14 Eylül 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 6

ı4 Eylul 1934 Ermeniler dünya işlerini Yakalanamadılar! Raşit Rıza tiyatrosu Limon krahnın suç ortak teşekkül ediyor din işlerinden ayırdılar ları meydanda yok (Birinci aahifeden mabait) ile bizzat Vahan Bey Sürenyan tarafından viliyete verümiştir. Bu mesele hakkında malumat almak Uzere kendisine müracaat e • den mubarririmize Vahan Bey Sürenyan atideki beyanatta bulun muştur: « Türk, Ermeni cemaat işlerini Cumhuriyet hükumetinin prensip lerine tevfikan tedvir ve idare arzusile meclisi cismanî namına alâkadar makamatla temasta bulun • dum. Bu tetnaslann neticesini meclisi umuminm son içtimamda arkadaşlara izah ettim ve mutasavver yeni teşkilât hakkında tekliflerde bulundum. Bizzat Patrik Naroyan Efendi de Sphil olmak iizere bütün arkada<Ia<r laik ve cutnhuriyet prensiplerine uygun bir şekilde cemaat işlerini tedvir hususunda tamamen muta • bık kaldılar. Verilen karar mucibince badema Pattrik Efendi münhasıran din işlerile iştigal edecek ve sair işlerle alâkadar. olmıyacaktır. MeclUI cismaniye gelince, esa • sen vazife müddeti çoktan bitmiş olduğundan istîfa edecek ve onun yerine on kîşiden mürekkep bir heyeti idare intihap edilecektir. Bu nun için de ittidamıza Uç mi«H, yani 30 kifilik bir natnzet listesi raptettik. Muhtelif lemt ve mahalle lerdekl kilise heyeti mütevelliye • lerinin murahhaslan toplanarak bu liste üzerinden 10 kişilik idare heyeti intihap edeceklerdir. Bu heyet bilumum hastaae, mektepler ve eytamhaneler gibi müessesatın masraflannı temîn ve mütevelli heyetlerinin hcsabatinı tetkik edecektir. Muhtelif par • tilerde limon kaçakçılığı yap mak cürmile mu hakeme edüen,> Limon Kralı Diyamandi, ortağı Moçaki, gümrük muayene menra ru Ali, kolcu Arif Ef. ler muh telif cezaiara mahkum olmuş • tu. Kararın Tem Dıger curum ortcOtyizce tasdikı üze lan heniU yakalan. rine, evvelce ke mıyan Diyamandi faletle tahliye edilmiş olan maz • nunlardan Diyamandi yakalanarak hapse konulmuştur. Lhnon Kralı iki sene hapis yatacak, bir o kadar da Afyona sürgün edilecektir. Diğer mahkumlara gelince, henüz hiçbiri yakalanmamıştıc. Zabıta nerede bulunduklannı tesbite çahş maktadır. (Birinci tahifeden mabait) te ve Raşid'n Şehir tiyatrosunda her zaman eski yerini alabileceğini söylemekte idi. Raşit Rıza muannh ısrarlanna rağroen nihayet 3 0 0 lira aylıkla Şehir tiyatrosuna alınmış ve bu suretle bu • yok bir noksanhk ta ikmal edilmiş o • luyordu. Fakat bu defa da fimit edfleo vaziyet hası] obnadı. Rasidi sahnede görmek istiyen. dostlan onu tiyatroda degil ancak Taksimdeki evinde buluyorlardı. Raşit Rıza alsy için ahbap • larma: < Tam maaşla tekaGt oldum!» diyordu. Hakikab' halde tekaSt olan o degfldi. Dram ve komedi tekaut olmuş, onun yerini olanca çılgralıgîle operet tutmuştn. Operet yahnz buntıola kalmamtş Belediye bütçesini de mennun et meğe, herşeyde açık veren ba b&tçeye hatta varidat getirir kftrh bir irat ol • mağa başlamıştı. Hem Belediye menv nun hem de halk memnundu. Ttyatrodan beklenen terbiyevî gaye Irara bir Iiftan ibaret kalmtştı. Nihayet dram cılann maalşan kesfldL Raşit Rızanm şahsmda dram birdenbhre galeyana geldL Onun istifasnn dîger istiralar takip ettL Raşit Rıza şirodi arkadaşlariie bir • Iikte yeni bir heyet teşkd ediyor. Dun kendishü Şehir tiyatrosundan •ynlan Hüseyin Kemal Bevle birlikte gordSk. Bize şunlan söyledi: « ^ Ben istifamm sebebfad sSylemiştim. Heyetimi teskü etmek uzere Mfim. (Kemal Beyi gSstererek) beyler de «ynldılar. Anlaştık, teşekkül meydana geldi. Heyetim : ze utidatlı birçok gençler de mâracaat ediyorlar. Bunlat 3 0 • 40 kişi kadar var. Burada bir, Srî oyan oynıyacagız, sonra Ankaraya gideeegu. Ankaradan sonra Snriye yolüe Bagda* da kadar bir seyahat yapmngı d6 • »ruz. Fakat asd gave bu heyeti Ankraya maletmek, merkezi hukântete Uyık bir tesekkfil vücude getrrmektir.» Hüseyin Kemal Bey de bu mevzu etrafmda şunlan söyledi t € Şehir ityatrosu bizi bilhassa son senelerde gerek maddeten, gerek ma • nen tatmîn edemiyordu Bunun için istifa ettik. tstifa edenler Halide, Şaziye, Şayeste, Zehra Hanımlar ve ben'm > le bhlîlcte Zihni, Hadi Beylerdir. Maksadınnz ikinci bir tesekkülün meydana gelmesi, artist kıymeonnı daha ziyad^ anlaşıhnandn*. Gayemiz bilhassa An karada bir tiyatro vücude getirmektir. Şimdilik dram ve komedi ovnıyacagız. Belki fleride bir, iki eleman ilâve ederek muzikal piyesler de oynıyab" • briz. Bence Şehir tiyatrosunda operet o y nanmamalıdır. Dünyanıa hiçbir tar* • fında hükumet tahsisatile idare edUen tiyatrolarda operet oynanmaz. Operet ticaret işidir. Bilhassa bizdeki operet te degil rouzSdıoI numaralandu*. Eglandir* mek, boş vakit geçirmek bmaenaleyh para kazandırmaktır. Halbuki iîvatroda gaye kuhure hizmet etmektir. Dunyanm hiçbir yerînde bizdeki gibi aktörlük gorülroemiştir Meselâ ben en hafif vodvülerden en ağır traj«>c'ilere kadar hepsinde oynuyordum. Buna mukabO elimize geçen para 100 lira • dan ibarettL Maatteessuf bizde san'atkâr da ye • tismiyor. Bu tarzda yetişmesine de >h timal yoktur.» İzmirde anason satışı iyi gidiyor Yeni bir teşebbüs Balkan tütün ofisi teşkiline çalı^ılıyor Son zamanlarda Avrupa memleketIerinin bir çoğundaki sigara fabrikaları aralarmda birleşerek karteüer vücude getirmekte, bu kartel ve trüstler, şark Hitünü yetiştiren memleketlere kar«ı bazı tedbirler almaktadnlar. Bunım ne t'cesi olarak Avrupa pîyasalarmda şari tütünlerinin kıymetleri tedricî bir su • rette dSşmeğe başlamışor. Müstehlik memleket fabrikatorla • rnun bu faaliyetleri karşısmda şark tütünu yetiştiren müstahsil memleketleı d mukabO bazı tedbirler almak vaıîye tinde kalmışlardır. Bu maksatla Tur kiye, Yunanistan ve Bulgaristan ara * smda miişterek bir tütün ofisi teşkfll karar altına almmıştır. Bn ofise Yugos* lavyanm da iştirak edeceği tahmin o • lunmaktadır. Çünkü son senelerde bu memlekette de şark tütünleri tipinde tütün istihsalib inkişaf etmiş bir haldedir. Balkan memleketlerî arasrnda teş« kil edilecek olan bu ofis. şark tütün Ieri borsasını kuracak, btmlann bey • neimüel piyasada maliyetlermi koru • yacak, fabrikatorlann v« büvük trüstlerin spekülâsyon nev'inden her türlü hareketlerine mâni olacak kararlar Htihaz edecektir. jŞehîr tiyatrosundan yed tnhisar idaresi bir haftade kisi yeni trupa girdi 40,000 kilo mal aldı tzmir (Hususî) «Eget mmta • kasının mühim mahsullennden bi ri de anasondur. Bu mahsulün en kuvvetle yetiştiği yerler, Burdurun Tefenni kazasile Izmtrin Çeşme ka•abasıdır. Çeşme anasonu nevi iti barile tspanya anasonu na rekabet edecek kadar nefistir. Çeşme anasonu verim noktnsından da her sene olduğu gibi bu sene de diğer mıntakalara tefevvuk etmiştir. Yüz bin kiloyu tecavüz edebilecek uir rekolte çerçeveliyen Çeşme, Inhi saclar idaresinin dikkat nazannı celbetmiş ve zürraı korumak maksadile ikinci ellere meydan vermeden ilk ve en kuvvetli alıcısı olmuştur. Bu cümleden olarak tnhisarlar idaresi bu sene de anasonu, çiftçinin elinden, mutavassıt ellere intikale vakit bırakmadan mu!>ayaa faali • yetine başlamış bulunuyor. tdarenin bu hafta zarfmda aldığı anason miktarı (40,000) kiloyu gecmiştir. Vilâyete takdim etriğimiz 30 kişîlik liste cemaatimizin ileri gelen şayani itimat ve oamuslu zevatından mürekkeptir.» Bu suretle saltanat devrinden kalmış köhne bir müessese daha yı kılmış oluyor. Bugün mevkii iktidarda bulunan son meclisi umumi nin yerine yarın intihap edilecek olan idare heyeti ilk defa olarak din ve dünya işlerini birbirinden ayırmış olacak ve Patrik Efendi bundan sorura şimdiye kadar oldn ğu gibi meclislere riyaset ed'miyecektir. Buçünden itibaren Patrik Na • royan Efendi yalnız Türk Ermenileriain ruhanî reisi olacaktır. Aylardanberî Türk Ermenilerini isjyal eden bu meslenin bizzat Patrik Naroya Efendile meclisi ci» • maninin muvafakatile halledilmif olması Ermeniler arasında umumî bir memmıniyet uyandırmistir. Von Papen Viyanaya dönmiyecek mi$! (Birinci aahifeden mabait) na sefirliğini muvaffakiyetle ifa eoVmiyeceğini anladığı için ba vazifeden af . fmı rica etmiştir. Von Papen ha«ta degüdir. Gecrn cum« ve cumartesi gunlerinde Baden Badende yapüan at koşulannda hazır bunmmuştur. Von Papenin Viyanaya «vdet et • miyeceğini butun Viyana gazeteleri da. hi neşretmktedirler. Su halde Von Papenm hastalığı, siyasî bir hastabkbr.» Beşiktaş Dikiş Yurdu sergisi Sovyetler incir afacaklar Sovyetler, mühim miktarda Törk indri almağa karar vermişler ve ba yolda hanrlıklara başlamışlardır. Istanbul Borsası kapanış fiatler 129934 ! N UKUT AIK Zaten pek temiz ve nefis olan Çeşme anasoniarını, tnhisarlar idaresi, ihtiyati bir tedbir olmak üzere kalburdan geçirmekte ve bu ameliyeyi yaparken, çiftçiyi müteessir ede • Miişterek tfltün ofis ve borsasmm, cek bir vaziyet ihda* etmediği gibi iştirak edecek müstahsil memleketlerin mahsule verdiği fiat te memnuni • heps'nde birer şubesi bulunacaktn*. Ba yeti mucip olmaktadır. hususta alâkadar hükumetler arasmda Bu güzel alâka, çiftçi üzerinde müzakerelere müsait bir safhada de • iyi bir testr bırakmakta ve ati için vam edilmektedir. ümitler uyandirmaktedtr. Bu su retle anason ziraatine karşı teşvik ve tergrp propagandası yapılnnş oluyor. tnhisarlar idareunin Çeşme anasonlarma gösterdiği bu mevziî Dün Bandırmadan gelen Gülnialâkayı, Tefenni ve daba bazı yerlerimizin anasonuna da teşmil etmesi hal vapurundan çikarılan bir manmemleket iktısadiyatı namına te • da yavrusu ürkerek Denizyollan iş meımtye şayandır. letme müdiriyetinin bahçesme girmiş, orada halkın üzerine hücum ederek bir, iki kişiyi de yarala • mıştır. Nihayet mandanın silahla Avrupa üe tstanbul arasında tayyaöldürülmesine mecburiyet basıl olre postalan işleten Er Frans şirketi hamuştur. va servisi tarifesini 1 eylul tarihinden '* Halka hücum eden manda ttdürüldü Sonbahar tayvare tarifesi i tibaren trdü etmiştir. Tayyarelir pazartesi ve çarşamba günleri sabahı saat 7,15 te bareket edeeek ve tstanbul • Viyana seferini ayni günde ikmal «.deceknr. tkind gün sarfmda Parîs, Londra, Bruksel, Berlin, B&I, Cenevre, Roma, Kopenfaag, Varşora, KSnigsberg flâh. fle muvasalâ, gene Er Frans tayyare • 1^i veya bunlartn temasta oldublan diğer bava servisJerme ait tayyareler ta • rafından temin edilecektir. Ocretler, yaz mevsimmdeki Scretlerin ayntdir. Mektuplar, tstanbul, Gala ta ve Beyoglu postanelermde, pazartesi ve çarşamba gunleri sabahın saat beşine kadar kabul olunur. Her turia malumat içm, sirketra, Yeşüköy tayyare meydanmdaki burosu na telefonla möracaat <^dilmelidir. Te> lefon mımarası: Yeşilköy 18 3 9 dur. ı I 1 ı •0 J 0 2 0 ı^o '0 0 ^1 0 Geçenlerde mezuniyet imtihan • lan yaprlan Beşiktaş Dikiş yurdun4a, bu «ene mezunlanmn eserler lerbden mürekkep güzel bir sergi açdnHşur. Bu yurt, liyakatli müdürS Şükrü Beyin muvaffakiyetK tedrisatile şimdiye kadar 644 terzi hanım yetiştirmişttr. Mektepte şimdiye kadar sadece biçki, dikiş ve nakış dersleri gösterilmekte idi. Programa üç sene ev?ei kumaş boyalarile tezyinat, geçen sene kadın şapkacılığı, bu sene de sun'î çiçek imali usulleri ve korsacıhk ilâve olunmuştur. On senedir yüzlerce Türk kizına terzilik Sğreten müessese, bu suretle modern kadm işçiliği ve sanatkârhğı tedrisine de başlamış ve iyi neticeler almıştır. Dün matbuata gösterilen sergl cidden zarif eserlerden mürekkep ti. Her nevi kadın tuvaletleri, kostünler, karyola takımlan, yastıklardan başka güzel şapkalar ve çok muvaffak sun'i çiçekler bilhassa nazan dikkati celbediyordu. Bu itibarla müdür Şükrü Beyi ve bu ince işleri hazırlıyan hanımlarımuı tebrik etmek isteriz. iterün Dolar Fransız tt. Ltreı Belçika tr. Drahml bviçre fr. Leva Mortn Çek kronn Avnstnrya şı). Peçeu Mark Zloti b ) Ley l J Dinar Rnble Yen Isveç kronu Turk aJtını Meddlye Banknot Os. R. 619 122 169 215 115 23.50 814 25 81 98 24 15 48 23 27 20 54 35 31 920 87,50 233 Satış S2*İ 124 <69 217 117 25 816 25 83 98 24 17 48 25 20 56 37 33 921 38 235 . Fikir Hareketleri Huseyın Cahit B e y tarafından neşredılmekte olan " Fıkır Hareketleri ^ mecfnuasımn 47 înci sayısı ^tNmişur. Bu sayıda Bolştvıklik dıktatörlujtii, te rakki ve tnedeniyet telâkkıleri, ıktisad! paradoks, hıristuanlikta ahlâk, makine ve işşızlik başliklı Bahıt Beyin kıtleri vardır. edebf yazılarîa batıralan Hüseyin ve ten a Dikkat! Ostnan Efendi isroinde blrinin tnüessesemia namına bazı yerlere gtrip resim çıkardı^ını haber aldık. Müessesemızden hariçte çalişan iki efendi vardır. Birinin ismi 2Jekı ve digennfn Cemaldir. Ellerinde vesikalan vardıf. Bir yaniışlıga mahal kalmamak üzere lutfen dikkat edilıresini ehemmiyetle nca eyleriz efendim. Foto Söreyya mSdiriyeti CE KLER l.ondra NevYork Harıs Mıiaoo Bruksel Atına Cenevre 'Sofya Amsterdam rag 1 Viyana Madrit Berlin Varjova Budapejte Bukrej Belgrat Yokohama Moskova »tokholm Açıliî 62I.M) 0,80584 12,06 9.275 3,3875 83,4225 ?,437 M,90'5 1.1738 I9.U7.H 4,2595 5.8175 1,9*139 4,2075 3,9375 79,565 34^0 2,689 1089.50 3,1185 Kapınış «2Î 0.80625 12,06 9,2569 3,385 83.4228 2,436 65.9025 1,1733 19,1275 4,2695 9,8155 1,9955 4.2075 3,937b 79.M45 34.80 2,689 1089.50 3,1185 Türk Yunan ofisi Türk • Yunan muhtelit ofisi bagunlerde tekrar toplanacaktır. roda meydana gelen bu değisiklikJer dolayısüe temsülere bir muddet teahhurla başlanacağı soylenmektedir. Mektebin tahsil müddeti iki senedir ve istiyenler bir senede iki sınıfın da derslerine devam edebilirler. Bu sene birinci sınıftan Naciye, Müveddet, Nezahet, Atiye, Hadi > ye, Rezzan, Enise, Muzaffer, Mü • kerrem, Necmiye, Ulviye, Hayriye, Nadire, Hatiçe, Refika, Sıdıka, Şat S f 1K dan, Mediha, Nusret hanımlar. tkinci sınıftan Bedia, Leman, Nev1 193» Türk borcu zat, Melâhat, Nuriye, Melek, MüUhvill I veddet, Hadiye Eoıine, Ulviye, . . « Hayriye, Mediha, Nurret, Naciye, *933*lk. istikrazı Necmiye hanımlar mezun olmuş Istlkrazı Dahill Ergani lardır. RAZLAR Açıhş 28,60 27.50 Kaparı; 28.70 27.50 Vasfi Rıza Bey şehir tiyatrosundan ayrılmıyor Şehir Tiyatrosu artistlerinden Vasfi Rıza Beyin Şehir Tiyatrosun dan aynlaeağı hakkında bazı gazetelerde bir takım haberler çıkmıştı. Vasfi Rıza Bey dün bize telefon ederek böyle bir haberin kat'iyyen a»U olmadığmı ve Şehir Tiyatro sundan aynlmıyacağını söylemiştir. ling oldu: Givendanın Londradaki mü • safereti artık kafi derecede uzadı. Gelecek hafta bizimle beraber KaUforniyaya dönecektir. Mister Selbi b e n aizin dostunuz Bili de beraber götüreceğim. Sizi burada yapayal • nız birakacağız. Selbi cevap veröü: Ne yapalım... Ergeç olacağı bu değil miydi? Fakat bir hissi kablelvuku bana sizin gelecek hafta Kalifotniyaya hereket edemiyeceğizini söylüyor. Neden? Selbi cevap vermedi. Sokakta doktor Evershamra otomobilinin gürültüsünü duymuştu. Kalkıp kapıyı açmaga gitti. Mükileme biraz «onra doktorun da iltihakile daha fazla umumileşti. Muhtelif mevzulara dair konuşul • mağa başlandı. Doktor geleli on boş dakika ya olmuş, ya olmamıştı. Jenning bür telgrafla içeri girdi. Te'graf Selbiye geliyordu. Açıp okud'u. Kaşlarını çattı, ikinci defa okudu. Sonra Givendaya dön«r*kl Tashih Dünkü nüshamızm yedinci *ahifesinde münderiç tstanbul Zi raat Bankasına ait emlâk atışı hakkındaki ilânın 1340 sıra nu marasmda mukayyet hanenin tamamının kıymeti 1920 lira ol ması lâzım gelirken sehven 1120 lira olarak yazılmıştır. Keyfiyet tashihen ilân olunur. Mis Givenda, bu telgrafta bilhassa sizi alâkadar eden bir havadis var, dinleyiniz! dedi. Con Bromley isimli bir şahıs Oskar Trevorun, yegâne varisi olduğunu iddia edl yormuş. Amerikada tuttuğu avukatlar dava açarak takibe başlamı^lar. Mahkemeden sizm bu serveti ele geçürmemeniz için hüküm ısdarını istiyorlarmış. Mister Malling bağirdı: Con Bromley mi? Bu da kim? Oskar Trevorun oğluyum ve bunu ispata hazınm, diyormuş. Londrad*a Somes sokağmda 38 numarada oturuyormuş. Odayı derin bir sükunet kapla mıştn. Nihayet Giver.danm sevinçli sesi duyuldu: Buna pek metnnun oldum, ı mln olun, pek memnun oldum. Givenda bu sözleri söyliyerek BiIe baktı. Bu bakışm manasım yalnız BH değil, odanm içinde bulunan ların hepsi anladılar. Doktor Eversham sordu: Mister Selbi, bu Con Bromleyden bahsolunduğunu hiç duymuş muydtmus? (Mabadi »mrj Şehir tiyatrosu temnUeri Şehir tiyatrosa temsOIerine bir teşrmievvelden itibaren başlanacaktar. Maamafih haber aldığımıza göre kaddi. Orada cebinden bir paket çıkar> dı ve dösemenin üzerine Parkerin yardımile keskin bir koku n«şreden garip bir toz serpti. Nihayet fabrikadan çıktılar ve sükunetle yürümeğe başladılar. Selbi bird'enbice damdan düşer gibi sordu: Parker, Con Bromley isimli bir adamdan bahsolunduğunu hiç işittmiz mi? Parker âmirinin yüzüne hayretle bakarak cevap vecdi: Hayır efecıdim. Selbi esrarlı bir tebessümle gül dü ve kendi kendine konuşur gibi söylendi: Âlâ! Yakında ondan bahso • lunduğunu işiteceksinic 34 Cellâtlar Şirketi Yazan: Edgar Vallas Tercüme eden: ömer Fehmi 44 ama ne olur oe olmaz! Juma burada yoktur. Bana kalırsa burası cel • lâtlar şirketinin asal yatağı değil, bu yatağm bir şubesidir. Binaya girince yerdeki ayak izlerini derhal gördüler. Mis Norma nm dediği gibi bu izlerfilb?kikabüyük kapıdan başlıyor ve bir köşedeki bir başka kapıya doğru gidiyt»lardı. Selbi kapıya giderek açmak utedi. Kilitli idi. İğilerek anahtar deliğinden baktu Birşey görünmüyordu. Kapıyı zorlamak, kilidi kırarak gi>rmek gecçi güç birşey değilse de Selbi ihtiyath hareket etmeyi daha münasip gördü. Dı;arı çıkıp binayi dolaştılar. Binanm arka tarafmda da bir kapısı vardı. Bu kapıyı zab • metsizee açarak küçük bir odaya girdiler. Odanın içmde büyük bir demir kafes vardı. Selbi, Parkere dönerek sordu: Siz böyle bir kafesin ne işe yarayacağını biliyor musumız Parker derhal cevap verdi: Vahşi hayvanları muhafazaya yarar tahmin ederim. Bu hayvanat bahçesinin malı olacak. Hayvanat bahçesinin malı olabilir. Fakat içinde vahşi bic hayvan degil, Oskar Trevor muhafaza e dilmiştîr. Kafesin içindeki elbise parçalarına bakınız! Odada döşeme namına hiçbir şey yoktu. Buradan bir başka kapı ile daha küçük diğer bLr odaya geçili yordu. Orada aslan pöstekilerile kaplı bir yatak duıruyordu. Oda tasavvur olunanuyacak kadar pisti. Bazı alâmetler buranın sakinleri tarafmdan henüz terke • dllmiş olduğunu göstoriyordu. Selbi tekrar demV kafesli odaya döndü ve evvelce büro olarak kul • lanılan salonla bu oda arasundaki kapıyı kolaylıkla açarak salona gir» Sahnede yeni b:r aktör: Con Bromley Oskar Trevorun ölümünü takip eden günün akşamında Gürzon Stritteki evde toplananlaı ın hapsi derin bir yeis ve teessür içinde su suyorlardı. Sükutu ilk ibl&l *d«n Mister MaU Sizde tabanca var, değil mi? Evet efendim. tbtiyac elacağuu unn«tm«n