27 Nisan 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 10

mhuriyet 27 rsısan 19İS ( Borsa Hareketlerl ) Isviçre frangmın akıbetini lebisit tayin edecek... Istanbul Borsasında epeyce faaliyet görüldü, tahvil fiatlerinde pek fark yok... Son iki hafta zarfmda siyasî ahvalin bır dereceye kadar vazıhla^ması üzenne pıyasa âlemı nisbcten sukun bulmuş gıbi görünüyor. Maamafih yann anî hâdiseler ıhtımallenle doludur. Geçen hafta üç buyuk devlet mu Tahhaslan Stresada toplandılar ve asıl tetkik edilecek davayı ortaya koyrraksızm onun hal hal çarelerıle uğraşü lar ve memnunen aynldılar. Bu dava kanaatimizce bazı sanayici memieketlerin daimî surette kaynaşmalanna sebebiyet vcren ışsizhk, ve bunun d ı baslıca âmıli olan nüfus fazlahğıdır. Ingıltereyı mısal olarak alalım. O luz kırk sene evvel Ingiltercnın nüfusu yırmi beş mılyon sulannda ıdı; bucun kırk üç mılyondur. İngıltcre bu nu fusu beslıyecek derecede genı* a. a zıye sahıb olmadığından muhtac ol • duğu hububaü ya kendı müstemleke lennden veya dığer memleketlerden ted&nk etmek mecburiyetındedır. Fakat mal para ile değıl ancak mal i!e mübadelc olunur. Kanadadan ıthal ettiği hububab Ingıltere ne ıle tedıye edecek> Bittabi sanayi mamulâtıle. Fakat Kanadanm, dışandan gelecek sanayi mamulâta ihtiyacı yoktur, çünkü bunlan bizzat kendısi yapıyor. O halde Ingiltere borcunu nasıl verecek? Işte en büyük muamma budur. Arazisi nüfusunu besliyecek dere cede geniş olmıy&n memleketlerin hepsi de ayni müşkülât içinde bulunuyor veya ergeç bulunmağa mahkumdur. Unutmamalıdır ki yeni memleketler de kurulan her yeni fabrika diğer sı naî memleketlerde eskiden müesses ayni cinsten bir fabnkanm kapanmasını mucıb olur. Bunun neticesi işsiz lik. Bir memlekette nüfusun mütemadi yen artması ise, bütün devletleri kuşkulandırır ve kendılenni muhtemel bır tecavüze karşı müdafaa tertıbatı al mağa sevkeder. însanlann çektiği sıkınb başhca bundan ileri gelıyor ve bu mesele halle dilmedıkçe dünyada ne siyasî ne de iktısadî huzur ve sukune kavuşula maz. Pamuk piyasası çok umudlu... Amerikada mahsuliin iki misline çıkacağı tahmin edilmektedir Dünkü idman ısenliklerinden intibalar AJ.JTl.AWA l l l V t *** Altın esasından aynlmış olan Bel çika frangı üzenne bu hafta zarfmda beynelmilel piyasalarda arbitragıste ler tarafından tekrar hücumlar vâki olmuşsa da Belçika hükumeti tarafın dan alınan tedbirler sayesınde bunlar semeresiz kalmışbr. Flonn ve Isvıçre frangı hakkmda gene müphem şayıalar dönmektedir. Geçenlerde Bâlde beynelmilel tedi yat bankasında yapılan Avrupa ihrac bankalan mumessilleri meyanında al' tın blokuna dahıl memleketlerın delegeleri hususî bir içtıma akdederek flonn ve Isviçre frangının şıddetle miı dafaası lüzumuna ıttıfakla karar ver mişlerdi. Maamafih Isviçre frangmın akıbetini gelecek 2 haziranda îsvıçrede yapılacak olan plebiscite taym edecektir. *#* Avrupa borsalarında ve bilhassa Pariste esham ve tahvilât fiatlerinde cüz'î bir salâh alâimi görülmekle beraber paskalya yortulan miınasebetile mu amelât durgun geçmişbr. tstanbul Menkul Kıymetler Borsasında vaziyet Yortular münasebetıle Avrupa piyasalanndaki durgunluğa ragmen Is tanbul menkul kıymetler borsası bu hafta zarfmda nisbeten faaliyet gos terdi. Bunun da sebebi şehrımız malî müesseseleri tarafından gerek kendı müştenleri namına mubayaat ve gerek Pamuk fiatleri geçen haftanın ilk günlerinde haziran teslimi 11,80 dolasenelık amortismanlara mahsuben ra ra kadar yükseltnişken paskalya yor chatlar yapılmış olmasıdır. tulan sebebile biraz düşmekle bera Bu cümleden olarak 4,000 kadar ber gene yükselmeğe meyaldir. yüzde beş faizli istikrazı dahılî tahvili, Amenkada M. Ruzvelbn kongre3.000 kadar yüzde yedi buçuk faizli ye tasdik ettirdiği yeni kanunla AmeTurk borcu tahvili, bir okadar da Ankada umuma faydah işlere bir mil nadolu Demıryolu tahvili sabn alındı. yar tngıliz lirası sarfedılecekbr. BöyMaamafih fiatler umumıyet itibanle le dehşetli bır yekunun sarfıle milyongevsek bulunmaktadır. larca işsize ış verilecekur. Bınnci terbb Türk borcu tahvilleri Amerika hükumebnin bu karan piperşembe akşamı 30,10 lira, ikmcıler yasaya hükumetin bütün mahsulü ken28,50, üçüncüler de 29,10 lirada kaldisıne toplamak ihtimali şuphesini verdılar. Hafta zarfmda birinci terbb mektedır. lerın en yüksek fiab 30,35 lıra ıdı. Fakat bu karar olmasaydı bile buErgani istıkrazının bu ay zarfmda gün mevcud pamuk mahsulünün he • kuponu kesildıği için fiati 99 dan dokmen hemen hepsi Amerika hükumeti san dort buçuğa dusmuştur. İsukrazt nın elinde gibıdır. Hükumet bu mah dahılî rachatı da 99 kuruş üzennden ikmal edıldığı içm onun da fiati ku • sulü köylülere ödünc para vererek elde etmiştir. Bunun için borsada açığa ponsuz 93 kararlannda bulunmak mal satanlar ileride müşkülâta maruz tadır. kalmamak için şimdiden açıklannı kaSıvas Erzurum istikrazının fiab pabnağa teşebbüs ebnişlerdır. 95 kuruşta sabitbr. Yeni mahsule gelince: Alınan ha Gayrimübadıl bonolan bu hafta berlere göre Teksas civannın her ta zarfmda tekrar bir kuruş kadar bir surafında yağmur beklenmektedır. Bukut kaydederek 17 buçuk kuruşta nunla beraber tohum işjeri suratle ilerkaldılar. lemekte ve sun'î gübre geçen seneden Yüzde beş faizli hazine bonolan çok fazla kullanılmaktadır. Bundan 68,50 kuruş. yüzde ikiler de 58.50 anlaşıldığma göre köylü fazla mah kuruşta keza bırer kuruş gerilemişler • sul çıkarmak emelile hükumetin tayin dır. ettiği miktardan fazlası için kıymetin • Anadolu grupu den alacağı %50 yi vermeğe razı olBu grupa dahil olan kâğıdlarda bir maktadır. Bunda pamuk fiab yüksekmüddettenberi mühmel gibi gönin lığinin de dahli vardır. Köylü fazla mektedir. Fakat bu vaziyeb izah edemiktar için yansmı hükumete verse cek hiçbir makul sebeb yoktur. îsviçbile diğer yansı kendısi içm ehemmi re frangmın muhtemel bir sukutu da yetli bir yekun tutacakbr. hâdısede müessir olamaz. Çünkü baçNe olursa olsun yeni mahsulün fi ka bır defa gene bu sutunlarda izah atler üzerinde bir tesir yapacağı bck ettiğımiz gibi bunlann kuponu altm lenmektedır. mukabıli ddvizle tedıye olunmak mukarrerdır. Temın ettıkleri yüzde onbir, Dünya buğday vaziyeti onıki gibi yukiek ırafcflaT'njftan ibbare Paskalya yortolan ınünasebetüe gealınacak olursa bu kâğıdlann mümaçetl haftadanberi buğday pıyasası hasıhni, değıi yalnız memleketimizde reketsiz kalmışbr. Şikago borsasında hatta sair memleketlerde de bulmak mayıs teslimi fiati (Buşel = 112 ki kabil değildır. Perşembe akşamı tes logramdır) 100 101 çent Binperk bit olunan son fiatler şunlardır: borsasında da 8990 çent etrafmda Tahviller 43,40 lira temevvüc etmiştir. Arjantin fiatleri Hısse senedleri 25 » 117,6 118,6 da sabitti . Mumessil senedler 51 » Liverpuldan alınan haberlerde fi Bankalar atlerin sağlam, fakat paskalya müna • Merkez Bankası iki haftadanbeıi sebetile muamelenin ehemmiyetsiz ol üç hra kadar tereffü ederek 65,50 lı duğu bildınlmektedir. rada kaldı. Kuponu kesılmiş olan tş Amerika Birleşik hükumetlerinde Bankalan 9,50 hra, müesses hissele buğday vaziyetinin düzelmekte olduri de 90 lira etmektedır. Osmanlı Banğu yazlık ekimin geçen senenin iki kasının nominal fiati 25 lıradır. mislini bulduğu bildirilmektedir. Ticarî ve suıaî şirketler eshamı Avustralyadan yeni mahsul için geİki hafta evvelıne kadar 12,70 lıra len haberler hiç te iyi değildir. Köy kararlannda olan Aslan Çimento hislüler sakladıklan tohumluklan har se senedleri kupon tevzıınden sonra camağa başlamışlardır. hayli tenezzul etmiştir. Kupon bir buRusyada havalar hâlâ soğuk git • çuk lıra olduğuna göre hakikî sukut tiği gıbi Okrayna taraflarma da kar yanm lıradır. Çimento fiatlerinin ton yağdığından yeni zer'iyat memnuni başına uç buçuk lira kadar tenzili hakyetbahş görülmemektedir. kmda Beledıyece şırkete yapılan tebligat dığer taraftan Sümer Bankm yeYugoslavyada ecnebi esnaf ni bır çimento fabrikası uışa edeceği Yugoslavyada ecnebi tebaasının ichakkmda şayıalar bu sukuta âmıl ol rayı san'atten menedildiğine dair bir muştur. kanun neşredılmiştir. Yalnız Muave Dığer başhca kâğıdlann nominal fiatlen şunlardır: neti tçtimaiye Bakanlığı ile umumî İtbhad Değirmencilik 9,25, Şark valilerin isbsna edecekleri ecnebiler çaDeğırmencilik 0,90, Telefon 13, Tramlışabileceklerdir. vay 30.50, Bomonb I 1.50, Şirketi Yugoslavyada çahşan ecnebi işçi • Hayriye 15,50 Şark ecza deposu 4,60, lerin haddıasgariye indirilmesinden hali tasfiyede tütün rejısi 2,30. maksad yerlilere iş temini içindir. Borsa harici muamelât Mısır kredi fonsiye tahvilleri aşagı yukan fıatlerini muhafaza etmekte dırler: 1886 tertıbi 152 lira İdman şenliklerinin umumî görünSşü B*den harekâfuıdan umumî bir gSrunuf Erkek talebeler beden harekâtt yaparktn ftızlartmızın beden hareKS. ttndan bir eörüaü* Cenc talebelerin saha ortannda vücude getirdiği guzdL bir manzara T. C. Ceçid retmine iştirak eden gene talebeler Ceçid resmınden diğer bir girünSİ Rus işçileri geliyor Kayseri fabrikasında çalışmak üzere bugün Rusyadan Istanbula 17 Sovyet işçisi gelecektir. tşçiler iki gün şehrimizde kaldıktan sonra Ankara yolile Kayseriye gideceklerdir. 1903 » 92 » 1911 » 84 » değenndedır. Turk altınının fiati 942 kuruştur. Bursa erkek lisesinden yebşenler kuZağrebde çıkan Novosb gazetesi rumu dün sabah Halkevinde fevka Belgraddan bildirilğine göre Yu yazıyor: lâde bir kongre yapmışbr. 20 gün evBır Balkanlar tütün borsası tesisi goslavya merkez bankası geçen sene için yapılmakta olan gayretler netice vel bu kurum yeni idare heyetini seç Yugoslavya altm madenlerinden 44 lenmek üzeredir. Bunun için lâzım gemişti. Bu seferki toplantısında da milyon 339 bin sabıt dmar kıymelinde len sermaye Fransadan bulunmuş nizamnamenin bazı maddeleri değişti1,174 kilo saf albn satın almıştır. Mertur. Bu borsanın merkezi İstanbulda rilmiş, bu cümleden olarak Bursa kız kez bankası piyasasmdan da aynca 62 olacak Turkiye, Yunanıstan, Bulga milyon 379 bin sabit dınarlık altın alristan, Romanya, Arnavudluk ve Yu lisesinden yetişenlerin de kuruma üye mışbr. Bankanm altın alması bu sene yazılmasına karar verilmiştir. Bu mügoslavya ıştirak edeceklerdir. de devam edeceğinden senenin ılk üç nasebetle 22 mayıs perşembe günü akBorsanın tesisinden maksad tütün ayında 18,603,000 sabit dınarlık dazer'ıyat ve istıhsalâtını tetkik ve muşamı Turingpalas otelınde bır çay zi ha altın almıştır. Yugoslavya huku rakabe etmek ve yabancı piyasalarda yafeti verilecektir. Idare heyeti istıfa meti bir taraftan altın alırken dığer tadaSa ivi fiatler temin etmektır. ettığinden yeni kongre toplanıncıya karaftan da memleketteki a!tm mıdenleBu borsa tütün istıhsal eden Bal dar eski heyetin kuıumu idare etmesi ri ijleriıun temellüküne uğraşmakla kan devletleri arasmdakı rekabetın ökararlaşbnlmıştır. dır. oünü almağa da uğraşacaktu*. Yugoslavya merkez bankası altm alıyor Balkanlar tütün borsası Bursa lisesinden yetişenler JCuc Muallim mektebi geçid retmi yaparken