20 Eylül 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

Eylul 1935 CUMHURÎTET Kayseri bez fabrikası yüksek bir medeniyet abidesidir Sonmoda şapkalardan birkaç nümune 4,500,000 liraya mol olan bu fabrikanm 33,000 kirmeni vardır, yılda 5 buçuk milyon kilo pamuk işliyecek ve 4,500 amele çalıştıracaktır japkalardan dort modefi tok<£n ediyo aız. Büyük resim ilk soguk günler için »azırlanmış bir modelclir. Pek rağbette fJ«n astragan kaplarla çok iyi gidecekb?. Kendisi kürktendir. Yukarıya doğru «•Tiien tepesinde nadir ve kıymettar hoTO7 tüyleri vardır. 1008 dokuma tezgâhımn bir arada çaltşttğı büyük dokuma salonu Harab Kayserinin yanıbaşında ^n yüksek bir medeniyet ve teknık abidesı kalınde yükselen Kayseri pamuklu kombinası, büyük törenle açıldı. Bu fabrıka, beş senelik endüstri programımızdan, başarılması Sümer Bankın hissesine düşen çok önemli kısmın ilk eseridir. Memleketı, endüstrıleştirmıye karar vererek bu yolda çalışmıya başladığımızdanberi, bir hayli resmî ve hususî büyük ve küçük ıibrika açılmıştır amma bunların hi«,biri Kayseri fabrıkasıle ölcülemez. Bir defa Kayseri kombinası, endüstri programımızın, yani bu yoldaki plânlı çalışmamızın yarattığı ilk fabrıkadır. Sonra gerçekten iftihara, övünmeğe değer muhteşem ve muazzam bir eserdir. Daha sonra da siyasal alanda olduğu gibi, ekonomi ve endüstri alanlannda da, komşumuz ve dostumuz Sovyet Rusya ile beraber, elele yürüyerek vücude getirılmiş bir müessesedır. Bu modern fabrika, Türk Sovyet 'dostluğunun ve bu dostluğun doğurduğu barış havası içinde, kök salan çalışma bırlığinin güzel bır anıdıdır. Türkiyenin ve Sovyet Rusyanın devlet adamları, mühendisleri, u£tabaşıları, işçileri, elele vererek Kayseri fabnkasını, bugün içın, eşsiz bir müessese halınde kurmağa muvaffak olmuşlardır. Sovyet teknıği, Türkiyenin ekonomık kalkınmasına yardım etmek içın sahiden büyük bır dostlukla elinden geleni yapmış, kurma, çalışma ve işletme hususlarında hiçbir rekabet duygusuna kapılmamış, hiçbir sırrını bizden saklamamıştır. Siyasal dostlukların ekonomi ve endüstri alanlannda, bu kadar, kuvvet ve samimiyetle devam etmeai ender görülmüştür Kayseri kombinası, yalnız Türk Sovyet dostluğunun bır anıdı olmakla kalmaz, ayni zamanda, Türkiyede do ğan yeni endüstrinin de muhteşem bir abidesidir. Bu bir şehir gibi büyük fabrika, modern tekniğin, rasyonel endüstrinin yarattığı bir şaheserdır. Yapılmasında, kurulmasında, işlemesinde yalnız tekniğin prensipleri egemen olmuştur. Bizde fabrıka görülmüştür ki bol suya ihtıyacı olduğu halde, çorak ve kurak yerde kurulmuş, susuz kalarak işlıyememiş, kilometrolarca uzaktan su getirmek mecburiyeti hasıl olmuş, lüzumsuz masraflar edılmiştir. Bizde fabrika görülmüştür ki çürük toprak üstünde yapılmış ve daha islemeden bırakmak lâzım gelmiş, avuç dolusu para ve etek dolusu emek boşa gitmiştir. Kayseri kombinası ise, uzun hesablar, dıkkatli araştırmalar ve plânlı çalışmalardan doğmuştur. Çünkü işi idare edenler endüstrinin, tecimin ne olduğunu kavramış değerli insanlardır; tuttuklan işi iyice ınceledıkten sonra başarmağa savaşan bilgili adamlardır. Onun içındır, ki Sümer Bank eski tarihî Kayserinin yanında yeni ve teknık. bir Kayseri daha yükseltmeğe muvaffak olmuştur. Bundan sonra, artık Kayseri, yalnız nefis pastırması ve çok zeki adamlarile meşhuT olmakla kalmıyacak, kombinası ve pamuklu bezlerile de meşhur olacaktır 352,000 murabba metroluk kocaman bır saha işgal etmektedir. Fabrika binalannın kapladığı yer ise 56,000 murabba metrodur. Kayseri fabrikasında 4500 den fazla amele çalışacak, yılda 30 milyon metro pamuklu bez yapılacak ve bunun için beş buçuk milyon kilogram pamuk kullanılacaktır. Kayseri fabrikasmın, her yıl, işliyeceği bu pamuğun 1,600,000 kılogramı «Adana yerli», ve takrıben 4,000,000 kilogramı da «Adana iane» cinsindendir. Kayseri kombinası, en ziyade kaljn kaput bezi, alaca, karamandol, Japon dimisi denilen bezler yapacak. yani fakir ve orta smıf halk için, köylü için çalısacaktır. Fabrikanm sonsuz gibi görünen büyük salonunda 1008 doku ma tezgâhımn hep birden çalışmasını gorüp te heyecan duymamak kabil değıl dır. Burada insanlar susar, makineler konusur. Kulaklan saeır eden, başlan döndüren bu çalışma 20 nci asır medeniyetinin çalışmasıdır. Bu kombina, Büvük Harbde olduğu gibi, ordunun ve halkın donsuz, gömleksiz ve torbasız kalmasına meydan ver miyecek olan kutlu müesseselerimizden biridir. Fabrıka, işçilerınin eğlencesî ve sağ lığını düsünerek muazzam bir spor sahası ve teskilâtı da kurmuştur. Futbol, tenis, boks, iskrim, atletizm sahalan, jimnastik meydanı, yüzme havuzu ve atlı spor icin manialı kosu yeri vardır, ki bunlar Almanya ve Rusya gibi memlcketlerin en ileri fabrikalarında görülür. Kayseri fabrikasının spora verdiği ehemmi yet, Kayseride çok canh bir spor faaliyeti uyandıracaktır. Endüstri programımızın ana çizgile rinden biri, hatta birincisi, ham maddeleri memlekette yetişen ve mamulâtı en çok sarfedilen sanayıi en evvel kurmak ve böylece hem endüstriyi, hem tarımı (ziraatı) gelıştırmektir. Şeker fabrikalan, pancar ekimıni genişletmek suretile köylüye yardım ettıği gibi pamuklu dokuma fabrikaları da pamuk tarımını büyük bir gelişmıye götürmektedir. Daha Kayseri fabrikası çalışmaya başlamadan önce, yani 1934 te, memlekette bütün pamuklu fabrikalarının pamuk istihlâki yüzde 27 artmış, 1927 de 3 milyonu bulamıyan pamuk sarfiyatı 1934 te 14 milyon kiloyu geçmiştir. Kayseri fabrikası; bu yekuna, yalnız başına, 5 buçuk milyon kilo pamuk daha ilâve edecektir. Bunu para ile ifade edersek fabrikanm, bir yıl içinde, pamuk eken köylüye, 2,200,000 lira vereceğtni anlamış oluruz. Fabrikanm, yalnız kendi çatısı altında 4500 ameleye iş bulacağını ve bunun aşağı yukan bir o kadar aileyi geçindirmek demek olduğunu, muhitinde yaptığı hareketle birkaç bin kişinin daha faydalanacağını, demiryollarımıza, kömür ocaklarımıza yeni kazanclar temin edeceğini, Kayserinin bayındırhğına büyük yardımı dokunacağını da düşünürsek bugün, ihtiyar Erceyiş dağırun huzurunda genc Türkıye cumhuriyetinin kurduğu büyük müessesenin değerini daha iyi anlarız. Kayseri kombinası, endüstri programımızın ilk işlemeğe baslıyan fabrikasıdır, fakat bu ilk fabrika bile ekonomik kalkınmamızın önemli bir manivelâsı olacaktır. Cumhuriyetin bu yeni anıdı önünde, saygı, sevinc, iftihar ve heyecan duymamak kabil midir? Sağdaki yuvarlağın içindeki model \ adifedendir. Fransız askerlerinin külâ İ.nın yan giyilmişi şeklindedir. Uclann c'a yüzü kısmen örtecek vuvalet takılıdır. Bu modelin insanı genc göstermekte çok büyük bir rolü vardır. Aşağıda sağdaki yuvarlağın içindeki bizim Kürdlerin eski serpuşunu andır maktadır. Beyaz külâhın üstüne iki sıra siyah kadife band sarılmıştır. Bu şapka çok şık ve orijinal giyinmeği itiyad edinmiş olan kadınlar içindir. Soldaki yu varlağın içindeki daha makul bir modeldir. Bu da kadifedendir. Yumşak bırakılmış geniş kenannın bir kısmı kaldın lıp tepeye iliştirilmiş, diğer tarafı ser best bırakılmıştır. Bu şapka şıklığı sev Sonbahar geldi, kış yaklaşıyor. Dün [şikliFve yenilikler de bırden ortaya atıl mekle beraber ciddiyeti de elden bırakyanın her tarafmda modalardaki deği 1 dı. Size bu sonbahar ve kışta giyilecek mamak istiyen kadınlar içindir. Ev ve eşya Cumbalarda şezlong Odaların dışarıya doğru çıkmış kısımlarına ki eski tabirle biz onlara cumba diyebiliriz konacak şeyler hakkında hemen her ev kadını düşüncededir. Ötedenberi oralara sedirler yapılır ve yahud ka» ^eler konurdu. Simdi şezlonglar Sıhhat ve tuvalet Nasırların tedavisi Fazla kürek çekmekten ve yahud sair müşkül işlerden ellerde husule gelen nasırlarla ayakkabı vurması neticesi meydana çıkan nasırlar şu tarif edeceğimiz merhem sürülerek az zamanda iyi edilebilir. Merhem şu maddelerden yapıla caktır: 50 gram alelâde sabun, 50 gram taze içyağı, 25 gram kâfurulu ispırto, 25 gram kâfurulu sirke. Dişlerin temizlenmesi ABİDİN DAVER Beşiktaş Dikiş Yurdu sergisi Yurdtt bu yıl bitirenterte, sergiden bir görünüf Beşiktaş Dikiş Yurdu dün on ikinci devre sergisini açmıştır. Bu yurd, şim diye kadar 675 kız ve kadını yurda nâfi olacak bir halde yetiştirmiştir. Bunlar dan bir kısmı terzilik yaparak, bir kısmı da yurd ve dersane açarak hayatlarını kazandıklan gibi diğer kısmı da ken dinin ve ailelerinin dikişlerini dikerek bütcelerindeki terzi masrafından kurtulmuşlardır. Burada dikişten başka şap kacılık, çiçekçilik, korsacılık, gömlekci lık ve boya ile tezyinat dersleri de öğretilmektedir. metli eserler vardır. Kadın elbise ve ça maşırlarının her nev'inden başka çocuk Kayseri fabrikasında, 33,000 kirmen, ve erkek elbiseleri de vardır. Bunlar kuyani iğ, 1008 dokuma tezgâhı vardır. Gesursuz denilecek kadar güzeldirler. Pek ne modern bir müessese olan Bakırköy Takma saçları temizleme çok şapkalar, tabiî denilecek kadar güzel bez fabrikasile ölçersek görürüz ki KayEh olur ya, insan hali bu, belkı ıçınizçiçekler, mükemmel korsalar, erkek seri kombinası, 10,000 kirmen ve 300 dode takma saç kullananlar vardır. Bun Yurdun biri biçki ve metod, diğeri di gömlekleri, pijama ve rop dö şambrlar kuma tezgâhı ile çalışan Bakırköyünden, ların temizlenmesi de tıpkı diğer tüvaaşağı yukan üç buçuk defa daha büyük kiş ve şapkacılık, üçüncüsü de elişleri ol nazan dikkati celbetmektedir. let ameliyeleri gibi güçtür. En iyi usul tür. Bütün memleketteki pamuklu doku mak üzere üç öğretmeni vardır. Yurdun Yurdun son sınıfından bu sene çıkan şudur: Takma saçlan petrol eteri içıne jna fabrikalarında kirmen miktarı 162,900 biçki öğretmeni (biçki dersleri ve yük lar Necmiye, Peyman, Leman, Azize, batırdıktan sonra tutam tutam yavaş şüphe yok ki şu sırada hepimizın ye tezgâh sayısı 2700 dür. Bunlardan sek biçki kaideleri) adındaki metod ki Mükerrem, Nezahet, Sıdıka, Emine, ve hafıf şekılde kurulamalı, ta kı yapış iavesi vücudümüzdeki inceliği muhafaza 33,000 kirmenin ve 1008 mekanik tezgâtırıldıkları yerden kopup duşmesınler. etmektir. Bu da hiç şüphesiz ki pek kolay tablarını yazarak bilgisini herkese tanı Zihniye, Neşide, Sabahat, İfakat, Lâ Busbütun kurumaları içın de bır yere olmuyor. Yiyecek ve içecek hususunda hın yalnız Kayseri kombinasında olduğutan Şükrü Canaldır. Diğer öğretmenler tife, Nadide, Emine, Şadan, Hicriye, serıp bırakmalı ki eterin kokusu gıtsin nu düşünmek, müessesenin büyüklüğünü kısmen perhiz takıb etmek ve ayni zaden Ferihan ve Hayriyenin ise yüksek Lerzan, Muzaffer ve Atiyedir. îkinci ve parlaklıkları zıyadeleşsm. gösterir. manda spor yapmak icab ediyor. Vü Yalnız bu amehyeyı daıma atşten u cudün zariflığını temin eden sporlardan \ Issız ve çorak bir alanın ortasinda kabiliyetleri sergide görülen eserlerle sa smıfa geçenler ise 22 dir. Bunlardan bittir. Hamide, Müfide, Nerıman bırincı de zak bır yerde yapmalıdır. Çunku petrol bırı de uzun atlamalardır. Hiç şüphesızgün gibi kısa bir zamanda yükselen eterı çok çabuk parlıyan bır maddedır. | herkes resımde görduğünüz Alman kadın ye 4,500,000 liraya mal olan bu fabrıka | Dün açılan sergide pek güzel ve kıy receyı kazanmışlardır. Dişlerin temizlenmesi için şu mahlul kullanılırsa çok faydalıdır: Asid fenik 1 gram, asid borik 25 gram, kekik ruhu 50 santigram, nane ruru 30 damla, anason mahlulü 15 gram, su I litre. Bunlan karıştırdıktan sonra iki gün kendi haline bırakınız. Ne zaman dişinizi temizlemek isterseniz bundan ve kaynatildıktan sonra soğutulup ılıtılmış sudan ayni miktar alıp birbirine kanştınnız ve dişlerinizi uğuşturup ağzınızı yıKatranlı su Boğaz ve nefes borulan rahatsızlık kayınız. Göz bakımı Ianna karşı katranlı su içmek faydalıdır. Bu katranlı suyu şu suretle elde edebilirGözler yaşlandıkça kuvvetlerini kaybeden uzuvlardandır. Onun için onlara siniz. Bir miktar katran alarak bir kâsenin dikkatle özen göstermek lâzımdır. Rüz içine kor, üzerine kaynar suyu boca e gârdan, tozdan muhafaza etmeli ve dersiniz. Sonra bir tahta kaşıkla adam kuvvetli ziyalarla güneşten sakmmalıdır. akıllı kanştırır, soğumağa bırakırsınız. Çalışırken lâmbalan gözlere yakın bu Soğudumu, o suyu dökersiniz. Çünkü o lundurmamalı ve ziyanın doğrudan doğsu katranın fena yağlarını hâvidir. Bun ruya onlara çarpmaması için muilrka dan sot\ra o katranın üzerine alelâde abajur kullanmahdır. Gözleri su içinde, soğuk su dökmek ve 24 saat beklemek hele denızde açmak doğru değildir. ko} *n moda olmuştur. Hele reslmde kâfidir. Başka hiçbir muameleye hacet Gözler banyo edildiği zaman da su mutlaka sıcak olmalıdır. görduğünüz gibi vaktile meşhur Fransız kalmadan o suyu kullanabilirsiniz. kadını Madam «Racamien> nin ismine izafetle vücude getirilmiş «Couche» ler çok rağbettedir. Kumaş san üzerine yeşampiyonu Elfriede şil ve beyaz çizgili kadifedir. Cumba Kaun gibi 1,60 sıçn nın iki tarafını althklar üzerinde çiçek yamaz. Nekadar ya lıklerle sqslerseniz odanızm şekli daha pabiliyorsa o kadarla zarif olur. başlıyarak gitgide yük' sekliği artırmak icab etmektedir. Elfriede d» bugünkü rökoruna Odaların havalandırılması o suretle erişmiştir. FaÖnümüz kış... Evlerimizi yazdaki gikat halihazırda Ame bi pencereleri fora ederek püfür püfür rikada ondan yüksek havalandıramıyacağız. Onun için bu huatlıyanlar da vardır. susta bazı tertibata müracaat etmekliği Geçen seneki Olim miz icab ediyor. Kapalı bulundurtılan piyadlarda iki Ame odalardaki sobalar akşam tamamile sorikalı genc kız 1,67 ğumazdan üzerine bir kâsede bir kaşık yüksekliğinde sıçra trebentin korsanız ertesi sabah odanın mağa muvaffak ol * muslardırv havasını her türlü fena kokudan kur tulmuş bulursunuz. Bu usul hele hava lan sık sık değiştirilmesi müşkül hasta odaları için pek mükemmel bir usuldür. Vakıâ trebentin odaların havalannı değiştirip tazelemez amma, fena kokuları alır ve oralardaki hastalık tohumlarını ve mikroblarını mahveder. Faydalı soorlardan: Yüksek Atlama Ev kadmı ne bilmeli