4 Haziran 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Ahmed Refik, Nizameddin Naxif, Peyami Safa'nın yaziları (diinkü ve bugiinkü Istanbulun dört köf «si) a ^ (Arnavud Bektaşileri') nin bugiinkü hali Hafta her yerde 7,5 lcuruştur yi! İSTANBUL CAĞALOĞLU eflı. M J! 3969 Telgraf re mektırp adresl: Cumhuriyet. istanbul . Posta *uttwu: îstantral, No. 246 «<"' *f Teıelon: Basmuuarrlr ve evl: 22366, rahrir beyeti: 24298. Idare ve matbaa toamll» Matbaacüüt ve Neşriyat Şirketi, 24299 2429a umhuri inci cüzü çıktî Avrupa yeniden Karışıyor jj talyanın Habeşistan seferi Avrupa 1] işleri üzerinde büyük bir dokunaklık yapmaz sanılıyor, ve bunun böyle olacağmı her yandan önce îtalyanlar ileri sürüyordu. Öyle anlaşılıyor ki işler bu kuruntuya uygun yürümemektedır. Birdenbire İtalyanın artan bir sinirlenmeye tutulduğu görüldü, ve iş bu kadarla da kalmıyarak Avrupa alanındaki deketler üzerinde değişiklikler, daha doğrusu karışıklıklar başladı. îtalya şimdi Almanyaya güler yüz göstererek onunla anlaşma imkânları arıyor. Fransa ile Ingiltere ise zaten genel bir Avrupa anlaşması sayımına Almanya ile konuşmak kapılannı açık tutmağa önem vermekten geri durmuyorlar. Eğer açık saçmalamaya benziyen bu kargaşahkta bir mantık aramak lâzım gelirse onu yalnız durumun mantıksızlığında bulabiliriz. Doğrusu budur ki kimse ne yaptığını bilmiyor, yahud herkes kendi düşüncesinin gerçekleşmesini ve bütün işlerin buna uymasını istiyor. Son karışık durum îtalyanın Habeş anlaşmamazlığında gerçekten anlaşmaz bir ys^iı yürümesinden ileri gelmektedir. Mesele milletler sosyetesine gelmiş ve orada onu bir anlaşmaya götürecek bir karar onaylanmıştır. Buna göre Italya ile Habeşistan arasındaki ayrılığın barış yoluyla düzeltilmesi lâzım gelmektedir. Bir yandan bu iş arsıulusal durumunda bu yola dökülmüşken öte taraftan Italya Afrika doğusuna hergün daha artık asker ve savaş gereçi (harb malzemesi) göndermekte sürüp gidiyordu. Biribirini tutmıyan bu iki durum, en sonunda M. Musolininin söylevile acığa vurulmuş oldu. Aslından daha önce îtalyan basınının (matbuatının) yaziları ortalığı azçok aydınlatmaktan 7»'. J " 1 U ' D gdzeteler ufaktan Ingiltere ile v o r c Jıı hransaya çatmağa baslamıslardı. M. Musolıni daha açık söyliyerek İtalyanMabeş işinde Italyaya kimin dost, kimin düşman olduğu anlasılacağını ortaya koydu. Hatta daha ileri giderek: Avusturya erginliğınin (istiklâlinin) tek bekçilıği italyanın üstüne yükletilmiş olamaz. Biz Brennerde şöyle durmasını da biliriz, böyle durmasını da. Demeğe kadar vardı. Ayni söylevde M. Musolini Hitlerin son büyük söylevine de dokunarak Alman isteklerinin derinleştirmeğe değer şeyler olduğunu söyledi. Ingiltere ile Fransaya kafa tutan bu söylev, bu kızgınlığı Almanya ile anlaşmak korkutmasile bir kat daha açık gösteriyordu. Almanlar bu durumu fırsat sayarak Italyaya tuttuğu bu yolda ön vermeğe koyuldular. Almanya aslından Orta Avrupaya kendi işine yarar bir çekidüzen vermek için çalısmakta iken şimdi Habeşistan işinden ötürü italyanın öbür devletlerden ayrılması olaganlığını bulunmaz bir fırsat olarak kullanmağa çabalamaktadır. Durumun neden dolayı çözülmez zenci saçma döndüğünü şimdi daha iyi anlıyorsunuz sanınz. Italya Habeşistan işinde Ingiltere ile Fransadan kayıdsız, şartsız yardım istiyor. Bu isteğe göre bu iki devlet İtalyanın ye/ıında yer alarak o Habeşistandan ne istiyorsa doğrudur diyecekler ve bu isteklerin olduğu gibi yerine gelmesini tıpkı kendi işleri imiş gıbi tutacaklardır. italyanın düşüncesine göre eğer iş böyle tutulursa kendisinin Habeşistanda istedikleri belki savaşsız olarak bile elde edilebilecektir. Bunun nekadar doğru olduğunu bilmeyiz. Fakat diğer iki büyük devletin Habeşistanı gelişigüzel ezdirmeğe alet olmaları çok zor olduğunu bıhriz. Bu bütün bir milletler sosyetesi meselesidir. Eğer arsıulusal andların azçok bir değeri varsa ve eğer insanlığın bütün milletlerce onaylanmış kurallan bütün bütün anlamsız değılse bundan geri yeryüzünde böyle bir iş yürütmeğe imkân bulunamaz gayri deriz. Abdurrahman Nacinin Akdeniz dokardeşi Nuri Tayyareye Fransanın Cezaire gitti ^anması 200,000 lira verdi! Nurkalem müdürü Nuri de 25,000 lira teberru etti, vatandaşların hamiyet yarışı devam ediyor rsııf Büyük bir Türk çocuğu! Fasta büyük bir isyan çıktı i Fattan bir manzara: Afrihanın en büyük binan [ba bina Merakisin eenubunda Ouarzazattadır] Dün Vüâyette topîanan tstanbul Birkaç gün evvel Abdurrahman Naci isminde yurdsever bir Türk zengini, hava tehlıkesi için 120,000 lira vermişti. Başka bir Türk zengini, Abdurrahman Nacinin kardeşi Nuri, bu yurdseverhk yarışında birincılıği kardeşine bırakmak istemedi. 200,000 lira vermek suretile bu işte kardeşini geçti. O zaman yazdığımız bir yazıda, bu tehlıkenın hem var, hem yok olduğunu, çünkü tehlıkenın varlığmı, Türk ulusunun yurdseverliği ve fedakârlığı yok edeceğini söylemıshk. Aradan iki üç gün geçmeden bir Türk kaymakamları zengini daha 200,000 lira verdi. Ayni günde ganb bir tesadüfle ismi Nuri olan baska bir Türk daha 25,000 lira verdi. Yurdseverhk yanşl başlamıştır. Bu yarışta, Türkün zengini, ortahallisi, ve fakiri birbirini geçmeğe çahşacak ve bu yarısta önüne geçilen şey memleketin maruz bulunduğu hava tehlıkesi olacaktır. Hamiyetli vatandaş Uuri Mühürdar oğlu inşaat müteahhidlerindendir. Şimendıfer işleri yapmaktadır ve bu cümleden olarak Sıvas Erzurum hattının mühim Paris 3 (Telsizle) Fasta isyan çıkmıştır. Bir Fransız yüzbaşısı asıler tarafından öldürülmüştür. Fransız kuvvetleri ile asiler arasında çarpışmalar olmaktadır. İsyanın büyüklüğü hakkında he nüz tafsilât alınamamıştır. Paris 3 (Telsizle) Fas Sultanı dün Cezaire giden Fransanın Akdeniz do nanması kumandanmı Provans zırhlısında ziyaret etmiştir. Amiral Sultanla uzun bir konuşmada bulunmuştur. Atatürkün avdetlerînden iki görünüf Cumhur Başkanı dün Ankaraya avdet etti Büyük Şefin beş altı gün sonra tekrar şehrrnizi ve Yalovayı şereflendirmeleri muhtemel işleri Bakanımız Tevfik Rüştü Arasla maiyeti erkânı refakat etmekte idi. Büyük Şef Haydarpaşada kalabalık bir kütle tarafından selâmetlenmiş ve Vali muavini ile İstanbul kumandanı, Par tı fcSaskanı \ılayet istanbul hududuna kadar kendilerine refakat etmiştir. (Aarkası 2 nci sahifede) Kaybettiğimiz devrimci • Türkiyeden Yahudi muhacereti yok M. Çernakın I.K.A. bürosunda bize anlattıkları Vasıf Çınarın cenazesi Rusyadan büyük merasîmlc netklod Dün bütün Moskova büyük Türk diplomatının tabutu etrafında toplandı. Cenaze Sivastopoldan bir Sovyet kruvazörile Istanbula getirilecek Büyük konuğumuz Atatürk dün ak sam treni mahsusla şehrimizden Ankaraya avdet etmışlerdır. Reısicumhurun henüz itimadnamesini vermemiş bir, iki elcıyi kabul buyurarak beş, altı gün sonra riünltı'i nıiehanni7^ia tctanKnl/la Tiir tekrar şehrimizi ve Yalovayı sereflendi kiye Yahudılerinin Fılıstıne kütle ha receklerı haber verilmektedır. Atatürke dün Avrupadan dönen Dış linde hicretleri için propaganda yapan 60 kişilık bir şebekenin yakalandıjjrha dair Temps gazetesinin verdi çi fcir haberi yazmış, bunun aslı olmadığını, yalnız Çermak isminde bir Yahudinin evi araştırılarak sorguya çekıldığini haber I ermiştik. ! Vali muavini Rükneddin dün bir muharririmize şunları söylemiştir: « Türkiye Musevilerinin Filistine (Arkatt 6 nct »ahifede) Yugoslav Meclisi dün sabah açıldı Muhalif partiler seçimde yolsuz!uflar yapıldığı iddiasile Skobçina toplantısına iştirak etmediler Izmir Ilbayının köycülüğü Merhum Vastfın muhtelif yerlerde alınmif resimleri: Ytikarıda Reiricumhuru M. Mazarikle bir arada, Italya Kralı Hazretlerile görüşüyor, Menemende Kubilâym mezarında nutuk söylüyor Moskova 3 (Hususî muhabirimizden biye Komiseri Voroşilof, haricî ticaret kotelsiz telgrafla) Merhum Moskova se miseri Rozengoltz, Dış İşleri komiser firimiz Vasıf Çınarın tabutu Türk bay liği müdürleri ve erkânı, İtalyanın Mosrağına sarılı olduğu halde bugün öğle ü kova büyük elçisi M. Attolıko, îran ve zeri otomobille Kremlin hastanesinden Efgan elçıleri Saıd ve Abdülhuseyın Han Elçilık binasına nakledildi. ve bütün kurdiplomatik hazır bulunmuşCenaze, hastaneden hususî surette kal tur. Sovyet hükumet ricali, siyasî mehafil, dınlmış olmasına rağmen merasimde Sov(Arkan 4 üncü sahifede) yet Dış işleri Komiseri M. Litvinof, Harllllllllllllllllllll Belgrad 3 (Telefonla) Skobçina bu 5 mayıs seçiminde hükumet partismin sabah saat dokuzda açıldı. Meclısin içi kahir bir ekserıyet kazandığmı söyleve dışı çok kalabalıktı. Hükumet par mış, hükumetın Kral Aleksandr +atıleri meb'uslarının hepsi toplantıda rafından çizilmiş sıyaseti takibde debulunuyorlardı. Muhalifler gelmemiş vam edeceğini büdirmiştir. Bir yoksul çocuğa bakmak çok büyük lerdi. Toplantıya en yaşlı aza başkanlık M. Yevtıçın söylevi çok alkışlanmışiş olduğu halde îzmir İlbayı (Valısi) yaptı. tır. General Kâzım Dirik bu yıl da sekız M. Yevtiç mühim bir söylev vererek (Arkan 9 uncu sahifede) yüz bu kadar köylü çocuğunu, ama ııııııııııııııııııınınııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııııııııııııımıııifliıııııınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııtııııııiHiıııııııiıııııın bunlardan sağlıkça bakıma ihtıyaçları olan sekiz yüz bukadannı kamplarda barındırmağt kararkışUrmış ve bu işin yapılmasına da geçmiştir. Bundjn, artık olarak gene bu gerçekten dı|ik il bay köy yatı mekteblerini bu yıl otuz ikiye çıkarmağa karar vermış ve bu nun da tedbirlerini almıştır. CumhuHyet tarihinde bu îzmir İl bayına (Köycü İlbay) adı verilse ye rinde olur. Biz İç İşleri Bakanlığının yerinde olsaydık Îzmir Ilbayının bu köyculük alanında yaptıklarını bütün ilbayhklara yayarak bunlan bu örneklere göre iş başarmakta yarışa çağırırdık. Her tarafta köycülüğe böyle ilgi gösterilmek gerektir. Rejımin ulkeye ve tdusa sağlıyabıleceği iyiliklerin başı bu alandadır. KENDİ KENDİMİZİ TENKID Bir mağaza çöktü ve dört amele yaralandı Ihtiyatsızlık eseri olan faciada yaralananlardan ikisinin hayatı tehlikededir İ Denizin Destanı Değerli arkadaşımız Ismail Habib Scvükün bu güzel yazısı yarınki sayımızda r~ Biücistan sarsıntısında ONIKILER ölenler 40,000 kişi! (Aarkan 2 nci sahifede) YUNUS NADt ıııııııııııınııııııııı ıııııiHiıııııııııııııııııııııııııtııiMinnımnıııııııııııınnııııııııııııiHiıııııııııiHiNinıııııııııiHiıııııııııı Bugün 5 incide: 6 ncıda: 7 ncide: Eğitim üzerıne: Kâzım Nami Duru, Hıtlerın hayatı. Hıkâye. Havacılık bahisleri, Ame ! ~Sağda ve solda yarahlardan ikisi, yukarıda yarahlar çıkarılırken, aşağıda çö'ken mağazamn hali rikada bir Türk kızı. Dün sabah şehrimizde dıkkatsizlık yü da Omer ve Süleyman adh iki arkadaşın Spor haberleri, müsabazünden gene bir çökme hâdısesi olmuş ve «Ankara Kantariye Kooperatif şirketi» kamız. dört kişi yaralanmıştır. vardır. Anadoludan gelen mallannı maBalıkpazarında polis noktası karşısın(Arkan S inci »ahifede) Büyük ve çok meraklı halk romanı Yazan: Seraıed Muhtar Dün evvelkilerden daha müthiş bir sarsıntı oldu, nüfusunun yüzde yetmişi ölen şehirler var Londra 3 (Telsizle) Blücistanda yer şehrindedir. Ayni habere göre 8.000 asarsıntıları devam etmektedir. Son ge ğır yaralı vardır. Bunların çoğu yerlidir. 8 incide: Paris 3 (Tesizle) Karaşıden gelen len haberlere gore, ölenlerin mıktarı 40 bini bulmuştur. Bunların 25 bini bu haberlere göre bugün Kuetta mıntaka(Arkan 9 utıea »ahifede) gün tamamen harab olmuş olan Kuetta