20 Mart 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Amiklopedisi Büyük bir kiifüphaneyi bir arada evinize çefîren en faydalı eserdir. Her evde bir fane bulunır.ck lâzımdır. umhuriyet NO. 3 8 9 3 Tel*raf ve mektup adresl: Cumhurlyet, Istanbul . Potta kntara: tstanbul, No. 246 Teıefon: Başmuöarrir ve evl: 22368. Tahrlr heyeti: 24298. Idare ve matbaa kısnüle Matbaacılık re Neşriyat şirketi 24299 24290. Hayat Ausiklopedisi mcı cüzü çıktı 76 20 1935 Almanya Versayı Yırttıktan sonra ondra müzakerelerinde ileri bir adım olarak İngiltere ve Fransa Almanyaya Versay andının Alman silahlarını dar bir çerçevede tutan beşinci bölümünü ortadan kaldıracakların: bildirmeği kararlaştırmışlardı. Ancak bunun için bazı şartlar da koşacaklardı. Bu işleri konuşmak üzere İngiliz Haricıye Nazırı Sir Con Saymonun 7 martta Berline seyahati kararlaşmış olduğu halde Alman devlet ve hükumet reisi M. Hitler hastalığmı bahane göstererek bu mülâkatın geciktirilmesini istedi. Çünkü mart başında İngilterenin çıkardığı Ak FCitab İngilterenin bu yıl bütçesinde silâhlanmağı artırmak için koyduğu fazla paraların esbabı mucibesini izah ederken bunun en çok Alman silâhlanmasından ileri geldiği noktası üzerinde durmuştu. Almanya bundan alınmış göründü. Ondan sonra Sir Con Saymonun Berlin seyahati martın 25 ine kararlaştırıldı. Fakat arayerde Almanyanın yalnız birkaç gün arahkla biribiri arkasından aldığı iki karar top gibi patladı: L Berlin ve Cenevrede hiçbir Belediyeler bankasından müşterek teşebbüs yapılmadı istikraz yapılıyor Belediyenin yapacağı mu'him işler ingilterenin tarzı hareketi Pariste hayret ve şaşkmlık uyandırdı Alman Propaganda Nazırınm sözleri: «Sulhu ihîâl edccek mü seüâh Almanya d ğil, silâhsız Almanyadır» Berlin 19 (Hususî muhabirimiz den) Almanyanın mecburî as • kerlik usulünü yeniden ihya ve bu suretle Versay muahedesi hüküm lerini resmen ilga etmesile meydan alan meselenin dünyada doğuraceğı aksülâmeller bittabi en fazla bu rada merak ve endise ile bek'en miştir. Fransız Havas ajansının bura • daki muhabiri bu husustaki intıbalarını bu sabah şÖyle tespit etmiş bulunuyordu: Müşterek hiçbir hareket yapılmadı «lngiliz bakanlarının ziyaretleri ka rannın tcyid edılmiş olması, M. Hitler tarafından kullanılan yeni diplomasi usullerimn bariz bir muvaffakiyeti eaeri gibi tefsİT edilmektedir. Yarlresmî mahfıller, son hareketin dunyada yapacağı aksülâmelleri gızli fakat hakikî bir «ndişe ile bekledıkten sonra, devletlerin ne Berlinde, ne de Cenevrede müşferek bir hareket yapmamış olmalarını kaydetmektedırler lngilızlerin protestosuna müphem bir şekilde temas edılmektedır. «Korespondans Diplomatik», mua hedeleri bir taTaflı değiştırmek hususund&ki memnuiyete dair yapılan bu protestoyu sadece bir üslub vesıkası olarak telâkki etmektedır. Hukuk müsavatını elde edılmiş te lâkki eden Alman idarecıleri, sıkı bir muzakere yapacaklardiT. Almanya ha Alınacak 750,000 lira hemen kâmilen imar hazırhğına ve yeni insaata yatırılacak Şehir stadyomu için 250 bin lira ayrıldı Belediye bu sene yapılacak bazı mühim işlerin başarılması için Belediyeler Bankasından 750 bin li • ralık bir istikraz akdi için Sehir Meclisinden mezuniyet istemişti. Sehir Meclisi dünkü içtimamda istikraz yapmak üzeee Belediye Riyasetine mezuniyet vermiştir. Ve • kâlet kararı tasvib ettikten sonra istikraz muamelesi yapılacaktır. Bu 750 bin liranın 250 bin lirası Yenibahçede yapılacak stadyom yerinin istimlâkine, 154 bin lirası imar plânı harita ve tatbikat masrafına, 100 bin lirası Hal inşaatının tamamlanmasına ve kısmen y&pı lacak ufak istimlâklere, 100 bin lirası diğer inşaata, 70 bin lirası yeni yapılacak asrî mezarlığa, 50 bin lirası daha ziyade gecikmesi mu vafık olamıyan Haydarpaşa tram vay geçid köprüsü inşa masrafına ve 26 bin lirası da itfaiye için alı nacak gaz maskelerine sarfedıle • cektir. Stadyom Yenibahçede yapılacak asrî stadyom süratle meydana getirilecektir. Alman gazeîeîeri diyorlar ki: «Kararımız hakkmda yapılan teşşbbüsler boşa gidecektir» daha fazla mütemayil değ 'dır » Propaganda Nazınnın makalesi Bu sabah buradaki bütün gazeteler Propaganda Nazırı M. Gö belsin bir makalesini başmakale yerinde nesretmişlerdir. Propaganda Nazırı bu makalede bilhassa diyor ki: € Alman efkârt umumiyeri, Al • manyada mecburî askerlik hizme tinin yeniden tesit edilmesinin ec nebi payitahtlarında hasıl etmiş ollArkası besınci sahitede) den Bu kararın birine göre Almanya asker tayyareciliğine girişmekte olduğunu dünyaya resmî dil ile bildiriyordu. İkincisinde ise mecburî askerlik hizmetini yeniden kurmakta olduğunu açıktan açığa söyledi. Almanyanın bu ıki kararı Versay andının beşinci bölümünü kendihğinden ve hemen bütün bütün ortadan kaldırıyordu. Arsıulusal (uluslararası) bir andın böyle bir taraflı olarak ortadan kaldırılması ilk günlerinde alâkalı memlekctlerde pek büyük tesirler yaptı. İngilterenin protestosuna yumuşak cevab almış olmasına ve hâlâ Sir Con Saymonun Berlin seyahatini yapacağı söylenmekte bulunmasına rağmen bu yeni durumun doğurabileceği sonunclar (neticeler) henüz belli değildir. Son telgratlar Almanyanın bu hareketlerle yalnız o kadar istediği beraberlik hakkım elde etmiş olduğu kanaatinde bulunduğunu ve bir kez bu hak elde edildikten sonra şimdi öteki uluşlarla (devletlerle) müsavi şartlar çevresinde görüşebüeceğinden bahsetmekte bulunduğunu bildiriyorlar. Ve eğer Almanya, bu sözlerinde doğru ise İngilterenin şekle pek ehemmiyet vermiyeceği anlaşılıyor. Gerçek olarak ta bu işte şekilden ziyade özün ehemmiyeti vardır. Ortalığı ergec altüst edebilecek durumun ehemmiyeti, Almanyanın Versay andının beşinci bölümünü hatta kendıliğinden ortadan kaldırmasında değil, bunun sonuncu olan silâhlanma ile hangi yollarda yürümek istediğindedir. Almanya gibi büyük bir Avrupa ulus ve uluşunun bitip tükenmez bir bağ ile ellerinin kollarının kıskıvrak bağlı kalamıyacağı meydanda bir iştir. Fakat bu bağın çözülmesi yeni savaşların bir başlangıcı iddiasına temel olacaksa o zaman iş değişir. Meselenin en ehemmiyetli noktası işte buradadır. Almanya, Avrupa doğusu misakına girmemekte inad edecektir, deniliyor. O halde Almanya Lehistan ittifakmın Lehistan taranndan ifşa olunan maksadlanna doğru gözü ile bakmak lâzım gelir. Buna göre Alman Leh çalışma birliği, sırasında Macaristanı da beraber alarak, Avrupanın merkezini ve şarkını değiştirmeğe gidecek demek olur. Bu plânda Almanya Baltık kıyılarında Litvanya aleyhine olarak Rusyaya doğru ilerliyor, Avusturyayı alıyor, Çekoslovakya parçalanıyor ve Lehistan da Ukraynayı alarak Karadenize inmek hulyalarını besliyor. Bu düÇÜncelerin bir teki bile bütün Avrupayı biribirine katmağa yeterken hepsinin birden ortalığı nasıl altüst edeceğini söylemeğe yer bile yoktur. ; Eğer Almanya da beraber olarak elbirliğile barışın tutulmasma çalışılmazsa rüzgâr çabukluğile Alman Propaganda Naztn M. Oöbels va misakına girerek garbde emniyeti zamân altına almak istiyorsa da, şarkta bir emniyet sistemini kabule diin lngiliz Nazırları Berlini ziyarete hazırlanıyorlar Türkçe sözliik kılavuzu İngiltereden acı acı şikâyet eden Fransız gazeteleri Yeni karşılıklar «Fikrimiz sorulmadan yapılan bu seyahat Alman Dil Kurumu gazetelere teslihatmın tasdiki demektir» diyorlar her gün 200 öz türkçe bini görüsmek ve icabında Uluslar Paris 19 (A.A.) Matbuatın Kurumuna başvurmaktı. acı acı tesbit ettiği iki hakikat şunkelime verecek Sir John Saymonun seyahati, öndan ibaret kalıyor: Versay muahedesine vuku bulan tecavüz karşı sında müşterek ve ehemmiyetli hiç bir itiraz serdedilmemiş ve Ingiltere de tahammül gostermistir. ceden Fransa ve İngiltere arasm da kararlaştırılan şartlara tama • mile zıd bir tarzda vuku buluyor.» Petit Parisien: «tngiliz dots lanmız, Berlinde leddetlı bir protestoda bulunacağını söylü yorlar. Kendilerinin rüya gör (Arkast bestna sahifede \ Ankara 19 (A.A.) Dil Araştırma Kurumunun bu hafta içinde yeni karşılıklar kıTavuzunu neşretmeğe bashyacağı haber alınmıştır. Yeni karşılıklar, Araştırma Ku • rumunun kontrolu altında Ankara* da «Ulus» gazetesinde çıkacak, di • ğer gazeteler «Ulus» gazetesinden iktibas edeceklerdir. Her türlü kargaşahklaruı önü alınmak üzere bu karşılıklar telefon ve telgrafla verilmiyecektir. Her gün iki yüze yakın kelitne karşılığı neşcolunarak az zamanda kılavuz tamamlanmış olacaktır. Dil Araştırma Kurumu «Ulus» ta ilk liste çıktığı gün bir de beyan • name neşrederek hem izahat ve recek, hem de bir ay içinde yabancı Istikraz için kendisine mezunlyet verüen Belediye Reisi Muhittin Üstündağ Şimdiye kadar Yenibahçede stad • yom yapılacak mahaldeki istimlâklere 140 bin lira sarfedilmistir. Is • timlâkin tamamlanması için daha 200 bin liraya ihtiyac vardır. Ya pılacak istikrazla üç aya kadar istimlâk işleri bitirilccektir. Hâl Kerestecilerdeki sebze haline [Arkası altmcı sahifede] neşrediliyor «Jurnal» diyor ki: Fransanın niyeti, müşterek bir prote»toda bu lunduktan sonra, Londra, Paris ve Roma arasında, hâdisenin avaki General Metaksas Yu Vergilerde değişiklikler nan kabinesinden çekildi Kazanç, buhran ve istihKabinede uzlaşmak istemiyen unsurları temsil eden nazır, alınacak tedbirleri kâfi görmedi lâk vcgileri için hazırlanan kanun projehri Ankara 19 (Telefonla) Ver • gi kanunlannda yapılacak değişiklikler hakkmdaki hazırhklar süeatle ilerlemektedir. Alman malumata göre istihlâk vergisi kanununda yapılacak tadilât vergiye tâbi tutulmadan bazı maddelerd'en vergi alınması icindir. Bu meyanda pencere camından ve otomobil lâstiklerinden olduğu gi(Arkası üçüncü sahifede) Dil Araştırma Kurumu Baskanı Saffet Artkan kelimelere daha uygun bir karşı lık gönderecek olan yurddaşların tekliflerinin tetkik edileceğini bil direcektir. Yeni karşılıklann sekiz bini bulacağı tahmin ediliyor. Fırka kon gresinden evvel bütün karşılıklar neşredilmiş olacaktır. ııııı.ıiHiıniMiııiMiiHiınııııııiMiıııııınnniMiııııııııniHinıiHiıııııııi'iıııııııııııııııııııııııııınıııııııııııı.ııııı.ıııııııııııııııııııııılıııııtnııııııııiHHim Bir "sağlık yuvası daha... Erenköy sanatoryomunda 40 yataklı asrî pavıyonun temel atma merasimi dün yapıldı Diin saat 11,20 de Erenköyünde, Verem mücadele kurumu tarafından Verem sanatoryomu binasına ilâve olarak yeniden yapılacak 40 yataklı paviyonun temelatma me • rasimi yapılmıştır. Merasim çok muhteşem ojmuş, davetlilerin imzaladıkları büyük bir kâğıd, kıy metli bir kavanoza konulmuş ve temelde kazılan çukura Hilâliah mer ve Verem mücadele kurumlan başkanı General Ali elile yerleş tirilmiştir. General Ali güzel bir nutuk söylemîş ve ezcümle demiş tir ki: < Beşeriyeti vereme karsı ko ruyan maddî medeniyet asarı ara • sında memleketimize en son giren sanatoryom teskliâtıdır. Kutsî mücadelemize yardım eden müessese Ierle, vicdanh halkın medyun bu Iund*uğumuz yardımile burada bir sanatoryom açılmıstır. İşte lstan bula münhasır bulunan mutedil bir ücretle teessüs eden şu küçücük müessesediır ki ne çok canlar Irurtar mıştır.» General Ali bu müesseseleri kurmak hususunda halkın esirgemediği himmet ve atıfete teşekkür ederek, o sırada kesilen kurbanın kanile yeırdeki taşlan sıvamıştır. Merasimden sonra davetlilere mükellef bür ziyafet vermiş, ken • dileri otomobillerle istasyona ka • dar teşyi edilmişlerdbr. Bulgaristanm yeni elçisi geliyor Şarkî Makedonyadan Bulgaristana iltica eden asi Tunan kumandan ve zdbitlcrinin Füıbede ahnmı$ resimlerf (Sağda) General Kamenos Filibe istasyonunda, (solda) multecı zabitlerden bir grup istasyondan çıkarken bineden ayrilmiştir. Başbakan Gene ral Kondilis ile de uzunboylu müzake relerde bulunmuş, bu müzakereler nc ticesinde bütün roeseleler hakkında her ikisi arasinda tam bir noktai nazar muAtina 19 (Hususî) Basbakan tabakati oldugu tesbit edilmiştir. Çaldaris bugün tekrar Hür fikirliler Basbakan kendi firkasma mensub partisi lideri kabineye memur Nazır Bakanları tophyarak vaziyeti onlarla General Metaksasla göriişmüş, kabi da muzakere etmiştir. nede yapılacak tadilât ve hükumetin Istifa eden Nazir General Metaksas, dahilî siyaseti hakkmdaki fikirlerini kabinede uzlasmak istemiv.en unsurları J bildirmiştir. temsil ediyordu. .^V v,£ • General Metaksas Başbakanin teklifIArkast alttnct sdhifede~\ lerini kabul etmiyerek btifa edip ka M. Pavlof «Daima Türk dostu kalaca&ım» diyor Sofya 19 (Hususî muhabiri mizden, tele fonla) Bu!garistanın An kara elçiliğine tayin edilen M. Pavloftan Tür kiye Bulgaris tan münaseba tmı alâkadar edeo meseleler hakkında Cum huriyet için huM. Pavıof susî bir mülâkat istedim. M. Pavlof, beni gayet nazikâne bir surette kabul ederek dedi ki: « Vaziyetin nezaketini siz de takdir edersiniz. Türkiye Reisicumhuru Atatürke itimad'namemi ver(Arkast üçuncu sahifede) Venizeîos Giridden nasıl kaçmış? ıııııııZıııııınııiHiıııınHiımıı "'».IHII IM, u.nnı. ııııııınınıııı.ıııııı.'in '» ınn.imnnMHmn, .mnmıiHHin dünyada şimdiye kadar hiç dengi görülmemiş büyük bir savaşa doğru koşulduğu açıktır. Simdiki görünüş Almanya ile Lehistanı bir tarafta, Avrupanın diğer uluşları J nı da öbürtarafta. gösteriyor. Hal.buki daha tehlikehsi bu orneksız savaşın korkunc bir ıfctılal şeklıtıı alması ihtımalıdır. * YUNUS NADt Dr General Ali, yeni paviyonun temeline taş koyarken Yeni bina ay sonunda hazır ola • caktır. Bu yeni müessese, asrın en SOQ yeniliklerini ihtiva etmektedir. Yaz ortasında sanatoryomda yapılacak bir toplantıya halk ta davet edilecek ve verdikleri paralarla neler yapılmıs olduğu gösterilecektir. Yakında Eyübdeki paviyonun da inşaatma başlanacaktrr.