20 Temmuz 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Hayat Ansiklopedisi Buyflk bir kütübhaneyi bfr arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir fane bulunmak lâzımdır. yil .«« . ürti c ÎSTANBUL . CAĞALOĞLU Sajl, 4UİU Telgraf ve mektup adresl: Cumhurlyet, latanbui . Posta kutrau: İstanbul, No. 246 Teıefon: Başmuharrlr ve evl: 22368, Tahrlı tıeyetl: 24298, Idare ve matbaa tosmlle Matbaacüık ve Neşriyat Şirketı. 24299 2429a umhuri Hayat Ansiklopedisi 84 . i Cumarîesi 20 Temmuz 1935 üncü cüzü çıktı 7 nci Yerli Mallar Sergisinde Inhisarlar edinci Yerli Mallar Sergîsînin, açıhş söylevinde inanla ileri sürüidügü gibi, sergi tekniği bakımından daha başanklı bir şekil göstermiş olduğunda şüphe yoktur. împarotorluktan hele endüstri itibarile pek yoksul olarak devraldığımız ülkede Cumhuriyet rejiminin adeta çölden hayat fışkırtır gibi hergün artırarak çoğalttığı endüstri işlerini her yıl bu sergilerde daha gürbüzLondra 19 (Özel) Habeş Impaleşmiş, daha gelişmiş, daha büyümüş ratoru tarafından dün Adisababa parlagörmek her yurdsever Türkün yüreğinde sonsuz kıvanc duyguları dalgalandırıyor. mentosunda verilen diyev Habeşistanda Türk endüstrisi hergün biraz daha büyü derin bir tesir bırakmıştır. Payitahtta ımyerek boybos alan gürbüz bir çocuk gibi. parator lehine büyük tezahürat yapılmış, O dinc bir genc olmağa doğru gidiyor. bütun Habeşleri birleşrneğe davet eden Sergide kaynaşan hayat eserlerinden da beyannameler dağıtıJmıştır. Harbin her an başlıyabilmesi ihtimalini gözönünde ha parlak yannlan açık görüyoruz. Sergiyi açan Kurultay Asbaşkanı Bay tutan hükumet, süel hazırlıkları çabuk biNuri Conker Cumhuriyet Türkiyesinde tirmek için emirler vermişrir. Parlamentodan çıktıktan sonra Habeş ki ekonomik ilerilemeyi pek tok kelimeordusunun bazı kısımlarını gözden ge lerle anlattı: Hükumet başta ve girişit sahibi yurddaşlar onun arkasında bu açiren Imparator, askerlerine şunlan söy landa genel, temelli ve ahenkli bir ça lemiştir: « Yurdumuz hakikî bir tehlike karlışma ile ileri gidilmektedir. Halkm yaşısında bulunmaktadır. îtalyanların belpamadığı, yapamıyacağı büyük işleri kendi üzerine alan hükumet, halkm ya ki daha üstün silâhları vardır. Fakat büpabileceğj işlerde de ona kolayhklann tün Habeşler birleşerek kanlarının son en ilerisini göstermeği kendisine başhca damlasına kadar en asrî silâhlara karşı ödev bilmektedir. Bay Nuri Conker bile yurdlannı göğüslerile koruyacaklarsözlerini bitirirken Türk endüstrisinin dır. İmparatorunuz, sizinle beraber kanıyükseltilmesi sorav ve şerefinin esasen nı dökmekte biran bile tereddüd etmiyeTürk endüstriyellerine dokunur bir iş ol cektir.» Habeş Kralının bu sözleri ordu üze iduğunu açık ve kesin söyledi. Habeş împaratorunun, tarayda ecnebi memleket elçiterirv rine büyük bir tesir bırakmıştır. Sergiyi her yıl daha güzel bir şekilde kabul ederken alınmıs bir fotoğrafisi Habeşliler nasd harb edecek? hazırlayıp açan Türk Endüstriyelleri bir« împarator beyaz harb atına bine deceklerdir. Dın adamlan, harbedenlerle Londra 19 ( A . A . ) Londraya yeliğini bu yıl da gösterdiği başandan dolani gelen Habeş hükumetinin yüksek bir cek ve ordulanna kendisi kumanda ede beraber yürüyecek ve düşmanı yenmeleri yı tebrik etmek lâzımdır. îstanbulda heişyan, Italya ile harb vukuunda Habe cektir. En aşağı bir milyon insan, mız » için onlara cesaret vereceklerdir. nüz bu işi daha büyük bir olgunlukla beArtık önüne geçilmesi imkânsız gör şistanın ne şekilde mücadele edeceğini raklar, hançer ve ellerinde bulunan birkaç lirtebilecek bir sergi binamız olmamasıdikkate değer bir şekilde Royter ajansı modern silâhla harbedecektir. Kadınlar düğüm bu harbde, yalnız birçok Habeş na ve yer şartlarile beraber diğer şartla(Arhan 3 üncü »ahifede) bile harb alanında kocalarına yardım ena anlatmış ve demiştir ki: nn da eksikliğine rağmen bu yolda her M. Çaldaris istifa etti ve Imparator beyaz atına binerek bütün yeniden Başbakan oldu ordulanna kendisi kumanda edecek Başbakan bu hareketi, rejim için kendisini Habeş Imparatoru Haile Selâse Parlamentodan çıkarken askerlerine hitaben bir söylevde bulunarak «İmparatorunuz, Habeşistan için, sizinle birlikte kanînî dökmekte biran bile tereddüd etmiyecektir» dedf zorlıyan nazırlardan kurtulmak için yapımıştnr Atina 19 ( Ö H : telefonla) Başbakan M. Çaldari Akşama doğru ka binenin istifas ı n ı Cumhur Başkanına sunmuştur. Çaldaris kabine nin istifasmı Cum hurreısıne verdıkten sonra yeni kabinenin teşkiline gene kendisi memur edilmiştir. Çaldaris hemen yeni kabinesini teş Başbakan M. Çaldaris ile yerlerinde kalan bakanlar M. Pesmazoğlu ve General Kondilit kil etmiş ve geç va kit Cumhurreisine listesini vermiştir. Çaldarisin bu istifadan maksadı kenYeni kabineye Kondilis gene Sü Ba disini rejim işinde kanaatini bildirmek kanı ve Başbakan muavini olarak gir için zorlıyan arkadaşlanndan kurtulmak içindi. mıştır. Hükumet ve parti çevrelerînde Baş« Maksimos, Pesmazoğlu, îç Bakanı Rallis yerlerini muhafaza etmektedirler. bakana tam bir emniyet vardır. Bütün Teodokis, Shinos ve Kirkos yeni kabi ordu kumandanlan da hükumetin emrine (Arkan 6 nct »ahifede) neye girmemişlerdir. Habeşistan harbe hazır! Yunanistanda parti manevraları Serginin ikinci günü çok hararetli ve parlak geçti Hele Inhisarlar paviyonunda; idarenin 10 yıllık imtihanı nasıl parlak geçirdiği apaydın görünüyor lik gösterilmesi doğrusu hakkile övülecek bir özen işidir. Nuri Conker halkın yapamadığı ve yapamıyacağı işleri hükumetin üzerine aldığını söylerken bilmiyoruz sergide bunun bir örnegi bulunduğunu biliyor muydu? Hükumetin yaptığı büyük işleri böyle bir serginin «Jar çerçevesi içine sığdırmak gerçekten çok zordur. Fakat güzel bir tesadüfle lnhisarlarnı bu yıl Yerli Mallar Sergisine özenle k&tılmalan, orAnkara 19 (Telefonla) Hükumet taya hükumetin yapabildiği ve yapabile6 mayıs 1911 tarihli imtiyaz mukave ceği büyük işler hakkında küçük, fakat lenamesile haiz olduğu salâhiyete istiiyi bir fikir vermeğe yeter pek güzel biT naden îstanbul Telefon kumpanyası teörnek koymuştur. Çahşma yöntemi bakısisat ve şebekesini satın almak karan mından özel işlere benziyen Inhisarlannı verdiğini 21/7/934 tarihinde şirkete mızın bu yıl Yerli Mallar Sergisine kabildirmişti. Alma işinin müzakeresi için tılmalarını esasen çok iyi bulduğumuzu Ankaraya gelen kumpanya delegelerile bundan önce burada bastığımız bir yazı j^apılan konusmalarda delegeler 20 seile belirtmiştik. lnhisarlann sergide aldığı ne müddetle senevî 46 bin İngiliz lirası güzel yeri gördükten sonra sevincimiz ve tediyesini teklif etmişlerdi. Hükumet te krvancımız iki kat olmuştur. Sergi tekniği bunun 34 bin îngiliz lirası olmasını isitibarile ve göstermek istediği iş noktasmtemişti. dan Inhisarlar paviyonunun bu yılki Hükumet tarafından yapılan bu tekYerli Mallar Sergisinde eşine ancak Avlife hissedarlarm muvafakatini almak rupadaki benzerlerinde raslanabilecek bir (Arkan S inci Mahifede) jnükemmellikte olduğunu itiraf etmemek Sofyada yapılan ve jimnastik bayramt derken siyasa tezahürS ve bjunu yüksek sesle bağırmamak elde değildir. şeklini alan Sokol şenliklerinden bir görünüm înhisarlarımızın böyle bir sergide halSofya (Ozel) 12, 13 14 temmuz«Tarih bize bugünkü kuzey, batı, güka göstermeğe çalışabileceği şeyler, üzer da Sofyada toplanan Yunak teşkilâtının ney (şimal, garb ve cenub) Slâvlannm lerinde kendisinin uğraştığı üç dört mad 8 inci umumî kongresi esnasında Sofya vaktile Karpat dağlarınm şimalinde Dindecikten ibaretti: Tütün, içkiler, tuz, ba da Bulgarlarla Yugoslavlar arasında yester ve Dibina nehirleri arasındaki gerut ve patlayıcı maddeler. Haydi diye yapılan büyük kardeşlik ve Slâvlık teza niş vadiler ve ovalarda jteşadıklarını göslim ki tütünün çeşidli işleri vardır, içki hürleri yapılmıştır. Bu hususta Yugoslav terir. îsadan sonra Slâvlar bu vatan ler türlü yönlerden halkın ilgilerini ken büyüklerinin düşündükleri bizim için pek lanndan doğuya, batıya ve güneye doğru disine çekebilir. Ya tuza, baruta ne diye önemlidir (mühimdir). Bakmız Yunak, göç etmeğe başladılar. Tuna nehn ve lim? İnhisarların sergisinde bunlar bile teşkilâtının, kongre münasebetile çıkardı Balkan yanmadasına doğru inen Slâvlar canlanmış, kendilerini seyreden insanlar ğı 5 numaralı fevkalâde gazetede Yugos ta İstanbula ( ? ! ) Selâniğe, YunanistaDünkü sayımızda okumuşsunuzdur; la yüksek konuşacak yöntemde dillen lav Sokol teşkilâtının birinci reis vekıli nın içerlerine ve Adriyatik denzine kahususî haberlerimizi mehaz göstennemiştir. Orada memleketin tuz zenginliği Gavgil neler yazıyor. Yugoslav sokol dar varmışlardır. den alan ve kendilerine maleden ak nin türlü çeşidlerini en açık harflarla en teşkilâtının reisi Yugoslav Kralı ikinci Bütün bu geniş arazide bizim dedeleşam gazetelerine ufak bir azizlik yap genis sayfalara yayılmış bir şekilde gör Pierdir. (Arkan 5 inci »ahifede) tık. Evvelki gün <Cumhuriyet»e aslı olmekten memnun olduk. Hele hükumetin mıyan bir haber koyduk. Birkaç telgratuz vergisinden bu yıl kiloda üç kuruş konomik, gerek finansal bakımlardan bü dığı rol bilhassa şarabcılığı ileri götürfın da verıldiği yeri değiştirdik. Bun indirerek bu maddenin bütçesine verdiği yük işler olan üç dört maddesi üzerinde mekte beliriyor. Bu alanda memleketin lara bizden alındıklarını ispata yarayaparada yanyarıya fedakârlık etmesi öyle istiyebileceği bütün bilgileri elde etmiş çok önemli ve pek büyük bir kazanc kaycak bazı zararsız ilâveler yaptık. canlı bir tablo ile ortaya serilmiş ki her oluyor: nağı vardır. Maksadımız açıktı. Ötedenberi şikâ kesin bildiği o hakikat orada sanki yepHer biri kitablarla ve kitablarla ancak yetçi olduğumuz bu hala nihayet ver Tütün Inhisan on yılda hükumet hazyeni bir işmiş gibi ayırdsız hemen herke nesine kaç para vermiştir biliyor musu anltılabilecek olan bütün bu işleri bir mek için meslektaşlarımız nezdinde sin ilgi ile dikilmesini ve dakikalarca bu nuz? Tam 210 milyon lira. Bunun orta gazete betkesinde kısaltmağa imkân yokyarı şaka, yarı ciddî son bir teşebbüs tabloyu candan zevklerle seyretmesini laması yılda 21 milyon düşer. tur. Fakat bunların hepsini sergide herke yapmak... {nucib oluyordu. L&» Tütün Inhisarının her yıl köylüden sin gözü önüne ve çok, amma pek çok Hüsnü niyetimizin derecesine bakm ı i ftıhîsarlann paviyonu, Her madcîeyi teatm aldığı tütün miktarı 1213 milyon güzel şekillerde koymağa imkân bulun ki, onlar bu yalan ve menşeleri değişti|en çekicî şekillerdesıraladıktan başka bu kilodur. Bunu yaparken İnhisar idaremiz muştur. Bu başanklı girişitinden dolayı rilmış haberleri aynen sütunlarına gepiçık bilgiler küçük broşürlerle de tara rmemleketin dış pıyasaya sattığı tütünle İnhisarlarımızı tebrik ederken bu eseri or çırince isim zikrinden bile kaçındık. Îanma£^g5ntemile adeta canlı ve mikna ri ide kıymetlendirmektedir, ve İnhisarın taya koyan san'atkân unutamayız: Sa<Türk dilinden başka dıllerle çıkan fislı bîr pkula, haline yükseltilmiştir, Azî en önemli ödevlerinden biri budur. On lâhattin Refik. San'atkâr eline verilen bazı gazetelerle akşam refıklerimiz biz^fiik' ağîr yürüyerek, sıfcça ve dikkatli ba yılda dış ülkelere sattığımız yaprak tü hamur üzerinde gerçekten bütün ruhu ile den ddn şu ve şu haberleri mehaz gösEarak yalnız bir çeyrek, yahud haydi tünlerin memlekete getirdiği para ise 166 çalışmış ve hakikaten muvaffak ta ol termeden almışlardır. Yapmasınlar!» muştur. Onu da yürekten alkıslarız. haydi yarım saatlik bir dolaşma ile insan milyon liradır. dedık. , iYUNUS NADl (Arkan 3 üncü aahifeİte) înHîşarlar paviyonunun her birî gerek e; İspirtolg içkiler işinde Inhisarin oyna SoEbllar Sofyaya siyasa yapmağa mı geldiler? Jimnastik şenliklerinden maksad, kuzey, batı ve güney Slâvlarım bir ülkü için birleştirmek imiş! Telefon Sosyetesi devlet murakabesi altına almacak İstanbula hususî bir heyet gönderildi Makasçıbaşıya bir teklif! Sergiden manzaralar: Yukanda bit paviyonda kumaşlara bakiltrhen, aşağıda Inhisarlar paviyonunun kaptsında kalabalık ve paviyontm içinde Atatürk kösesi Yedinci Yerli Mallar Sergisinin açı ci günü çok hareketli ve faaliyetli geç * lışı münasebetile Başbakan Ismet İnönü ti. Evvelki gün açıldığı saatten dün aksergi tertib heyeti başkanlığına şu telya şama kadar sergiyi 30 bin kişi gezmiş « zısını göndermiştir: tir. Sergiyi gezenler arasında ilimizde bu« «Güze/ eserler ve emeklcrle hazırla lunan saylavlar, ecnebi sefirler ve konsonan Yedinci Yerli Mallar Sergisine can loslar vardı. Bu arada Iranm sabık An* dan muvaffakiyet dilerim.» kara büyük elçisi Sadık Han da sergiyi gezmiş ve birçok eşya satın almıştır. Sergiyi gezenler (Arkan 6 nct »ahifede) Yedinci Yerli Mallar Sergisinin ikinıiMiıııtıııı ııııınıııııııııuıııııiıınııııııııııııııııııııııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııımııııııııııııııııııııııııııtıııııııııııııııııııuıı Sofya haberlerini telgraf veya telefonla aldığını ispat etsin! Çinde yeni bir felâket Koleradan yalnız Şanghay bölgesinde 100,000 kişi öldü, halk dağlara kaçıyor lllllllMIIIIIIIIIMIIIMIIIIIMIMItllllllMIIIIIHIflllllMIMIMIIIIIIIIirilllMIMtMIMIMUIIIIIIII IIIIHIIIllllllllllllMllltlllHIIIIMIIMMIIIMMIIIIIIIlllllllllllll Şanghaydan bir görünüf Londra 19 (Özel) Çinde nehirlerın hay mıntakasında koleradan yüz bin kişi taşmasmdan sonra açıkta kalan hâlk ölmüştür. Halk korkusuncUn dağlara arasında kolera çıkmıştır. Yalnız Şang kaçmaktadır.