3 Haziran 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 8

CUMHURİYE1 3 Haziran 1335 Atletizm bayramı dün sona erdi Dünkü müsabakaları da Yunanlılar kazandılar, bu temaslardan büyük bir ders almamız lâzımdır Topraktan altın çıkaran adam! San Remodaki Lâboratuarda altınm gramı üç franga malediliyormuş! Tneşhur umaiatı Cumhuriyet,, in müsabakası Tarihin meşhur simalari Büyük müsabakamizînj tafsilâti 1500 lira mükâfatlı büyük mÜ sabakamız devam ediyor. Müsabakamızın esası şudur: 12 Meşhur kumandan 12 Meşhur devlet adamı 12 Meşhur kadın 12 Meşhur kâşif 12 Meşhur iş adamı nın hayat ve muvaffakiyetlerini sırasüe ve grup halinde neşrediyoru2. Her makalenin içinde bir de rey varakası vardır. Karüerimiz bu rey varakalannı saklıyacaklar ve 60 büyük adama dair yazılann neşri bitince, her serideki şahıslara birinci, ikinci, üâh.. diye dol durarak cCumhuriyet müsaba • ka memurluğu> na yollayacaklardır. Beş seri neşrolunup reyler tama' men bize yollandıktan sonra tas • nif işine başlanacak ve rey vara • kalanndaki isimler sıraya konula caktır. Her grubda en çok numara alan büyük adamlara rey verenler veya bu intihaba yaklaşanlar ara sında 500 kariimize 1500 liralok mükâfat verilecektir. Meşhur kâşif ler : 6 îtalyada Sanremoda, sun'î altın yaphğını iddia eden Duni Kovski isminde bir Tarih Henry Hudson ile oğlunun adam vardır. Bir Fransız muharriri o isimlerini «kaybolan adamlar» listesinunla yaptığı mülâkatı şöyle anlatıyor: ne geçireli 300 seneden ziyade oluyor. «Altın yapan adamın Sanremodaki te Fakat Hudson kimdi bilmiyoruz... Bilsisan, işsizlik buhranına uğramıyan ye diğimiz birşey varsa o da tarihe nasıl gâne teşebt»üsrür denilebilir. Duni Kovs girdiği ve oradan nasıl çıktığıdır. Garkinin, bir evin mahzcn katındaki atclye bî Avrupadaki gemici ulusların, îngisini gezdikten sonra, kendisini ve müşa lizler ve Fransızlar, Ispanyollar va viri Jan Şarl Lögranı görmek fırsatına Portekizlilerin yeni yeni memleketler da erdim. bulmak için birbirlerile çatıştıkları sı«Altın yapan» adamm sadık müda ralarda idi. İngilterede Rusya ile iş fii olan Şarl Lögran beni büyük bir yapan Muskovy ticaret şirketi Hudson isminde bir gemiciye şimal kutbundan memnuniyetle karşıladı. geçmek üzere Asyaya gitmek ve oradan Atelyeyi dolaşmağa başladık. Bir kökıymetli mallar yükleyip getirmek işişede, muamele görecek olan çuvallar dolusu topraklar; yerde büyük, soğutma ni öne sürmüştü. Bu haydi ölüme hazırlan önergesinden başka birşey desaçlan, ateş ruğlasmdan yapılmış üç tane ısıtma ocağı, odanm büyük bir kıs ğildi. Hem de nasıl, küçücük sandal kamını kaplıyor. Kok kömürile kızdırılan dar bir yelkenli ile yola çıkılacaktı. bu ocaklar, iki bin derece sıcaklık ya Şimal yolculuğundan yeni dönmuş pabiliyor. Etrafta, gazocaklan, toprak yı olan meşhur gezmenlerden Frobisher Siltu Yunan asulü disk attyor kamağa mahsus tekneler. elekler, asid bu buzlu denizlerin dehşetıni anlatmakHanri Hüdson tstanbul atletizm bayramının ikinci metroyu bir dakika elli saniyede, 1500 kloridrik damacanaları, boy boy leğen la bitiremiyordu. Aklı başmda birçok ler, irili ufakh havanlar, kürekler, ma gemiciler bile oralartn cinler ve şeyHalfMoon ismindeki öteki gemi ile Şigünü dün Taksim stadyomunda yapılan metroyu da muntazaman üç dakika elMükâfat sırası şöyledir: müsabakalardan sonra bitti. Haydar, li saniyede koşup duruyor, Tarans gül şalar yığılı. Bu aydınlık, geniş ve temiz tanlarla dolu olduğunu ileri sürüyor malî Amerika kıyılarına vardı. Pek şi1 • kîfiy» 300 gümüf lira lardL Fakat bu masalların hiçbiri Cihad, Sedad arasında yapüan yüksek leyi 16 küsur metroya fırlatıyordu. atelyede, kimyagerin adamları, günde male çıkmadı, çünkü yanındakiler sı1 lcişiy* 200 gUmiif lira atlamayı Sedad 1.75 atlamak suretile Amerikalılarm bu altı kişilik atlet yüz. yüz yirmi beş kilo toprak işliyorlar. Hudsonun gözünü yıldırmamıştı. Şir zıldanıp duruyorlardı. Sahilin bu taraf1 kişiya 100 gümüş lira ketin hazırlattığı Hopewell adlı 60 tonM. Lögran anlatıyor: kazandı. Haydar 1.70 ile ikinci oldu. timi şimalden başladığı turnayı Marsıllarmdaki girintilerden birinin Büyük 5 kişiy» bircr beşibıycrd* Culuk küçük bir gemiye bindi, oğlunu da Yunanlı Silas disk atma tecrübelerin yada bitirdiği zaman bütün dünya bu mhuriyet altını « Bu toprağı, tabiî halde iken içinde yanına aldı, tayfası on kişi idi. Bu ka Okyanusa yol vermiyeceği de belli de10 kifiye birer yarım b«fibiÖe 48.43 metro disk atarak Silasın bu şayanı hayret atletlerin derecelerini, ne mikdar altın bulunduğunu anlamak ğıldi, bunu da aramak fena olmıyacakdar az adamla, büyük, müthiş bir ije yerde cumhuriyet ahını derecesi cuma günü elde ettiği derece yaptıkları işleri söyliye söyliye bitire için tahlil ettirdim. Beher tonda 5 tı. İşte bu araştırmalar yapılırken Hudgirişmekten çekinmedi. 15 • kişiye birer cumhuriyet ahını den yüksekti. Veysi dün diski 39.47 miyordu. Dünya rekorlarını sırtlarmda gram, 5 desigram altm bulundu. Halbu sonun gemisi, şimdi Nevyork şehrinin Bu işi nasıl başaracaktı? Şirket bu bulunduğu geniş bir koya girmişti, bu 470 kifiye muhtelif hediyeler taşıyan Amerikalıların gösterdikle ki, atelyenin açıldığı tarihtenberi, ayni metro atabildi. ••• Yunanlı Silas Yunan usulü disk at ri bu muvaffakiyete hayret edilebilir toprak, Duni Kovskinin icad ettiği ci nun üzerine birşey demiyordu. Yalnız rada adalar arasında ilerliyen bir su mayı 40.10 metroya attı. Veysi bu mü ama, üç Yunan atletinin İstanbuldan, hazda muamele gördükten sonra, beher cenuba gitmek, Ümidburnundan dolaş vardı? Sakin bu su gemileri garbe göMüsabaka neiicetint intizaren Ankaradan, Izmir ve Izmitten derleyip 125 kilosundan, günde 68 gram altın mak yoktu. Gemisinin burnunu hemen türerek, açık denize çıkaracak bir bo6abakada 33.90 attı. her günkii rey putlalarını »ak • şimale çevirecek ve dosdoğru kutub ğaz olmasm? Hudson kıyılarda dolaşan layınız. Eksik rey varakalarınız Balkan bayrak koşusunu Yunanlılar topladığımız atletlerimizi ne hale sok elde edilmiştir.» yolunu tutacaktı. Hudson da öyle yaptı, adamlar da görmuştü. Bunlar kırmızı için lâzım olan gazete nüthala • Beyoğluspordan aldıkları bir koşucu ile tuklarını göz önüne getirince hayret Bu sözü söylerken Lögran, cebinden, rtnı idarehanemize fce? hurusluk îngilterenin derililerdi. Onlara hediyeler verdi ve kazandılar. Yunan takımı Agob, Yorgi etmek değil, ağlamamız icab eder. Yu kâğıd baskısı diye kullandığı yüz oruz 1607 senesi mayısında pul yolhyarak tedarik edebilir • Gravesend limanından açık denize çı anlaşmağa çalıştı. «Bu su nereye gididört gram ağırlığında bir altın külçesi çısiniz. Müsabaha nüshalarından kınca şimal yolunu aldı. Hopewell altı yor?...» dıye sordu, fakat birşeyler öğkardı. Duni Kovskinin yardımcılarından kâfi miktarda »aklanmifttr. hafta sonra Grönland kıyılarında idi. renemedi. Nihayet bugün kendi ismini biri de, bu külçeden biraz daha ufak altı Bu büyük adanın şark kıyısını tuttura taşıyan nehirde 150 mil kadar ilerledikkülçeyi gözümün önüne serdi. rak şimale çıkan Hudson nihayet buz ten sonra bunun aradığı yol olmadığmı larken, bu şerefli işi bırakacaklar, boş Duni Kovski diyor ki: larla karşılaştı. Biri çocuk olmak üzere anlıyarak geri döndü. Hudsonun bu elle mi memleketlerine döneceklerdi? 10 nisandan 25 mayısa kadar 239 bu on iki adam şimal buz denizinin bin keşfinden 12 sene sonra Holandalılar Bu güzel sözler karşısında tayfalar ne gram altın elde ettik. Ev inşasında kul türlü tehhkeleri içinde günlerce bır buralara geldiler ve Nevyork şehrinin diyeceklerini bilmedıler. İkiye ayrıllanılan bir topraktan da bir çeyrek kilo geçid aradüar, durdular. Fakat karşıla temellerini kurdular. mışlardı. Bir kısmı burada kışlıyalım, rına çıkan kalın bir buz duvarında hiçgrama yakın altın çıkardık. Hudson henüz umudunu kesmiş de bahara ilerleriz diyorlardı... Hudson Bu zayıf, çelimsiz adam, gözleri ateş. bir yarık görmediler. Bu duvarın kı ğildi. Holandalılar hesabma çahşmasıyısı sıra şimali şarkiye doğru sokula nı iyi görmiyen İngilizler bu sefer ona bunları dinlemek istemedi, içinde bir ler saçarak yerinde nkalkü ve: ateş yanıyor ve bir gün bile kaybet Bana, içinde altın madeni bulunan rak Spitsbergden ötede 80 derece şimal 65 tonluk Diskovery isminde bir gemi mek işine gelmiyordu...» îstiyen buraher hangi bir toprak veriniz, bakınız on arzına kadar ilerlediler, ama daha ile hazırladılar, içine altı aylık erzak yükriye gitmenin imkânı olmadı. Hudson lettiler. Hudson oğlunu gene beraber da kalsm, ben tek başıma da kalsam dan neler çıkarırım? dedi. bir de garb tarafa baş vurayım dedı, aldı. Tayfası bu sefer 20 kişi idi. Bun yoluma devam edeceğim...» diye bağırDuni Kovskinin bugüne kadar altm Grönlandın şimalinden Davis boğazına larm içinde Greene isminde bir delı dı. Bunun üzerine tayfalar yatıştılar, yapmakta kullandığı toprağın bulunduğu geçecek bir yol aradı. Faydasız... Ora kanlı bulunuyordu. Haylaz, çapkının fakat bir adamın yürekliliği bu koca yere gittim. Civar köylülerin evlerini sı da da karşısına buzlar çıktı. Şimal kut biri idi. Hudson onu bir kavgadan kurişi başarmağa yetecek miydi? Hudson vamak için kullandıkları bu toprak, Mabundan geçerek kestirmeden Asyaya tarmış, evine almıştı. Adam olsun diye dona della Costa kilisesine giden yol ü öne sürülen fikri hoş görmeli, kışı kuyÜayrak takımı gidecek bir yol yoktu. Fakat Hudson onun terbiyesi ve tahsilile kendisi uğzerindeki bir tepecikten geliyor. [Kopulos, Mandikas, Silastan teşekkül nan atletleri Istanbulda yaptikları müyalnız menfi bir bilge ile dönmüyordu, raşır dururdu. Bu yolculukta onu da tu bir yerde geçirip bahara yeniden M. Lögran: yola çıkmalı idi. Bu acele kararının cesabakalarda Amerikalılar gibi dünya jetmişti. Yunanlılar bu koşuyu 3,32,4/5 dağarcığmda bir de müsbet bir haber yanına almıştı. rekorları yapmış değildirler, onların zasını gördü. Dehşetli fırtmalar gemite koştular. Sırıkla yüksek atlamada Yann, diyor, bu altın külçesini San getiriyordu: O da şimalin bu buzlu suÖnceleri herşey yolunda gitti. DisFethi 3,35 ile birinci, Haydar 3,25 ile burada elde ettıkleri derecelerin bir remodaki Banka Ditalyaya vereceğiz. Urında balinaların kaynaştığı idi. Musyi çok hırpaladılar, tayfa göz açamakısmı bizden yüksek, bir kısmı da bikovy şirketi bu haberden Çin yolu bu kovery iyi hava bularak Grönlandın dıkça kaptana karşı kinleri artıyordu. ikinci oldular. Bunun maliyet fiati, amele yevmiyesi, ipzim derecelerimizden çok düşüktür. lunmuş kadar fayda etmenin yolunu garbindeki boğazlar arasında ep#y iler Derken kış ta bastırıverdi. Keskin bir tidaî maddeler ve amortismanı da ilâve Atletizm bayramından ahnan Buna rağmen Yunanhların, bizi ağzımılemişti. Bugün Hudson körfezi dediğibildi. soğuk rüzgâr esiyor, fasılasız kar yazı açamıyacak derecede silip süpürme edilerek yapılan geniş hesablara nazaran dersler miz.iç denize kadar bile sokulabilmişleri atletik sporlardaki sukutumuzu gramı üç franktır. Altınm bugünkü piya Demek dünyanın tepesinden oteye lerdi. Bu geniş denizi görünce Hudson ğıyordu. Geminin etrafmda deniz buz Geçen atletizm mevsiminde Amerituttu, nihayet buzlar üzerinde bir apaçık bir surette meydana koymuş sa fiati gramı on yedi franktır. Iş geçen geçivermeğe imkân yoktu, ama gene kalılar dünya rekordmenlerinden seçşimalden, fakat sağdan soldan Asya ve aradığımı buldum diye sevinmişti... O kamp kurarak oraya sığınmağa mectur. şubattanberi devam ediyor. Duni Kovski, Amerikanın şimalinden bir yol bulun bu denizin nihayet kendilerini Büyük tikleri altı kişilik bir atlet takımını, bur oldular, ve kışı bin türlü tehlike Üç ay yirmi gün sonra altıncı Balkan Avrupaya müsabaka yapmağa yolladışimdi, binalarda kullanılan adî bir top mıyacağı ne belli idi. Bu yönden daha Okyanusa çıkaracağı umuduna düşve sıkıntı içinde geçirdiler. Buzlar çölar. İsveç, Holanda, Almanya ve Fran oyunları şehrimizde yapılacaktır. U raktan, küçük mikyasta endüstriel tesi umud kesilmiş değildi. Böylece Hudson müştü. Fakat üç ay bu körfezin kıyılanutmamak lâzımdır ki, Balkan oyunzülmeğe başlayınca gemiye döndüler s«da bir buçuk ay hiç durmadan müsalarında Yunanlılardan yirmi, Yugoslav sat ve pek az amele kullanmak suretile 1608 de yeniden yola çıktı, Rusyanın rını dolaştılar, önlerine çıkan burunla ama j'iyecekleri pek azalmıştı. Arasıra baka yapan altı kişilik Amerikan atlet şimalinde Nova Zemlya adası önlerin ra, yarımadalara isimler koydular, fa keklik, yaban ördekleri gibi kuşlar altın yapıyor. takımı Avrupayı halâç pamuğuna çe lardan yirmi, Romanyalılardan yirmi, Bulgarlardan yirmi, Arnavudlardan da Prensipin artık münakaşa edilecek ta de buzların gene yolunu kapadığını kat kıyı gene şimale doğru kıvramyor vurabiliyorlardı, fakat hesab kitab davirdi. bir o kadar ki cem'an Balkanların en gördü. Bu ikinci başarıksızlık Muskovy ve garbe gidecek bir geçidden eser gö ha on günlük yiyecek vardı. Kaptan Amerikalı atletler her yaptıkları mü seçme doksan kadar atleti karşımıza rafı kalmamıştır. Sonunç meydanda. Yalrünmüyordu. Halbuki mevsim ileıiiherkese az miktarda yiyecek dağıtıyor sabakada harikulâde dereceler alıyor dikilecek, biz bu kadroya üç kişi ilâve nız işi büyütmek ve fazla mikdarda al şîrketinin gözünü yıldırdı, ama Hudson yor, geceler uzamağa başlıyor ve kış ve kimseye hakkından ziyade vermilardı. Meselâ; Canson yüksek atlama sile ve ayni timle memleketi temsile tm üretmek icab ediyor. Şurasını da ilâ ne yapıp yaparak bu aramalarına deyaklaşıyordu. Greene ise ahlâksızhğı çitasmı her zaman 2 metrodan aşıyor, mecbur olacağız. Duyduk duymadık ve edeyim ki, iş esnasında Duni Kovski vam etmek istiyordu. yordu. iyiden iyiye ele almıştı... Hudsonun Pikok 100 metroyu muntazaman on sa demiyelim. Üç ay yirmi gün sonra Bal ne makinelerin yanında, ne de atelyesinHolandalılar Hudsonun bu çabalamaArtık geri döneceklerdi, açlık Hudemirlerini dinlemiyor, ona sert sert ceniye iki beşte koşuyor, Harding 400 kan oyunları şehrimizde olacaktır. Bı: larını duymuşlardı. Onun yürekliliğinsonu yenmişti. Yelkenler açıldı, yola de bulunmak lüzumunu hissetmez.» metroluk yarışlarda kırk altı saniye ağır yükün tazyıkları altında kalacak den kendi hesablarına fayda görmek vablar veriyor ve daha fenası tayfala çıkıldı. Fakat buzlar gene geminin yorı isyana hazırlıyordu. Bunlar arasın lunu kesiyorlar, ve onu dolambaclar üzerinde yanşıyor, Salin 110 metroluk olan yalnız atletler değildir. Hepimiz lann maçi büyük heyecan ve zevkle ta istediler. 1609 da ona iki gemi verdiler: da «artık dönelim...» diye homurda çevirmeğe mecbur ediyorlardı. Korku manialan hep on dört saniye üzerin hazır olalım!. kib edilmiş, neticede Muğla takımı hâ tHaydi bakalım, git şu Çin yolunu biden geçiyor ve nihayet Kamngam 800 ö. BESlM kim ve güzel bir oyunla bire karşı dörtle zim için bul...» dediler. Hudson bir nanların adedi gün geçtıkçe artıyordu. ve umudsuzluk tayfaları çılğın bir hale Fakat giriştikleri kavga yalnız ya getirmişti. Greene de el altmdan ateşi daha Asyanın şimalindeki buzlu denize Milâsı yenmiştir. baş vurdu, gene olmaymca garbe dön şama kavgası değildi. Bunda bir de şe körüklüyordu. «Kaptan kendisi için Pazar günü de gene büyük bir seyirci mek, Amerikanın şimalinden bir yol ref yüzü vardı. Bir gün Hudson tayfa yiyecek saklıyor...» diyordu. Nihayet kütlesi önünde finale kalan Bodrum, aramak istedi. Fakat yamndakilerin larını topladı, haritayı önlerine yaydı isyan patlak verdi. Bir sabah Hudson Muğla takımları şampiyonluk için kar bir kısmı soğuktan, kıştan ve fırtına ve onlara şimdiye kadar hiçbir Avru güverteye çıktığı vakit arkasmdan üsşılaşmışlardır. Bu maç pek asabî bir hava lardan bıkmışlardı. Bunlar geri dön palmın varamamış olduğu yerlere gel tüne atlıyan iki adam onu yakalıyarak içinde favullü bir şekilde geçmiş, her iki mek istiyorlardı. Hudson gemilerinden miş olduklarmı gösterdi... Aradıkları kollarını bağladılar. Bu sırada Greena takim da ikişer sayı yapmışlardır. Birinbirini Holandaya çevirdi, kendisi geçidi bulmağa bu kadar yaklaşmış geminin sandalını suya indirtiyordu. ci devrede Bodrumlular ikinci devrede Hudson: «Nedir bu yaptığmız? Birşey Muğlahlar hâkim bir oyun oynamışlardır. anlıyamadım?» diye sordu. «Sandala Bu rey varakasmı kesîb »aklayınız Bodrum takımının yaptığı bir gol hakebindikten sonra anlarsın...» cevabını min düdüğünden sonra yapıldığı iddiasile aldı. Sandal hazır olunca Hudsonu sayılmak istenilmemiş, fakat hakem yan oraya indirdiler, oğlunu da yanına gehakemi ile danıştıktan sonra bu sayıyı gol tirdiler, gemideki tayfalardan hasta ve saymıs, her iki takım da kabul ederek ozayıf olan altı kişiyi de zorla sandala R«y Puslası yuna devam etmistir. Fakat hakemin oyun sürüklediler... Bunları beslemek istebittikten sonra ilk kararından dönerek miyorlardı... Herşey hazır olunca: Bodrumlulann golünü saymıyarak Muğ«Haydi yolunuz açık olsun...» diyerek la takımını 21 şampiyon çıkarması Bod6 ncı pupa yelken oradan uzaklaştılar. O zaMuğla ve Bodrum takımları bir arada rum sporcularını sinirlendirmiş ve mütees mandanberi bir daha onları gören olMuğla (Hususî) Şehrimiz alışık olKuraya göre birinci maçi Bodrum, sir etmistir. Sahada münazaalı sayınm isîm ve adres madı. Hudson, bugün kendi ismini taşımadığı bir spor faaliyetine sahne olmuş. Marmaris takımları yapmış, Bodrum ra golden baska bir sey olmadığmı bütün seyan bu ıssız körfezde kaybolup giderek vilâyet mmtakası sampiyonası için Bod kibini 20 yenmiştir. Bundan sonra ge yirciler önünde tekrarlıyan hakemin bi tarihten çıkıyor ve beraberinde küçük rum, Milâs, Muğla. Marmaris futbol ta çen senelerin vilâyet şampiyonu Milâs rinci kararından maç sonunda dönmesi oğlu Johnu da götürüyordu. kımlan Muğla sahasında kalabalık bir takımı ile Muğla takımı karşılasmış. bir sporu sporca seven seyirciler, sporcular FAİK SABRl DURAN, eeyirci önünde karjılajmışlardır. birlerine ötedenberı rakib olan bu lakım üzerinde fena tesir bırakmıştır. Hanri Hüdson Muğlada yapılan futbol sampiyonası Cumhuriyetin müsabakası Meşhur kâşifler Serisi M