27 Nisan 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 8

8 Cumhurivet 27 Nisan 1935 Dünkü maç yanda kaldı! At yandan 26 t* Lı Istanbulspor 3 0 maglub ıken hakeme ıtıraz ederek j sahayı terketti, hükmen mağlub addedildi Cumhuriyet,, in müsabakası Tarihin meşhur simaları Büyük müsabakamızın tafsîlâtı Karilerimize manen faydalı ve maddeten istifadeli olacak bir musabaka tertib ettik. Bunun için 1500 lıra hediye veriyoruz. Müsabakamızm esası şudur: 12 Meşhur kumandan 12 Meşhur devlet adamı 12 Meşhur kadın 12 Meşhur kâşif 12 Meşhur iş adamı nın hayat ve muvaffakiyetlerlni sırasile ve grup halinde neşrediyoruz. Makaleler salâhiyettar kalemler tarafmdan yazılmıştır. Her makalenin içinde bir de rey vara kası vardır. Karilerimiz bunlan grup sırasüe doldurup bize yollı yacaklardır. Yani 12 kumandan dan, 12 iş adamı veya kadından her birine beğenışlerine göre 1 inci, 2 nci, 3 üncü, ilâ.... numara vereceklerdir. Bu suretle 60 meşhur şahsiyet hakkındaki fikırlerıni tesbıt etmiş olacaklar ve 60 rey varakası do lunca «Cumhuriyet Musabaka memurluğuna> göndereceklerdir. Beş seri neşrolunup reyler tamamen, bize yollandıktan sonra tas nif işine başlanacak ve rey vara kalarındaki isimler sıraya konula caktır. Her grubda en çok numara alan büyük adamlara rey verenler veya bu intihaba yaklaşanlar ara smda 500 kariimize 1500 liralık mükâfat verilecektir. Müsabakaya iştirak için şöyle hareket edeceksıniz: Rey varaka larını kesip saklamak; her seri bittikçe 1 inci, 2 nci, 3 üncü ilâ... Numara koymak ve 5 seri tamam o lunca hepsini bize yollamak. Bu 60 meşhur simaya aid reyleriniz tasnıf olunacak ve çok rey kazan mış olanlara seçen okurlarımız birinci sahifede ilân ettiğimiz 1500 liralık mükâfat ve hedıyeleri ka zanacaklardır. **• on ,^ı Mr^r .. J ,ıtemmuzda başlıyor ' J Her hafta beş koşu yapılacak, ikramiyeler verüecek Büyük kumandanlar: 5 Büyük Frederik Maçı balkondan »eyreden seyircilerden bir kısnu Müsabakaya iştirak eden atletler ş tarafı birinci sahifede) kadar müsavi şerait içinde devam et tikten sonra îstanbulsporlular vaziyete hâkim oldular. Galatasaray kalesi; çok tehlike geçirdi. Galatasaray biraz sonra kendini topladı ve mukabil hücu ma geçti. Gündiiz kırkıncı dakika da Galatasarayın ilk sayısını yapü. tlk devre böylece bitti. İkinci devrede îstanbulspor gene hücuma geçti, ilk dakikalarda Galatasaraya korner oldu. Fakat Galatasaray beş dakika sonra hücuma başladı. Gündüz, Necdetten bir pas aldı ve THüsabakadan şayani dikkat bir kafa ile ikinci golü attı. Bundan sonra enstantane oyun bütün bütün Galatasarayın ha Uzun atlamaya beş atlet girdı. Bekimiyeti altına geçti. 30 uncu dakık ı ştkt^çtan Alı Stdkı 6,25 jraptı. * Cirid atmada Karakaş 54,98 metro ile yeni rekor yaptı. Eski rekor 53.29 metro idi. Bu sene şehrimizde yapılacak at yarışları 26 temmuzda başlıyacak, her hafta içm beş koşu yapılacaktır. 26 temmuzda yapılacak birinci haftanın ilk koşusuna üç yaşındaki yerli ya rım kan İngiliz, erkek ve disi taylar iştirak edecektir. İkramıye 200 lira dır. 2 nci koşu: Üç ve daha yukarı yaşta ve 1934 yılı zarfında kazandığı ik ramiyeler yekunu 500 lirayı doldur mıyan halis kan İngiliz at ve kısrak larına mahsustur. Buna verüecek ikramive 230 liradır. 3 üncü koşu: Dört ve daha yukarı yaşta ve 1935 senesi zarfında hiç koşu kazanmamış yerli yarım kan Arab ve halis kan Arab atları ve kısrakları iştirak edeceklerdir. İkramiye 155 liradır. 4 üncü koşu: 3 ve daha yukarı yaş taki halis kan İngiliz at ve kısrak larına mahsustur. Ikramiyesi 255 lı radır. 5 inci koşu ise 4 ve dahayukarı yaşta yerli yarım kan İngiliz at ve kısrpklanmn iştirakıle olacaktır. Ikra miyesi 255 liradır. 2 nci hafta koşuları: Birinci koşu: Dört ve daha yukarı yaştaki yerli yarım kan Arab ve halis kan Arab at ve kısraklarına mah sus olup ikramiyesi 155 liradır. İkinci koşu: Üç ve daha yukarı yaştaki yerli yarım kan İngiliz ve halis kan İngiliz at ve kısraklarmm iştirakile olacak ve 355 lira ikramıye ve rilecektir. Üçüncü koşu: Dört ve daha yukarı yaştaki yerli yarım kan Arab ve halis kan Arab at ve kısraklarına mah sus olup ıkramiyesi 195 liradır. Dördüncü koşu: Üç ve daha yukan yaştaki halis kan İngiliz at ve kısraklarına mahsus olup ikramiyesi 320 liradır. Birinciye 240 lira mükâfattan başka bu koşuya giren hayvanlar ı çin verilen dühuliye ücretlerinin mecmuu da verilecektir. Beşinci koşu: Üç yaşındaki rerîi yaki re ş a» ^ k kısrek lanna* rım kan İjg İftjgrliz olup ıkramiyesi 255 n>adır. Üçüncü küme lik maçları Dün Şeref stadında üçüncü küme lik maçlarına devam edılmış, Halıc, Doğansporu 21, Feneryılmaz Ortaköyü 61 mağlub etmiş, Sümerspor gel medıği için Karagümrük hükmen ga lıb ilân edilmiştir. Beşiktaş Vefa birinci takımlan arasında da hususî bir maç yapılmış Beşiktaş 21 galib gelmiştir. Üçüncü bisiklet teşvik müsabakalan Istanbul bisiklet heyeti tarafmdan yapı'an üçüncü bisiklet teşvik yarışları dün yapıldı. İkinci kategoriye yedi idmancı girdi. Geçen hafta birinci gelen Feneryıl mazdan Mımi başlangıçta bir çarpışma netıcesinde sakatlanarak çıktı. Birinciliği Galatasaraydan Muh sin, ikinci Fenerbahçeden Vasken, üjüncülüğü Feneryılmazdan Anastas, dördüncü Feneryılmazdan Tanaş, beşinci Fenerbahçeden Kirkor. Birinci kategoride Kirkor Beşiktaş, ikinci Agob Süleymaniye, üçüncü Ji rair Fenerbahce. Cihan Harbinde, üç müttefikile, yetmiş iki millete karşı göğüs geren Almanyanm temelini kuran adam. O yokken Prusya yoktu ve Prusya yok oldukça Almanya var olamazdı. Bü yuk Frederik Prusyayı yarattı ve Almanyanın var olması da bu yüzden mümkün oldu. Frederik, Avrupada adı bile anıl mıvan mini mini Prusya Krallığınm Veliahdi olarak dünyaya geldi. Hü kümdarlık asasmı sopa gibi kullanan babasınm dayağım yiye yiye on se kiz yaşına geldi. Zeki, duygulu ve çok ateşli idi. Buna rağmen sudan bahanelerle gene dayak yiyordu. Bir gün dayanamadı, yurdundan kaçmağa karar verdi, mülâzim Fon Kante adlı sadık bir arkadaşıle Fransaya savuşmayı tasarladı. İki gencin plânı iyi çizilmişti. Lâ kin Prusya Kralı Birinci Guıllaumeun kuvveti o plândan daha üstündü. Bu sebeble kaçak prens yakalandı. Katıllere mahsus kahverengi gömlek giydırilerek bir zindana atıldı. Babası, Tomrukağası vazifesini gören adama yazdığı kâğıdda şu cümleleri kullanıyordu: «O, kurnazdır, kaçmağa çalışacaktır. Böyle bir hareketini se zerseniz tereddüd etmeyiniz, küstah serserıyi öldürunüz!» Fon Kante öldürüldü, Frederik sağ bırakıldı. Lâkin üç yıl kadar zmdan • dan çıkarılmadı. Oradan, babasınm seçtiği kızla evlenmek şartile kurtu labildi, bir köşede yedi sene sessızce yaşadı ve 1740 ta Guillaumeun bol içki yüzünden ansızm ölmesi üzerine tahta çıktı. Henüz yırmi sekiz yaşm da idi. Ölen Kral oğluna küçuk bir ülke, fakat iyi bir ordu bırakmıştı. Frederik bu iyi orduyu «mükemmel» bir sıîah biçimine soktu. Manda veya ökuzle yürütülegelen topların atla çekilmesi yolunu buldu ve topçuyu bütün Av rupada ilk defa olarak müstakbel bir sınıf halme soktu. Ağır süvari fırkaları teşkil etti ve bunlarm hepsinden faydalı olmak üzere orduda eşsiz bir disiplin kurdu. Güzel hava içinde olduğu gibi yağmur, kar ve bora altında da her gun altı saat paltosuz as kerın başında bulunurdu, talımler ve geçid resimlerı yaptırırdı. Küçük bir düzensizliğe tahammul etmezdi, basıt bir yanlışhğı ağır suretle cezalan dırırdı. İstediğı gibi çalışmıyan, çalı şamıyan generallere karşı köpürür ve haykırırdı: Kunduracılar, terziler de sizin gibi kumanda ederler. Utanı nız!.. Onun bir tek ulkusü vardı: Avrupa mılletlerı arasmda aşağı sayılan Prusyalıları yükseltmek. Bu ülkuyu ger çekleştirmek için ölesıye çalışırdı. Onun tanyeri ağarırken yatakta kaldı ğını gören yoktu. Her gün ilk horoz sesile uyanır, öğleye kadar devlet islerile uğraşırdı. Yemekten sonra ata biner, bir iki saat ekzersis yapar ve bir müddet edebî, felsefî musahabelerle oyalanmayı müteakıb gene ış masasının başına* geçerdi. At gezintıleri sırasında halkla temas etmeği vazife sayardı. Eskimiş kurşunî şapka sile, ön tarafı enfiye lekelerıle dolu soluk, buruşuk paltosıle, günlerce boyanmadığı için kırmızımsı gorünen uzun çizmesile at üzerinde her gün kırları dolaşan küçük yapılı buyük kralı herkes tanır ve severdi. Frederik, gösterişin birinci düşmanı idi. Sade ve pek sade yaşardı. En buyük bir kumandan ruhu taşıdığı halde en basit bir nefer hayatı geçirir di. Onun sofrasında oturanlar bir asker karavanası etrafında sıralandık larmı zannederlerdi. Yemekleri o kadar mahduddu. Frederik, orduya soktuğu disiplini milletm damarlarına da aşılamıstı. Her Prusyalı bir asker boyun eğer liğıle verilen emirlere itaat edıyordu. Sanayide, ziraatte, ticarette ve her şeyde kral millete kumanda ederdi ve işler tıkırında yürürdü. Bugünkü Almanyanm ruhu, o devirde yoğrulmuş sayılabilir. Küçük Prusyadan büyük bir mıl let ve büyük bir devlet çıkarmak ıstıyen Büyük Frederik, bir taraftan ordusuna ve bir taraftan zekâsına gü venerek birçok işlere, savaşlara gı Çankaya Eskişehirde yenildi Eskişehir 26 (Hususî) Ankara şampiyonu Çankaya takımile Eskişehir Demirspor takımı arasmda yapılan maçı Eskişehirlıler 14 kazandılar. Deniz Lisesinde verimli spor faaliyeti Karakaş cirid atmada Türkiye rekoranu kırarken da da Münevver üçüncü sayıyı yaptı. Oyun çok sinirli ve sert bir vaziyet almıştı. Hakem, çok sinirli oynıyan Istanbulspordan bir oyuncuyu sahadan çıkardı. Bunun üzerine de îstanbul spor takımı sahayı terketti. Hakem, müteaddid defalar Istanbulspor takı mmı sahaya çağırdı, gelmediklerini görünce Galatasarayı galib ilân ederek macı tatil etti. Maçtan sonra, seyircilerden bir kıs mının hakeme hücum ettikleri görül müştür. Hatta bu arada tekme ve yumruk atanlar da olduğu söylenmekte dir. Futbol sahalarında hakemlere yapılan bu hareketın ne zamana kadar devam edeceğini kestirmek mümkün değildir. Böyle giderse Türkiyede maç idare edecek hakem bulunmıyacakhr. Atletizm müsabakalan Futbol maçından ewel stadyomda mevsimin ilk atletizm müsabakalan yapılmıştır. 8 0 x 4 şeklinde yapılan bayrak koşuşuna dört takım iştirak etmiştir. Galatasaray takımı 40,8 ile birinci, Be şiktaş takımı ikinci, Fenerbahce ta kımı üçüncü oldular. Handikapla koşulan 1,000 metro luk koşuda Susporlan kulübünden Ziya birinci, Galatasarayın eski ko jucusu Said ikinci geldi. Yüksek atlamada Cıhad 1.80 at ladı. Gülle atmada Veysi 13,30 gibi bir derece yaptı. 3.000 metro mukavemel koşusuna ftJtı atlet iştirak elıi. Birinciliği Be İ Renni 9,44 dalikada »ldı. Pruaya Kralı büyük Frederflf rişti. Daha Krallığının ilk aylarmda Avusturya ile harbe tutuştu. Habs burglardan Altmcı Şarlın ölmesini ve Viyanada bir kadmın tahta çıkmasım fırsat sayarak Sılezyayı ele geçirme ğe kalkıştı. O sırada hasta idi, yatı yordu. Viyana haberlerini alır al maz, iyileşti, nazırlarını topladı: Harb, dedi, harb. Viyana cülus şenlikleri yaparken biz Silezyayı al malıyız. Nazırlar, cbir bahane, bir vesile ister» demeğe yeltenince şu sözleri söyledi: Vesile yaratmak sizin vazıfe nizdir. Ben yalnız ordumu yürütme ği duşünürüm ve yarın yola çıkaca ğım. Avusturya yenildi, Silezya alındı ve Avrupaya yeni bir ağırlığın sıya set terazisine katıldığı öğretildi. Habsburgları mağlub eden Hohenzüllem yavrusu, ayni zamanda değerli bir kumandan şöhreti de kazanmış oluyordu. Frederik, zaferlerinden ve şöhretınden istıfade etmeği bildi, siyasî dalavereler çevırmeğe başladı. Bazan Ingıltereye, bazan Fransaya el veri yor ve Avrupanın siyasî buhranla rmdan Prusyayı müstefid etmek için her entrıkayı mübah görüyordu. Bu karışık alışverişler sırasındadır kı şu sözü söylemişti: Mılletinin küçük bir kazancı için en büyük sözünü ayak altma almıyan hükümdar, düpedaz eşektir. Ben hıçbir zaman eşek olmı yacağım'... Frederik, Fransa ile dost geçinip Avusturyalıları 1745 te bir daha yen dı, Silezyanın Prusvaya bağlılığını ebedileştırdi. Şımdi Berlinle Viyana nın iki kardeş olduğunu söylüyordu ve Avusturyalılarla «Alman vatan perverlık sıstemi Le systeme patrıotıque Allemand» adını verdiği bir yeni biçim içinde dostlaşıyordu. Fakat Prusyanm askerî bir kudret olarak ortaya çıkmasından eski müttefiki Fransa başta olmak üzere bir çok devletler kuşkulamr olmuşlardı. Viyana, bu vaziyetten istifade etti, Frederik aleyhine bir ittifak zümresi hazırladr Saksonya, İsveç, Rusva ve Fransa, Avusturya ile elele vererek Prusyayı dört yanından çevirmeğe karar vermişlerdi. İşte tarihte «yedi sene muharebeîeri» dıye anılan buyuk harb bu suretle açıldı. Beş devlet bir yanda, biricik Prusva bir yanda bulunuvordu. Yal nız İngıltere Fransa hekemonvasını Avrupada yıkabilmek için Büyük Frederıge paraca yardım ediyordu, her yıl 670,000 lira veriyordu. Prusyanm yılmaz kralı, katolik Avusturya ile Fransaya karşı proteat^n şampiyon olarak meydana çıkmış gıbiydi. dört tarafa ordular koşturuyor, savaşlar yapıyor, bazan bozulup çekilıyor, bazan bozup kaçırıyor ve daima ayakta kalıyordu. Yedinci yılın so nunda Protestan şampiyon. «ramağlub» sayıldı ve Avusturyanın Prus yayı yıkmak emelleri tamamıle suya düşvü. Frederik, kuvvetine bir zerre kuv vet daha katmak için her fırsattan istifade etmek ve hatta fırsatlar ya ratmak istedi. Bir aralık Osmanlılarla da Avusturya ve Rusya aleyhine bir ittifak mukavelesi imzaladı. Fa kat Lehistamn paylaşılması kendine 7 % Ş Ş Müsabakada rey puslası dol durabilmek için gazeteleri eksik olanlar, bu eksik sayılan matbaamızdan yalnız beş kuruşluk be deli ile tedarik edebilirler. Karilerimizin bu ihtiyaclan ihtimali düşünülgrek idaremizçe musabaka nüshalarından kâfi miktarda ay rtca okuyucularımtz için saklat • tırılmıştır Ve saklattırılmaktadır. Imparatorun sevgilisi ölüm döşeğinde Eski Avustur turya Macaristan Imparatoru müteveffa Fran • suva Jojef başına gclen birçok aile felâketleri üzerine kadından igrenmiş vaziyette yasıyordu. Bir gün Saray tiyatrosu artistlerin den gene ve şuh Matmazel Keti gelip oyunlarda kendisine iyi röl verilmediğinden Im paratora şikâvet etnr's. Ketinin cilvelekliği altmışlık Imparatoru zaten cezbediyormuş, bu hâdise üzerine onu sevmeğe başlamış ve bu geç başlıyan muaşaka Imparator ölünciye kadar yani tam kırk sene devam etmiştir. Keti împaratordan 23 yas kü çüktü. Buçün 79 yaşında ve ölüm döseğindedir. Bu ihtiyar matmazel, Habsburg sarayının ic yüzünü pek ivi bildiği halde şimdiye kadar kendisine pek çok paralar teklif edilmesine rag men ifşa etmemiştir. teklif olununca, bu işin Osmanlı si yasetine uygun düşmediğini düşün meğe lüzum görmedi, Rusya ve A vusturya ile birleşti, Polonyadan bir parçayı Prusyaya ilhak etti. Ordusunun ve iş masasmın başın da asker. diplomat ve kral olarak durup dinlenmeden tam kırk üç yıl çalışmak Frederigi yıpratmıştL Bırkaç hastalığın birden hücum etmesi üzerine yatağa düşmüş bulunuyordu. Öyle iken gene raporları okuyor, icab eden emirleri veriyordu. O, beş devleti birden yendiğı gibi üç beş has talığı da mağlub edeceğini umuyor du. Lâkin bu ümidinde aldandığını anlamakta gecikmedi, 1783 ağustosu nun on altmcı günü oda hizmetçisini çağırdı, onun yardımile soluk palto sunu, boyasız çizmelerini, eski şap kasmı giyindi, koltuğuna oturdu ve hizmetçisine: «Haydi git. Ölümün beni yalnız bulmasım isterim» dedi, dimdik bir vaziyette gözlerini hayata kapadu O, yaşarken olduğu gibi ölürken de başkalarına benzememek istemi|tü... Bu rey varakasını kesib saklayınız Cumhuriyetin ce ^ n c şampiyon hazırlamaHaaır. Deniz lisesinde yalnız denizcilik değil, güreş, boks, ve bilhassa atletizm gibi sporun muhtelif şubelerinde büyük bir hareket vardır. Görgülü müdürleri ve çok çalışkan Futbolcu Nihad ve uzun atlama respor zabitlerile bu genclik ve hayat dokordmeni Tevfik gibi memleketfcincidlu kaynaktan kahraman ordumuz için den şayani iftihar sporcular yetistir çok sağlam ve sıhhatli bir neslin ye mıştır. Hâlâ da muntazam bir mesai tistiğini görmekle iftihar ediyoruz. ile spor kaynaklanmıza gene binler • ad ünkaptanb ni i ürk donanmasının temeli olan Deniz Harb mektebi ve lisesi kurul duğu zamandanberi deniz ve kara sporlarjnda büyük bir hevesle çalışan bir yurdur. müsabakası Kumandanlar Serisi » • 5 ıncı isim ve adres Rey Puslası A/. Turhan TAN.