7 Nisan 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

7 Tsisan 1935 ! Cumhurivei '• Askerî bahisler Fransız deniz kuvvetleri Fransanm 9 zırhlısî, 2 tayyare gemisi, 24 kruvazörü, 96 muhribi, 115 denizaltı gemisi vardır Cihangirîerin fütuhatına yol veren geçid Eski Kültür Bakanı düntstiklâl Savaşı nasıl oldu? kü inkılâb dersinde bunları anlattı Eski Kültür Bakanı Hikmet dün İnkılâb kürsüsündeki derslerine de • vam etmiştir. Geçen derste Paris andlasmasmdan bahseden Hikmet, dün de dersine şu şekilde devam etmiştir: < Venizelos, Meis adasmdan itibaren Anadolunun garb tarafmı istemisti. Arabbr namına da Faysal konferansa gelerek bazı taleblerde bu lcndu. Ermeniler de, Kars, Erzurum, Harput, Van, Sıvas, Cebelibereket, Adana ve Mersini istediler. Nihayet konferansta tstanbul meselesi de gö • rüşüldü. tstanbul işinde italyan, tngiliz ve Fransızlar birbirlerini kıskanı • yorlardı. lngüiz ricali Türkleri Istan • buldan atmak istedi. Fransa ile tngfl • tere arasında bu yüzden ihtflâf çıktı. Birçok münakaşalardan sonra lstan • bulun ismen Türklerde kalması lakarrür etti. Izmir meselesine gelince: 24 nisan 1919 da ftalyanlar Adriyatiğe aid meselelerin istedikleri gibi halledilmemesine kızarak Paris sulh konferansım buaktılrr. Bu, lngilizler ve Yunanlılar için iyi bir fırsat oldu. Harb zamanında tzmir gizli muahedelerle ttalyaya vadedilmişti. ttalya konfer*nstan gi • dince Venizelosu alelâcele Parise ça • ğtrdılar. Venizelos, Klemanso, Loid Corc ve Vüsonla görüstü. Bu mülâ • katta Türklerin, Rumları katliâm edeceklerini ( ! ) söyledi. Uçler konfe ransı Yunanistanm tzmir ve havalisinî muvakkaten işgaline muvafakat etti. 6 mayısta Loid Corc Versay sara • ymda Izmiri Yunana peskeş çekti. 13 mayu sabahı Kavaladan Ycnan askerî kıtaatı tzmire hareket edecek ve onIar hareket ettikten sonra keyfiyet t'alyaya haber verüecekti ld, bu sv Cenubî Anadolunun mühim bir ticaret yolu olan Toroslardaki meşhur Gülek geçidi, bugün bakımsızlıktan geçilmez hale geldi Torosların biricik geçidi Gülek boğaztmn en dar noktast Adana (Hususi) En esLi ta • rihlerdenberi orta ve batı Anado * sunu Kilikya, Suriye, Mezopotamya ve daha uzak ellere bağlıyan bü • yük ticaret ve istilâ yolu; Torosların biricik geçidi olan Gülek boğazından geçmiştir. Sarp ve yalçın Torosların bağrında tabiatin uyduğu bu geçid, tarihin tanıdığı büyük istilâcılann hemen hepsini görmüştür. Zamanımızdan 24 asır önce Türk Eti tmparatoru tkinci Murşi • lin Kilikya Türk Kralını kendi hükmüne almak îçin giriştiği kanlı savaşlara yol vermekle tanınan bu Gülek boğazı, 27 asır önce Kimri • lerin başbuğu Tuktaşla Lidyalılar ve Asuriler arasında geçen harb • lerde de büyük rol oynamkala dünya tarihine adını yazdırmıştır. tran hükümdan büyük Daryüsün Ka • radeniz şimalindeki Türk eskit ellerini zapt için topladığı milyonluk orduya, zamanımızdan 26 asır önce gene bu Gülek boğazı yol ver • mişti. Makedonyah tskenderin bir a • vuç askerile Uçüncü Daryüsün tm paratorluğunu yıkıp, eski dünyayı zaptetmek ihtirasile giriştiği bü yük macerada ona ilk muvaffaki • yet tılsımınm da Gülek boğazı vermişti. Hatta tarihlerin anlattığına göre, gene tskender, Toroslann bu sarp boğazmdan ordusunu zayiat • sızca geçirdikten sonra geniş bir nefes almış ve generallerine döne rek: *v •'*'* « Eğer, demiş, Daryüs bu boğazı küçük bir kuvvetle önceden tutmayı akletseydi burası ordum için hakikî bir mezar olabilirdi. Mademki bu yapılmadı; artık yannki büyük muvaffakiyetlerim için esaslı bir engel kalmamıştır.» Gene anlattıklarına göre tsken • der, bu büyük hâdiseyi tesbit için boğazın en dar noktasmda granit bir kaya üzerine bir kitabe yazdırmıştır ki, bu kitabe orada hâlâ ge lip geçenlerin gözüne çarpmakta • dır. Milâddan önceye aid bu birkaç notu kaydetmekle Gülek boğazı • nm tarihte oynadığı ehemmiyetli rolü tebarüz ettirmeğe çalıştım. Maamafih bu boğaz, ondan son • raki büyük istilâ hareketlerinde de daima en üstün bir ehemmiyetle göz önünde tutulmuş ve onun ticaret ve sevkülceyş itibarile taşıdığı değer, hiçbir devirde eksilmemiş • tir. Osmanlı tmparatorluğu zama • nında, daha Anadolu Bağdad de miryolu açılmadan önce bu yol, en ileride bir devlet yolu sayılmış ve bu bakımdan büyük itinalarla bu volun rtsi'rr!^ VPT«İ kftlmasma calı şılmıştır. Umumî Harb esnasında Suriye ve Irak cephelerinin bütün ihtiyacı bu yol üzerinden temin e • dilmiş ve bu sebeble de güzergâhta bazı lüzumlu tadilât yapılarak Pozanti ile Tarsus arasında 7580 kilometro uzunluğundaki bu yol mükemmel bir şose halinde muha • faza olunmuştu. Bağdad hattının Bilemedik Hacıkırı arasındaki 15 kilometroluk tünelleri açıldıktan sonra, Gülek boğazı yolu ne yazık ki, büyük bir ihmal ve bakımsızhğa uğramıştır diyebilirîm. Filhakika yıllardanberi bu en mühim yolda esaslı hiçbir tamirat yapılmamıştır. Orta yay layı Toroslar üzerinden Çukurova • ya bağlıyan bu değerli yolun bu kadar bakıtnsız kalmasma hemen ye • gâne sebeb, bu yolun bir kısmının Seyhan ve bir kısmının da tçel vilâyetlerine aid oluşudur sanıyo • rum. Pozanti ile Tekir aasmdaki takiben 17 kilometrelik kısım Seyhan vilâyetinin ve Tekirden Tarsusa kadar olan büyük parça da ki Gülek boğazı bu parçadadır • tçel vilâyetinin hududları içindedir. Vakıâ Seyhan vilâyeti, kendine aid olan bu kısım üzerinde zaman zaman tamirat ve ıslahat yaptır • mıştır. Ezcümle geçen yil, mükellef ame'.e elile yolda esaslı bir faaliyet gösterilmiş ve eksik gedikler mümkün mertebe tamamlanmıştı. Her ne kadar Adananın en başta gelen sayfiyesi Bürücekin bu kısım üzerinde oluşu, Seyhan vilâyetinin buraya hususî bir ehemmiyet verme • sine yol açmıshr denebilirse de maksad, yolun harabiden kurtarılması olduğuna göre gösterilen bu alâkayı gene de memnuniyetle karşılamak icab eder. tçel vilâyeti îçinde kalan büyuk kısım ise her türlü alâka ve itina • dan uzak, gündengüne hacabî ve yokluğa sürüklenmektedir. Bazan az bir himmetle tamiri mütnkün olan küçük bir bozukluk, bu alâka • sızlık ve bu benimsemeyiş yüzün • den, telâfisi ağır külfetlere ihtiyac gösteren bir şekil almaktadır. Adana gazetelerinin zaman zaman te» mas ettikleri bu mevzu, bugiine kadar, her nedense tçel vilâyetini harekete getirmeğe saik olamamış görünüyor. Yukandanberi birçok bakımdan değerini anlatmağa çalıstığım Gü • lek yolunun, bari bu yıl, tçel vilâ» yetince alelâde bir alâka ve itinasına mazhar olmasını dilerken bu , nun en üstün bir yurd ve emniyet ödevi olduğunu da isaret etmek isterim. Naci AKVERDl Fransız donanmasımn ton ytllarda yapttrdtğt yeni gemilerden bazilart (So'dan sağa doğru yukarıdakiler) 2500 tonlvk yeni muTırtblerden bıri, 5890 tonlu k Emil Berten mayın dökücü kruvazörü, on bin tonluk Aljeri kruvazorü, igene soldan sağa doğru asağıdakîler) 7,500 tonluk Jan do Vıyen kruvazorü, Surkuf denlzaltı kruvazörü, on bin tonluk deniz tayyare nakliye gemisi, on bin tonluk Fos kruvazorü Bugün de Almanlarm, ayni kudrette bir dozıanma vücude getirmek istedikleri Fransız donanmasmı tetkik edelim. Fransa, Umumî Harb • den evvel, donanması için uzun müddet, birçok paralar sarfettiği halde, programsıklıktan dolayı e saslı bir deniz kuvveti vücude getirememisti. Ancak müyonlarca frangi torpitobot, denizaltı gemisi gibi, o zaman, büyiik taarruz kıymeti olmıyan gemilere beyhude israf ettikten scnradır ki programlı bir do nanma vücude getirmeğe muvaffak olmuştur. 50 sene evvel dünyada ikinci derecede olan Fransız donanması harb ba«larken tedricen be eincîliğe dü mü^tü. Aradan Almanyanın cıkması üzerine simdi dör düncülüğe çıkmıstır. Bu donanma şu kuwetle«den mürekkeb<üir: S eski buyük kravazor: Bunlar 1900 1 0 seneleri arasinda yapılmış, bazılan altı bacalı ve yaslarmı doldurmuş gemilerdir. En küçükleri ve eskileri 9,743 ton, en büyükleri ve yenileri 12,617 ton dur. Süratleti 20 24,5 mildîr. Muhtelif adedde 19,4 lük toplar, 16,4 lük ve 7,5 luk toplar ve 45 lik kovan Iar ta'irlar. thtiyat filosuna dahildirler. En büyük ve yenilerinin mürettebatı 23 zabit, 850 neferdir. 7 yeni ikinci nnıf kravazor • Bunlar, 1923 34 yıllarında ya pılmıs olup bir tanesi 5,886, diğerleri 7,249 ve 7,600 tonluk yeni ge mi'erdir. Süratleri 3 3 3 4 mildir. Umumi yetle 8 veya 9 tane 15,5 luk top ve muhtelif adedde 9 luk, 7,5 luk, 3,7 lik hava toplan, 55 Uk kovanlar taşirlar. Banlarmdan bir katapült, 2 tayyare ve mayin vard'ır. Plüton mayin dökücü kruvazörü 4 tane 13,8 lik topla mücehhezdir. Büyüklerin mürettebatı umumiyetle 27 zabit, 551 neferdir. Bunlardan 6,496 ton luk Jandark mekteb gemisi kruvazördür. Siirtai 27,3 mildir. 156 zabit namzedi alır. 5 eski ikinci nntf kruvazör' Fransızların üçii Almanlardan ve b'ri Avusturyalılardan almmış, birî 1899 da kendilerinin yapısı (8000 tonluk eski Geydon) oimak üzere 5 eski ikinci sınıf kruvazörleri vardır. Bunlar 1911 16 yıllannda yapıl • mıslard'ır. Almanlardan aldıklan 4,527 ilâ 5,264 tonlukturlar. S'irat leri 26 27 mildir. Hepsi de 7 8 tane 15 lik top, bir iki tane 7,5 luk tayyar etopu ve 2 yahut 4 tare 50 lik kovanla mücehhezdiı ler. Mü • rettebieri 380 ile 453 kri arasmdadır. Avusturyadan aldıklan gemi, 2,932 tondur. Sürati 27 miH : f. 9 tane 10 luk topu ve 4 tane 55 lik kovanı vardır. 60 Birinci stnıf denizaltı gemisi 15 tanesi eski, 39 tanesi yeni ve 6 tanesi de bitmek üzeredir. Eskilerin hepsi yaslarmı doldurmus olup 1913 20 arasında yapılmış, muhtelif büyüklükte gemiler dir. Tonalan suyun yüzünde 744 ten bashyarak 1,050 ye kadar çı kar. Bunların daldıkları zaman tonalan 1,841 ilâ 2,650 dir. 39 tane yeni birinci sınıf denizaltı gemisi de muhtelif büyüklükte dicler. Küçükleri denizin üstünde 974, dalmısken 1438 ton, süratleri 16, dalmısken 10 mil, birer 10 luk top ve 10 tane 55 lik kovanla mü cehhezdîrler. Büvüklerinin ekserisi suyun yüzüude 1,379, dalmısken 2,060 ton, süratleri 18 mil, dalmısken 10 mildir. Bir tane 10 luk, 1 tane 3,7 lik hava topu ve 11 tane 55 lik kovan taşırlar. 44 ikinci sınıf denizaltı gemisi Bunlar da muhtelif büyüklük te olup suyun üstürie 310 ile 600 ton, dalmısken 515 İe 809 arasın dadırlar. Süratleri de 12 14 ve dalmı ken 6 9,5 mildir. Mayin dökücü denizaltı gemileri • tki tanesi yeni yapılmakt aolmak üzere 10 tanedlr. Bunlar da büyük ve küçük olup suyun üstünde 669, dalmısken 925 tonadan başlıyarak suyun üstünde 1,041, dalmısken 1550 tonaya kadar çıkarlar. Küçükleri 1 tane 7,5 luk topj 5 tane 55 lik kovan ve 32 mayin taşırlar. Büyükleri birer tane 10 luk veya 15 lik top, 2 den 6 ya kadar 45 lik veya 50 lik kovan ve 27, 38 ve 40 mayin taşırlar. Yardtmct gemiler' Fransız donanmasmda avizo, mayin dökücü ve toplayıcı, gan • bot, nehir top çekeri, refakat gemisi, denizaltı muhribi, balon gemisi, hücum motorbotu, karakol gemisi, nakliye, soguk hava, yağ, sarnıç gemisi, tarnV gemisi, denizaltı ana gemisi ve saire clarp.k birçok gemi daha vardır. Umumî yekun • Fransız dbnanmasının muharebe unsurlan olan gemilerinin yekunu: 9 muharebe gemisi, 2 tsyyare ge misi, 12 birinci sınıf ve 12 ikinci sınıf kruvazör, 26 muhrib, 115 de • nizaltı gemisi. Umumî tonaj 658,091 tondur. Bunda inşasına karar veri • len 35 bin tonluk yeni muharebe gemileri dahil değildir. Fransız muharebe donanmasmda 7,5 luktan büyük 1,151 top ve 1,517 kovan vardır. Avizolar gibi küçük harbe ka biliyetli gemiler de ayrıca 40,000 ton tutar. Fransız bahriyesinde 4,532 si zabit olmak üzere 52,650 kişi vardn. Zırhlı fifolar 9 maharebe gemisi • 3 tane 17,597 tonluk rrrnli! 1S09 11 de yapılmıslardır. Sürat • leri 19,7 20 S mild'ir. 6 tane 30,5 luk, 12 tar £ 24 lük, 12 tane 7,5 luk, 2 tane 7.5 luk hava, 2 tane 45 !ik kovan. Mürettebat 25 zabit. 900 nefer, 1925 te su kesimlecind~ı asa ğıları takviye edîlmi, fakat sürat leri azalmıstır. Ya«ları dolduğun • dan kadro harici edilmek üzeredir • ler. Beser bacalı şremilerdir. (tsiraleri Kondorse, Didero, Volterdir.) 3 tane 22,189 tonluk zırhlı: 1911 14 yıllarmda yapılmıshv dır. Süratleri 20 8 22,4 mildir. 12 tane 30 5 luk, 22 tane 13,8 lik, 7 tane 7,5 luk hava topu; 4 tane 45 lik kovan mürettabet: 27 zabit, 1,041 nefer. Yedi sekiz sene evvel tamir ed11mi«tir. (tsimleri Paris, Ki'rbe, Jan Bardır.) 3 tane 22,189 tonluk zırhlı: 191316 senelerinde yapılnvslardır. Svr. atîeri 20 5 21 5 tur. 10 tane 34 lük, 18 tane 13 8 lik, 4 tane 7,5 luk ha • va topu; 4 tane 45 lik kovan, mü reUabet: 24 zabit, 1,109 nefer. Birkaç sene evvel tanvr ve tecdid edılmilerdir. (Uimleri Brötany, Loren, Provansbr.) 3 veni ztrhlı • Fransa, 26,500 tonluk, 29 mîl süratînde ve 8 tane 33 lük, 8 tane 15 5 luk, 12 tere 10 luk hava to bile mücehhez, Dörkerk isminde bir z'rhlı yaptrmakt'»dır. Iki tane de 35,000 touluk zırhlı yaptırmağa karar verm''<tir; inşalarına bu sene laşlanp~»ktır. Mııhrıb füotillâları 96 muhrib • 32 tane birinci sınıf olup 7 sî yeni yapılmaktadır. Mütebakisi de ikinci sınıftn*. Birinci sınıflar, Almanlardan alınan bir tanesi (1526 ton) müstesna olmak üzere 2126, 2436, 2441, 2569 tonlukturlar. Süratleri 35 ie 40 mil arasındadır. Bazılan 43 mil yapm'îlard'ır. Umumiyetle 5 tane 13,8 lik top, küçük hava toplan, 6 tane 55 lik kovanlarla mücehhezdirler. Mürettebleri 8 10 zabit, 1 9 6 2 1 0 neferdir. Eski ikinci sınıf muhribler: 58 tane olup muhtelif hüyüklüktedir ler. En küçükleri 600, en büyükleri 915 tonlukturlar. Süratleri 21,5 mille 33.4 mil arasındadır. Yeni ikinci sınıf muhribler: Bunlar 26 tane olup 1922 26 senelerinde yapılmıslardır. 13191378 tonlukturlar. 33,531 mil süratindedirler. Hepsi 4 tane 13 lük top, 2 tane 3,7 lik hava toou, 6 tane 55 lik kovanla mücehhezdirler. Bu smıftan tek bir yeni gemi yapılmaktadır. rrofesor UtKmet retle ltalya harekete geçinciye kadar Yunan askeri de tzmire girmiş olacakb. Nitekim böyle oldu. Amerikîda ve Avrupada bir pro • paganda vardır. Derler ki, Türk millî hareketini doğrudan tzmirin Yunanlılar tarafuıdan işgali imis, tzmiri başka bir Diiyük devlet işgal etseymis Türkiye boyun iğecekmis! Bu propaganda tamamen yanlıştır.. tşte Adana vak'ası.. Adana, Maras ve Urfa Fransızlar tarafından işgrl edilmişti. Fransızlar Ma • raştan 17 bin ölü bırakarak çekfldiler, tzmire başka devlet gelseydi gene bu olacakh. tzmirin Yunanlılara verilmesi tn • gütere için buyük bir muvaffakîyetti. tngiltere Boğazlan hem karadan, hem de denizden tehdid edebüecek yerleri bu surtle kendi peykinc vermişti. Damad Ferid Paris konferansma çağmldı. Orada kepsze oldu. Nihayet Paris konferansmdan koğuldu. Garbde bütün bu vak'alar cereyan ederken Anadolunun sarkında da olup bitenleri tetkik edelim: Mütarekeden az sonra şark vilâ yetlerinde bir Ermenistan devleti kurulacağı şayi olunca Müdafaai Hukuk Cemiyeti teşekkül etmis ve buralann kimseye veri^vemesine karar verilmişti. Ancak tstanbul hükumti ne şarkta, ne garbde memleketi korumak isHyen vatanperverlerle çalısmak iste miyordu. Böyle bir vaziyette 19 mayıs 1919 da eski Yıldınm ordulan başkumandanı Mustafa Kemal Paşa Sarnsona geldi. tntanbul hükumetinin Mustafa Kemal Pasayı Samsrna göndermekten maks'dı bolşevik olan Rusyadan kaçan yüz binlerce Rum tuccannın Samsun civannda bir Puntus hükumeti kurmak istemesiydi. Halk brnlara karşı mukavemet edince tngiltere ve Fransa, tstanbul hükumetini protesto etmişler, tstanbul hükumeti de halkın mukavemetine mâni olmak için, far kmda olmıyarak mutlak bhr salâhiyetie Mustafa Kemal Peşayı Samsuna göndermifti. Mustafa Kemal Paşa Samstma çıkmca düsmanlar aleyhine icraata başladı. Fakat derhal geri ea> ğınldı. Mustafa Kemal Paşa gitme Çarklara kap.lan amele Baltalimanında Nişasta fabrikasmda amele Naci makine başında işlerken elbisesini kasnak kayışlan aras'na kaptırarak çarklar arasında muhtelif yerlerinden ağırca yaalanmışrır. Fabrika şefi Kalpak çıyan hemen yaralı ameleyi hasta neye kaldırmış, yaralannı sardı • rarak hayatım kurtarmıştır. di ve oradan Erzuruma geçti. Bu vak'a Türk tarihinde ve belki cihan tarihinde bir dönüm noktasıdır. Şark hâdisatı arasında Erzurum kongresi zikre şayandır. Erzurum kongresi 1919 ağustosunda kuruldu. Kongre mukarreratımn birinci maddesi vatanm bir kül olduğunu ve birbirinden aynlamıyacağını söylüyordu. Beşinci madde, hıristiyan unsurlara millî hakimiyetimize halel getirecek imtiyazlar verilemiyeceğine isaret diyordu. Al • tmeı madde, manda ve himyenin kabul edilemiyeceğini bildiriyordu. Mİ • srkı Millî ismini verdiğimiz bu mu • karrerattan Avrupa, tngiliz kuT^andam Ravrilson marifetile haberdar ol • du. Bu sırada Konyada bir ftalyan bölüğii, Ankarada bir tn^iliz bölüğü vardı. Almanya o srralarda tnsğ'ubiye • tin en rğır şartlanm kabul e 4 iyordu. Halbuki Anadoluda istiklâl sesleri yfikselmeğe başlamıştı.» LIMANDA Tay yare 2 tayyae gemisi üi Yeni gemiler io.n verilecek kreciı Tenî yaptırılacak posta vapur Ian için Denizyolları tdaresine on, milyon lira kredi verilmesine dair olan kanun lâyihasi Kamutay En cümenlerinde müzakere edilmeğe baslamıştır. Denizyolları Müdürü Saâettin kanunun Kamutay Encümenlerin de müzakeresinde hazır buluntnak, ve icabında izahat vermek üzere Ankaraya gitmiştir. Beran isimli olan bu geml 1920 de yapılmış, 1927 de tecdid edil • mistir. 22,146 tona, 21,5 mil sürat, 8 tane 15,5 luk, 6 tane 7,5 luk hava topu, 8 tane 3,7 lik hava topu, 4 tane 55 lik tc> p:l kovanı vardır. 40 tayyare tasır. Mi>ettebatı tayyare cilerîe beraber 45 zabit, 830 ne ferdir. Komandan Test, 10,000 ton, 21,7 mil sürat, 12 tane 10 luk hava, 8 tane 3,7 lik hava topu vardır. 26 deniz tayyaresi taır, bunları 4 ka*apültle havava fırlatır. 42 zabit, 600 nefer mürettebatı vardır. Tayyare teşkilâtı 109 gemi tayyaresi * Gemilerdeki 591 tayyareci haric olmak üzere Fcansada, 4,301, Ce zayir ve Tunusta 1,128 kişidir. Gemilerdeki tayyare miktan 89 dur. Yeni yapılmakta olan gemilerde de 20 tayyare bulunacaktır. 1933 te 2,286 ya baliğ olan Fransız harb tayyarelerinden nekadannın deniz tayyareciliğine mensub bulunduğu malum değildir. Fransız askerî tayyareleri, gemilerdekiler hariç, Hava Nezaretine bağlıdır. 1934 senesinde Fransız bahriye bütçesi, 2 milyar 943 milyon franktı. Yeni inşaat için de ayrıca, 5 buçuk milyon frank tahsisat vardı. Almanyanın Fransız donanma sına yakın kuvvette bir donanma vücude get.'rebilmesi icin hayli zaman ve para sarfetmesi lâzım gelmektedir. Aîmanların, Fransızlara en çabuk yetisecekleri gemi smıfı zırhlılardır. Cünkü Fransız zv hlılannm en yenilerini bile birkaç sene sonra kadrodan çıkarmak !âz?m gelecektir. ABİDİN DAVER Denizaitı gemileri denizaltı gemiei Marmara seferleri bölUşlildii Denizyollan İdaresile Vapurculuk Şirketi arasında Marmara m;ntakasma dahil deniz hatlan üze rinde yapılan bir anlasmaya göre simden sonra tzmit, Krrabiga ve Bozcaada iskelelerine yalnız Vapurculuk Şirketi, Mudanya, Bandırma hattına da Denizyolları tdaresi vapur işleteceklerdir. Denizyollan tdaresi Mudanya yolunu yalnız başına aldığı için ötedenberi bu hatta işliyen vapudar için yapılan sikâyetlerin önüne geçecek tedbirler almak üzeredir. KruvazörSer 115 7 birinci sınıf kravazor ' Bu gemiler, Vasington kruvazörleri denilen 10,000 tonluk kruva zörîerdir. 1925 1932 arasında yapılmıslardır. Süratleri 31 ilâ 33,6 mildir. Umumiyetle 8 tane 20,3 lük, 8 tane 7,5 luk hava ve 8 tane 3,7 lik hava topu, 6 tane 55 lik torpito kovanı, 1 veya 2 katapült, 2 veya 3 tayyare taşırlar. Bazılarınm tayya re topları 8 tane 9 luk, bir tanesi nin ise 12 tane 10 luktur. Mürettebleci: 30 zabit, 575 neferdir. Denizaltı gemileri, kruvazör, birinci sınıf, ikinci sınıf, mayin dökücü olmak üzece dörde ayrılmışlardır. Bu 115 gemiden bir kısmı yeni yapılmakta,dır. Kruvazör nev'inden bir tek denizaltı gemisi vardır ki dünyanın en büyük tahtelbahridir. İsmi Sürkuftur. 1929 32 de yapılmıştır. Suyun yüzünde 2,880 ton, dalmrken 4,304 tondur. Sürati 18 mil, dalmısken 10 mildir. 2 tane 20,3 lük top ve 14 kovan, 1 deniz tayyaresi tasır. Mürettebatı 150 kisidir.