12 Şubat 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

KARAGOZ Bu okuyucu KARAGOZ gazetesini bekliyor. Karagöz bu ümıtleri boşa çıkarmıyacak ve okuyucularına yep\eni bir şekilde ka\uşacakrır. 100.000 Perfemb* günü S8n6 NO. 3 8 6 0 umhuriy Telgraf ve mektnp adred: Cumhuriyet, Istanbul Posta «cutnsu: tstanbnl, No. 346 ve Sall 12 ŞUDât 1935 Telefon: Başmunarrlr ?e evl: 22360, Tabrir heyetl: 24298 Idare matbaa kısmlle Matbaacüıi ve Neşrtyat Şlrketl 24299 24290. Kitabcılardan arayımz. Polonya ile Japonya arasında Ne var? ünkü sayimizda Avrupanm tfirlii kaynaldarindan alinmif ö • zel (hususî) bilimlerin (haberIerin) bir kisalmişı olarak Cumhuriyet Polonya ile Japonya arasında gizli bir anlasmanin ya yapilmiş, ya yapilmak istenildiği seztntilerini açiğa vurmuç oldu. Bn, ilk bakişta inanihr gibi bir söz olmamakla birlikte üzerinde çok durulan bir deylm olduğu için yazil masinda bir kötülük görülmemiştir. Avrupa siyasasmm Avrupa doğusu çevresinde Japonyadan azçok doku naklık (teessür) aldığı ikidebir gözö • nüne gelen bir oran (ihtimal) dir. Almanya Oe Polonyanin on »enelik an lasma plânı smirini yalnU yakin alanlara bağlı görmiyenler eksüc değildir. Bu işten dolayi ikidebir kafalarda do . laşan düşünceleri Polonya ile Japonya arasindaki gizli anlasma deyifi (riva yeti, iddiasi) dolayufle bir kez des • mek hiç te yersiz ve yararhksiz olmasa gerektir. Son yillara kadar biitün dünyaya karsi kuskulu bulunan Sovyetler Rus yasinin dis siyasası siizüle siizüle uzak doğuda Japonyadan ve Avrupa smir lan bakimindan ise Almanyadan huylanir bir duruma kadar inmiş bulunuyor. Japonyanm uzak doğuda ortalı • ğin biricik bas ulusu kalmak istediği gizli kapaklı birsey değildir. Japonya Mançuride ve kendi eli altmda yeni bir imparatorluk yaratmak için Cenevre de Uluslar Derneğini birakip gittikten sonra yalniz Asya karesinde büyiik adimlar ahnakla kalmadı, Büyiik Ok • yanusun o çevre'erdeki biitün alaninda başlica töz eri kendisi olacağım açik söyledL Nitekim deniz güçlerinde di ğer uluşlarla denklik istiyerek Vaşing. ton Andlaşmasini bozdu. Bu gidisle şimdi'ik Japonya Asya doğusunun denizinde ve karasinda yalniz ve yalniz kendisicin bas ulus taninmasini iste . mekte ve bunu böyle tanltmak dile ğüe yürümektedir. Dünyanm baslica büyük uluslarina kafa tutan bu du • rus Asya doğusunda önce ve onun *rkasindan da Asya karesinde hemen Sovvetler Rnsyaıi!^ catlslr Son ylllarda Japonyanin Sovyetler Rusyasüe ha çatiştı, ha çatisiyor, nerede ise çatı sacak denilen türlü durumlan iste bundan ileri gelmektedir. Gerçek olarak Büyük Rusya ulusu Asya içinde ilerliye ilerliye ta büyük doğu okyanusuna kadar çikmistı. Vlâdivostok bu uzanişin son değerli bir belgesidir. Sovyetler Rusyası ne • kadar barişsever olursa olsun kendi topraklanni herhangi bir çapula karşi kolayca aliniverir, açik bir alan olarak birakamazdı. Ne olur, ne olmaz diye Sovyetlerin de uzak doğu topraklarinda her orani (ihtimali) karsibyacak düzenlere büyük özen vermis olduk • larini biliyoruz. İ*te şu veya bu Av • rupa ulusunun Sovyetler Rusyasina düşmanhkta elaUmdan Japonya ile söz ve sirastada ij birliği etmek için konu şup anlasmis olmalarını düşündüren durum budur. Sovyetler Rusyasinı iki ates arasında bırakarak yenip yik mak daba kolay o!ur diye malihulya edilmiı olabilir. Patrikhanenin nakli hikâyesi Atinada çıkan gazeteler münakaşaya tutuştular Atinada münteşir Patris gazetesi birkaç gündenberi Fener Patrikhanesmin Istanbuldan nakli zaruretmi göstermek üzere devamlı nesriyat yapmaktadir. Bu meyanda sehrimize dün gelen nüıhasinda Patrikhanenin Makedonya mümess>'inin verdiği bir mülâkat var • dir. Mülâkat Selânikte yapilmiş ve telgrafla gazeteye bildirilmiştir. Bunda ezcümle deniyor ki: « Patrikhanenin Makedonya mü • messiü olup sehrimizde bulunan, ayni zamanda Vladadon manastirı reisi olan Yuvakim bir müddet evvel vazi . fesine müteallik işler için gitmis oldu ğu Istanbuldan dönmüştür. Bu âlim ihtiyarla göriiştük. Onun bize anlattık • lari, tatlisu siyasOerinin anlattıklarin • dan büsbütün başkadir. thtiyar Yuvakim ağhyarak diyor ki: « Patrikhane mütemadiyen sö • nüyor ve bütiin ortodoksları, buna bigâne kalmamaları için imdada çağiri yor. Fenerde ancak on kadar hıristi . yan ailesi kalmistir. Fenerde, Cibalide, Galatada, Edir nekapida bulunan bütiin kiliseler birbiri ardisira son nefeslerini vermektedir • ler. Patrikhanenin bulunduğu mahalle bir Türk mahallesi oimuştur ve Patrik hane Türk kalabalığindan boğulmak tehlikesini duymaktadir. Maraslı raektebi varidatsizlıktan dolayi bu sene kapanacaktir. Artık hiçbirsey bu inhi • tatı durduramiyacaktir. Bu işin sonu ne olacak ? Buraya döndüğümdenberi bu düsünce beni taz • yik ediyor. Patrikhanemiz ne olacak? Patrikhane bugün hiçbir maksada hadün olamiyacak bir haldedir. Hayal zamanları geçmiştir. Bugün daha ziyade hakikati görmeliyiz. Patrikhaneden birsey beklemenin tmkâni yoktur. îstanbulda kalmakta israr etmekle esaslı va İtalyada seferberlik İki fırka silâh altına almıyor Almanyadan yükselen sesler General Göring, mühim bir nutuk söyledi Patrikhane erkânından geçenlerde İstanbula Eritre ve Somaliye asker Gazeteler «Yeni müzakereler, Fransa ve Ingilterenin niyetlerini şüpheli gösterebilir» diyorlar sevkine başlandı gelip giden bir papazın garib beyanab Roma 11 (A. A.) Oualoualinin cenubunda Afdilede yeniden bir hâdise çıkması üzerine 1911 tmı • fımn 19 ve 29 uncu fırkalannın aeferber edilmesrae karar veril • miştir. Nimresmî mehafil, bu seferber • lik karannm alelâde bir ihtiyat tedbhi olduğunu beyan «tmektet'lr. Şimdiye kadar ttalyadan hiçbir kıt'a hareket etmemiştir. Şimdikî halde askerî harekât icrası derpis olunmamaktadır. Asker sevkine baslamldı Londra 11 (A.A.) Romadaa Röyter ajansina bildiriliyor: Bir takim zabitleri, doktorları ve askerleri hâmO olan bir tren dün akfam Cenubî ttalyaya müteveccihen Roma • dan hareket etmisttr. Bu zabit ve as • kerlerin Eritre ve ttalya somalisine gidecekleri tahmin olunmaktadir. Patrik Fotyo* zifelerinden hiçbirin! yerine getiremî • yecektir. Patriklik ortodoksluk âleminin mih • veridir. Fakat bugünkii ahvale göre Papa Eftim bazan Patrikten daha çok kuvvetlidir. O muazzam merkezi en ehemmiyetsiz bir mesele için en küçiik bir polis memuru bîle tezlil edebilir.» Patris yazisinı «Patrikhaneyi Selâniğe nakletmeli» diye bitirmektedir. Bu Atina gazetesi, koyu bir muha • lif olarak taninmiştir. Yaptığı nesriyat hükumet taraftarı gazeteler arasmda menfi akisler uyandirmistir. Bu me • yanda Poroiya gazetesi diyor ki: c Patrikhanenin Selâniğe aakK o • nun büyük mevkii için en büyük bir darbe olur. Bu kararin ortodoksluk âleminde tefrika çikarmasi muhtemel dir. Patrikhane Fenerde kalacaktir. An. cak orada büyük vazifesini görebüir.» Retmi mehafilin tekzibi Resmi mehafil kıtaatm Habesistana karşı herhangi bir hareket icrası mak • sadile gönderilmiş oldukları haberini tekzib etmekte ve son zamanlarda askerî kıtaatm nakli ve saire gibi harekâtin muhteîif kıt'aları değistirmekten ve Eritre ve Somalide istimalden sakıt bir bale gelmif olan silâhlan tebdil et • mekten ibaret olduğunu söylemekte • dirler. Roma 11 (Röyter) Dis Isleri Bakanlığı namina söz söylemeye salâhiyeti olan bir zat, ttalya ile Habeşis • tan arasindaki münasebetler daha zi . yade nezaket peyda ettiği takdirde t • talyanin Habesistana taarruz etmesi ihtimalinin mevcud olduğunu beyan eylemiştir. Alman Hava Ncatrt General Goringîn Lehistan teyahatinden bir inttba: Alman Nazırt Leh Reisicamhmrile arabada lar koşulman için değil.> Dresden 11 (A.A.) Prusya Alman gazetelerinin nesriyatı Basvekili M. Göring söylediği bir nutukta k Almanyanın sulh istedi Berlin 11 (A.A.) Korespon ğini tekrarlamıs ve demiftir ki: dans Diplomarik gazetesi, Pariste < Biz, Uluslar Kurumundan biyapılan Simon • Flânden mfizake ze hukuk müsavatını tanımadıklan releri hakkında övr gazetesinin baiçin çekildik, yoksa bize şimdi sartMrkası dördüncü tahifede^ Türk g ö k l e r i n i n koruyucusu 10 yaşında Hava filolarımız için ulustan 50,000,000 lira toplıyan Tayyare Cemiyetinin yıldönümü kutlulanacak Fransa Ingiltereden para almağa çalışıyor 60,000,000 îngiliz liralık bir istikraz için görüşülüyor, fakat müspet netice aiınması şüpheli Ankarada büyük hazırhklar basladı Meclis 1 martta, Fırka Umumî kongresi 24 nisanda toplanıyor Ankara 11 (Telefonla) Meclis evvelce kararlastığı gibi mart birde toplanacaktır. Bir mart cu • maya isabet ettiği için toplantının cumartesiye yapılması da tnuhte • meldir. Mart içtimaında yeniden riyaset dîvaaı kıtihab edilecek ve müteakıben R^isicumhurluk »eçimi yeni • lenecektir. {Arkası üçüncü sahifede) v Londrada mürv te:ir «Deyli Herald> gazetesi yazıyor: «F«ansa hü kumeti Londra dan 60,000,000 Ingiliz liralık bîr istikraz akdine çalışıyor. Fakat Nasyonal sosyalist Almanyası ko bu teşebbüsün münizme karsi sert'ikle davranirken de muyaffak o Sovyetler Rusyası için iyi düşünceler Iacağı süpheli • beslemediğinin pek çok ve pek açik dir. Fransız banbelgelerini vermiştir. Almanyanm uluş kaları Flânden hükumetinin pave hükumet ba?kani HiÜerin kendi ki ra yı ucuzlatma tabı oian (Savaşim . Mein Kampf) da tngiltere Bankasının Londradaki binan politikasina karşı memnuniyetsizIHc gösRus topraklarinin çiğnenip almmasi iki buçuk faizle 60,000,000 İngiliz terdiklerinden Fransa Başbakanı tngiaçikça yazildığı gibi Londra ekonomi lirası iki az edilmesi seklindedir. lizlere baş vurmağa lüzum görmüştür. konferansmda Alman di'gesi (delegesi) tngiliz bankaları böyle bir istikHügenbergin bir yazisi da gene bu M. Flânden Londrayı ziyaretin raza muhalif değildirler. Fakat tndüşünceleri açikça ileri sürmüftü. Eğer de paı alarm istikran meselesi ü giltere Bankası ile tngiltere Ha • Yeni Afyoc Almanya bu dünincede süriip gidiyorzerinde dahi konusmus, bu müna zine Nezareti Ftansaya verilecek saylavı Berç Ke sebetle istikrazdan da bahsetmis sa bu yolda kendi isine yariyacak uluşistikrazm kambiyo üzerinde fena resteciyan gaze • ti. Fakat o zaman bu sözler Lon tesir yapacağından korkuyorlar. larla anlasmaktan geri kalmiyacağmı tecilere şunları drada soğuk karsılanmıstı. Altmıs mllyon İngiliz lirasınm söylemeğe yer bQe yoktur. tşte Almansöy lemi&tir: franga tahvili neticesinde İngiliz « Yedi seneyanin Japonya fle bu isler üzerinde koBuna rağmen Fransa hükumeti • lirası kıymetinin düşeceği zanoo J denberi işten çekünusmus olması oranı (ihtimali) bun • nin simdı Îngiliz bankalarile bir islunuyor. Alâkadar erkân, İngiliz ( miştim, fakat da dan çiktığı gibi Almanya • Polonya tib az akdi için ciddî surette mü lirasınm zaten tediye muvazene ima. sevgili yuranlaşmasinin da gene bu ise dokunur rakereye giristiği Pariste kuvvetle sinden dolayi dü;mek istidadı gösdum için ç&lıs • yerlerî olacağı kuşkusu bundan ileri sayi olmu;tur. terdiği bir zamanda bir de Fransız mak arzusunu gelmisti. Vaktinde soylenmiş olduğu İstikrazm esasları Fransa Ha istikcazının fena tes'V yapmasına taşıyordum. Bu üzere guya Almanya Baltık yalılarm • taraftar görünmüyorlar.ş zine bonoları muikabilinde yüzde sefer fn~sat gel da ilerliyecek, Polonya da Ukrayna • tillllllllllll'lllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIII diğinden beni yı alarak Karadenize inecekmiş. Şimdi Afyon saylam cak bu yiilarm işi olabilir. Yahud araPolonyanin da Japonya ile bir anlas müstakil saylav Keresteciyan tna elde etmek yolunda veya çalişma • dan on on beş yil ge^erse Çin Japonseçmelerini Af yayi alt edecektir. Bu iş orada yüzüstü sinda olduğunu söyliyen son sözler de yon yurddaşlarımdan rica ettim. dururken Japonyanm Asya karesinde iste hep bu durumlardan çikiyor. (.Arkası beşinci sahirede) daha ileri kavgalar çikarmiyacağmı Şu var ki gözü pek yapiş ve yürii söyliyenler yanlis düsünmezler. Üstad Halid Ziya Usaklıgilin yüşlerüe herkesin düşüncesinde büyü BagOn Buna göre eğer Almanya ve ondan yen Japonyanm öyle Rusya ile de geedebî musahabesi üçiincü sonra da eğer Polonya denildiği gibi • 4 öneö sahifede • Tay>are PiyangoIisigüzel büyük bir savasa girişecek kasabifemizde Japonya ile Rusyaya karsi bir anlas • sunda k zanan nnmaral rın IistesU dar kaygisiz olmadığını bilenler bilirler. ma yapmişlarsa veya yapiyorlarsa kuşf l n d sahUede BOyOk musikl ırfiJaponya simdiye kadar aldığı yerleri kusuz çürük tahtaya basiyorlar veya • bckamtz. Pav g zl saatlerl. Fennt kendine sindirmek (hazim) için vakit basacaklar demektir. Kaldı ki Avru • hahlsler /Veş nr kâşlf Rönts: nln haIsmail Habib Sevüğün nefis bir ister. Çin işi Japonyanm herşeyden önpanin barlşi, büyük Avrupa uluşlari • susl hayatı. ce çözmeğe çalişacağı çok büyük bir yazısı yarınki sayımızda nin kendi üstlerine aldıkları bir iştir de. M • ncı sakHede El çızgiltrinlo < İ diiğümdür. Uzak doğuda ya Japonya HniMiMinııııııııııııiMinııiMiııiııııııııııııııııınııııııııııii'iııııi'iııııııınııiMiıııııııiMinınıınıınıımııiminınımıımııiııııııııııııııiMiııımıııııııııı Tayyare Cemiyetinin on yddtr kahraman orduya, milletin yardtmı olarak, hediye ettiği hava filolartmızdan birisi nçus tahastnda lanarak, eksilmiyen, kesilmiyen yaTayyare Cemiyeti 16 subat cu martesi giinü onuncu yılım kutlu • zılarile Cemiyete bir gelir toplan masına çahsan değerli tnatbuatı • lıyacaktır. Tayyare Cemiyeti bu mızın bu unutulmaz yardımı sayemünasebetle diyor ki: <On yıldır (Arkast beşinci sahifede) bu ülkü beraberliği etrafında top Hâmide 84 üncü yılından ötürü Gönlüme can veriyor, o derin yazılan Bilsen coşuyor nasıl duygumun can daman? Duygun! Evct biz onu anlamadık değiliz. Onun yüceliğine şaşıp kaldı dilimiz. Duygun ki, yüz yılları solok yapb göğsüne, Yine duygun değil mi bir bahçe" açan düne? Ne boş umud dileğim seni candan sevmektir, Hâmidi sevmek için büyük olmak gerektir. Seni sevmek yükselmek, ülkücü olmak demek, Koca Bahrimuhiti, gökleri benimsemek. Enginleşir tininde (1) varhğın bir damlası Orda geçer sorgudan yaşayışın her yası. Göz yaşm benzemiyor, bizim göz yaşımıza, Onlar bir tokad gibi çıkıyor karşımıza. En küçük ah deyişin, saldjrış karanlığa. Bakışın bir bilimdir; bu yeter insanlığa Herkes gibi duyarsın; yalniz şu aynm ola: Çarpıyor her duyduğun kafanda sağdan sola . Bir yıldırım ki sesin, pek uzaklarda gücü Bizler gürültüsiyle duyduk büyük övüncü. Hâmid, derken kendimi gökyüzünde sanırım; Ve o an birdenbire kabanr candamanm. Hâmid çünkü engindir şu büyük gökyüzünden Hâmid, varan adamdır yarına çünkü dünden Oz ki onun elinde yaşarken bir oz olur O ki ondan uzaktır; kaldır artık yere vur. İnsanlar takıyorsun peşine sürü sürü... İnsanlar ki hepsinde bir parça sen gömülü. tnsanlar ki başsızdır dirimin ber yolunda. Ozdan bir ışıksın sen her birinin kolunda Aldırma kör olanlar sana «hiç» desin varsın: Her bugün geldikçe, sen, her yarının malısın! Hâmid yaşa, çok yaşa, bizden pek uzun yaşa Yaşamak çünkü gerek senin gibi bir basa. Göklerdir, bulutlardır dıyorsun benim evim.. Söyle! Nasıl yetişsin o büyük yere sevgim? RÜŞTÜ ATIF ŞARDAĞ (1) Tin = Ruh ((Türkîyede azlık ve gayrimüslimlik kalmamıstır! > '• Yeni Afyon saylavı Keresteciyanın bejanatı Germiyanlı Şeyhi Gene Paris ve Berlin J Çini bütün bütün alt edecektir, bu an YUNUS NADI