21 Temmuz 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

•1 IOİIUİİUZ CÜMHURÎYET Kral Konstantinin mektublan n nadolu köylülerinde garib bir itikad görülür: Guya vaktile kadınlar Allaha bir istida yaArtür Rambold ve Hovard Krordey] zıp saksağanla yollamışlar. Bunun için adında iki îngiliz Afrikadaki Necoryacahil i ö y kadınlan hâlâ göklerden cevab dan otomobille îstanbulla gelmişler ve bekltrler ve ne vakit bir saksağan gelip Londra oteline inmişlerdir. Toprağa çarpan kazma sesleri. Ikidegak, diye feryadı bassa hemen söylenir bir yıkılan toprak, taş gürültüsü... Ba îngiliz gezgin' '• 'irle görüşen bir muharririmize bu gezileri hakkında de şında acayib bir külâhı andıran fötr şap Hayır söyle! mişlerdir ki: kası üstünde lime, lime elbiseleri sanki Meğer Avrupada bile bu zihniyetin kalın tüylü halılar üstünde yürüyormuş « Afrikadan buraya kadar tam kapkarasını taşıyanlar varmış. sekiz bin mil yol aldık. Bütün bu yol esgibi çıplak ayaklarile taşın toprağm üsBüyük bir kasırga bir Bavyeralı köy tüne basan melez bir amele elindeki a nasında yalnız iki defa otelde yattık. ünün, bütün varını yoğunu mahvetmiş. rabanm içindeki toprakları beyhude a Bugün üçüncü defa olarak îstanbulda Adamcağız düşünüp taşınmış ve Ailaha çılmış bir çukura döküyor. rahat bir otelde bulunuyoruz. Geceleri bir istida vermeği kararlaştırmış. Bir geyollarda kurduğumuz kamplarda geçiriBiz profesör Baxterle beraber bir kece, yanık bir mektub yazarak zarflamış, yorduk.» merin altındaki uzun tahta masanın et üstüne de «Kadirimutlaka» adresini o îngiliz gezginler bundan sonra Afri rafındaki iskemlelere oturup konuçuyo turrup postaya vermiş.. kadaki îtalya Habeş meselesi hakkınMektubu alan posta memuru, «Alman ruz. da da şunlan söylemişlerdir: yada Kadırimutlak olsa olsa Hıtlerdır» Profesör Baxter Iskoçyada St. An « Afrikada şimdi çok yağmur yağdiye düşünerek mektubu Başvekile sun drews Lniversitesi Orta kurun tarihi promaktadır. Oradaki • yağmurlar Avrupa muş... fesörüdür. Kendisi diyor ki: yağmurlanna benzemez. Bir başladı mı Alman devlet reisi arzıhalden hoşlan St. Andrews belki malumunuzdur. durmadan altı ay yağar. Bu yüzden I mış ve köylüye 500 mark göndermekle bize şarktan gelme bir azizdi. Onun butalyamn harekâta başlıyamadığı haber beraber bir de mektub yazarak, bu pa radan geldiğini, sızin memleketinizden leri doğrudur. rayı bizzat Allahtan aldığı emir' üzerine geldiğini zannediyorsunuz. Orta kurun Afrikada harb olduğu takdirde îtalyolladığını da bildirmiş. larda şehrimizin her tarafmda onun heyyanlarm fennî teçhizatla bu harbi kazafıKöylü parayı almış ve Allaha yeni bir kelleri ve tablolan bulunurdu. Şchri omalan ihtimali kuvvetlidir. Maamafih istida yollamış, nun himayesinde zannederlerdi. Eski tsbu benim özel düsüncemdir.» Sultanahmeddeki hafriya « Gönderdiğin paraya çok teşek tanbullu bir azizin şehri olan şehrimiz Kral Konstantinin sevgilisî Prenses Otthein, Sormatada bir parkta îngiliz gezginler Türkiyedeki g«zileri ve M. Bakster [Eski Yunan Kralı Kostantinin sev senın üzerinde biraz tesir yapabilir ve kür ederim, demiş. Fakat bir daha para üniversitesinin bugün İstanbula kar|i gös) için de demislerdir ki: gilisi Prenses Osthein ve yazdığı mek ben çok bedbaht olurum. Işin en önenıli yollıyacak olursan doğrudan doğruya terdiği alâkanm belki esrarengiz bağı Bu eski şehir hatta Milâddan çok eski « Türkiyede otomobille gezmek tublar bu sayımızda bitiyor. Bugünkü tarafı, senin dediğin gibi, harbe nıhayet yolla, Hitleri araya koyma, ben onun budur. olan bu şehir bir hazinedir. dünyada en güç işlerden birisidir. Hu lerden ilk ikisi Yunan ordusunun mağ vermektir. Alelhusus, Türkiyeye karşı ne mal olduğunu bilirim!» Şimdiye kadar biz acaba bu eski Bu şehir, inanınız, dünyadaki şe duddan girdiğimiz zaman bizi her ş«kilHikâye bu kadar. Hitlerin ikinci meklubiyetinden evvel, sonuncusu da hezi değil, Türkiye, Almanya ve Fransaya asann kaçta kaçını ortaya çıkarmışız? hirlerin en güzelidir. Bu güzellik hem de muayene ettiler ve gecmemize izin metten ve kral Yunanistandan k»vul karşı harbediyoruz. Barışmalan kabil ol tubu aldıktan sonra ne yaptığı belli de Mevcudların yanında ortaya çı coğrafî, hem de tarihıdır. Tabıî güzelli karılmış olanlar hiçtir... Halbuki îstan verdiler. Ondan sonra pek kısa mesafe duktan sonra yazılmıştır. Bunlarda dik mıyan iki düşman, Türklere harb rnal ğil. Eğer Bavyeralı onu da Hitlere yol ği kadar bu şehir tarihî güzellikler de bulun her tarafında kıymetli eserler gö lerde jandarma ve yahud polis bizi dur» kat edilecek iki nokta var: Kosti, Türk zemesi göndermek hususunda mutabık ladıysa tabiî çalmıştır düdüğü! durarak hududda tâbi olduğumuz mu • milletinin bir tek vücud gibi, Atatür bulunuyorlar. Kudretimizden üstün bir Yaşıyan fıkralar saklıyor. Burada biz ecnebilerin hayran mülüdür. ameîeyi tekrar ediyordu. Bunu anlamakün etrafmda, nasıl ayaklanıp savaşa gi mücadele karşısındayız, devam «demiolduğumuz şey ve aradığımız şey yalnız Bunlann içinde en ehemmiyetlileri uhaf fıkralar vardır; kulla • dık. Bir kere hududda sıkı muayeneden riştiğinin farkında olmannş, millî gale yeceğiz, ve ümid ediyorum ki tuttuğu Bizans asannın güzellikleri değildir. Ha meselâ işte bulunduğumuz şu mahalle nıldıkça parlar, eskıdıkee sonra içeri bırakıldığımıza göre artık ayanm ehemmiyetini kat'iyyen takdır e muz yol iyidir, yakında sulh yapaca gencleşir ve zamanı gelir de yır, biz burada asırlarca süren Türk kül dir. Sultanahmed camisi ve Ayasofya dım basmda durdurulup muayene edil dememiştir. İlk mektubda görüldüğü ğız. Senin siyasal anlayışm çok. Ve koca bir karakter davasının tarifini du türünün abidelerine de hayran olmağa müzesinin arkası sahile kadar. Bu ma menin neye yaradığını hâlâ anhyamıyogibi Kütahyada bir îskender veya Se daima en önemli şeyi buluyorsun. dakiara gülme serpintisi dağıtarak hal • ve onlan araştırmağa geliyoruz. İki bin hallelerin iki bin senelik tarihi vardır. zar kesilerek övündüğü; harbi, hatta Gayet az bir zahmetle burada bulunan ruz. «Kostantin, îzmir mağlubiyetinden ledİTerjr. Bazılarının acı ve müstehzi senelik hayatı olan hem de nasıl ha Buna mukabil halk bize çok yardım yaptıklan mezalimi göklere çıkardığı eski asar ortaya çıkar ve Romada ol • etti. Türk köylüsünün bize karşı gösterhalde sonunda bütün kabahati Venize sonra, 27 eylul 1922 de, ikinci defa ola hükmü hiçbir Zaman değişmez, dün ol « yat ? böyle bir şehrin hemşerisi olmak rak memleketinden kovuldu. Italyaya, duğu gibi bugün de, yann da tavsıfin hakikaten iftihar duyulacak birşeydir. duğu gibi burada yeniden bir eski Bi diği misafirperverliği hiç unutamıyaca losa yüklemiştir. zans kurabilirsiniz. Bunun için tabiî padeki kuvveti muhafaza eder, gider. ğız. Gelirken Ankaradan geçtik. AnkaGerçi bu kazanılmasına imkân olmı Romaya, Pizaya, Floransaya ve nihayet Ben tabiî külitive muhitinde değil fakat ra sarfetmek icab eder. Yalnız bunu Dünkü gazeteleri oktırken bunlardan Palermoya gitti. Prenses Ostheıni, yan seferden Venizelosu mücrim tut halk tabakası arasında bunu idrak eden düşünmek lâzimdır ki bu para bir defa ra çok güzel. Bu kadar az bir zamanda mak ya.nlış değildir. Lâkin Kral Kosti Sarmatodaki köşkünde ziyaret eden birisi hatırıma geldi. Bumuna doğru Gu bu kadar mükemmel bir şehir yapılabi leri pek az görüyorum. Halbuki bence sarfedılecek, fakat bin defa fazlasile gede bu cürme bulanmış olmaktan kat'iy Konstantin, ona son mektublarıru, Pa guk denirse dinden imandan çıkip kü leceâini hayret ve takdirle gördük.» Türk münevverleri, bütün Istanbullular, ri ahnacaktır. Bu yapllırsa dünyanın büfürün çeşidini sıralıyan bir ihtiyar Var yen kurtulamaz. Türk yurdunda macera lermodan yazıyor.» İngiliz gezşinleri bugün Londraya mış, bir de Sah'ati araklamak, ktmuşuşu lstanbullu olmak gururunu aşılamahdır tün turistleri buraya dolacaktır ve bu sçitmek üzere İstanbuldan ayrılacaklar aramağa gelen Yunan ordusunun ba ** ' 'Vila tgiea, Palermo (Sidlya) viyaklamak ohın ve hayatta ftile kakıla, lar. lstanbullu olmak şerefi dünyadaki rası ebediyyen turist çehri kalacaktır dir. şmda parlak zaferden dem vuran iyi tekme ve küfür yiye yiye ötesi berisi na milyarlarca insanın pek azına nasib ol Bundan başka ilk plânda olan eski sa • 3 fktnefteşHn 2922 günlerin tafrafuruş kahramam; Türk millî zaferinin tahakkukunda tacı ve Atinada olanlAtı gasetelerde oku sırlaşıp, söğüntü süngeri kesilrhiş, belâ muş bir şereftir. îstanbul hemşeriîeri b j raylardır het koprimesi bir delıkanh.. tahtile beraber sönerken kendi cüreti muşsundur. Biz şimdi burada neredftyiz) deşehrin eski tarihinden iftihar duymalıdırnin de suç ortağı olduğu bu büyük faZavalh bakanlâr, vatanları için, DeşeGünün birinde bu delikanlı arkadaş lar ve bu eski tarihi işaret eden abideleri, dim, Jüstinyen saraylarının içerisinde öianın muhasebesinden zavallı bir mağ rin yapabileceği her şeyi yaptıklan hal larile bahse tutuşmuş: İhtiyara guguk teker, teker kendi öz mallan gibi koru mi?.. îzmir (Örel) Bayındırlık Bakândur sıfatile sıyrılmağa kalkışmıştır.] de, harb fena neticelendi diye onlan diyecek, fakat ihtiyar hiç küfür etmiye malıdırlar. Halbuki ihmal yüzünden * Evet, dedi. lmparatorluk saray lığının Birinci Kordon taşıma vasıtalan Konstantinin mektublan ihanetle itham etmek.. Hususile, bu cekmiş.. Bu olmıyacak işe inanmıyanlar Türk medeniyet ve kültürünü gösteren lannm içinde olduğumuzu zannediyo isine önem verdisini ve bunun için îzmir Yararlık gösteren efrada ve bayrak mağlubiyet süel bir mağlubiyet değil, etrafı sarmış ve delikanlı ihtiyarın yanışaheserler mahvolmaktadır. Bununla rum. Buraya geldiğimdenberi yeri ta İl ve Şarbaylıklardan rapor istediğini lara madalya takmak için, geçen gün Venizelos ve şürekâsı tarafından yapılan na sokulmuş. Suradan buradan lâf aç j'azmıstım. Bakanlık, Kordonla beraber yalnız şehrin resmî müesseselerinin uğ yine çalıştım. Eskişehirde büyük bir geçidresmi yap millet aleyhindeki propagandanın neti mış, aile derdlerinin kalbinde ve hayaBasmahane Kemer yolunda da tram Bu bulunduğumuz nokta acaba tırdınv Bu, şimdiye kadar gördüğüm cesi olan siyasal bir hezimettir. B'rkaç tında açtığı yaralan anUtmış ve kendine raşması kafi değildir. îstanbulun her kevay işletilmesi arzusundadır. Bu suretle, süel şenliklerin en azametlisi ve en sene evvel, insan bir yılana rastgelirse, acmdırmış. Adamcağız bu müthiş musi narınd/ bir sütun, bir çeşme başlığı, bir neresidir?. şehirde yeni bir bayındırlık adımı atılmış pencere, bir kemer vardır. Bunlann kıyheyecanlısı oldu. Geçidresmini harb onun kuyruğunu değil, başını ezmeli betlerin ne olduğunu araşürınca: Bunu kolaylıkla söyliyemiyeceği olacaktır. Bayındırlık komiseri Mahmud dir, diye yazdığın sözde çok haklı imişmeydanmın yanında ve harb meydamn Sorma, demiş, anam soysuz çık metim halk ta anlamah ve onlan koru mi tabiî tahmin edersinit. Bir yerde eski Ekrem, tetkikat yapmaktadır. Elektrik ian gelen insanlann yaptığını düşün sin. tl, ablam da ona çekti, babam bile bile malıdır. Geçen gün bir arsada toz içinimzalandıktan bir saray aranılırsa tabiî aranılan sarayın kumpanyasile mukavele Bu adama karşı çok tahammüllü, lü bunlann aşk kumusyonculuğunu yapıyor, dükçe, kurşun yaralarile delik deşık olde mermerden bir sütun başlığı re mer elbet te mutfağı ve ahırları değil en zen sonra hem Birincikordonda, hem de Gamuş, parça parça bayrakların, önümde zumundan fazla medenî ve namuslu amcamın kızı, dayımın gelini de ayni mer sütun gövdeleri gördüm. Atılmış gin yani en muhteşem dekorasyonu olan zi bulvarı yolunu güderek Reşadiyeeğilerek beni selâmladığım gördükçe, davrandım. yolun yolcusu... Teyzemin oğlu ise başKemer arasında elektrikli tramvay işliyeBu mesele hakkında ne düşündüğünü ka türlü ahlâksız.. E, üzüm üzüme baka duruyordu. Halbuki orada oturan insan yerleri aranır değil mi?.. İşte ben de heyecanlamyor, »ğlıyordum. Şimdi bicektir. Kordon tramvayları 8 kilometro le, sana bunları yazarken tüylerim ür biliyorum; fakat milletimi itham etme. baka karanrmış, onların içinde ben de lara bunlan kaldınp saklamalarını ve İmparator ve împaratoriçenin saraylannı uzunluğunda olacaktır. Halkapmarda bunlara hayran olmalannı öğretmek lâperiyor. Zayiatımız, Allaha çok şükür, O, bu, katillerin yaptıklan fenahklar öyle, onlar gibi oldum!» bitecektir. Her üç dakikada bir araba arıyorum. fazla değil. Türkler çok daha faela za dan mes'ul değildir. kalkacak ve geceyarısma kadar çahşma Ve kalkıp ihtiyarın bumuna guguk zım. Diyor ki: îstanbulun resmî makam Muvaffakiyetten emin misiniz? yiat verdiler ve manevî kuvvetlerini devam edecektir. Kumpanyaya bu hak diye bağırmış. Yüzünde hâlâ merha lan maziye aid eserlere alâka göstermi Ümid ediyorum. îşlerim çok iler kaybettiler, bunun sebebi de, her gö Parlemo: Cumartesi, 6 ikincikânun 1923 yor. Bu yalan ve iftiradır. Ben kendi heverilirken, karşıhk olarak elektrik kilovat metle hayretin izleri okunan adam acı alemiştir. Kuvvetle umuyorum ki bir haf tarifesinin ve genel ışıklandırmada Uraründükleri yerde harbetmeleri ve bir sabıma bütün teşvik ve alâkayı resmî sahcı mırıldanmış: Sevgilim, de efradın büyük bir kısmının zorla as Sana ne diyeyim evlâd; benim di siyetler ve resmî makamlardan gördüm. taya kadar davet ettiğim insanlara ha yın verdiği paranin yansınm indirilmesi, Günlerdenberi senden mektub alamakere almmış olmasıdır. yeceklerimi sen söyledin, söğülecdfc yerin Onlar istediğim bütün kolayhklan bana rikalar gösterebileceğim, harikulâde güzel Kordondaki elektrikler için para verilBenim için dua etmeni rica etmiştim, dım. Mütemadiyen, seni kızdıracak bir şeyler... Ve ümidim boşa çıkmazsa bul memesi, şehirde aydınlığın daha kuvvetkalmamış ki! tereddüdsüz gosterdiler. bunu yaptığını hissediyorum ve sana şey mi yaptım diye düşünüyorum. Yoklendirilmesi istenecektir. Uray da elekBazı gazeteler, zannediyorum sizin duğum şeylerle bütün müverrihler ve arderin bir minnettarlık duyuyorum. Seni sa sana mektub yazmakta birkaç gün Temizlik kangresi trikli tramvaydan yanadır. Rapor, Bakeoloğlar alâkadar olacaktır. sık sık düşünüyorum. Buna inanmıyor geciktiğim için canın mı sıkıldı? Maamarankfurtta toplanacak arsı gazeteniz de bu işlerin ecnebiler tara kanlığa gönderilmiştir. Yakında kumgörüyorsun. Çünkü böyls olma?a, fih, dün veya bugün benden mektub ulusal «Temizlik» kongresine fından yapıldığını görmekten teessür Profesör Baxtere verdiği mülâkat i panya delegesinin Ankaraya çağınlmaîı bayramın için sana çektiğim telgraftah almış olmaklığın lâzım. îstanbul Belediyesi de iştirake duyduğunu yazıyordu. Keden? Şimdiki çin teşekkür ettikten sonra bir hafta son bekleniyor. hayrete düştüğünü yazmazdın. Zannediyorum ki bu hafta sonunda karar vermiş! Havadisi okuyunca pata halde bu işleri ecnebilerin yapması sizin ra meydana çıkacak harikalan göstermek Floransaya gidip orada yerleşeceğiz. vatsız bir gülme iştiyakı, içimi ayaklanİhtısas Mahkemelerinde genc neslinize haricde bu eski fehrin üzere beni de davet etmesi vadini alarak Tutoi. I ifcincitejrin 1921 Napoliden geçerken bir gece kalacağız. dırdl. Afrikah Tevariklerin beyazlar binlerce senelik mazisine karşı duyulan kendisine veda ettim. Bizi, orada, daha fazla alakoymıya kongresine iştiraki gibi birşey!.. Bir kere Bir mahkum İtalyan kaçtı SUAÖ DERVtŞ Sevgilim, caklarmı ümid ediyorum. Sonra, birkaç delege olarak Temizlik Işleri müdürü alâkayı gb'stermez mi> Etoin fabrikası işletmek, eroin yapmak Uzun süren sessizliğimden dolayı af gün Romada kalıp, dişçiye gideceğiz, nün yollanması kat'iyyen isabetsiz. ve bunlafl satrrtaktan suçlu olarak sekıfını dilerim; fakat o kadar çok işim var kralı göreceğiz ve kızlârımı biraz şe Frankfurta îstanbulun Bizans devrindenzinci ihtısas mahkemesinde duruşmâsî ve o kadar çok kimse ile göruşmek mec hirde gezdireceğim. Türenden ayrıls beri süpürge yüzü görmemiş, yağmurdan yapılan ve bir yıl hapse 5,000 lira da buriyetindeyim ki yazı yazmak pek güç cağın zaman, tahmin ediyorum ki bana başka su nasib olmamış mahallerinde para cezasma çarptırılan îtalyan tayyaoluyor.. telgraf çeker ve gittiğin yeri bildirir oturan halktan secilme bir heyet göndere zabitliğinden ayrılma Armando isfninEsasen Yunan milletine körükörüne sin. Gelecek mektubunda, Romada. seni. rilmeli ki temsil haklı olabilsin.. de bir italyan şehrimizden kaçmıştır. ve derin bir itimadım var. Perikles de evinde, saat kaçta görebileceğimi ya Armandonun gemici kılığına girerek kaçMedeniyet levazımı arasında ağacla virlerinin bugünkü hâdiselere benîer zarsın. tığı anlaşılmaktadır. nn da bulunduğu anlaşılıp ta şehri a hiçbir tarafı yoktur. Ecnebi memlekete ğaclandırmağa karar verdikten sonra gönderecek fazla param yok, olsa bile Armando bir aylık mahkumiyetini Bana son defa vadettiğin fotoğrafı kambiyo düşüklüğüne tesir etmemesi gönderirsen çok memnun olacağım. O beni bir korku daha aldı. Malum ya, abitirdıkten sonra 5,000 lıranın bulunması ğaçların dalları, yapraklan olur, bunlar için şimdi göndermezdim. için iki ay müsaade istemişti. İşte bu iki nu birkaç gün çantanda sakla, senin komevsim mevsim dökülürler. Agaçlara Bundan evvelki mektubunda, ttalyan kundan birazı sinsin. Seni ölünciye kaaylık müsaadenin verilmesi üzerine fukargalar konaT ve densiz kargalar vakit gazeteleri hakkında yazdığın şey çok dar seveceğim. sâttan istifade eden mahkum derhal kaçvakit aşağıya öteberi sahverirler. Şimdi hoşuma gitti. Geçen gün tesadüf ettiŞim mıştır. «Konstantin bu mektubu ölürründen bir Italyan, Italyada bize karşı daha 3 gün evvel yazmıştır. Prensesin neş Fatih laraflarındâ Oİduğü gibi Bir gün bu plân tahakkuk edecek olursa İstan fazla kin beslenildiğini ve bizi Çekoslo rettiği mektublar bununla bitiyor.» Selânik sergisine yollanacak bul yollarının metrük korular ve karga vaklardan daha düşman telâkki ettikeşya ların ayakyoluna döneceği elde birdir. lerini söylemiş olmasına rağmen, İtal' Bu yıl açılacak olan Selânik sergisine Bir depoda yangın Bence sabretmeli de bu yıl Frankfurt yan basınının neşriyatı, Paris gazete Sümer, îş Bankalarile Zingal sosyetesi Dün, saat 14 raddelerinde Fenerbah kongresine gidileceğme, o zaman kon lerindeki yazılan aynen almaktan ibaSamsun (Özel) Biçki Yurdu ders yılı sonu münasebetile zengin bir ser madenciler bırliği nümuneler göndererek ret. Buna dikkat etmeyişin benim için çede bulunan eski mühimmat depolaun greyi burada toplamah. Temizlik mev bir nimettir. Çünkü, aramızda siyasa dan birinde sıcağın tesirile yangın çıkmış, 7uunda bundan parlak gösteri (tezahür) gi açtı. Yurddan bu sene altı kişi diploma aldı. 21 talebe de birinci sımftan iştirak edeceklerdir. Sergide bilhassa înson sınıfa geçtiler. Gönderdiğim resim Yurd okurlannı öğretmenlerile be lıisarların tütün, içki nümunelerine ve mevcud olmamakla beraber, beni, mem büyümeden ve insanca eksiklik ohna olur ımı? raber gösterıyor. balıklarımıza büyük bir yer verilecekti:. FERİDUN OSMAN leketinin düşmaru telâkki edersen bu, dan söndürülmüştür. Anadolu hezimeti süel bir mağlubiyet degilmiş! «Bu, Venizelos ve şürekâsının hazırladığı siyasal bir hezimettir. Milletimi itham etme. 0; bu katillerin suçundan mes'ul değildir!» Allaha istida Bir haftaya kadar ortaya Otomobille Afrikadan Londraya... harikalar çıkaracağım! „ Gezginler bizdeki zorlukSultanahmedde eski Bizans saraylarını ariyan mütehassıs profesör M. Bakster büyük eserler bulacağını umuyor lardan şikâyetçi... T İzmirde yapılacak elektrikli tramvay hatları Samsun Biçki Yurdundan bu sene çıkanlar