5 Nisan 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

'• Camkariyet '• 5 Nİsan Türklerle Süngü Süngüye No. 146 A. DAVER Çanakkalede Istanbui Borsası kapanış fiatleri 4 4935 N U K U D 1 Sterlın 1 Dolar "20 Fransız Pr. İU Lıret 20 Bclçıka Fr. İU Dralımı 20 Isviçre fr. 20 Leva l Flonıı 20 Çek kronu 1 Avu'turja şi. 1 Peçeta I Mark 1 Zloti 20 Ley 20 Dirar 1 Ruble ı Yen 1 Isveç kronu 1 Türk alrıııı 1 Mecıdive 1 B a n k n o t O s . B. Bugün S U M E R Fransızlar gibi, Ingiliz askerleri de Türklere karşı millî bir kin ve husumet duymuyorlarch! Onbaşmın bu feci görüş ve tasvirlerini bırakıp Fransız topçu zabitinin hatıralarına devam edelim: kutmamak için Türk efradın kısmı azamında harbetmek arzu ve hevesi olmadığını ilâve ediyor, sonra şu adi yalanı da uydutuyor: «Esir edilen Türk efradı, kendı zabitlerinin müttefiklerin zabitanı gibi ileri yürümediklerinden, ateş hattına gelmiyerek geride kalmakta olduklarından şikâyet etmiş, bunun üzerine Enver Paşa tekmîl zabitlerin kendi bölüklerile birlikte ateş hattma gitmelerini emret miş, 70 inci, 71 inci ve 72 nci alaylarda 52 zabit telef olmuştur.» Halbuki Hamilton ayni emri yevminin daha yukansında 12 ve 13 temmuz muharebelerinde 10 uncu alayın zabitlerinin kâmilen şehid olduklarını yazmak suretile kendi kendini tekzib ediyordu. Harb içinde yazılan bu emri yevmiler, hakikati söylemekten ziyade propaganda yapmak, kendi askerlerinin maneviyatını yükseltmek maksadile yazıldığı için, tarih ve hakikat itibarile hiçbir kıymeti haiz değildir. Türk zabitleri, Türk neferlerinin yanıbaşında ayni kahramanhkla düğüşmeselerdi, hiç o parlak zaferleri kazanmak mümkün olur muydu? Hamilton, emri yevmisinin sonunda, Türkün fıtraten asker olmastna rağmen kuvvei maneviyesinin yolunda olmadığını söyledikten sonra, «hakikatte karşımızda Türkler bulunmasına rağmen, Fransa cephesinde olduğu gibi burada da düşmanımız Almanlardır» diyor ve askerlerini Almanlara karşı tahrik edecek şeyler söylüyor. Emri yevminin bu kısmı, Fransızlar gibi İngiliz askerlerinin de, Türklere karşı, millî bir kin ve husumet duymadıklarını göstermesi itibarile dikkate lâyıktır. 20 temmuz, salı Hergün karşılıklı topçu ateşi... Mermiler, ıslık çalarak geçiyor yç pathyor. Artık, o kadar alıştık ki mermiler patlarken aldınş bile etmiyoruz. Esa « sen, Türk topçu zabitleri de toplarının ne mesafesine, ne de yan inhiraflanna pek aldırış etmiyor gibi görünüyorlar. Kalabaiığın ortası budur, diye veriyorlardı gülleyi... Çünkü attıkları mermilerin bize zarar vereceğine kat'iyetle, yahud kat'iyete yakın surette emindiler. Yanmadanın bu küçük köşesinde, o kadar sıkışık ve üstüste bir haldeyiz ki nişan almağa hacet yok. Türk mermileri, bazan bizim civanmıza düşüyor, bazan da 500 metro ileri, yahud daha sola isabet ediyor, şayed patlarlarsa çok gürültü ve duman çıkanyorlar; fa kat hiç bir tesirleri olmuyor. (Cepanesizlikten bazan eski, fena cins ve kara barut dolu mermiler kullanıhyordu. da ondan. A. D.) 6000 ikmal efradı istemiştik. Bunlar gelmeğe başladı. [Arkası var] m\. :3 r«. •<05. 82, ii Alış >atış 60\ ÜC8. '5, Mükemmel ve muhteşem rövü filmini gidip görünüz £n güzel genc kızlar ... Baş döndürücü danslar... En mükemmel ve nefis mnsiki ... AŞK ÇiÇEKLERİ Sinemasında RADYO aksamkî programj VİYANA: ! |69. İâ ee : l vtn F OX JURNAL 810 2^50 400,000 fışek yanıyor! 14 temmuz, çarşamba B u gün, millî bayramımız olduğu için umumî istirchat. Türkler de bizi rahat bırakcılar. Falcat saat 16,30 da, bir Ir.giliz monitörü, Saros körfezinde» baştan kıçtan demirliyerek Erenköyüne on tane 30 buçukluk jnîrmi attı, Bu, faaliyete başhyan ilk ınonitördü. Erenköy, Çanak kale Boğazınm Anadolu kıyssındaki sırtlara takılmış bir mukaddes kasabadır. (Erenköyünün kutsiliğini Fransızlar galiba isminden çıkarıyorlar. A. D.) Gelibolu ya rımadası ve Boğazın üstünden açırma suretile atılan mermiler, ya çok uzun, yahud çok kısa düştü. Avrupa tarzında yapılmış evlerinin beyazlığı yeşil sırtlann orta eında gayet iyi görünen küçük şehre hiç bir isabet vaki olmadı. 15 temmuzdan 19 temmuza kaidar Piyade faaliyeti olmadan karşılıkh topçu ateşi.. Bir Türk mermisi W. kumsalındaki bir In Rİliz cepaneliğini tutuşturdu. Ya nan 400,000 piyade fişeği, bize güzel bir donanma gecesi manzarası seyrettirdi. Hastalıklar, saflarımızda büyük bosluklar yapmağa başladı. .18 temmuz aksamı bir Türk mermisi, gcne bir Ingiliz cepane liğini tutuşturdu. Bozcaadaya istirahate giden bir Fransız taburu, vapura binerken Türkler tarafından bombardıman edildi. 20 kişi öldü. 40 ki$i yara landı. Çanakkaleyi bombardıman et raek için bir hava filomuz yükseldi. 14 tayyareyi bir arada gördük. Fransız zabiti Şarl Runun kitabında, ramazanın girdiğini ve Türklerin bu mubarek ayda bir taarruz yapmalarından endişe edildiğini, İngiliz karargâhının istih baratma nazaran, umumî bir Türk taarruzu muhtemel olduğunu yazıyor ve Hamiltonun 17 temmuzda neçrettiği bir emri yevminin su retini okuyor. Bu emri yevmide de Türklerin müttefik kuvvetlere son ve kat'î bir taarruz yapmak maksadile mühim kuvvetler topladığı, eçraf, meb'usan ve gazetecilerden mü rekkeb kalabalık bir heyetin cep heye gelmek üzere olduğunu haber veriyor ki ikisi de doğrudur. Yalnız gelen kuvvetler, taarruz yapmak için değil, cenub grupundaki yorgun fırkalan değiştirmek üzere gelen 5 inci ve 14 üncü kolorduların 4 fırkası idi. Hamilton, taarruz için Türklerin 100,000 neferlik bir kuvvet topladıklarını söyledikten sonra askerlerini kor Lopdra NevYork Paris Milâoo Bruksel Atina Cenevre Sof>a Anmerdam Prag Vıyana Madrid Berlin 4 50 23 . ÇEK L E R Açılıs 6O.5O • 7958 12.06 9,6590 4.6925 837;7S 1,45*9 66. ?75 1.1817 19.0Ü8 4,2» \* 5/185 4. 1 4.5117 78/45 35.01 :.1 ..853 108'. 5 3.1922 Açıhş 29.45 1.» 22, 16, 43, 22. 23, 15. 5?; 3i, 30. S45 8 '.50 9*. 24. f 10A 4, TÜRK Sinemasında Emsaîsiz bir aşk ve musiki fiimi 24, 17. 45, 24. 25, 16. 54. 34. P AGANİNİ larıüin bu en meşhur keman kralımn heyecanlı aşk maceralannı tasvir eden bir şaheser IVAN PETROVİCH EUSA ILLIARD ilâveten : Fevkalâde varyete filmi 20,05 haberler . 20,15 uluaal neşrlyat • 20,35 radyo orkestrası 21,40 radyo tcmsill . 23,30 haberler 23,40 hafif muslkl ^ konseri ve şarkılar . 24.10 haberler 24,3<İ gramofon: Ulusal musiki. BELGRAD: 1930 halk şarkılan 20.05 reklamlar 20,10 gramofon 20,20 haberler 20 35 ulusal neşriyat 21,05 Zagrebden nakil23,15 haberler 23,25 gramofon. BUDAPEŞTE: 32, 91 f> 44 50 V40 Kapa' ış «. 7,50 . ,79M) 12.035 o,542> 4K75K) 83 6045 ,44 38 6' 09 1 !795 18 98 4.2 30 5.794S 1İ976O \\"u, SAP?. A Y Bütün Istanbui halkıuca Sinemasında tanınmış ve beğenilmiş olan Esrarengiz Hane Sözlü yeni kopyası bmsalsız bır nıuvattakiyet kazanmaktadır. Bütün şehir halkı gidip bu şaheseri görmek isteyfcektir Hâvpren \ı|\\IK'nın K \(,lt|I.M hir \'nke Mavs FOX JURNAL 18.40 opera orkestrası 19.45 spor neşrlyatı 20 stencgrafl dersl 20.25 gra mofon . 20,55 harlcî haberler 21,15 temsll 22,45 haberler 23,05 plyano ve kemanla birllkte şarkılar 24,15 Çingene orkestrası 1,10 son haberler. BÜKREŞ: 18.05 radyo orkestrası 19,05 haberler19,20 radyo orkestrasınm konserlnln devamı 19,35 gramofon . 20,05 konferans20,25 çlfte plyano İle muhtelif havalar * PRAG: 19.10 amele neşriyatı 1920 almanca neşriyat 20.35 opera binasmdan nak len opera temsiil . 23,05 haberler 23,20 gramofon 23,35 rusça haberler. Varşova Bndapejte Bükre* Peigtac1 Yokohdma Moskota Slokholm 4,iO17 4İ5025 7 .ı8<?5 34İ945 .82 109? 50 3.IM Nöbetçi eczaneler Bu gece nöbetçi olan eczaneler ?unlardlr: Mehmed (Büyükada), Tana ? (Heybeli), Agob Minasyan (Eminönü), Slrrl (Çemberlitaş), Asador (Gedik paşa), Necati (Cibali), Üniversite (Vezneciler), Şeıef (Aksaray), Teo filos (Samatya). Hamdi (Şehremini), Kemal (Karagümrük), lstefan (Baklrköy), Arif (Fener). Halk (Has köy), Merkez (Kasımpaşa), Receb (Beşiktaş), Mişel Sofranyadis( Mahmudiye caddesi), Halk (Şişli. Ha mam). Taksim (Taksim), Beyoğlu (Kalyoncukulluk), Büyük (Eski Iskele caddesi, Kadlköy). Üçler (Yelde ğirmeni), Imrahor (Üsküdar). İ S T İ K R A ZL AR Kapanış •9.375 1933 Türk borcn tıhTİli i • • 2 • » 3 1333 ik, istıirazi istıkrazı Dahili Ereani Bugün TAN sinemasında •* ' ŞOPEN ve AŞKLARI Gelecek pazar günü prograaıı Zfvkme, püzelli^ıne dovu'mıyan ^nen'n en ntris tilmi Şehza 28 20 99 İH,2İ5 99. de aşı sanda l^ueiin cündüz ve gece J U R A N NAŞİD müsameresi TA Elektrik Tramvıy Tünel Rihtim Anadolu HV I L Â T Açılış ÇILDIRTAN KADlNLAR ıki f i l ı m d e dunva h ' b e ı l rı ptk ziyade tnuvalfakiyet kazandı^ı Naşidin kudret san'atkârsnesini gösteren n m I LİLİAN HARVEY JOHN Her BOLES Sekizinci Vodvıl 4 nerde, Varvete, câmbaz. dan Büyükadada Sümerpalas otelinde vefat eden sevgili pederimiz Var tan Vartanyanın cenaze merasimine bizzat iştirak veya şifahen ve tahriren beyanı taziyet lutfunda bulunmuş olan bilcümle zevata ayn ayrı teşekküre teessürümüz mâni olduğundan en samimî tefekkürle rimizin iblâğına muhterem gaze • tenizi tavsit eyleriz. Ailesî efradı Hakkm rahmetine kavuşan mü kendis Bay Ahmed Asımın. cenaze merasiminde hazır bulunan, mek • tub ve telgraflarla taziyede bulunmak suretile sonsuz kederlerimize ortak olan zevata derin »aygıları . mızı sunanz. Rahmetlinin ailesî namma Halid Tahir TEŞEKKÜR Bugun T Ü R K mıı=ıki Bugün talil giinünü en «ğlenceli geçirmvk ist«y»nler FRANZISKA GAAL ve Soy adı Helio* müessesatı muhasebe çefî R. Y. Halio Atalay soy adım almıştir. TESEKKÜR Dtkkat! Rueün saa: 2.3.O seansmda umumt arzu uzerıne ve tnekteb tale "elermin gorrrifltnni teshıl içm ÇELUSKıN lılmi eösterılecektır. Bu suret e ılt matınede eıren müşteriler rıer ıkı lilmi birrien 5;rirr il<c k'eıd r İVAN PETROVİTHC ELİSA İLLİARD PAGANİNİ Sinrrmsında muazzaın \e a$k t^rni H A NS S OK A K Çtçegi tiimini tarafından yaratılan J AR A Y TESEKKÜR ölümii yüreğimizi yakan sevgüi re • fîkamiz ve annemizin cenazesine gel mek veya telgraf ve mektubla taziyet ebnek suretile matemimize ütirak e den dost ve arkadaşlarımna ayrı ayri tetekküre acimız mâni olduğundan derin ve sonsuz minnettarlığiroizi yazı mızla bildirir ve mazeretimizin kabu lünii dileriz. Istanbui Sıhhat ve Galatasaray lisesî Içtimaî Muavenet tarih muallimleMiidürü Dr. rinden AIi Riza Baysun Cavid Baysun i P E K ;•' Sînemasmda görmelidirier. bugiin saat 11 de tenzilâth maiine BiTMEYEN I S T I R Â B Kransızca PÖzlü DORIS KENYON WALTER CONNOLLY Kendi arzusu ile 20 sene hicrana katlanaa adam... Parisıe l.UOO.OÜO seyircinin gö' vaşlarile sevrettikleri filim... BÜYÜK OYUN namındaki büyük filim hakkında "INTRANSIOEANT,, gazetesi yazıyor; "Fransız sinemacıl'ğı uzun zamandanberi bu derec* tekemmül etmiş bir filim vücude getirememişti... „ Fikir Hareketteri Hüseyin Cahid Yalçın tara fından çıkarılmakta olan «Fikir Hareketleri» mecmuasının 76 ncı sayısı çıkmıstır. Bu sayıda: Ta • rihte sahıslarm roüeri ve kiitle lerin tesirleri, tabiat karşısında insan, mesrutiyet hatıralan, Rokfollerle mülâkat, münakale işlerinde inkılâb baslıklı yazılar vardır. \ Nişan merasımı Istanbui Umumî Meclisi üyelerinden müderris doktor Bay Etem Akifin kı zı Bayan Muallâ ile, merhum Bay tbrahim Halilin oğlu Bay Habibin nijan merasimi dün Park otelinde saygı değer misafirler arasinda kutlulanmutır. Yeni çiftlere «aadetler dileriz. VİYANA BULBULU filminde MELEK Sinemasında bir harika gibi alkışlanmaktadır ı^^m^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^m Uusün saat 11 de tenzilatlı matine vardır. ^ ^ ^ a i H a ^ H ^ H j ^ ^ B i ^ ^ ^ ^ ^ ^ | ALTIN SESLİ ŞEN OYNAK ve GUZELLER GUZELİ Elbet, elbette = Kesin olarak, üzkes Örnek: Elbet (.elbette) onun dediği olacak = Üskes onun dediği olacak. Elbise = Giyim, uruba Örnek: EMselerini çıkardı = Gtyimlerini çıkardı. Elbise dolabt = Uruba dolabı. Elhak = Doârusu Örnek: Elhak. sesi pek güzeldi = Doğrusu, sesi pek güzeldi. Elhâletü hâzihi = Bugün, bugünkü güode, simdi Örnek: Elhâletü hâzihi Orta Asya'da Şamanltğa itikad eden Türkler vardır = Bugünkü gündet Orta Asya'da Şavıanhğa inanan Türkler vardır. Elhasıl = Sözün kısası Örnek: Elhasü. bu aidis onun felâketini hanrlamaktadtr = Sözün kuasu bu aidif onun felâketini haztrlamaktadır. Elyevm = Bu^iin, simdi Örnek: Elyevm Konya'da mukim =r Bugün Konya'da oturan Em'a == Bağırsaklar = (Fr.) Entrailles, infesfn». Ornek: Em'ada görülen emraz = Bagtrsakta görülen hasta. Uklar. Em'ai galiza = Kalın bağırsaklar Em'ai rakika = tnce bağırsaklar Eman = Aman £manet = tnam Örnek: Allaha emanet = Tannya inamf Emanet etmek = tnamlamak Örnek: Bu parayt ona emanet ettim ladım. = Bu parayt ona inam Emaneten = tnamlama Örnek: tç Bakanltğı AnkaradaM son karakotlart inmlama Jfapttrm%tttr. Ornek: Bu iş, ihâleten yapttnlacak = Bu üsterleme yap I medyunuz = Yurdumuzun dıssal ve içsel güvenliğini ordu. I Şebih = Benzer Unlacak. muza borçluyuz. Örnek: Bir hüsnü bî şebih Benzersiz bir güzeUik. thale etmek = Üstermek Emniyeti umumiye = Genel güvenlik Teşbih etmek = Benzetmek Örnek: Alım satım komisyonu bunu size ihale etti r= Ahm Ademi emniyet = Güvensizlik, yadgüven = (Fr.) Örnek: Kudema, maşukalarının kaddini serve teşbih edersatım komisyonu bunu size üsterdi. İnsicuriti lerdi = Eskiler sevgiltierinin boyunu serviye benzetirlerdi. Müteahhid = Üstenci Ornek: Ademi emniyet içinde kalan bir memlekette huzur Taklid = Benzet Örnek: Mütaahhit Bay Hasan Gültekin Üstenci Bay Have âsâyiş bulunamaz = Güvensizlik içinde kalan bir ülkede Örnek: Maymunlarm taklid hassası hayvanatı saireye fa san Gültekin. baysallık bulunamaz. iktir = Maymunlarm benzet özgüluğü öbur hayvanlardan Taahhüd etmek (iltizam) = Üstenmek Emniyet (itimad anlamma) = İnan = (Fr.) Con • üstündür. Örnek: Bu isi taahhüd edcmedi = Bu işi üstenemedi. fiance Taklid etmek = Benzetlemek Emare = İmge, ipucu = (Fr.) Indice Emniyet etmek = İnanmak, güvenmek = (Fr.) Örnek: Çocuklar, büyükleri taklid eder = Çocuklar, büyükÖrnek: YapUğı taharriyat neticesinde ancak küçük bir ema. Confier leri benzetler. re bulabüdi YapUğı arashrma sonuucunda ancak küçük bir Örnek: Bu adama iş inanılmaz = On ne peut pas lui confier imge bulabildi. une affaire. Mukallid = Benzetçi Polisler bir emare bulmak için çok çalıştılar = Polisler bir Çocuğu sana inantyorum = je te confie cet enfant. Örnek: O, mukallidin biridir = O, benzetçinin blridir. ipucu bulmak için çok çalıştılar. Bu adama güvencmiyorum = je ne puis pas avoir de confiEmtia = Mal = (Fr.) Marchandise Emaret = Beylik ancs d cet hommc. Örnek: Avrupadan gelen emtia arasinda z=Avrupadan gelen Örnek: Selçuk imparatorluğut on bir emarete bölündü Emr = Eml.r (T. KS.) = (Fr.) Ordre J mallar arasinda. Se çuk imparatorluğu, on bir beyliğe boîündü. Emirname (Bak: Ferman) = Buyrultu İsfendiyar emiri Kötürüm Beyczıd Timura iltica etti = İs. Emvâli menkule = Taşıth mallaır = (Fr.) Biens Örnek: Gondcrilen emirnamede yeni vazifesi ayrtca zikreİen&iyar beyi Kötürüm Beyazıd Timura sığındı. mobiliert dihnişti Gönderilen buyrultuda yeni ödevi ayrıca yazümıştı. Örnek: TekmU emvali menkulesini Himayei Etfal CemiyeEmsal = Eş, eşler Emîr = Bey Une verdi = Bütün taşttlı maüannı Çocuk Esirgeme Kuru. Örnek: Emsali görulmedik bir cesareüe düşman üzerine aEmel = Uma> muna verdL Örnek: Emelsiz gönül, güneşsiz göke benzer = Umaysız gö tıldı = Eşi gorülmedik bir yiğitlikle düşman üzerine atıldı. 1 nü , güneşsiz göke benzer. Misil = Kat, eş Emvâli gayri menkule = Tajıtsız mallar = (Fr.) Emin (mutemed) = /nal Ornek: Misli ve menendi bulunmayan bir adanıdı = Eşi ve Biens immobiliers benzeri bulunmayan bir adamdı. Örnek: O benim eminimdir. ona itimad edebilirsiniz = O Örnek: Emvali gayrlmenkulesinin kıymeti, emvali 'menku.benim inalımdtr, ona güvenebilirsiniz. Beşin üç misli on beş eder = Besin uç katı on beş eder. lesininkinden daha çoktu = Taşıtsız mallarının değeri, taşıth Vü kat ceza = Üç misli ceza. mallannınkinden daha çoktu. Emlâk (mülk) = özelge = (Fr.) Propriiti Nazîr (misil, mes'ıl) = E* Nakletmek = Tasjmak, anlatmak = (Fr.) Trant • Mülkiyet hakkı = ö z e l g e l i k hakkı = (Fr.) Droit Müşabih = Benzeş de propriiti porter Örnek; Aynını bulamayınca müşnblhini alayım dedim Örnek: Demokraside mülkiyet hakkı tanınmısttr = Demokraside özelgelik hakkı tanınmıştır. Aynını bulamayınca benzeşini alayım dedim. Emniyet (âsâyiş anlamma) = GüvenlHc = (Fr.) Müsabehet = Benzeşlik Securiti I Örnek: Baba ile oğul arasinda büyük bir müsabehet var = <• Örnekı Vatammtztn harict ve dahüi emniyetini ordumuza I Baba ile oğul arastnda büyük bir benzeşlik var. Örnek Bu kocaman taşt oradan buraya nakletmek için iki manda kâfi değildir = Bu kocaman taşı oradan buraya taştmak için iki manda yetmez. Bu masalı bana anne annem nakletmlşti = Bu masalı bana anne annem anlatmıştu thale = Üsterme Örnekt thalesi eVan vapilamadı lamadt. = Üstermest henüz yapt. OsterI«M