21 Mart 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi Böyük bir kiitüphaneyi bir arada evinize getiren en faydah eserdir. Her evde bir fane bulunmak lâzımdır. qpQ>l İSTANBUL • CAĞALOĞLU 110. 0 0 S 4 Telgraf ve mektup adresl: Cumhurlyet, Istanbul . Posta lcntusu: Istanbul. Ko. 248 Teıelon: Başmuharrlr ve evt: 22368. Tahrir üeyetl: 24298. Idare ve matjbaa fcısmlle MatbaacıJık ve Neşrıyat şırketı 24299 . 24290 N umhuri edecekler • lltMlltlMMIIIIIIUHIIKMIMtll IMtltıu \ \ * Gazetemiz bugün 12 21 Mart 1935 sahifedir Fransa, Almanyayı protesto etti Fransız kabinesi ayrıca Almanya hükumetini Cenevreye şikâyet etmeyi de karar altına aldı Barışın Anahtarı Ingilterenin elinde «Vaziyet 1914 tekinden daha çok fenadır » ÇurçU vrupa göklerini kara bulutlar kapladı. Uzaklarda dolaşan savaş tehlikesi yaklaştı. lyi tedbirler alınmazsa 1935 yılı da 1914 gibi insanlık için kanlı ve uğursuz olabilir. Hitler 16 mart ffunü BasvekUet binasına girerken Fransız, İngiliz, İtalyan Nazırları cumartesi günü Pariste toplanıp vaziyeti müzakere * Italyanın Yugoslav hükumetine teklifleri Yugoslavya, Italyanın Arnavudluktaki hususî menfaatlerini kabul ederse Balkanlarda tamamile serbest hareket edebilecekmiş! Sofya 20 (Hususî Muhabirimizden, telefonla) Londrada çıkan Deyli Telgraf gazetesinin Belgrad muhabirinin verdiği bir habere göre ttalya hükumeti, Yugoslavya hükumetine dört maddelik bir teklifte bulunmuştur. Italyanın teklifleri şunlardır: 1 İtalya ile Yugoslavya arasmda yeni bir ticaret muahedesi akdedilecek ve bu muahedede Yugoslavyanm İtalyaya yapacağı ihracata büyük bir mevki verilecek, buna mukabil Italyanın Yugoslavyaya olan mensucat ithalâtı da artınlacaktır. 2 Yugoslavya ile AmavudIuk arasında bir dostluk muahedesi akdedilecek, Yugoslavya, bu muahede ile Italyanın Arnavudluktaki hususî menfaatlerini kabul edecek, buna mukabil de Yugos'avya Balkanlarda tamamile serbest hareket edecektir. 3 Yugoslavya, Avusturyanuı, bugünkü vaziyetini kabul edecek ve buna mukabil ftalya, Macaristanı muahedelerin tadili teklifinden vazgeçirtecektir. 4 İtalya Yugoslavya arasında yeni bir dostluk ve ademi tecavüz muahedesi imzalanacaktır. Memduh Talât TEZEC Fransız Dış Bakanı Moskovaya gidiyor Sovyet gazeteleri İngilterenin tarzı hareketini Almanyayı Sovyetler aleyhine kışkırtmak şeklinde tefsir ve teşrih ediyorlar Berlinde yapılan Resmigeçidler ve Hava manevraları cPetit Parisi en> gazetesinin Berlin muhabiri 17 mart tarihi le gazetesine yarıyor: «Almanya bugün Umumî Harb de ölmüf kahramanlarının hatı rasını kutluladı. Bu kutlulama merasimi nazile rin iktidar mev • Bjrtin mevki kuman kikie geçtiği gün danı Fon Vtttzleben denberi her tene yapılıyordu. Fa kat bu yıl hali hazıcdaki vaziyete nazaran büyük millî bir nümayi» şekline girdi. 1914 tenberi Alman hükumet: payitahtının görmediği bu büyük askerî numayİH bütün Berlin halkı büyük bh* heyecan ve «evinc içinde **fr»tti. Ditndenberi baska bir va • zttete gi«ttU oltn yeni Alman «Reichswehr» askerleri Alman or dutunun baskumandanı sıfatını da haiz olan M. Hitlerin önünde resmi geçid yaptılar. Hitlerin bir tarafında, Umumî Harbde büyük bir söhret kazanmıs olan Mareçal Von Mackensen »ü • vari ölüm alayı üniformasile, diğer tarafında Millî Müdafaa Nazırı General Von Blomberg mevki almiî lardı. Hava Nazırı General Hermann Göring tayyare generali üniformasını giymifti. Bahriye Nazırı Ami ral Röder, büyük erkâniharbiye reUi General Baron Von Fritsch te hazırun arasında idiler. Mızıka sırasile Almanlarin en meshur marslarını çalıyordu. Alman generallerinin en yaaltsı 90 yafinda General Ebechard da bu manzarayı bütün kuvvet ve kudretinı toplıyarak «tyre çahsıyordu. Lîva kumandanı General Scharnbold, ilerliyerek Berlin mevki ku mandanı General Baron Von Vittzlebene tekmil haberini verdi. Ber linin bütün kiliselerinin çanları kuvvetle çaluııyordu. Resmi geçid mahallinin üstünde tayyareler uçuyor ve takla atıyorlardı. Birden mızıka maruf Alman musiktsinası Bethovenin bestelemi* ol • duğu York marsmı çalmağa başla dı. Bastan basa ellerinde bayrak tasıyanlardan mü>ekkeb bir bölük Hitlerin önüne geldiler. Bütün as kerler «selâm dur!» vaziyetine geçmislerdi. Hitler, bayrak tasıyanla^ın bölüğünü teftis etti. Sağmda 85 yasın • da olmasına rağmen oldukça çevik bir çekilde hareket eden Maresal Von Mackensen, solunda da Millî Müdfaa Nazırı General Von Blomberg ve Hava Nazsı General Gb ring, Bahriye Nazırı Amiral Röden ve Erkâniharbiye reisi General Baron Von Fritsch yürüyorlardı. Bayrakhlar alayı kendılerıne «seref haçı» nisanı takılması için iler(Arkası sekızinci sahifede* italyan Habeş ihtilâfı Büyük Savaşta, yalnız döğüş meydanlannda 9 milyon genc ölmüştü, açlıktan, hastalıktan kınlanların sayısını ise Allah bilir. Bugün Avrupada top patlarsa bu, medeniyet için büyük bir yıkım olur. Çünkü yarının savaşı dünün kavgasından çok kanlı ve yıkıcı ' olacaktır. Onun için, yenı bir savaşın önüne geçmek gerektir. BunTariste toplanaeak na da da en büyük iş, İngilterenin onrlar: Laval, Eden muzlanna yüklenmektedir. Avru „ . •,..,. ve Suvlç panın bugtinkü* siyaeal durumu Paris 20 (Huıuı! muhabirimiz serievhalarıa Fransız azçok 1914 tekine benziyor. Geden) Paris, Almanyanm Versay beklenen içtinıamı bugün nel Savaşın mes'uliyetini derinmuahedesini yırtmasını. buna za • ğını bildiıriyoılardı. * den derine araştıranlara göre, o ten intizar ettiği için sükunetle karGazetelere göre bu içtimada, sılaraıştı. Fakat bu pek mühim hâzamanki tngiliz siyasası istiyerek Fransanm Berlin elçisi tarafından disenin yeni safhaları karşısında veya istemıyerek savaşı kolaylaşAlman hükumetine verilecek pro • bugün artık bu sükunetten eser testo notasının metni kararlaşa • tırmıştır. kalmaaııstıc caktı. 1914 temmuzunda Avrupa birBu nota, Almanyanm hattı ha • Gazeteler aokaklarda kapisılı denbire karıştığı zaman, lngiltere, reketinin Versay muahedesine teyor. Kahvelerde, tramvaylarda, usavaşa girip girmiyeceğini açıkça cavüz teşkil ettiğinden maada, mumumî içtima mahallerinde konus söylememişti. Rusya ile Fransa, ahedelerin tarafeyinden yalniz bîri xna mevzuu hep ayni mesele... HeIngilterenin yardımından emin oltarafından feshini meneden 3 fu • yecanlı sesler yiikseliyor. Bakıslar bat tarihli Fransız tngiliz teklif dukları için çok cür'etkâr davranıendişeli, çehreler asık... lerine de muhalif olduğunu ifade yorlardı, Almanya ile Avusturya, Kabinenin içtimen edecekti. Ingiliz sıyasasını kavnyamadıkları (Arkası sekizinci sahifede) Bu sabahki gazeteler iri puntolu için Ingilterenin savaşa girmiyeceğini, bitaraf kalacağını sanıyorlardı.M N k T Habeşistan imparatoru Italyayı itham ediyor İmparator beyanatta bulunarak «Italyanın askerî hazırlıkları bizi korkutamaz» dedi Adİsababa 21 (A^A.) Ti mes gazetesinİ! hususî muhabirim beyanatta bulunan Habeşistan tmpa ratoru demistîr ki: « 1908 muahedesinden sonra yapılan bütün te sebbüsler ltalyanm muahede hüküm lerine tam lâkay disi yüzünden a Habes İmparatoru kim kalmisür.» İmparator, bu sözlerden sonra Ha • besistanin smirları tahdid tesebbüslerinin alkim kalması hakkmda yapılan tenkidlerin, ilk sebeblerin bilinmeme • sinden ileri geldiğini söylemiç, İtalya müstemlekeler bakanhğı tarafından çikarilan kitabin, ttalyanin topraklarini Habeşistan hesabma genişletmek için kullandığı usulleri gösterdigini söyliyerek demistir ki: « Bu kitabda, ttalyanin azamî metalibatmı gösterir bir harita vardır. Bu haritada Ualual açıkça Habesista na birakılmistir. tşin başlangıdnda Hablsistan, İtalyanin istediklerini, bir imparatorluk heyetinin mes'uliyetlerini ispat etmek sartile tatmin edeceğini bildirmiftir. ttalyanin son aslkerî hazırlıkları Habesistanin gözüqji kork"*amaz. Ne hudud vflâyetlerinde, n de Habeşis tanin öteki mintak»arinda Mferberlik başlarois değadir. 29/1 ve 2 / 2 deki mahud hâdîseler, ttalyanin askerî Iıazirlıklarina bir vesileden bafka birşey değildir.» Massoua (Afrikadaki ttalyan müs temlekesinde) 20 (A.A.) İtalya dan gelen Kalifirniya gemisi buraya vâ« sıl olmus ve hava kuvvetlerine men • sub efradı karaya çikarmistir. Efrtıd, kesif bir halk kütlesi tarafından alkış larla karsi!anmi;tir. Habeşistan huduiunda yeni bir Jıâdise oldu miz kanaatindeyim. Bununla beraber, Londra 20 (A. söylediklerim, faraziyelere istinad et A.) M. Çor mektedir. Vaziyet, bizi endişeye dü çil, Avam Kama şürmek için birçok sebebler arzetmekrasindaki beyana le beraber hava kuvvetlerimizin yenitmda hava pro • den arttiri'masi için bir lüzum olmadı graminin Ingilte ğı kanaatindeyiz. Herhalde, birkaç hafrenin müdafaasi i taya kadar bizzat Almanlarin hava kuvçin gayriaskerî vetleri hakkmda verecekleri rakam • oldnğunu söyle ları göreceğiz. Sir Simonun Berlin sedikten sonra de • yahatinden sonra bu hususta daha iyi miştir ki: malumat sahibi olacağimizı da ümid e« Çok va diyoruz. Ve nihayet, Almanlar, görü • hhn bir teblike nüse bakılirsa, bütün vaziyeti bizimle devresine girdik. M. Çarçu görüşmek istemektedirler.» Bir harb manzarasi'e kamlaşmiş de • ğiliz. Fakat 1918 de biten harbin tc Bir nutuk kerrürü imkânina çok benziyen birşeyLondra 20 (A.A.) M. Duffkoer, le karşilaştık. Bunun önüne gerilebi Kentteki Maidstone de irad ettiği bir leceğini ümı'd ediyorum, Fakat vazi nutukta ezcümle demistir ki: yet 1914 dekinden daha çok fenadır. « Avrupa vaziyeti 1914 denberi Ve kontrol edilememesi imkânı da her zamankinden daha tehlikelidir. Buvardir. Tayyareciliğin inkişafı üzeri nunla beraber nevmid olmak için hîç • ne en tehlikede bir millet olduk.» bir sebeb yoktur. Son hâdiseler hiçbirM. Çorçil sözlerini dünyanin en büşeyi değiştirmemiş ve fakat sadece valngiltere, o zaman Almanyaya yük tayyare kuvvetlerine müsavi bir ziyeti aydinlatmistir. Sulh istiyen dört 4 ağustosta savaş ilân etmişti. i tayyare kuvveti istiyerek bitirmiştir. büyük mem'eket «tngiltere, Fransa, 1 • Halbuki Almanya ile Rusya ve Hükumet namina söz söyliyen hava talya, Sovyetler Birliği» nin sulh için sağlam bir blok teşkil ederek, barişin müsteşari M. Sasson da, ezcümle deFransa arasında harb halı 1 ağusmuhafazasinı arzu ve taleb ettikîerini miştir ki: tosta başlamıştı. İngilizlerin Al ve onu bozacak herkesin karşilarmda « Son aldığimiz haberlere göre, Üçuncu sahifede. Hâdoseler karşısında. manyaya verdikleri ültimatom, ok kendilerini bulacağım açık bir surette Almanyanin hava kuvvetleri bakıminAğaoğlu Ahmed. t yaydan çıktıktan sonra verildiğine dünyaya anlatmaları lâzimdir. Barişin dan bize müsavi oldugu doğru değO Beşinci sahifede Taîîhîyazı orneklerin göre, İngiltere bilerek veya bilmitemin edildiğini ancak o zaman ümid dir. Ve sene sonuna kadar Almanyaya den Sadırazam efendf Af. Turhan Tan. yerek, istiyerek veya istemiyerek edebiliriz.» hafîf bîr tefevvuk muhafaza edeceği Spor haberleri. ^ '\ geç kalmıştı. Bugün artık anlaşıl ııııımııııııııuuınıımııııın ıııııııııııııııııııiııiıımıııııiHiııiMiiMitııtıııııııınuınnııııııııııımiiıımiHuıuııuııiMiııtıııııııtııunıııııımıınıiH Altancı sahifede: Ctemanh tarihmde kamıştır ki eğer Almanya, Ingiltereçıktığmı ve bunda kendilerinin de îngilterenin ne yapacağı açıkça ranlık bir nokta. Bizlm mmfyetçiliğimiz. nin harbe gireceğini bilseydi, savahatası olduğunu kabul eden Fran* beîli olursa herkes ona göre ayağıKâztm Nami Duru şa atılmağa cesaret edemez, Asızlar çoktur. • '> Yedinci sahifede Çocuk sahifesi nı denk alacaktır. Dileyelrm ki Invusturya Macaristanı da yola geDofeuzuncu sahifede Elslci ve yeni Aiman Şimdi de siyasal durumun anahgilizler, savaş ve barışın kendi eltirirdi; Büyük Harb de olmazdı. orduları arasında bir mukayse. Kahire tarı îngilterenin elindedir. İngilleri arasında olduğunu bilerek ona Büyük Savaşın, Rusyanm çabuk. mektubu ve saire . terenin eli anahtarı çevirir; kapıyı göre davransınlar. Ingilterenin geç davranmasından açarsa savaş, açmazsa banştır. ABtDİN DAVER Ingilizler, Alman ordusynun Balçikaya girmesini bahane ederek Almanyaya harb ilân ettiler. Halbuki, Ingilizler, Alman ordusunun birçok askerî ve teknik sebeblerden dolayı Belçikayı çiğniyeceklerini daha önceden bilebilirlerdi. lngiltere Almanyadan Belçikanın bitaraflığına riayet etmesini istiyen, yoksa kendisinin de harbe gireceğini bildiren ültımatomunu verdiği zaman iş işten geçmişti. Alman ordusu Lüksemburg ve Belçikaya doğru bir sel gibi akıp duruyordu. Alman başkumandanlığı hergün yüzlerce trenin taşıdığı yüzbinlerce kişilik ordularını artık bir emirle durduramazdı. Çok ağır kanşıkhkları göze aldırıp durdursa tile bunları tekrar trenlere bindirip Alman Fransız hududune çeviremez, bütün kuvvetile buradan taarruz edecek olan Fransız ordusunun karşısına tam vaktinde getiremez, savaşı, daha ilk günlerinde kaybederdi. Onun için Almanlar, lngiltere ile de çarpışmağı göze aldılar. Çünkü başka türlü yapamazlardı. "Vazİyet 1914 dekinden daha çok fenadır,, Avam Kamarasında Alman hava kuvvetlerinden doğan end.işeler ileri sürüldü ve münakaşalar oldu Roma 20 (A.A.) Habesistanla İtalyan Somalisi hududunda Agable yakininde yeni bir hâdise olmustur. Silâhlı birfeaç grup Elneit ve Korogoi karakolları arasindan yüz kadar deve alip götürmüslerdir. Bir italyan seyyar müfrezesi mes'ulleri takib etmişse de bunlar Habesistanin kontrolunda bulu • nan araziyi geçtiklerinden yeni hâdi selere sebeb olmamak için durmağa mecbur kalmisür. Adisababadaki ttalyan maslahatgü • zarı hâdiseyi şiddetle protesto için talimat almiş ve sebebiyet verilen zararuı tazminini istemek hakkının mah fuz bulunduğunu bildirmiçtir. MMIIMIIIMITHnlHIMIIIlllllllllllHIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIHIIIlllilllllllPllllllllimnvllllinilllltllllllllliimillllllltlllllllllllllHMIlllllnmnillll Arab Imparatorluğu Arab milliyetperverleri Avrupanın karışık vaziyetinden bilistifade tasavvurun tatbikını istiyorlar B UGU N IvıV'atorluğun Ifaşma getınlmesi mevzun bahsolan Hmcz Krah Ibnıssuud çocuklariJe beraber yeti murahhasası, halihazırda Avrupada mevcud gerginliğin, böyle bir tasavvuru mevkü file koymak için musaid bir fırsat teşkil etmekte olduğunu beyan etmiştir. " Cidde 20 (A. A.) Suriye miUiyetperverleri, federal bir Arab Imparatorluğu tesis ederek, bunun başına da Kral tbnissuudu geçirmeği mevzuu bahsetmekte • dirler. Arab milliyetperverleri he