini kurtaran yeni bayrağı kullanacağız.» Güzellik hamisi bir Ingiliz kasabası Arnavud lerdir. Yugoslavyalı ve Yunanlı atlet lerden bir kısmı Taksim stadyomunda, bir kısmı da Fener stadında antrenman yapmışlardır. atletleri manda alana bir mükâfat verilecektir. Ayrıca bütün sınıflar içinde mesafeyi en kısa zamanda yapana da (günün en süratli arabası) mükâfatı verilecektir. Kadınlar arasında yarışı en kısa za Hâreket âmiri bugün geliyor manda bitirene bir sene müddetle taşı Altıncı Balkan oyunlartnda hareket mak üzere ayrıca bir ipekten Türkiye âmirliği yapacak olan Macar hakem Turing ve Otomobil kulübü bayrağı heVitez Bank Lâszlo bugün şehrimize gedıye edılecektir. lecektir. Kampa girecek futbolcular Sovyet futbolcularile Istanbul, Ankara ve Izmirde maç yapacak oyuncu ların kamp yerleri tesbit edilmiştir. Is tanbul takımı 23 eylul pazartesi günü Modada kampa gireceklerdir. Ankara futbolculan Kızılcahamamda, lzmirli futbolcular da İzmir Amerikan kollejinde kampa gireceklerdir. Şild maçlan kur'ası çekiliyor T . 1. C. 1. Istanbul Bölgesi Futbol Heyeti Baskanlığından: 1935 1936 şild maçlan için kur'a çekmek üzere 25/9/1935 çarşamba günü akşamı saat 18 de birleşik kulüb murahhaslarmm bölge merkezinin bulun duğu Beyoğlu Halkevi binasında hazır bulunmaları önemle yayılır. Orta Avrupa futbol şampiyonasının Sovyet sporcularile yapılacak maçla final maçı Prağda Sparta Franş V a ra hazırlık olmak üzere İskrim Fede roşi takımlan arasında 6 0 bin kişi önünrasyonu 1935 birincilik müsabakalannı de oynanmıştır. Sparta bu maçı 3 0 kazanmış ve şampiyon olmuştur. 28 eylulde yapacaktır. Türkiye iskrim birincilik müsabakaları Sparta Avrupa şampiyonu oldu Itıbarile değil Asyada istiklâlini tanı tan değerli uluslann ön safında buiunması itıbarile de bizim için çok büyük önemi (ehemmıyetı) vardır. tran da hilde ve haricde Türkiye ile hemen hemen ayni zamanda kuvvet bulmuş, yenileşmiştir. Bu devletin şarkındaki müstakil Efganistan devleti dahi bu senelerde hem askerî ve siyasî kudretini, teceddüd meselelerindeki ciddivetini ispat etmiş, bu suretle Asyanın garbin de Adalardenizinden Çin hududuna kadar birbirine gayet sıkı dostluk bağla rile bağlı, gayet yekpare bir devletler kütlesi pevda olmuştur. Vaktile garbî Asya devletlerinin en büyük zâfı iç politıkalarının birbirine çok zıd olmasından, dış politikalarımn jiayandığı istinadgâhların da çürük bulunmasından ileri geliyordu. Tarihte görüldüğü veçhile her biri birer dev leti muazzama olmak kabiliyetini haiz olan bu devletler, fevkalâde ahvalde birbirlerine destek olamadıktan başka askerî ve siyasî zâflarile komşulanna büyük gaileler teşkil ediyorlardı. Meselâ Umumî Harbde Türkler bir çok yöney (cephe) den büyük düşmanlarile uğraşırlarken arkalarından bir türlü emin olamamışlardı. Çarlığın orduları ve îngilız İmparatorluğunun askerî kuvvetleri İranın garbini kendi lerine cevelângâh yapmışlar, mütemadıyen bizi arkadan vurmağa çalışmış lardı. Bu gaileler şüphesiz asıl cephe lerindeki kuvvet ve kudretımızi çksıltmekten hali kalmamıştı. < ı~\ Bugün ise durum (vaziyet) büsbütün başkadır. Çünkü şark komşumuz îran ve onun arkasındaki Efganistan Kurunuvustaî olan ıdarî ve askerî usulle rine birer darbede nıhayet vermişler, mazbut, modern devlet teşkılâtı kur muşlar, ordularını yenileştirmişlerdir. Bu suretle bu dost uluslann hüku metleri dahilde ve haricde sözlerini geçirecek birer âmil olmuşlardır. Asrî İran ordusunu yaratan bu memleketin ilk asrî kıt'asından yetişen Şe hinşah Pehlevidir. îranın kıymetli hü kümdan, mücerreb olan kuman danlık kabiliyetine tasavvurlarını tat bik etmek kudretini veren Şehinşahlık sıfatı inzimam ettikten sonra vaktile derme çatma olan İran ordusunu az zaman içinde tahm ve terbiyesi mükem mel, inzibatı sağlam, zabitan heyeti mütecanis ve muktedir asrî bir devlet kuvveti yapıvermiştir. Bunun arkasından memleketin inzibat ve idaresinde çok büyük âmil olan jandarmayı da ıslah ve tensik ettirmiştir. Şehinşah Pehlevinin bu sahada en yeni muvaffakiyeti muhtelif imtiyazlı smıfların ve kabile lerin şiddetli muhalefetine rağmen askerlik mükellefivetini vazederek bıınu muvaffakiyetle tatbik etmiş olmasıdır. Iranda sağlam bir idare kurulması, dahilî asayişi ve haricî müdafaayı te mine kâfi bir ordunun vücude getiril mesi artık Türkiyenin arkasını her ihtimale karşı temin etmektedir. İran sahralarının bir daha öteki beriki bü yük devletin ordularına cevelângâh olamıyacağımn tahakkuk etmesi şüphesiz bizim için de çok büyük bir ka zancdır. İçtİmaî İYeni İran, asrî bir .. "™"?.?.?!.!.J komşumuz olması 12 adam yanarak öldü Ostrau (Moravya) 19 (A.A.) Frydekte geçen akşam bir değırmende cı kan bir yangında 12 kişi alevler içinde kalarak ölmüştür. Hibarım fevkalâde artırmıştır. Bahrlhazer j Şehinşah Pehlevi, Basra körfezl : iranın iktısadî ci ....»•".'^•'.".....ihetten dahi kuvvet bulmasına ve yenileşmesine büyük e hemmiyet vermektedir. Bu sahada at tığı en büyük adım Bahrihazeri Basra körfezıne ve dolayısile şimalî ve orta İranı dünya denizlerine ve piyasalarına bağlıyacak büvük demiryolunun inşa sına başlamış olmasıdır. İranın, Asvanın ortasmdaki diger memleketler gibi haricî âlemle irtıbat ve muvasalası yok gibidır. Orta taraf ları pavitaht, Tahran da dahil olduğu halde her taraftan yüksek dağlarla muhat, denizlerle> irtibatı olmıyan dahilî bir havzada kapanmış kalmıştır. Şimalindeki Horasansa Rus Türkis tanivle hemhudud olup yolları Rus vollarına bağlıdır Mazendran adeta bir Ru^ denizi olan Bahrıhazerın sahılindedır. İran Azerbaycam ise Kafkasyanın ce nubunda olduğundan haricle muvasslasım Kafkasta demiryollarıle temin i dıyor. Tahranda Kültür Bakanlıgı bınast üzerine dığer yenılıklerın kurulması hem zor olmamış, hem de tehlikeler doğurmamıştır. Bunun için İranda ilim ve irfan ve içtımaiyat sahalarındaki yenilık hamleleri Efganistanda Emanullah Hanın tac ve tahtına mal olan şiddetli sarsm tılar yapmamış, kuvvetli engellere uğramamıştır. Bu teceddüd hareketlerinden Türkiye birçok işlerde örnek tutulmuştur. Rumen atletleri Fransız bütçesi Paris 19 (A.A.) 25 eylulde savlavlar kurulu Finans komisyonuna verı lecek olan 1936 yılı bütçe projesi, şimdilık tahminlere göre, evvelce bildirilm's olan 42 mılyardan daha az olacaktır Bu sonuç bütçenin tanziminde hâkım olan ekonomik zihniyet sa\esmie ve kararnamelerın âmır olduğu azaltrm ların yapılması suretile elde edılrmşt*r. Meksikada saylavlar hakkında tarihte görülmemiş bir karar Meksiko 19 (A.A.) Gecen çarsamba günü cerevan etmis olan kanlı hâdi selerden sonra, Meksika parlamentosu tarihte ilk defa olmak üzere, savlavları tabancalarını vestıvere bırakmak ıo runda bırakan bir nızamaname japmıştır.. Ingilterenin Taymis nehri kenârmaa şifalı sularile meşhur Ramsgate kasabası muhakkak ki kadmların daima güze! ve süslü gezmelerini kolaylaştırmak husu sunda ilk tesebbüsü yapmış olan bir şehirdir. Çünkü resimde gördüğünüz /eçhile Uray (Belediye) islek sokaklardaki havagazi direklerjne birer avna koydurmustur. Gelen geçen kadınlar o aynalardan pudralarını ve rujlannı tazelemek hususunda istifade etmektedirler. Şehinşah Pehlevi KapitOlflsyonlar ve ecnebl nin İranın mukadImtlyazlar deratını ele aldıktan sonra ilk işi kapitülâsyonları ilga ederek İran devletinin hukuku hü Gene bütün şimalî İran haricle ticaret kümranisini tamamile emniyet altına ve iktısad münasebatında Rusyanın topalmak ve istiklâlini tamamlamak ol raklarından, sularından ve demıryollamuştu. rından istifade etmek mecburiyetin Kapitülâsyonlar kalktıktan sonra şı dedir. malde Bahrıhazer sahılındeki balıkçı İki devletin siyasî ve iktısadî düsünlık imtiyazile cenubdaki petrol imtiyazı celeri, menfaatlerı bir olamıvacağından gibi hükumet içinde adeta hükumet kuşimalî İran. tabiatıle haricî âlemle is ran ecnebi idare ve nüfuz mıntakaları tedıği gibi münasebet ve muvasalada nın, yabancıların İranın zayıf zaman bulunamıyor. İşte şimalî İranı başka larında ele geçirdikleri füzulî hakların memleketlere muhtac olmaktan, orta İortadan kaldırılması kolay olmuştur. ranı da tecrid edılmiş bir vazıyette kurîranın cenubunda Musul gibi dünyatarmak için Bahrihazeri Basra körfezi nm en zengin petrol madenleri vardır. ne bağlıyacak ve İranı baştan başa kaBunları bir îngıliz kumpanvası işleti tedecek buvuk demiryolu hattının inşayor. Kumpanyamn hisse senadatından sına lüzum görülmüştür. çoğu İngiltere devletinin hazinesine aid Bu hattın uzunluğu 1,500 kilometro olduğundan İran petrollerini işleten haolacaktır. Şimdive kadar şimalde Bahkikatte İngiliz devletidir. İngiliz donanrıhazer sahilindeki (Benderşah) ile ması petrol ihtiyaclarmı Amerika ve (Şah) mevkii arasmdaki 150 kılomet Rusya gibi büyük devletlere muhtac oluk kısmile cenubda Basra körfezinde maksızın buradan temin eylediğinden (Benderşahpur) ile Salâhabad arasın İngiltere bu kumpanyayı kendi elinde daki 250 kilometroluk kısmı yapılmış bulundurmağa lüzum görmüştür. tır. Hattın güzergâhı gerek şimalde, geİranın çok zayıf ve gafil bir devrinde rek cenubda gayet yüksek silsilelere alınan bu kıvmetli imtiyazdan İran hütesadüf ettiğinden inşaatta çok büyük kumeti kâfi derecede irad ve resim alazorluklara raslanmaktadır. madığı gibi imtivaz mukavelesile kumBunun derecesini anlamak için şimal panyanın müessesatı İranın içinde aaekısmmda 12 kilometroluk bir mesafe ita imtiyazlı bir mıntaka ve kahir ekseçin dağlarda 42 kilometroluk yılankavi riyeti ecnebi olan müstahdemin de imbir hat yapılmasma mecburiyet hâsıl tiyazlı ve müstesna bir sınıf olmuştu. olduğunu söylemek kâfidir. Şehinşah Pehlevi büyük bir cesaretle Öldürücü iklimin ameleyi kırıp ge aşikâr haksızlığı öne sürerek mukave çirmesi de ayrıca bir zorluk teşkil edileyi feshettiği zaman İngilterede büyük yor. gürültü kopmuştu. Fakat îngiltere, AsÇimento ihtiyacının bir kısmı Tahran yanın mühim bir devleti haline gelen civarmda tesis olunan büyük fabrika İranın dostluğunu kaybetmemek için dan ve kalanı Japonya ile Rusyadan temukavelenin yeniden yapılmasma, İran min olunuvor. Mevaddı müteharrikesi **""!* I devlet olmak yo hazinesine değeri kadar irad temin et Amerikadan getirilmektedir. lunda orduyu ve devletin idaresini ye meğe, müessesatında İranlı müstahde İran hükumeti, bu hattı Türkiye gibi nileştirmek ve kuvvetlendirmek stıre min kullanmağa ve Iranlılardan mü haricden istikraz almaksızm yaptırmatile işe başlamıştır. Ancak bu sağlam te hendis yetiştirmeğe razı olmuştur. a çalışıyor. Şekerle çay üzerine korıumelier atıldıktan sonradır ki bunların Bu muvaffakiyet yeni İranın şe1 ~f ve lan hususî vergi bu demiryolunun in sası masraflanna hasredılmiştir. Insaat her sene iki milyon sterline mal olmaktadır. Bu kadar büyük mas rafa çay ve şeker resimleri hasilâtı kâfi gelmemektedir. Bu sene millî ihtiyat akçesi sandığına müracaat edilerek açık kapatılacaktır. İleride bu açığın ne ile kapatılacağı belli değildir. İran hükumetinin şimdi en büyük düşüncesi buiur. Arnavudlukta durum Belgrad 19 (A.A) Tırandan bil dirıldığıne göre, Fıeri hakyeri son is van suclan hakkında 213 mahkumlyet kararı vermıştır kı bunun 30 u idam ve 29 u müebbed kürek cezasıdır. Bu demiryolu îranın iktısadî ve as * kerî geleceğini kurtaracak ve memle • ketin can damarı olacaktır. Hat ileriledikçe İran halâs ve refaha doğru yürümüş olacaktır. Bunları herkesten iyi takdir ettiği muhakkak olan kardeş ve dost İranın bu müşkülü halledeceği muhakkak savılabilir. Ufahanda bir koprh MUHARREM FEYZİ TOCAYÂ