23 Ağustos 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 8

CtJMHTJRtTET 23 Afttstos 1933 İtalyan Amiralmın çay ziyafeti Izmir Arsiulusal sergisi açıldı Tayyare kupası maçlan gelecek hafta başlıyor îhrimizdeki en kuvvetli futbol takımlarını karşı carşıya getirecek olan bu müsabakalar senenin en hararetli bir spor hareketi olacaktır Ekonomi Bakanı, tatbik ettiğimiz devletcilik siyasetinin esaslarını anlattı (Baftarafı î inci tahifede) mirve yakın eller ilbayları, saylavlar, İzmir ve yakmeller şarbaylan, başka ellerden gelen salgıtlar, yabancı dev letler konsolosları Türk ve yabancı tecimenler îstanbul ve İzmir basm ur kunlan ve binlerce halk bulunmuştur. Işçiler mızıkası tarafından çalınan İs tiklâl marşından sonra şarbay Dr. Behçet Uz panayır söylevini vermiştir. Bundan sonra Ekonomi Bakanı Celâl Bayar aşağıdaki söylevle panayırı açmıştır. «Sayın bayanlar, baylar. Arsiulusal îzmir panayırmı büyük kıvançla açıyorum. Yıldan yıla daha ileri ve olgun mahiyet alan bu pana yırın muvaffakiyeti yolunda çalışan İzmir ilbay ve şarbaylarım ve bu işte değerli hizmeti geçen bütün arkadaşları. mı kutlularım. Çok çalışkan şarbayı nızın şimdi huzurunuzda ifade ettiği duygularmı da sevgi ile, takdirle karşılanm. Panayır size yerli ve yabancı ürünlerini ve eserlerini arzedecektir. Adı gibi mânasını da şümullendiren geniş ilgiden ötürü panayıra iştirak edenlere teşekkür ederim. Bu bizim için bir borcdur. Burada yer alan yabancı memleketlerin iştirakinde yalnız ekonomik değil, ekonomik mânasile beraber dostluk tezahürünü de görmekteyim. Bayanlar, baylar, Türkiye ekonomi si bilirsiniz ki, dünya buhranından kendi varlığının hususiyetlerine göre his se almıştır. Türk ekonomisile diğer ulusal ekonomiler gibi bu buhranın tazyikmdan ve sademelerinden sıyrılmak ve kurtulmak yolunu arsiulusal mübadelenin müvazene esası dahilin de genişletmesinde ve memleket için deki iş hacminin artmasmda görmekte dir. Panayırın asıl amacı evvelce ol duğu gibi bugün de arsiulusal ekonomik bağlarınm doğmasma, gelişmesi ne ve genişlemesine yardım etmekte dir. Arkadaşlar, bu seneki panayır size Türk ekonomisinin dinamık bir seyrinde yakmdan takib etmek imkânlannl vermektedir. Türkiye cumhuriyetinin baş şıarı Türk ekonomisinin Türk en * düstrısile tamamlanmasından sonra sağlam olarak kurulmuş olacaktır. Atatürk inkılâbının dayandığı temel Türkiyenın sıyasal ve ekonomik bütünlü ğüdür. Türkiye cumhuriyetinin tatbik etmekte olduğu devletcilik prensipi memleketi en kısa yoldan ve en ilerî hızla varmaktadır. Büyük ve Yaratıcı Önderimizin ekonomideki bu ana umdemiz hakkında bana verdiği emir ve direktiflerinin buradan size kelime bekelime okuyorum. Türkiyenin tatbik ettiği devletcilik sistemi ondokuzuncu asırdan beri sos yalizmi nazariyatçılarımn ileri sürdüğü fikirlerden anlmanrak tercüme edilrr.iş bir sistem değildir. Bu Türkiyenin ihtiyaçlarından doğmuş Türkiyeye has bir sistemdir. Devletçiliğin bizde manası şudur: Teşebbüslerini ve şahsî faaliyetlerini esas tutmak fakat büyük bir milletin ve gerek bir memleketin bütün ihtiyaçlarını ve birçok şeylerin yapılmadığım gözönünde tutarak memleket iktısadiyatını devletin eline alması Türkiye cumhuriyeti devleti Türkiye vatamnda asırlardanberi kendi teşebbüsleri yapılmamış olan şeyleri biran evvel yapmak istedi ve görüldüğü gibi kısa bir zamanda yapmağa muvaffak oldu. Bizim takib ettiğimiz bu yol liberalizim den başka bir sistemdir. Türk italyan talebelerinden bir grup bafbaşa dairesmde biraz istirahat (Baç tarafı 1 inct uahifede) i edilmi§ ve samimî surette görüşülmüştür. Limammızda bulunan İtalyan mek teb gemilerindeki İtalyan bahriye ta lebesi evvelki gün Heybeliadaya giderek Bahriye Lısemizi zıyaret etmişlerdir. Misafirler mektebin rıhtımmda karşılanmış, bütün zabitan mekteb kumandanı tarafından İtalyan zabitle rine takdim olunmuştur. Kumandanlık edildikten sonra misafirlere mekteb gezdirilmiş ve yüz elli kişilik bir ziyafet verilmiş tir. Ziyafet esnasında mekteb cazı ta rafından güzel havalar çahnmıştır. Ak şam üzeri saat 4,5 ta mekteb bahçesin de bir veda müsameresi yapılarak dans edilmiş; mıllî şarkılar söylenmiş; mi safirlerle bir arada resimler çıkartılmıştır. Hava Kurumu tarahndan turnuvaya kulüblere verilecek kupalar ( girecek Hava Kurumu menfaatme olarak tertib ettiğimiz futbol turnuva maçla rına 30 ağustos Zafer ve Tayyare bayrammda başlanacaktır. cTayyare ku pası maçları» na girecek olan kulüble rimiz, bu maçlar için hazırlıklara başlamışlardır. Şehrimkin en kuvvetli futbol takımlarım karşı karşıya geti recek olan bu turnuva, yeni sene fut bol mevsimi için çok hararetli bir başlangıç olacaktır. Evvelce de yazdığımız üzere 30 ağustosta müsabakalara büyük bir tören le başlanacaktır. O gün Vefa Beykoz, îstanbulspor Pera takımları karşıla şacaklardır. Bu müsabakaların hakemleri, turnuva komitesi tarafından tayin edilecektir. Turnuvaya girecek kulübVrimizin bu müsabakalar için kendi kulübleri ne mensub hakemlerden iki veya üç hakemin isimlerini bize bildirmelerini rica ederiz. Bu hakemler, komitenin tayin edeceği maçları idare edecektir. 31 ağustos cumartesi günü Besiktaş . Süleymaniye, ikinci kiime muhfelitile Arnavudköy karşılaşacaklardır. Fe nerbahçe takımı Türkiye şampiyona sına gireceği için turnuvactan çıkma ğa mecbur kalmış, onun yerine kulüb delegeleri ikinci küme kulüblerinden yapılacak bir muhtelit takım konma sına karar vermişlerdi. 1 eylul pazar günü de Günpş Kur tuluş, Galatasaray Şişli takımları karşılaşacaklardır. Bu maçtan sonra fiks türün ikinci kısmına başlanacaktır. Bu turnuva galibine verilmek üzere gazetemiz büyük bir kupa koymuştu. Türk Hava Kurumu da turnuvaya gi ren 12 kulübe hatıra olmak üzere ayrıca birer kupa hediye edecektir. Viyana güreş takımı bu Sömikok fabrikası da on gün şebrimize geliyor beş gün sonra çalışacak (Bastarafı 1 inn aahifede) zorlu rakıbler karşısında bulunacak demektir. Eylul ortasında yapılacak olan Balkan güreş şampiyonasından evvel Türk takımının böyle çetm müsabakalar yapması büyük bir kazancdır. Sene lerdir elimizde tuttuğumuz şampiyonluğu kaçırmamak için güreşçilerimi zin idmanlı olması yetmez. îdmanlar dan ne derece istifade edildiğini gö rüp tecrübe etmek ve müsabaka kabi liyetini artırmak için arasıra bu suretle sıkı karşılaşmalar yapmak ta yerek. tir. Avusturya takımmdaki güreşçilerin isimleri şunlardır: 56 kiloda: Jelinek Alois Cenubî Avusturya şampiyonudur. 61 kiloda Fıncsus Erich Avusturya şampiyonudur. 66 kiloda Grahsa Josef Avusturya .şampiyonudur. 72 kiloda Musil AntonAvusturya şampiyonudur. 79 kiloda Stiedl Hans Avusturya şampiyonudur. 87 kiloda Koznar Franz Avusturva şampiyonudur. Ağır kiloda Schöll E duard Avusturya şampiyonudur. Yarınki maçlarla Türk güreşçileri büyük bir deneme daha geçirecekler dir. Bu denemeden de her zaman ol duğu gibi yüzlerinin akile çıkmalarmı temenni ederiz. (Battaraft 1 inci $ahifede) Berlinde yapılan Avrupa kürek şampiyonası lerden inşaat hakkmda izahat almıştır Fabrika, yılda 58 bin tona yakın sun'i antrasit, 504 ton benzol. 2880 ton katran çıkaracaktır. Katranın yüzde 55 ni zift yüzde 44 nü mazut ve kreozot teşkil e decektir. Bundan başka fabrikada yılda 17 nıil yon 280 bin metro mikâbı havagazi de istıhsal olunacaktır. Bu havagazinin 1 milyon 400 bin metro mikâbı fabrikada sarfedilecek, geri kalan 2 milyon 880 bin metro mikâbı gazometrodan bina lara verilmek suretıle gaz ihtıyacın karşılıyacaktır. Fabrika, tamamen Türk işçi ve işyarlarının eseridir. Makineler Almanyadan getirilmiştir. Fabrikadan belkenen büyük fayda lardan başlıcası, mahrukat ihtiyacını genış mikyasta karşılıyacağı cıhetle, ormanlarımızın yıldan yıla baltalanma sına meydan bırakmıyacak olmasıdır. Ekonomi işlerimiz (Ba* tarafı birinci sahifede) lenmiştir. Beraberinde bulunan maden mühendisleri Rusyadan Rör havzasına giderek madenlerde tet kikat yapmışlardır. Celâl Bayarın avdetinde bu he yet raporunu verecek, bizim istifade edebileceğimiz cihetleri bildire cektir. Romanya ile yaptığımız son itilâf sayesinde şimdiye kadar Ak deniz yolile gönderilen ihraç eşya mızın sevk yolu değiştirilecek, bu suretle hem yol kısalacak, hem de ücretlerde yüzde kırk tasarruf temin edilecektir. Bu nakliyatın Tunaya kadar Türk vapurlarile yapılması da ayrıca düşünülecektir. Celâl Bayar, <<memlekette ma yi marîrukat işini behemehal halle deceğim» demektedir. Memlekette kuvvetli petrol kaynakları olduğu na inan vardır. Yalnız yerlerinin bulunabilmesi bir şans meselesi telâkki edilmektedir. Şimdilik petrol bulunmazsa liğnit madeninden ham benzin istihsaline teşebbüs edilecektir. Söğüdde kuvvetli liğnit damarları vardır. Diğer yerlerde de araştırma lar yapılıyor. Zonguldak sömikok fabrikasında tayyare benzini istihsal temin edilecektir. Zonguldakta yapılacak elektrik santıralı vasıtasile Filyos hattının işletilmesi düşünülmektedir. İznik, Manyas göllerinde kurulacak elek trik santrah ile Istanbul, Izmit ve Bursanm elektrik ihtiyacı tamamen temi nedilecektir. Maden araştırılması için Avus turyanm meşhur mühendislerinden Granikle arkadaşları getirtilecektir. Merzifonda yapılacak demir fabri kası on beş milyona çıkacaktır. Gayrimübadillerin ditekleri Gayrimübadiller idare heyeti topla narak hükumete yapılacak dilek' e aid raporunu hazırlamakla meşgul olmuştur. Cemiyet idare heyeti üyeleri bu raporu önümüzdeki toplantıda imza edeceklerdir. Finans Bakanı Fuad Ağralı Anka raya döndükten sonra bir heyet kendisine bu raporu verecek ve dileklerin derhal tatbiki mümkün olanlarının sonuçunu Ankarada takibedecektir. Yugoslavyanın yeni Londra elçisi Belgrad (Ozel) Yugoslavyanın Londra elçiliğine Kral Küçük Piyerin saray mareşalı Doktor Gruyiç tayin edilmiştir. Doktor Gruyiç Umumî Harb başlangıcında Sırbistan Dış Bakanlığı siyasî dairesinin direktörüydü. Bu münasebetle Avusturya Macaristan Imparatorluğunun Sırbistana verdi ği Umumî Harble neticelenen ülti matoma verilen cevabı yazmış ol makla tarihî bir iş yapmıştır. sabakaya Almanlar dünya şampiyonu olan ekiplerile gırdiler. Ayni gün dü mencili dört tek yarışını kazanan bu takım yorgundu. Bu sebebden netice şu şekilde oldu: İsviçre birinci, Avusturya ikinci, İ talya üçüncü oldular. îki çifte dümencisiz yarışı: Bu varı şa, İsviçre, Almanya, Fransa, Çekos lovakya, Macaristan, Polonya, Yugoslavya girdiler. Neticede birinci Polonya, ikinci az farkla Almanya, üçüncü Fransa geldi. Sekiz tek dümencili yarışı: Günün en mühim yarışı idi. Bu yarışın neticesi ayni zamanda Avrupa şampiyonluğu da tayin edeceğinden pek mühey yiç oldu. Netice ümid edıldığı gibi Almanyanın lehine olmadı. Birinci Ma . caristan, ikinci İsviçre, üçüncü Fransa geldi. Berlinde yapılan kürek şampiyonasında ttalyan kürekçileri Arkadaşlar, başh başına bir inkılâb" ideolojisine direktif ve temel olan ve kendi tedbirlerini kendi içinde tanıyan bu prensip bütün ulusal hayatımızı varmak istediği yüksek refah seviyesine ulaştıracak yegâne ve en emin yol olacaktır. Ulusa baş olan Atatürkün adım burada bütün yurddaşların önünde ve hepimizin en candan duygumuza ter cüman olarak minnetle ve tazimle anaTürkiye ekonomisinde ve Türk ih . rım. racatçılığında özel yeri olan İzmirde Şarbayın diyevinde çok değerli şefin her yıl açılan bu panayır kendisine ve Başbakan îsmet Inönü hakkındakl bağlanan ümidleri ve kendisinden bek ifadeden duyduğum tehassüs çok büyüklenen ödevleri yerine getirmeğe baş tür. Sayın hemşerilerimizin bu iyi duylamıştır. Bir taraftan bu panayırm gularını kendilerine bildirmekten kı doğmasma çalıştığı yeni münasebet vanç duyacağım. Diğer vekil arkadaşlar ler ihracatımıza yeni imkânlar açmış. ve şahsım hakkında gösterilen sevginin diğer taraftan Türk ekonomisinin mo beni bahtiyar ettiğini bilhassa söylemek dern istihsal tekniğile cihazlanması isterim. Şımdi hep beraber gdzümüzün hareketi ithalâtımızı genişletmiştir önünde canlanan bu medeniyet anıtını Türkiye ile arsiulusal pazarları ara göğsümüz kabararak ziyaret edebılı • sında hararetlenen alışveriş hareket riz.> Ekonomi Bakanı Celâl Bayarın bu leri hem Türkiye için hem de onunla alışverişe girmiş olan ulusal ekonomi söylevinden ve kordelânın Bakan taraler için önemli faydalar vermistır. Ge fından kesilmesinden sonra sergiye giçen sene ile bu senenin ilk altı aylık rilmiş ve bütün paviyonlar gezilmiş devresine aid ihracat istatistikleri bu tir ve bu seneki panayır geçen senekisene geçen seneye göre memleketimiz lerden daha çok muvaffakiyetli olmuş lehine altı milyon liralık bir fazlalık ve birçok yerli ve yabancı firmalar kaydetmektedir. Kleringle bağlandı mallarını panayırda teşhir etmişler ğımız memleketlere mümkün olan it dir. Sovyetler, Yugoslavlar, Yunanlı halât kapasitesi verildiği içindir ki. lar. İranlılar panayıra resmî olarak işithalât fazlası karşılığı olarak bu mem tirak etmişlerdir. İngiliz, Fransız, İtalleketler hesabına otuz altı milyon li yan, Amerikan, Alman, Rumen ve Leh ra birikmiş ve bu yekun ihracatımıza firmalarının da ayrıca paviyonları varlâve olarak Türk piyasasmdan mal a dır. Sergi gezildikten sonra Celâl Balınmağa ayrılacak demektir. Türk ih yar ve davetliler komitesinin panayın racatımn artması ulusal ürünlerimizin yerinde verdiği büyük şölende bulun • ~" ham meddelerimizin gittikçe daha çok muşlardır. aranması ve normal değerini bulma sı Türk müstahsilinin ve yurddaşları mızm gündengüne refahmın artmasına mkân verecek ve Türkiyenin bazı pazarlarında alım kuvvetinin çoğalmasını temin edecektir. Memleketimizin bazı yerlerindeki ürünler bu seno ku raklıktan müteessir olmuşlardır. Fa kat buna karşılık bazı ürünlerimizde i bereket te Türk müstahsilinin yü zünü güldürecek mahiyettedir. Ulusal ekonomi hesabına bize umud havası /eren bu durum öğreniyoruz ki bazı taraflarda yanlış anlayıslara yol aç mıştır. Arkadaşlar, biz dünya piyasa larına normal kazanc hırsile hazme demiyecekleri sun'î fiatler empoze etmekten uzak kalmalıyız. Yoksa bir gün mutlaka aksülâmelin acısmı duyarız. Fakat öbür taraftan arsiulusal DI •asalardaki normal fiatlerden istifa 3e tmek yolunu bilmez ve bulmazsak bu da memleket için olduğu kadar millî konomi için de büyük hüsran ve zarar ılur. Kanaatimce normal neticeler elde etmek için meselelerimizi ulusal ve genel zaviyeden görerek çalışmak lâzımdır. Her şeyden evvel alıcılarımızı ciddî ve devamlı bir istikrarın emniyet havası içinde piyasalarımıza bağlamalıyız. Biz ulusal ekonomi icinde menfaat aynlıkarı, menfaat tezadları tanımıyoruz. Başlıca kaydımız ulusal ekonominın korunması ve sağ kalmasıdır. Berlin (Ozel) Bu sene Avrupa kürek şampiyonası Berlinde Grünau gölünde 18 ağustosta yapıldı. Yarışlar her seneki gibi gayet heyecanlı ve bilhassa zevkli olmuştur. Bu yarışlarm Berlinde yapılması Almanlar için büjKik bir avantaj olacakken bilâkis kendilerinin mağlubiyetile neticelen miştir. Kürek sporunda hemen hemen Avrupanm, hatta dünyanın en ön sı nıfında bulunan Almanlarm böyle bir mağlubiveti. bilhassa kendi sularmda beklenmemekte idi. Talih bu sene Macarlara gülmüş ve şampiyonayı onlar teşkilât vücude getirilmiştir. kazanmışlardır. Macarları takLben bu sene büyük varhk gösteren Polonya lılar ikinci, İtalyanlar üçüncü, Alman . lar da ancak dördüncü olabilmişlerdir. Bu sene yarışlara on beş millet iştirak etmiş, Balkanlardan yalnız Yugoslavya iştirak etmiş ve kendilerine göre muvaffakiyet göstermişlerdir. Neticeler: Dümencili dö'rt tek yarışı: Finale kalan altı ekip şunlardı: Italya, Alman ya, Fransa, Macaristan. Yugoslavya ve Danimarka. Bunlardan Almanya eki pi birinci (bu ekip dünya şampiyonu dur), Fransa ekipi ikinci, İtalya da ü çüncü olmuştur. Atlantikte yüzerken yakalanan deli Amerikada Cod burnundan 200 M o • metro açıkta yol almakta olan bir va pur, Atlantik denizinin bu uzak yerinde bir adamın yüzdüğünü görmüş ve hâdiseyi hemem süel bir hava istasyonura haber vermiştir. Adamm imdadma tayyare ile koşulmuş ve kendisinin bir balıkçı olduğu, birdenbire çıldırarak de nize atladığı anlaşılmış. tayvareye al> • narak Boston şehirne getirilmiştir. Deniz görüşmeleri Tokio 22 (A A.) Öğrenildiğine göre, Büyük Britanya hükumeti son günlerde birinciteşrinde Londrada bütün devletler arasında yapılacak olan deniz görüşmelerine tekrar başlamak husu sunda Japon hükumetini istimzaç et • miştir. Söylediğine göre Japon kabinesi Londradaki büyük elçisi vasıtasile Japonyanın tonaj meselesinin müşterek azamî haddi hakkındaki isteğini İngiliz hü • kumetine hatırlatmağa ve bu Japon isteğini, kabul mahiyetinde olmaksızuı Londra görüşmelerinde aytışmaya mevzu olmamasını bildirmeğe karar vermigtir. Dümencisiz iki tek yarışı: Bu yarışm Sovyet Rusyanm ham harb maddoleri yetiştiren sahaları dahi müdafaa poli finaline kalan Almanya, Avusturya, tikası noktasmdan müsaid coğrafî mev Macaristan, İtalya, Polonyadan Maca kilerde bulunuyorlar. ristan birinci, Almanya ikinci, Avus turva üçüncü olmuştur. Bunlar düşman olmaları muhtemel Bir köpek bulundu Fatih polis merkezi memurları, boynunda meşinden bir tasma bulunan er. kek bir kurd köpeği bulmuşlardır. Sahıbinin Emniyet Direktörlüğüne baş vurması lâzımdır. bulunan devletlerin anî tayyare lıücumBir çifte sikif yarışı: Bu yarışın mu larının ve baskın şeklindeki süel hare hakkak îsviçre veya Almanyanın kaza ketlerinın sahasmdan çok uzaktddır nacağı ümid ediliyordu. Netice hiç öylar. le olmadı. Birinci Polonya, ikinci *s Ordu ile harb endüstrisinin ia^e isleri viçre, üçüncü Avusturya oldular. Almemleketin alelâde iaşe tertibatı dahi manya ancak dördüncü gelebüdi. linde değildir. Her hangi bir kıtlık ve Dümencili iki tek yarışı: Bu yarışı semavî afet, ordu ile harb endüstrisi Almanyanın kazanması lâzım gelirken Umumî tasnifte Macaristan iki bi mensublarının iaşesine tesir edemze. îtalvanlar rakiblerini geçtiler. Netice rincilikle şampiyon, Polonya ikinci, Çunkü bunun için birçok seneler kıfa de İtalva birinci. Almanya ikinci, Po Italva üçüncü, Almanya dördüncıı ol yet edecek stoklar vucude getırılmıj.ir Sonva üçüncü geldıler. dular. Aynca süel çiftlikler de vardır. Dümencisiz dort tek yarışı: Bu mü NEVİN HASAN Güneş kuliibünün daveti Guneş Kulübü Başkanlığından: Kulübümüz tarafından 30 ağustos utku bayramında tertib edilen ulusal savga bisıklet yarışına girecek bisik letçilerin yarış yollarmı öğrenmek ve görmek üzere 25 ağustos pazar sabahı saat 7,30 da kulübumüzün Sıraservi lerdeki lokalında yarış tertib heyetin den Bay Haydara bagvurmaları nca olunur.