5 Nisan 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Edebi büyükroman s 55 ookyuzu Yazan: Reşad Nuri GOntekia = • ( 3ehir ve Memleket Haberlerij Siyasî icnfıal Şimdiden hazırlıklarına başlanacak olan matbuat Bakanlık, bu hatta seri ko^<nesi mayısın haftasında Ankarada toplanacak vapur kunmasını istedi Bursa bf'^diye reisliği ile Ticaret ve Sanayi *» lası, Bursa ile lstan • bul arasındaki ticarî münakalâtm mihverini teşkil eden Mudanya hattında işliyen vapurlac hakkında hükumete birer şikâyetname göndermislerdir. Her iki makam, tstan bulla Mudanya arasında işliyen vapurların servis ve siirat itibarîle çok fena vaziyette bulunduklarmı, Bursalılann ve Bursa tüccarlannın Mudanyaya yeni ve »iiratli vapur konulması dileklerini bildirmişler dir. tstanbul Ticaret ve Sanayi Odası da Bursalılann bu şikâyetlerine iştirak ederek Mudanya ile tstan bul arasındaki deniz yolunun, iki şehrin iktısadî ihtiyaclannı tatmin edecek bir surette ıslahım Ekonomi Bakanhğmdan rica etmiştir. Ekonomi Bakanhğı bu müraca • atler üzerine tetkikat yaptırmış ve şikâyetleri haklı görerek Mudanya hattına daha süratlî ve servisi muntazam vapurlar konulmasını Denizyollan tdaresile Vapurculuk Şirketine tebliğ etmistir. 1 Cnmhttriyet 5 INisan 1935 •=• Sonra ikide birde hiç sebebsiz / senelik hilelere tenezzül etmiyerek meselâ otuz beşi gene birkaç sene parlayıp sönen gülünc hiddetler için resmî yaş olarak kabul ve ilân baslıyacak... Vücudün en kolay ve ederim. Böylece dava da biter. Ben zahmetsiz oynıyan yerleri olduğu işte böyle olimpiyad şenlikleri gisöylenen, göz, yanak, ağız, burunbi her üç dört senede bir doğum la türlü tehdid işaretleri yaparak günü yaparak bu yaşa kadar gel bağırıp çağırmalar... Arkahindan dim. Fakat krizlerin hiçbiri bu altçabucak pişman olarak «ay fazla mış yaş krizi kadar zorlu oimamışileri mi gittik? Ya herif birşey yatı ve zannederim ki bu artık sonparsa... Ya herif birşey yaparsa..» dur. dive halecanlar yahud çabucak yü2 zümü buruşturup ağlayıvererek he^llık dilemeler... Kış yaklaşmıştı. Geceye doğru soğuk çıktıgı için Sonra bir takım sebebsiz kor salondaki büyük çini sobayı yakku:ar, vehimler... Gittikçe geniştırıyor, öniindeki eski bir kaplan liyen yatağımda başımı, ayakiapostunun üzerine boyluboyumca nmı koyacağım yeri kestiremiveuzanıyordum. Bu post çocuklu rek eşelene eşelene: «Ya mutfak ğumdan kalan hemen tek yadigâr kapısının demirini unuttularsa, ya eşyadır; yer yer soyulup dehnmiş mutfak kapısının demirini unut olmasına rağmen hâlâ dayanmatulsrsa...» diye söyleniç... sı, büsbütün yok olup gitmemesi İhtiyarhğın hırslannı da unut şaşılacak şeydir. mamak lâzım... Yeni basıldıgı :şiÇocukken de gene bu postun tilen paraları toplamak hırsı, evin üstünde uzanıp yattığımı, ikide içindeki saatleri öğle düdüğile ayar birde sobanın kapağını açarak a etmek hırsı.... teşlerle oynadığımı hatırlarım. Belli olmaz üç beş sene sonra Bana eskidenberi soba ateşi kabelki de evlonmeğe de kalkarım; dar hayal veren birşey yoktur. «komşunun evladlığını yahud berBütün büyük projelerim bu ateşberin gişesindeki matmaKeli ala ten doğmuş, gökyüzüne karşı hacağım» diye tuttururum ve Pİırım. zırladığım suikasd burada başla Kanmın eve akın etmeğe baalımıştır. Fakat şimdi o günlerden yan bitip tükenmez şoför, çalgıcı, nekadar uzaktayım. kazinocu akrabalarile rakı sofraHabibe Resul sık sık kaçamak larına otururum, bunlardan biri yapıyor, hatta arasıra akrabalarına beni ihtiyarlıktan görmüyor sanagece yatısına bile gidiyordu. O yokrak kadma aıçktan açığa sataştığı ken hastayı ben bekliyor, bu poszaman kısıklaşan sesimle: « Ay... tün üstünde Sevimin daima aralık Ay... Ay... Senin gül gibi karıma duran kapısına karşı nöbet tutusataşmağa ne hakkın var?.. Bekyordum. çi çağınn, polis çağırın... Bu keratayı evimden çıkarın» diye bağırıHastanın ışığa tahammülsüzlurım. ğü gittikçe arttığından odasındaki ampulü çıkartmış, yerine mavi bir Nihayet her ihtiyarda olduğu gigece kandili taktırmıştım. Bu se bi bende de ergec bir takım hastabebden geceye doğru onun oda lıklar başgösterecek... Meselâ güsındaki kaavet bir kat daha artıyornün birinde «Sende şeker var... du. tatlı yemiyeceksin» diyecekler... Tatlı yemekten ne çıkar? Fakat Akşamın Sevimîn üzerinde başo vakit inadına şekerli şeylere muka bir tesirine de dikkat etmiştim. sallat olacağım.. Bana gizli şeker Ortalık kararırken hasta gözlerini vermeleri için hizmetçilere yalvatavandaki bir budak deliğine d;kiracağım; olmazsa terliklerimi eliyor, o deliğin arkasında yalnız me alıp çifte yün çorablarımın ukendinin duyabildiği bir sesle gizcuna basa basa mutfaktan şeker li birşey konuşuluyormuş gibi taçalmağa gideceğim; yahud bahçe vana kulak veriyordu. kapılarına zampara dadandırır giBu vaziyet bende anlaşılmaz bir bi tahanhelvacıları dadandıraca korku ve sıkıntı uyandırmağa başğım. lamıştı. Ne zaman odaya girsem onu ayni halde göreceğimi bildi S Sevimin hastalığının bu devre I ğim için hemen hiç yanına uğra sinde herşeyi unutarak sırf kendi mıyor, nöbetçiliğimi yattığım yerderdime düşmüştüm. Bu bir krizden yapıyordum. di. Bir yaş krizi demek bilmem Vakit geçirmek için etrafıma doğru olur mu? Kadınlar bu krizi bir yığın kitab ve mecmua dizmişgaliba yılda bir defa, doğum diitim. Fakat bir türlü bunları okuğünlerinin yaklaştığı tarihlerde geyamıyor, iştahı bozuk bir hastanın çirirler. Ben onu şimdiye kadar yemeklere yaptığı gibi adeta bir dört beş yılda bir geçirdiğimi ha tiksinti ve bulantı ile birini bırakıp tırlıyorum... Meselâ yaşım otuzbirini alıyordum. dur. Uç dört sene soranlara «otuz» îyi ama onlardan da iğrenirsem der gider ve buna yarıbuçuk kendaha fazla ihtiyarladığım, koltudim de inanırım. Derken günün ğuma mıhlandığım günlerde ha birinde bir hesab... Bakarım ki olim ne olacak? tuz dört yahud otuz beşi bulmu Bir gece birdenbire isyan ettim. sum... Uç dört seneyi böyle birden Beni yemeğe çağırmağa gelen Gülbire atlayış bana dehşet verir. Buşen kalfaya: nu hazmedinciye kadar bir iki ge Siz oturup yersiniz... Ben dıce uyumadan evvel yatağımda bir şarı çıkıyorum... Gece de belki geç iki saat evrilir çevrilirim, kara kagelirim, dedim. ra düşüncelere kapılırım. Sonra Odamda acele acele giyinirken: birçok kimselerin yaptığı bir iki lArkası var] Mudanya İstanbul yolu kısalıyor Basın kongresi Japonya ve Avrupa işler lmanyanın silâhlandığını ilân etmesi üzerine Avrupa işleri büsbütün karıştı. Bu vaziyet Asyanın en büyük askerî ve deniz devleti Japonyayı hiç te alâkadar etmemiş görünmektedir. Hatta Moskovada Ingiliz Nazırı Mister Edenle Sovyet devlet adamları arasında Uzakşarktaki vaziyetin mevzuu bahsedilmesi ve Sovyetler tarafından Asyanın şarkındaki vaziyetin değişmemesi için İngiltere ve Amerika ile birlikte bir misak akdi için yapılan telkinler bile Japonya hükumetini harekete getirmemiştir. Japonyanın ziyadesile merakı celbeden bu lâkaydisi telgraflarla da bildirildiği veçhile Japonya Hariciye Nezaretinin salâhiyeUar bir mümessili tarahndan şu suretle izah edilmiştir: «Avrupada g'ârüzülen meseleler ile Japonya alâkadar değildir. Çünkü bu kıt'ada siyasî vaziyet gayet sık değisiyor. 1914 senesinden ya ni Harbi Umumiden evvel Avrupa' da vuku bulan siyasi hareketler ve tebeddüller Uzakşarka dahi tesir ediyordu. Fakat bugün artıh bu tesir görülmemektedir.y Bu sözlerden anlaşıldığı veçhile Japonya kendi kuvvetine güven diğinden Uzakaarkta bildiği gibi hareket etmektedir. Vaşingtonda akdolunan dokuz devlet muahe desini feshetmiş, donanmasinı ar tırmağa, iktısadî, siyasî ve askerrj nüfuz dairesini genişletmeğe mâni olan engellerden kurtulmus, bulunuyor. Amerika, Sovyet Rusya ile münasebatını asgarî hadde in dirmiş, Filipine istiklâ] vermiş olduğundan Asya ile alâkasını son derecede azaltmıştır. İngiltere ise askerî, bahrî ve siyasî serbestisini eline almıs, olan Japonyanın garbî Bahrimuhitikebir havzasındaki askerî ve bahrî tefevvuku karşısında müdafaaıu zayıflıyan ve gücleşen Avustralya ve Yeni Zeland gibi dominyonîa rının tehlikeye düşmemesi için Japonya ile çok iyi geçinmek, bu devletin çüpr>«;lerini uyandıracak hareketlerden çekinmek hususunda çok dikkat gösteriyor. İngiliz İmparatorlugğunun en zayıf noktası şimdi Hindistan hududundan ziyade Bahrimuhitikebirin garb havzasındadır. Bu itibarla Ingilterenin Japonya aleyhine Avrapa devletlerinden biri veya birkaçı ile birleşmesine imkân yoktur. Japonya Amerikadan ve îngiltereden emin olduğundan bütün askerî, siyasî ve iktısadî hazırlığınr Asyanın kara kısmmda temerküz ettirmiş bulunuyor. Bu sebeble Cengiz Han zamanmda bütün dünyayı titreten Moğollar da yurdlannm askerî ehemmiyeti ve gelecek büyük harblere sahne teşkil edecek bir vaziyette bulunması itibarile cihan siyasetinde çok büyük bir kıymet ve ehemmiyet kazan mışlardır. Moğollardan iki milyonu Mançurinin garbinde ve Japonların idaresi altındadır. Bir milyonu Rus nüfuz dairesindeki dış Moğolistanda, bir milyonu şarkî Türkistanla civarındaki arazide, bir milyonu da Çin Moğolistanı denilen dahilî Moğolistandadır. Japonlar kendi idarelerindeki Moğoliarı tensik ederek büyük bir ordu hazırlamakta, ayni zamanda bunların arazisinden Siberyaya nıü teveccih büyük bir askerî demiryolu yapmaktadırlar. Bu yolun inşasmda Alman müesseselerinin para ve teknik cihetinden yardım etmekte olduklan da anlaçılmıştır. Japonlar bundan başka dahilîi Moğolistana da günden güne daha fazla sokulmaktadırlar. İşte Avrupa hâdiselerine karşı alâka göstermiyen Japonya bugün bu işlerle meşgul bulunmaktadır. Muharrem Feyzi TOGAY Belediye yaptığı teftişlerde birçok bakkal dükkânlarında satılan sirkele • rin bozuk ve sıhhate muzır maddelerden yapıldığım görmüş, satıcılar hakkTnJa takibata baslanmnhr. ! | j MtJTEFERRtK Iç Bakanı Ankaraya pitti Trakyayı teftişten avdet eden tç Bakanı Şükrii Kaya diin akşamki trenIe Ankaraya gitmiştir. tç B?kanı Vali, Poli Müdürile Dahiliye memurlan tar^fradan teşyi edilmiştir. Vali Muhittin de dün akşamki trenle Ankaraya gidecekti. Fakat bn seyahat geri kalmifbr. Dün yapılan {çtlmaâa hep Türkiyede basmın (matbnatm) gerek meslekî işleri ve gerek hükumetle temaslan noktasından daha temelli yeni ve genel bir lraruma sahib olması gerekliği ötedenberi üginleri (alâka • d?rlan) arasında konuşulageliyordu. Dün tstanbul gazetelerinin başyazıcı • lan tç İşleri Bakanının tstanbulda bulunmasmdan istifade ederek kendisini Park otelinde ziyaret etmişler ve beraber çay îçmişlerdir. Buluşma ara sında basın için düşünülen iyilikler üzerinde uzonuzadıya görüşülmüstür. bir arada çay içiltrken... Bütün bu maksadlan ortaya çıkarmak üzere bir Bzsın kongresinin toplanmau sonuncuna vanlmışbr. Türk basınınm her yönden bütünleşmeğe (te kemmüle) gitmesini olagan kılacak düşüncelere Iç İşleri Bakanı hükumet adma büyük ilginlik göstermiş ve bu hal g?zetecilerce memnuniyet ve te • şekkürle karşılanmıştır. Şimdiden hazırlıklarına başlanacak olan Basın kongresinin önümüzdeki mîyısın ilk haftasında Ankarada top • lanabileceği oranlanmışhr. Şehir Meclislnde Kadıköy iskelesi Ekonomi Bakanının tetkik seyahati Ekonomî Bakanı Celal Bayann memleket dahilrnde bir tetkik se • yahatine çıkacağı haber alınmış tır. Bu seyahat, garb ve sark vilâ yetlerile orta Anadoluda olacak tır. Bakanlık memurlanndan bir heyet Celâl Bayara refakat ede • cektir. Eski Maarif Nezareti bi Yeni iskele 250 bin liraya mal olacak nası satın alınacak Şehir Meclisi dün birinci reis vekili Necib Serdengeçtinin baskanlığında toplanmıstır. Dünkü toplantıda, makam tarafından Belediye binası hakkında heyeti umumiyeye bir tezkere gönderilmiştlr. Bu tezkerede Belediye kurumunun merkez binasına sığ • madığı, Zat işleri, Teftiş, Harita, Yolları, Sanayi şubelerinin binadan ayn olarak muhtelif binalarda, top • landığı blldirilmekte bunun idare bakımından birçok müşkülât do ğurduğu ilâve edilmekte ve eski Maarif Nezareti binasınm satm alınması için Maliye Bakanlığına müracaat edildiği bildirilmektedir. Binaya kırk bin lira kıymet tahmin edilmiştir. Makam heyeti umumi • yeden binanın satm alınması için bir karar verilmesîni istemiftir. Bu tezkere bütçe encümenine havale edilmiştir. Azadan Refik Ahmed de bir takrir vererek Kadıköyündeki Mahmudbaba mezarlığımn Tramvay şirketine verileceği hakkında şa yialar çıktığını, mezarhkta Türk edebiyatmda büyük bir varlık gösteren merhum ömer Seyfettinin mezan bulunduğunu hatırlatmış, bu mezarm muhafazası için dilekte bulunmuştur. Bu takrir kabul edilmiştir. AVay idaresinin Köprüdekî yeni Kadıköy Ukelesinin inşaatma bu ay içinde baslanacaktır. tskele Ha licdeki fabrikada yapılacak ve 250 bin lirava mal olacaktır. Bu para nın 125 bin lirası Atatürk Kcprü'ü parasından verilecek, yarısı da Akay idaresinm bütçesinden ayrıla Yeni K^dıkoy iskelesi büyük ve yeni bir dHıba üzerinde tamamen demirden yap'.lacaktrr. tn*aat bîr buçuk sene süreccktlr. Yeni iskele iki katlı olacak, her iki taraftan altlı iistlü beton gj iş ve çıkış ma halleri bulunacaktır. Brcanin da • hil : nde yolcular için konforlu isii • rahat sa'onlarile müteaddid gişeler yapılacaktrr. iki Frcnsız iktısadcısı getiyor Memleketimizde iktısadî sahalarda tetkikatta bulunmak iizere Fr?n«ıx âyan meclisi azasmdan ve meşhur iktısadcılardan Y. Filile fle tanınmış iktısad • cılardan diğer bir zıl şehrimize gele • cek ve burada alakadarlarla görüf tükten sonra Ankaraya gideceklerdir. Mütehassıs bir heyet Zonruldağa gitti Ekonomi Bakanlığı murakıblarmdan Fahreddinin başkanlığı altmda bir mütehassıslar heyeti dün sabah Ankaradan şehrimize gelmis ve Zonguldağa hareket etmistir. Heyet Zonguldakta Bakanlığm lüzum gosterdigi bazı tetkikab yapacaktır. ÜNtVERSlTEDE Rumen Oniversite talebeleri Rumen Unrversntesine mensub kız ve erkek 50 talebenin 23 nisanda şehrimize geleceği haber verümektedir. Bir talebe heyeti Ankaraya gidiyor Hukuk fakültesi son smıf talebesi nin yeni imtihan talim'tnamesi mad • delerinden bazılannın tadil edilmesi için yaptıklan dilekler Üniversite idaref'nce Bakanlığa bildirilmiştir. Talebe, ar?larmdan seçtikleri bir heyeti alâkadar makamlar nezdinde teşebbüslerde bulunmak üzere Anka raya göndermeğe karr.rlaştırrrcştır. Heyet bu akşam hareket edecektir. Bütün Hukuk fakültesi talebeleri Bakanlığm vereceği karan sabırsızlıkla beklemektedir. Sinemaiardan alınan vergi Smemalardan alınan vergi ve re • simlerfn ağır olup ohnadıgını tetkik etroek üzere Ekonomi Bakanlığmm teşkflmi bfldirdigi komisyon dün Ticaret Odasmda toplanmıstır. Komisyon şimdiye kadar Oda tarafmdan bu mesele hakkında yapılan tetkikab gözden geçirmeğe baslamıştır. İNHİSARLARDA Likb'rlerimiz Dan markaaa çok ragtet kazandı lnhisarlar idaresinm likörlerile şa rab ve vermutlan Danimarkada bü • yük bir rağbet kazanmıştır. Bilhassa Türk vermutlannm diğer yabancı vermutlardan daha ziyade rağbet gördüğü memnuniyetle haber almmıştır. Dün Danimarkaya külliyetli miktarda şa rab ve vermut gönderilmiştir. Iş Bankası kumbarasının büyük ikramiyesi Kadınlar kongresine gelecek Danimarka murahhasîarı Aym 18 inde Yıld» sarayuıda açılacak olan Uluslararast kadmlar kongresine istir?k etmek üzere önümüzdeki hafta zarfında Danimarkadan da bir kadın heyeti gelecektir. Danimarkalı heyet, Danimarkanm en büyük gaze • tesi olan Aarhus Stifstidende gazetesinin muhabiri M'tmazel Carla Lou • isein başkanlığı altmda bulunmaktadir. MALİYEDE Inh sariar imalât şubesi iki kısma ayrıldı tstanbul tnhisarlar Umum Müdür • lük imalât şubesi iki kısma ayrdmış • br. Bu kısımlardan biri fabrikalar şu • besi, diğeri de muamelât şubesi iritnlerini almıştır. Fabrikalar şubesi yalnız müskirata aid frbrikalan idare ede • cek, muamelât şubesi de müskirat imalâtına aid muamelâtla meşgul olacakhr. Yeni sayım kanunu tatbik ediliyor Nis'n başlangıcmdanberi yeni sa yım kanununun tatbîkına başlanılmış tır. Yeni kanun birçok istisnaî kayıdlan ihtiva etmekte ve köylüyü koru maktadır. Yeni sayım k?nvn'j mucibince herkes ellerindeki hayvanları maliye şu belerjne kaydettrecf''erdir. IsvecDanimarka grupu Irana gidiyor Diyarbekir • Fevzipaşa şimendifer hattınm inşaatım deruhde etmiş olan tsvee Danimarka grupu isini bitirmek üzere bulunduğundan tasfiye muame lesine baslamıştır. Grup tranda yeni bir şimendifer hath inşaatım deruhde ettiğinden, buradan doğru trana gidecektir. Bu işle meşgul olmak üzere, grup erkânmdan Saksild trana gitmiştir. GÜMRÜKLERDE tstanbul gümrüklerindeki eşyanm satılmssı için hazırlanan büyük satış salonlan birkaç güne kadar açılacak • hr. Şimdiye kadar Kuruçeşme, tstanbul, Gal'ta ve Sarayburnunda ayn ayn yapılan satışlar bu salonda toplan mış olacak, eşyalar burada teşhir e • düecek ve satışlar müzayede şekliyle yapılacak tır. Bozuk sirke satanlar LİMANDA Gümrük satış salonu llkbahar tarıfeieri Ak?y idaresi ilkbahar tarifesini aym yirmi ikinsinden itibaren tatbika baş lıyacakbr. Akryın bazirandan sonra tatbik edilecek yaz tarifesi de şimdi den hazırlanmaktadır. Şirketihayriye de bahar tarifesini bu ay içinde tatbika geçecektir. Senede iki defa kumbara sahib • leri arasmda çekilen 10,000 lira mükâfatlı lş Bankası tasarruf ik • ramiyelerinin birinci keşidesi 1 nisan 935 tarihinde Ankarada noter huzurunda icra edilmişti. Bu kesi dede 1,000 liralik birinci mükâfatı İs Bankasının Galata şubesinde 22,990 numaralı kumbara sahibi Ahmed Raifin kazandığmı yaztnıştık. Ahmed Raif 30 yaşında bir gencdir. Cibali tütün fabrikasında makine ressamıdır. Robert Kollej den mezundur. Talili Ahmed Raif Iş Bankası giseri Snünde Ahmed Raif bir buçuk iki sene • denberi para biriktirraektedir. 4 ay kadar evvel 300 lirayı bulan biADLÎYEDE rikmiş parasını İs Bankasının Galata şubesine yatırmış ve bir de kumNakzedilen b'r karar bara almıştır. Şu strada Ahmed RaGümrük thtısas mahkemesinde doifin 400 liraya yakın biriktniş parakuz ay hapse mahkum olan Ege vapusı vardır. Kendisile görüşenlere ta • m çarkçıbaşısı Lutfinin evrakı Temyizlihin bu güzel tesadüfünden pek ziden nakzan gelmiştîr. Lutfinin muhayade memnun olduğunu, bu tesa kemesine dün tekrar bakümtş ve şa • düfün para biriktirmek hususun • hidlerîn çağırılması için muhakeme daki emeline kuvvet verdiğini *öy • başka bir güne kalnuşbr. lemiştir. Cumhuriyet Nüshası S Kuruştur Ucuz gezinti postaları baş'adı Kile yapan esnaf ilân edilecek Akay ve Şirketihayriye idarelerinin ucuz gezinti postaları dünden itibaren baslamıştır. Akay ve Şirketihayriye idareleri, rağbet gördüğü takdirde ucuz gezinti post £ laruu pazar günleri de yapacaklardır. Hileye tevessül edip te yakalnan bütün satıcılar ve dükkâncılar Uim ve adreslerile gazetelerle ilân edilecektir. Bu suretle hile yapan esnafı halk Unıyacaktır, j Turkiye 1400 Kr. Senelik Altı aylık 750 400 Üç aylık 150 Bir ayhlc şeraiti > Hariç için 1700 Kr. 14S0 800 yoktur