5 Ocak 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BAYRAM HACI BEKİR Şekerlerinizı i Tlcarethanestaden alınız. Bahçekapı, Beyoğlu, Pangaltı, Karaköy, Kadıköy, Aniara. Pangaltı §ubeslnde alafranga çesldler vardır. Ankara şubesine her gün bütün çeşldler gönderilir. u m h ur i NO. 3824 Telsraf vc mektup adresi: Cumhuriyet, Istanbul . Posta kutusuristanoul. No. 246 ve matbaa kısmile ILatbaacıIık Teiefon: Başmunarrir ve evl: 22366. Tahrlr heyetl: 24298. Idare BAYR AN HACI BEKİR İ 5 IkİnCİkâflUn 1935 Ticarethaneslnden aluıız. Bahçekapı, Beyoğlu, Pangaltı, Karaköy, Kadı&öy, Ankara. Pangaltı şubesinde alafranga çeşidler vardır. Ankara şubesine her gün bütün çeşldler gönderilir. Şekerlerinizi ve Neşriyat Şlrketı 24299 24290. Romada hangi Işler konuşutacak, Hangi düzenler Bulunacak? omada konuşulacak işle rin epeyce çok olduğu söylenebilir, bulunabile cek düzenler içinse iş böyle değildir. Özlü olarak ilkönce orta Avrupaya dokunur bir Avusturya işi var, ondan sonra da Tuna boyundaki ulusların ekonomik bir elbirliği etmeleri isteği. Acaba Romada dündenberi gerçeklenen Laval Musolini karşılaşması az çok Arab saçırıı andıran bu orta Avrupaya bir çekidüzen verebi lecek mi? Bu sorguya karşılık ve rebilmek için orta Avrupa işlerile uzaktan yakından bağlı ulusların gizli veya açık düşüncelerini gözönüne almak gerektir. Epeyce merak uyandırmak değerinde olan bu araştırmayı biz yaparak orta Av rupaya özen (ehemmiyet) veren devletleri ve onların özenlerinin özlülüğünü (mahiyetini) göster meğe çalışahm: 1 İlkönce Almanya... Bu uluş imparatorluktan çıkarılarak bir Viyana uluşu haline getirilmiş olan son Avusturyanın genel (umumî) denilecek bir çoklukla Almanlardan toplanmakta olduğu nu ileri sürerek bu ülkenin kendine katılmasmı istiyor, ve bu uğurda çok çalıştığı gibi bundan sonrası için de bu çahşmaktan vaz ge çeceçe pek benzemiyor. Avustur ya durumunun (vaziyetinin) fe nalığı onun küçük bir memleket biçimine indirilmesinden ziyade ekonomi bakımından kendi bası na y / amasının çok zor oluşundadır. Bu bakımdan Almanyanın isteği çok güclüdürüBir kez Avustury s m rg * 1 ^ î * V T Alman, ç p n, Gök Yüzü Iki Hariciye Nazırı dün Saat 4 le 6 arasında üç Maruf romancımız Reşad şiddetli hareketiarz oldu Zelzele merkezi Istanbuldur. Bursa, Edirne, Izmir, havalisi ile Selânik, Gümülcine, Serez havalisi de sarsıldı. Telefat ve hasarat yoktur Dücı bütün tstanbul muhitile Trakya, Bursa, tzmlr ve havalisnıî sarsan oldukça şiddetli zelzeleler oldu. Bir hayli korkular geçJrdik. Fakat hamdolsun telefatsız ve hasa • ratsız atlattık. Hepimize geçıris olıun! llk zelzele dün saat on altıyı 41 dakika, 49 »aniye geçerek olmuş, bunu 40 dakika, ve bir saat 40 dakika sonra olan ikinci ve üçüncü zelzeleler takib etmistir. Zelzele • lerin vukuu tafsilâtını Rasathane • nin şu raporundan anlamak kabildir. Rapcrda deniliyor ki: tBugün saat on altıyt 41 da • kika 49 »aniye geçerek baslıyan fevkalmerkezi İstanbul mıntakastnın 6070 kilometro dahilinde tahmin edilen siddetlice ve muhtelif fanalarla azami safhast iki dakika kadar devam eden zelzeleler kaydedilmiştir. Derecesi zelzele iska Rasatane Mudüru Fatin lasımn dordüncü ile beşineisi arasınhafif ve saat on ekizi 20 dakika Z7 dadır. Bu astl zetzeleden sonra sa~ at on yediyi 19 dakika 13 saniy* saniye geçe de birinei zelzeleye yakm siddetlice bir hareketiarz dageçe istirahat halinde bulunanlar altıncı sahıfede) tarafından hissedilecek dereceae Dün akşam geçirdiğihiiz sarsıntılar r Iranlrak ihtilâfı hallediliyor Nurinin son romanı Çalıkuşu muharriri bu en son ve mükemmel eserini «Cumhuriyet» için hazırlamıstır. Şimdiden oku yucularımıza müjdele • mekten zevk duyuyoruz. bir mülâkat yaptılar .J Nazırların elde ettikleri fikir yakınhğına göre Milletler Cemiyetine müşterek bir formiil teklif edecekleri anlaşılıyor Yevticin beyannamesi İki Meclistede takdirle karsılandı Hükumet Kral Aleksandrın tuttuğu siyasete devam edecektîr 4 (A A.) Basveki! ve Haricive Bakanı M. Yevtiç, meb'usan ve âyan meclislerin de hükumetin beyannamesini o kumuatur. Bu be yannamed« hü kumet!n, müte veffa Kral Alek sandrın Yugos lavyaya dünya Yugoslav Bafcaka da büyük bir nü ** M. Yevtiç foz ve mevki temin eden, ona emin dostluklar kazandıran siyasasma devam edeceği ve komşularından ayni dKirüstlüğü, ihlâsı istiyeceği beyan olunmaktadır. Bundan sonra dahilî wya»etten bahseden M. Yevtiç, hükumetin devlet idaresim ten*ik edecefini söylemittir, Mali bakımdan hükumet, bütçenin muvazenesini temin etmeğe çalısacak, paranın is t9cranm temine ugra;acak, sulhun en iyi zamâm olan, memleketin emniyetini temin eden ve millî şerefi koruyan orduyu ihtimamla yetis tirmeye gayret edecektir. Bu sözler meclislerde büyük tesirler hasıl etmistir. M. Yevtiç, hükumet beyanname sinm okunmasmdan evvel, okunması sırasında ve okunmasmda sonra bütün mbe'usan, âyan azası tar,\fından şkîdetle ve ittifakla alktslanmıstır. Nuri Said D "*a, Kâzımi Han dartka malâkatlanndan [Soldaki zat muharririmizdir] sonra... Nuri Pş. ile Kâzımî Hanın beyanatları İki gündenberi Ankarada hükumetimizin misafiri bulunan dost ve komsu Iranın Dıs lfleri Bakanı Kâzimî Han dün sabahki ekspresle tstanbula gelmiş ve Haydarpafa istasyonunda merasimle karfilan • mıstır. Muhterem misafirimiz öğle • ye kadar tran konsoloshanesinde is Somalide yeni bir Italyan taarruzu vuku buMu Habeşîstan tekrar ve telgrafla Cemiyeti Akvama "müracaat eHL Hâdisenin Roma müzakerelerini karıştırmasından korkulmaktadır tirahat etmis ve öğleym telefonla Cenevre ile görüştükten sonra, tra» konsolosu Ferruh Hanla beraber otomobille Perapalas oteline gide rek Irak Dıs tsleri Bakanı Nuri Pa sa ile uzun bir mülâkatta bulun mustur. Bu konusma esnasınd Irakla tran arasındaki hudud ihti lâfı mevzuu bahsolmus ve bir iti lâf esası bulmak için iki Dıs tsleri Bakanı dostça görüsmü'lerdir. öğrendiğimize göre iki tarafin gös (Arkası beşind sahifede) sonra da Avusturyanın ekonomik yasama olaganhğı (imkânı) ancak büyük Alman yığınının içine girCenevre 4 Ha>beşistan hü • mesile bulunabilecek. Buna karşı kumeti, İtalya ile diğer uluşlar şimdilik Avusturyazuhur eden ih yı özel yardımlarile yaşatıp gidi hakkında yorlar. Ancak bu yardımlar sonu tilâf Uluslar Kurumuna kadar böyle sürüp gidemiyeceğinden bu küçük memlekete eski na telgrafla müracaat ederek Avusturya imparatorluğu parça sulhun muhafa • larile elbirliği ettirilerek ortaya zası için her çayeni bir yaşama olaganhğı çıkarreye baş vurul mağa çalışıyorlar. Şimdiye kadar masını natık o • bir türlü yapılamıyan bu iş te pek lan mezkur Kukolay görünmüyor. Bu güclüğü rumun 11 inci gören Almanya ise artık telâş gös•naddesinin tat bik edilmesini istermiyerek meyvanın olmasını temis ve Guier bekliyor gibi görünüyor. regueli önünde 2 Fransa, Avusturyanın aytoplanmıs olan 1 n bir bütünlük kalmasına en ar talyan kuvvetle • tık özen veren memleketlerden Bir kısım Italyan kıtaattmn bir manevra biridir. Şunun için ki Fransa, Al rinin 28 kânunuesnasında alınmıs resmi evvelde Habes manyanıp Avusturya ile büyümetayı 11 kânunusani 1935 tarihinde kuvvetlerine taarruz etmis olduk sini istemiyor. Almanya Avusturlarını ve iki kisinin ölümile iki ki • toplanacak olan konsey azalarma yayı da kendisine katarak büyürteblif edecegini Habesistan hüku şinin yaralanmasına sebebiyet v±rse Fransa için daha korkulu bir miş bulunduklarını, iki Italyan tay metine bildirmistir. topluluk olabilirmiş. Fransa Avusyaresinin tnütemadiyen bu havalide ltalya notasında neler sb'yleniyor? turya yönünden Almanyayı KüCenevre 4 Habesistan hüku • uçtuğunu ve Italyan tanklannm boçük Andlaşma ile çevirmiştir. Bu yuna buralarda faaliyette bulunmus metinin notasına cevab veren İtalyetmiyor, bu alanda ltalya ile de olduklaaım bildirmistir. yan hükumeti diyor ki: sağlam bir anlaşma yapmak isti tienel kâtibi M. Avenol, bu no (Arkası üçüncü sahifede) ınıııııııııııııııııııııııııııııını nıııı ııııııııııııııııııııını ıııımııııııııııııımmınıııııııııııııııınııımıııııımıııııımııtıımıınınınııııımn yor. hiç biri herhangi sebeble olursa koslovakya ile Romanyanm da 3 îtalyaya gelince, Alman olsun Balkan Andlaşmasını bozagirmelerini bir türlü kendi onoruyanın Avusturya ile birleşmesi cak bir iş yapamazlar. na uyduramıyor. Fransadan artık olarak belki kenŞimdi gelin de siz bu pirincin tadisi için daha yakm ve daha doku5 Macaristan... Bu uluşun naklı bir korkudur. O vakit Al derdi günü banş andlarını (mua şını ayıklayın bakalım. Eğer barış andlarını düzeltmek temeli yürü manlık ltalya ile kapı bir komşu ohedeleri) değiştirterek parçalan lacak, ister istemez Adriyatik demış Macaristandan koparılıp bö mezse Macaristan yeni bir andlaşmaya girmek şöyle dursun, eski nizine inmege doğru yonelmiş bulüşülmüş topraklan geri alabil sini bile bırakır çıkar. İtalya da lunacaktır. İlkönce Hitler Almanmektir. Macaristana göre Roma Küçük Andlaşma ile toplu bir siyayasile iyi geçinmek istiyen îtalya andlaşmasmın ilk temeli burada sal durum gibi könuşmaktan çe nasyonal sosyalistlerin gittikleri dır. M. Musolini düne kadar bu işi kinmektedir. Küçük ve Balkan gerçek yönü gördükten sonra onolur ve günün birinde yürür bir iş Andlaşmalarına gelince bunlar dan yüz çevirdi, ve Avusturya ile diye ileri sürüyordu. Hatta İtal Macaristanı beraberine alarak yeni kendi benliklerinden kıymık kay yan birincisinin Macaristana kar bir siyasa kurdu. Bu üçüzlü siyabedemezler. Roma konuşmaları şı bu yolda söz vermiş olduğu bile sanın iki bölüğü olan Avusturya bütün bu karışık işleri düzelterek anlaşılıyor. ile Macaristan Küçük Andlpşma açık ve sürekli yeni bir düzene 6 Küçük andlaşma uluşlan, ile kafa barıştıramıyan • iki ulus olaganlık verebilir mi? demek Çekoslovakya, Romanya tur. Bunu Roma konuşmalannın sove Yugoslavya.. Bu devletlerin a nunda göreceğiz. Keşki Roma • 4 Avusturya, Almanyaya ralarındaki elbirliği her şeyden evkonuşmalarından banş için iyi sokarşı bütünlüğünün korunmasını vel barış andlarile çizilen siyasal nunclar çıkabilse. Fakat ne yazılc istiyor ama bu korurna işine Çe sınırların en ufak bozulmaktan ki bu iş çok zor. Onun içindir ki korunmasıdrr. Bu uluşlar Frahsa biz böyle bir karşılaşmanın üzer ile bu temel üstünde söz birliği etlerinde konuşulacak işleri ancak Türk dilinin mişlerdir. 7 Bunlardan başka bir de pamuk ipliğine bağhyabileceğini derinliği Ba'kan Andlaşması vardir, ki Kü söylemiştik. Ortalıkta şimdilik bu düşünceyi değiştirecek hiç bir ayçük Andlaşmanın iki uluşu CRoM. Nerminin değerli bir dınlık görmemekteyiz. • manya ile Yugoslavya) bu and yazısı, yannki sayımızda YUNUS NAD1 laşma içindedirler, ve bunlardan Bükreşten Kapa uçan kadın tayyareci düştü Fırtınaya rağnien dün sabah Yeşilköyden kalkan Mel. İrina Adapazarında kumluğa düştü, tayyare sakatlandı, fakat tayyareciler kurtuldu Maruf Rumen kadm tayyarecilerin den Matmazel trina Bumaya Afrika nın cenub burnundaki Kaptavna git mek üzere «Bükreş t. N. A A» mar kalı Rumen tayyaresile evvelki gün sa at onu 20 de Bükres tayyare meyda nindan havalanarak Yeçilköye inmis tir. Matmazel uzun tayyare seyahati DIŞ SİYASA: ne çikan kadm tayyarecilerden biridir. Romanyadan kalkan tayyareciler hu Roma konuşmaları dudumuza kadar çok alçak irtifalardan ve hatta Burgazdan Karadenize çika ösyö Laval Cenevrede hudud derak deniz üzerinde çok iyi uçmak suğişiminden bahsetmenin, harb ilâretile saat 13,35 geçe Yeşilköy tayyanile müsavi olduğunu söylemişti. Roma re meydanina gelmişlerdir. konuşmalarlnda manUkan Avustur Tayyareciler geceyi Yeşilköyde yanin istiklâlini v e Tuna havzasmın geçirmişler, ve bilhassa Türklerin iktlsadî salâhini temin için bütün o ha kendilerine göstermis olduğu misavalideki hükumetlerin tesriki mesaisi firperverlikten ebediyyen minnet taleb edilecek. Küçük Itilâf devletlerintar kaldıklarını tekrar tekrar söy • den ikisini alıp birisini blrakmak ola lemislerdir. maz. Macaristan muahedelerin tadili Dün sabah havanm muhalefetine politikaslndan nasll vazgeçecek? O ehemmiyet vermiyerek asıl menzili maksuduna biran evvel yetismek üzere saat 11 de, Konya, Adana, Haleb yolile Afrikaya gitmek üzere Eskisehre uçmuslardır. Urkast dordüncü sahifede) vazgeçmezse Macaristsmdan vazgeç ııiııiMMnrııııınıııııııııııııııııııııiMiıııııııııııııııııııııııntıiııııııııııtııınıııtııııııııııııııııııııııııımııtııııııiMiııııınıııittiııııııııııınıııııııııımınmk mek lâzlm gelir. Bu nasıl miımkün olacak? Küçük ltilâf bir heyeti mecmyadır. Balkan Paktl da öyledir. Roma mülâkatma tekaddüm eden bu hakikatleri bertaraf etmeği kimse ciddî surette düşünemez. Macaristanla istiklâlinin muhafazasl matlub olan Avusturyayl Almanyanln kucağlna atmağa ise Mösyö Musolini kadar Mösyö Laval da nza gösteremez. Şu günlerde Habeş Italyan ihtilâfı Cemiyeti Akvama aksetmiş bulunmaktadlr. Fransız Hariciye Nazlrınln İtalya ile Ha beşistanl feda etmek mevzuu üzerinde anlaşabileceğine ise akıl eremez. Galiba Romada dağ doğura doğura bir slçan doğuracak! ** Mareşal Fevzi Çakmak şehrimizde Yarın Hilâliahmer Gazetesi gayet nefis çıkıyor. Ayni sayıda: Kâzım Nâmi, Sadri Etem, Ertuğrul Muhsin, Hikmet Fe • ridun, Çemal Nadir, Yaçar Nabi, Nahit Sırrı, Enis Behiç. Edebiyat, sinema, san'at sahifelerî Mareşal Haydarpaçadan Büyük Erkânıharbiye Baskam Mareşal Fevzi Çakmak beraberinde ikinci reis Gea^raşl Asım bulunduğu halde Ankara ekspceslne baflanan hususî bir vagonla dün sabah Istanbula gelmiştir. Mareşal Fevzi ve General Asım J çıkarken... Haydarpaşa istasyonunda Kolordtt Kutnandanı General Halis, merkez kumandanı General Fehmi, Vali Muhittin, Polis Müdürü Fehmi ve bircok askerî ve mülkî rical tara fından kar;ılanmıs, bir müfreze as* ker resmi sel&mı ifa etmistir.