21 Kasım 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r HAYAT Ansiklopedisi inci cüzü çıktı ÖZ TÜRKÇE İSTANBUL . ÇAGALOĞLU Carsamba 21 Teşrinisani 1934 1111 UnUinnCI SBllB HO. O ı ( o Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet, Istanbul . Posta kutusu: İstanbul, No. 246 V™' y** "* * ' I Byl lılloolll l O u t Telefon: Başmuharrlr ve evi: 22366, Tahrir heyetl: 24298. İdare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşrlyat Şirketi. 24299 24290. ^ nnhipinni «nnp Nn 3770 umhuri ^ AYAT nsiklopedisi ncı cilt hazırdır. Cfizlerlnlzi bir an evvel ciltletiniz 6 Tasa Gelecektekl Türk Akademisine armağan ani dağ başlarına kara buIutlar çöker, işte tasa da tıpkı adamın başında öyle çöreklenir. Tasalı adamın sanki göklerle birlikte yeryuzü de başına yıkılır. Onun yüreği altiist olur ve kendisi dünyayı karan1 k görür. Öyle karanlık ki giderek onun gözüne hemen hemen hiç bir nesne a;örünm«îz olur. Tasah adam kendı kafas'nın ve gönliinün taiıuğuna (ce . hennem) tıkılmı? bir zavallıdır. Tasa, öz dilimizde yüce ve derin duyguların en vaslısını (matem) 3öyliyen sözdür. Yaşayış denilen varlık ancak tasa ile, acı ile rnlaşılabüir bir gerçekliktir. Giv lerek geçirdiğimiz çağlar (zaman), uçuşan kelebeklerin şimdi var, şimdi yok gibi olan ipek geçişlerini andınr. Tasalandığımızda iş öyle değildir. Derinlikleri kimbilir nsrelere varan bir üzüntü ile yürsMerimiz burkulduğunda yaşayıç'n ne buruşuk surath bir gerçeklik olduğunu daha iyi görürüz. Varhk bir düş müdür, (rüya) yoksa bir gerçeklik midir? Bizce bunu gülene değil, ağlıyana sormahdır!... Onun koparacağt ağulu (zehirli) çığlık işin iç yüzünün ne oîduğunu gösterir. Hani: Tasalanma, yavrum, Tann iyi yapar deriz a. Bunu söylediğimizde dinleyenimizin gözleri önüne ipek panltılı bir yol açarız. Belki dips^z bir yoldur, ancak oyalar. Bu şaşk.nlığm yaşayışta büyük değeri vardır. Adam oğlu yalan dolanla da olsa bir parçacık avunamasa unun durumu ne yaman olurdu!.. TasalıTjaş, ağaîffnmif'fcafa demektir. Onun içinde kopan fertınalar sanki o başı dondurmuştur. Baş donuk, ancak içinde gene gökler gürlsr ve şimşekler çakar. Elin tasasmdan bana ne diyebilen duygusuz, düşünmenin güzelliğini anlamamı? birldır. İçinde azçok ağu dolu olmasaydı hiç bu yaşayışa katlanılır mıydı> Ikidebir varlığm acıhklarından bana söz açma, benim tasam hana yetiyor. O bir deniz, ben onun içinde yüzüyorum diyorum... Dıyorum ama kulaklanm gene dışarıda: Dört çevreyi dolduran hıçkınklan habire dinlemeğe atılıyorum, ve onlarla birlikte varlık boşluğunun büyüU uğultulcrı arasında ha dolaşıyorum, ha dolaşıyorum. Demek ki tasa en yüksek görünüşünü elinkiler kendi kafamızın ta tepesinden bizim yüreğimizin içine dökülerek bizimkilerle bîrleşip costuğunda gösterir. I Ereğlide kurulacak bez fabrikası Ismet Pş., dün merasimle fabrikanın temelini attı Başvekilimiz söylediği nutukta bu fabrikanın Iktısadiyatımıza yapacağı faydaları anlattı Marsilya faciası için Cenevrede yapılan içtima Küçük İtilâf Nazırlan Yugoslavyanm istediklerini görüştüler Cenevre 20 (A.A.) Küçük anlaşma törüleri (Küçük İtilâf bü kutnetleri) Dıs Bakanlarının dünkü toplantıları 16 ya kadar sürmüş tür. Bu toplantıdan onra hiçbir tebliğ verilmemisse de Rumen ve Çekolovak Dış Bakanları Belgrat törüsünün gösterdiği büyük soğuk kanlılığı değerlemektedirler ve Yugoslavyanın Cenevrede istedikleri ni elde edeceklerine inanları olduğunu söylemislerdir. . Fransızlara göre Almanlar Almanya iki günde 5 milyon asker toplayabilirmiş Fransız Meclisi ordu komisyonunun raporunda Almanyanın yetişmiş 4000 pilotu olduğu bildiriliyor Paris 20 (A.A.) Ordu Bakanlığınm (Harbiye Nezareti) bu yıl için istediği akçe geçen yıl aldığı akçe kertesindedir. Parlamento ortfu komisyonunun raporuna bes milyar 689 milyon frank konulmustur ki bu ordu bakanhğının istediğin den 380 milyon frank azdır. Ancak sınırlariTi pekistirilmesi için törünün (hükumetin) istediği 800 milyon frank bunun içinde değildir. Raporda Alman ordusunun sayısı ve silâhlari uzun uzadıya anlatıl • maktadır. Rapora göre bugün Al • manyanm silâh altında bulundur duğu adamların sayısı 480 bin olup bunların 300 bini Raysverd'ir. 1935 yılında bu 480 bin kisi 600 bine çıkarılacaktır. Silâh altında buluodurulan bu güçlü orduya yetiştirilmiş yedekler de katılacak olursa Al manyanm devşireceği ordu sayısı 4,900,000 i bulur. 1935 te Almanya bir iki gün içinde bes buçuk milyon kisiyi silâh altında tophyabihr. SıFransa Harbiye Naztrt nırlann sağlamca tutulması için kuJeneral Denain rulan gönüllü birlikleri bundan başRaporun sonunda deniliyor kı: kadır. «Anlaşmalara, ve silâhların bırakilması için verilen bunca emeklere Raporda Almanyanın yetışmis 4 rağmen Fransanın komşuları dö • bin kadar pilotu bulunduğu ve pek ğüse hazırlanıyorlar. Barısm bo • çok ta uçaklan olduğu yazılıdır. Kzulmaması isteniyorsa Fransanın rup fabrikaları top yapıların; art tırdığı gibi barut fabrikaları da yapı güçlü bir crdu elde bulundurtnası gerektir.» larmı çoğaltmıslardır. Sise çare Büyük bez fabrihannın kurulduğu Ereğliden bir manzara Ereğli «Konyada» 20 (Hususi) Basvekil Ismet Pasa Hazretleri, ökonom Bakanı Celâl Bayar ve Nafıa Bakanı Ali Beylerle Sümer Bank müdürü Nurullah Esat Bey ve diğer zevatı tasıyan hususî tren, yolda • ki duraklarda biriken halkın coş • kun sevgi ve saygı tezahürleri a», asında Ereğliye doğru ilerliyordu. Basvekil Pasa gece saat 24 te Yerköyden geçerken trenden inerek buğday ambarlarını gezdi. Ziraat Bankasma buğday sattnağa gelmis olan köylülerle görüştü. Ismet Pasa Hazretleri, Turhal dan dönerlerken, mahsulünü Batt • kaya satmağa gelen koylülerin f«z« la bekletilmemesi için emirler vet> mislerdi. Bu münasebetle tekcar tahkikatta bulundular ve yeni di • [Mabadi beşınct sahifede] Londrada İsviçreli bir mühendisin makinesi tecrübe ediliyor Başvekilin Yerköydeki tetkikleri Şark musiKisı iki Bir Mısır gazetesi «Bu musiki Bizans musikisidir, Türkler gibi biz de kaldırmalıyız» diyor Kahirede münteştr Elbelaj yazıyoc: «Son gelen telgraflara göre, Gazi Mustafa Kemal Hz., Büyük Millet Meclisinin birînci toplantısında, Türk musikisinin en önde ve en çabuk gözönünde bulundurulması lâzıttı gelen bir mesele olduğunu söylemis ve demi?tir ki: « Bugün dinletmeğe ycltenilen mmsiki| yuz a j ^ t s c a k aegercfo olmiftfctan uzaktır. Türk ulusal mutikisî asrilesebiİHr ve evrensel musikisinin jerini alabilir.» Bu beyanatı müteakıp Dahiliye Vekâleti, yaptığı bir tebliğle, bu tacihten itibaren Türk musikisinin ve [Mabadi 5 inci sahıfemızde] tstanbulun ba *ene nk »k gSrdüğumüz tisli günlerinde Köprii üttü 20 (A.A») Londra ile tngilteretım fimalinde kahn bir sis tabakası vardıc. Londrada gidis gelise engel olan sîsin gene belirmesi üzerine bir Isviçreli mühendisin sisi dağıtmak çin bulduğu ültraviyoleli makinc etrafında yeniden konusulmağa baslanmıstır. Mühendis yedi sekiz makine i'e Londra sisinin yenilebileceğini söylemistir. Akdenizde üç ay süren garip bir macera! Lehistandan çıkan 318 Yahudiyi hiçbir memleket kabul etmedi; bugün gene Lehistana dönüyorlar! Erganide hazırhk sür'atle ilerileyor Sahada yevmî 1000 amele çalışmaktadır. Tren Erganiye varınca faaliyete geçilecektir Silâh ticaretini kontrol teklifi İtalya Amerikan teklifini soğuk mu karşılamış? Vaşington 20 (A.A.) Silâh imal ve ticaretinin beynelmilel kontrolu hakkındaki Amerika plânı yarin resmen silâhsızlanma koaferansı bürosuna verilecektir. M. Hull, M. Musolininin, M. Ruzveltin teklif in* so^uk bir surette karsıladiğma öair olan matbuat haberleri hakkmda Hariciye Nezaretinin M. Vilsondan hiçbir rapor almamıs [Mabadi uçtincü sahifede] Dün Rumen bandıralı Recele Karol vapurile limanımıza 318 Lehistanlı Musevi gelmiştir. Garip bir macera geçiren bu Museviler tam üç aydanberi açık denizlerde dolaşmışlar, fakat hiçbir memleket ta rafından kabul edilmedikleri için gene Lehistana dörf~ıekten başka çare bulamamışlardır. Yaptığımız tahkikata göre bu 318 Musevi Filistindeki Musevi yurdunda yerleşmek arzusile üç ay evvel Lehistandan kalkmışlar ve Varnadan tngiliz bandıralı Velos vapuruna binerek Filistine doğru yoia çık* mışlardır. Fakat vapur Hayfa limanma varınca, Filistin hükumeti Lehistandan gelen muhacirleri kabul edemiyeceğini vapur kaptanına bil d'irmiş, yapılan bütün tesebbüsler netice vermeyince, vapur Filistini terkederek Şira adasına gitmistir. Bu adada bulunan Leh konsolosu • nun yaptığı müracaatier üzerine 318 yolcunun 15 gün adada kalmalarma müsaade edilmistir. Bu mühlet bittikten sonra vapur bir türlü karaya çıkaramadığı yol cularını alarak bu sefe Selânik is tikametini tutmus, fakat oradaki Musevilerin tesebbüslerine rağmen Yunan hükumeti de Lehistandan gelen misafirleri kabul etmek istememistir. Bunun üzerme vapur Pireye gitmiş, fakat orada yapılan tesebbüsler in de hiçbir netice vermediğini lMabadi beşmcı sahıjedei 1 Uluslararası Siyasasında Marsüya suçu IIIIIIIMIIIIIIIIIItlllllllllllllllllllillllllllllllllinlllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIII ost Yugoslavyanın büyük ve saygılı ıKrah Aleksandrın değerli varhğına mal olan canavarca Marsilya suçundan dolayı Yugoslavya Cenevrede Uluslar (Milletler) Cemiyetıne bir muhtıra vermiş, bunda bu ağır olduğu kadar iğrenç suçun uluslararası bakımından göze alınrnasını istemiştir. Marsilya suçunu işlemiş olanlar tek tek atları belli bazı adamlardır. Evrensel adalet kuralına göre her koyun kendı bacağından asılacağından suçlular suçlarınm cezasını çeksinler denebiiir. Fakat ne Yugoslavya bakımından, ne de işi onun gibı görenlere göre iş bu kadar sade değiîdır. Marsilya suçunu işlemek için perde arkasında canı canavarîarm ellerini silâhlıyan başka kımseler .var mıdır, ve eğer varsa bunlarm diğer bazı ulusların devîet teşkilâtlarile bağlılıklan var mıdır > tşin bu yanlarının iyice aydınlanması gerektir. Bu bakımdan araştırıhnca Marsilya suçile onun uluslararası hali ağır olduğu kadar ince bir ış görünüşünü hemen crtaya ko>ar. Onun içindir ki başta Başvekilimizin soy adı: Inönü Ankara 20 (Telefonla) Ismet Paşa Hazretlerinin soy adı olarak (İnönü) adını kabul ettikleri haber ahnmıstır. Meb'us seçimi Ergar.ldeki insaattan; yukarıda solda imalâthane ve atansor yeri, sağda tamirhane, aşağıda solda yeni bir yaptya başlanırken, sağda elektrikV vagon asansÖTÜ mut Nedim Bey şehrimize dör.müttür. Erganide umumî tesisat işlerile mrçMaden şirketi şimendifcr Ergani ve gul olan ve İktısat Vekili Celâl Beyin vâsıl olur olmaz hemen faaliyete ge maden sahasında yaphğı tetkiklerde çebılmesi için lâzım gelen tertibah alkendisine refakat eden Ergani bakır [Mabadi 5 ınct sahıfemızde] madenleri şırHvu umumî müdürü n*«*uşirketi u ı ı ı u n u l u u u u ı u Mahmaucnıcn ...«w , | llllllllllinillllllllllllMlllllllillllllllllllllllllllUIIMIIIIIIlllllllllllllllllllMlllllllimillllllllllll L ııtınıınnıiııuııııiHiiMiıııııııınıııuıınııınııııınuiMiMiıiMiuııııııııııııııııiıııiHiııııııııııııuıııııniMinınınıııııııııııııııııııııııııııııiMiıtıııııııııi Ankara 20 (Telefonla) An • laşıldığına göre tntihabatı yenile • me kararı Meclisin gelecek içtimaında verilecektir. Heluvan vapuru kurtarılamacî: Beynelmilel havaî seyriisefer mukavelesi Ankara 20 (Telefonla) Per sembe günü Mecliste beynelmilel havaî seyriisefer mukavelesine istirakimiz hakkındaki kanun lâyihası müzakere edilecektir. İngiltere olarak bir kısım devletler Yugoslavyanın Uluslar Cemiyetine böyle bir muhtıra vermesini ve hele onu yürütmeğe çahşmasmı barış bakımından tehlikeli bir hareket diye karşılıyorlardı.. Bu korkunun yerinde olmadığını ve hele ona dayanarak Yugoslavyanırı, onu canevinden yaralamış iğrenç bir ağır suça karşı, susmasmı iste, menin hiç te yerînde bir du§ünce olamıyacağını söylemeğe yer bile yoktur. Suçun ağırlığında bütün dünya birleşti. Bız ılk andan başlıyarak Yugoslavyaya bu ağır suçun,^ uyandırdığı' zörlu duygularla ^taşfcm hareketlere geçmemesini tavsiye ettik. Fransada suçu işüyerılerle onlann yakm ve uzak bagları lllltllllllllllll lllllllllllllillllllllllllll Bugün: 3 İİaCÜ »alÜJede T»rih Sınaahabeleri Yaıao: Ahmet ReRk 5 ted sahifede Çocuk bakımi Yazan. Kadri Raşit • Dajcılık RulübSnün faalıyct . " >.' YUNUS NADt IMaba&l 5 tnci saMfemizde} Heluvanın Imroz açıklarında dün alınan resmi rültü yolcuları çok korkutmustur. Sis yüzünden tmroz açıklarında ~ Atika burnunda karaya oturan Loit Süratle seyretmekte olan vapur tcaI ^Triyestino kumpanyasınin Heluvan yalara 3 metro" kadar çıkmıs vazivapuru henüz kurtarılamamıstır. yette bulunmaktadır. b ıneı sahifede M. M Vekâleti Tekauti Heluvan vapurunda 300 ton ka • Vapurun karaya oturması pek hede tşı bıtenlerın liate«ı »v dar manifatura ve kâğıt eşyası ve yecanlı olmus, teknenin sarp kaya[Lutfen sahıfeyı çevtriniz) lıklara çarpısından doğan müthiş gü%