13 Eylül 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Orta re ilk mektep talebesinö ÇALIŞKAN COCUK 15 cnmartesi günü çıkıyor HAFTALK MKCMUA 16 Büyük Sayfa 4 renk 5 Kuruş o«««U« Q70n İSTANBUL CAGALOGLU « „ . ı o r. ı A l , n o > ı SBlie nO Ol£,[) Telgraf n mektup adresl: Cumhurlyet, İstanbul Posta kutusu: lstanbul.No 246 r8rŞ6mD8 1 0 tylUI 1 9 0 4 Telefon: Basmuharrir ve evl: 22366 Tahrlr heyetl: 24298. Jdare ve matbaa tasmlle .Matbaacılık ve Neşrlyat Şlrkeü, 24299 242M) umhuri HAYAT Ansiklopedisi n a cilt hazsrdsr. COzler 6 bir an evrel ciltletiniz Tütün ihracatımız Niçin azalıyor? Dresden: 7/9/1934 azetemizin 4 eylul 1934 tarihlr sayısında ve dördüncü sahif esinde, yuk&rıdakî bafhk altmda bir yazı çıkmıştnr. Bu yaaıya göre bazı müesseseler, Almanyaya yaptığımız yaprak tütün ihracatımızra niçin azaldığıni araştır • mıslar ve sebeplerini de bulmuslar. Bu derin arastırmanm verdiği neticeler sudur: 1 Son yıllarda yetiftirdiğimiz tütünler, kalite, yani renk, içim, lezzet, koku, v. *. itibarile, çok iyidir. 2 Fakat, standardize (kusur suz bir surette cinslere ve derecelere aynlmış, temiz işlenmis) değildir. ( ? ? ? ) 3 Fiatlerimiz Alman piyauı • •ııun ihtiyaçlarına uygun değil • dir. ( ? ? ? ) 4 Ve üstelik, Bulgarlann ve Yunanlılarınki gibi »tok tefkilâtt • mız, satıs teskilâtımız yoktur. ( ? ? ? ) Yukarıdaki tahlilden çıkanlacak mana, küçük bir çocuğun bile he men aolıyacağı kadar açıktır: Almanyadaki tütün sürümümüz boyuna azaltyoraa, kabahat, doğrudan doğruya bizimdir. Çünhü, mallartmızm tatnifi kotüdür. Ba kötülük iyi bir tütünün aatts imkânla rutt çok güçleştirir. Hele atok ve «attş teşUdâtımız da oltnazma arttk tneticenin nekadar acıklı olacağtru düfünebilirnniz. Biz, hakikati örtmek ve kendi reaklerine göre «ıvamak yolunu tutmak mecburiyetînde olanlarm, boyle bir mütalea ile ortaya çıkmakta &ecikmiyeceklerini, önceden, pek iyi bildiğimiz için, muhtelif yazüa • rurazda, tefkilât meselesinden de Etahsetmistik. Çünkü, biz, tütün ihracatıtmzda ipucunun nereye git tiğini ve hangi noktadan geldigini pek iyi biliriz. Biz, yumuşak bir sözle, diyebiliriz ki; bazj mâesseselerin tütüolerimiz Jıakkında yapmıs olduklan müsahedeyi Tikk yurdunun îhracat menfaatlerine ton derecede aykırı buluruz. Tütünleri . tnizin standardı sözünden bazıları nın ne anladıklarmı çok öğrenmek isteriz. Böyle beylik sözleri her tıl•ımm anahtarı sanmalc, olsa ol>a çok saf bir zihniyetin marifeti olafcilir. Stok ve satis te*kiiâfcını da bu marifetlerin oyun arkadası olarak kabul edebiliriz. Standart; Newtonun, Toricellinin, v. s., kanunları «ibi ezelî ve ebedî birsey değildir. O, ibracat ve istihlâk yerlerinin »atınalma kudretlerine göre değisir. Bir malın sürümyerinde para kıt lıgı baslamışsa oraya gidecek ma lın ta»nif tipleri, standardı değis mek mecburiyetindedir. Onun için ihracahn pu*ulası, herşeyden önce sürümyermm her yıl geçirdigi in ki*af olabilir. Biz tütün standardindan bahsederken iki noktayı gözönünde tutmağa mecburuz: 1 Bulgar ve Yunao tütünlerine göre, biz tütünlerimizi nasıl isliyoruz? 2 Almanyada bize verilen fiatleri düsünürsek, tütünlerimizi daha iyi işliyebilir miyiz? Bir kere standart sözünü ileriye «ürerek kabahati Türk istihsaline yükletenlece ve bu suretle Türk tütünlerine elaltından boykot yapanların ekmeğine y a ğ sürenlere söyleMek İsteriz ki, bundan bes yıl önceki Bulgar ve Yunan hlemesile bugünkü arasmda dağ kadar farklar vardır. Bugün Bulgarlar, en değerli tütünleri olan Cebelleri (Çamdere, Kırcaali, Dartdere, v. s. mmtaka ları), Almanya için, yarma. o!a rak (köyden olduğu gibi gelen denklerin çok sathî bir surette gözden geçirilerek tasnifi) islerler. Bizim Baframızm köy denkleri, Bulgar yarmalan yamnda, fevkalâde mükemmel islenmiş bir vaziyettedi. Tütünlerimizin kalitesioe gelince, Amerikalılarm her yıl bizden satm aldıklan miktar en güzel bir misal verebilir. Bundan bes yıl önce Ka radenizin bazı yerlerinde, surada, burada, kötü balya işlerine rastgelmek mümkündü. O vakit biz de bu yoldaki i? tarzuMİan vazgeçilmesini tam bir siddetle tevsiye etmîştik. Fakat bes, altı yıl içinde sürümyer lermin bütün karakteri, mahiyeti temelinden değismistir. Almanya da tütün vergisinin yıldan yıla artw a « yüzünden fabrikalar çok da!ha ucuz fiatlere tütün aramak mecburiyetiade kalmıslardır. Bulgar lar, Yunaahlar, sırf bu yüzden pahalı tütün işleme tarzmdan vazgeç. Af. NERMİ (Mabadi ikİnei sahifede) . Gazi Hz. Iş Bankası sergisindeBelediye Büyük Şef, bütün paviyonları tetkik buyurdular ve bu güzel eserle hazırlıyanlarını takdir ettîler Şehir Meclisi bugün toplanıyor intihabının müddeti kararlaşacak Herkesin reyini kullanabilmesi için, intihabın bir günde yapılmasından vazgeçildi Heisicatnhur Hctzretlerinin Iş Bankası »erginni ziyaretleri intıbaları: Paviyonlarda dekoratör Selâkattin Refik Bey Gazi Hz. ne izahat ceriyorlar ReUicumlrar Hasretleri dün ak•amüzeri Galatasaraydaki îş Bankası sergisini ziyaret ve tetkik buyurnruslardır. Gazi Hazretleri saat 19 a dogru refakatlerinde Büyük Millet Meclisi Reisi Kâzim Pasa Hazretleri, Gazi Antep meb'usu Kılıç Ali, Bilecîk meb'usu Salih Beyler ve diger bazı zevat olduğu nalde sergintn bulunduğu Galatasaray lisesi bma(Mabadi 3 üneü aahifede) Şehir Meduinin içtima halinde ahnmış resimlerinden Belediye intihabatı için hazırhklara dün de Belediye ve Fırkada devam edilmiftir. Dün Belediyede geç vakit Vali Muhittin Beyin riyasetinde bir teplantı yapılarak bugün içtima edecek olan Şehir Meclisinde müzakere edilecek mesele • ler görüsülmüftür. Belediye intihabatmın evvelce bir gunde yapılmatı kararla^tqıl • mış ve ilk hazırhklar ona gftre tera'p «dflmiştL Fakat bOtün, miihap, etmek hakkını haiz olanlann rey • lerini bir günde kullanmalan maddeten imkftnsiz görüldügünden intihap günlerinin muhakkak «urett* çoğalnlması ihtiyacı hissedihnif, •• bunun için bugün saat ikide Bele • diye Şehir meclisinin toplanarak bir karar vermesi muvafık görül « müştür. (Mabadi dördüncü tahifede) Nafıa Vekili dün telsiz Basvekilimiz, mektepte bir müddet kalarak protez istasyonlarını gezdi dersanesinde dişlerinl tedavi ettirdiler öğrendigimize göre, mukavelestnm bazı maddelerine riayet etmemesine sebep olarak hasılahnm azlığını Qeri süren Tünel ştrketinin va«iyeti tetkik edüirken tartfesmin pahalılıgı nazan dikkati eelbetmiftir. Şimdi 3 kuruş 30 para olan birmci mevki ncretin 100 paraya ve ikinci mevki Bcretmm 2 kurusa indırflmesi muvafık görülmektedir. Zaten Tünel mesafesmin kualığına mukabil ücretlerin çok yüksek olması birçok sikâyetlere sebep olmuftur. Ismet Paşa dün Dişçi mektebini ziyaretetti Tünel fiatleri de tenzil edilecek Millî Müdafaa ve ziraat Vekillerinin seyahatleri Zekâi Bey Çorludan Malkaraya gitti, Muhlis Bey Orduda tetkikat yapıyor ttmet Paşa Hazretleri dişçi mektebı protez dershaneri koltağunda a.şlerini tedavi ettiriyorlar, tolda Vnivernte Rektorü, Fakülte dekanı ve mektep muallimleri, Başvekili teayl için kapıda bekliyorlar Başvekil tsmet Pasa Hazretleri, mislerdir. Pasa Hazretleri mektepdün aksamüzeri disçi mektebine te Universite Rektörü Cemil, Tıp ritmişler ve dislerini tedavi ettir (Mabadi üçüncii sahifede) • ^•••••••••••imiHIpimiHIHIIHIIfllllfmiHIHIKIimiHIIHIHflflHHIHIIHHIIHHIşillirilfHIHfmilHllpillllHHIIIIimnilHIIHIH Bir aşk faciası... Leon isimli bir Yahudi genci, kendisine verilmiyen »evgilisini çakı ile öldürdü TeWrdğ 12 (A.A.) Mfllî Müdafaa Vekili Z'lcii Bey refakaüerindeki zevatla bu sabah Çorludan hareket e drrek şehrimize gelmistir. Vekil Bey Tramvay arabaları artırılıyor Muratlı şosesinde ve fehrin methalin • Tramvay sirketi, hükumetin tebligade Vali, Fırka kumandanı, askeri ve h iizerme şebekenin bir kısnunda sefer mülki erkânı, Belediye ve C. H. Fır • rtvktannı artırnustı. Bu (azlahğın, uzak kası reisi, mektep talebesi ve kalaba muıtakalara da tesmili için şirkete emir lık bir halk kütiesi tarafından hararet verilmiştir. le karsılrnmış, asker ve polis müfrezeYapılan teftisler ucuz tarifenin tat • leri tarafından selâmlanmısbr. bikı yolcu mflctarına ebemmiyetü su Zekâi Bey şehk methalinde kendi rette tesir ettiğini göstermistîr. Yenî Muhli» c« Zekâi Beyler> sini isbicbal edenlerle hasbihal rttikten vaziyet hakkmda istatistikler haıırlanBelediyede Vekfl Bey f+aftfte sonra dogruca hükumet dairesine git • maktadır. Bu istatistikler, şîrketle mükisilik bir öğle zryafeti •erifaniştir. mif ve bir müddet isHrabatten sonra zakere mevzuu olan daimî tarifenin tanZekâi Bey öğleden a o m refakatle askerî hastaneyi ve piyade alaylanmm ziminde müesair olacaktır. Fiatlerm nteftis etmistir. (Mabadi alttnet aahifede) cuzhıguna rağmen rağbetin fazlalığı do nMiııınnHiMiııiMiııiMiHHinıiMiıııııııiıııııııııııııııııiHi'iııiH'iııııııııiMmııııııııııııııınnıııııııııııiMiMirınııııııııınıınıııııııııınmıınıımıiıiHiıl layuile varidahn eskisinden daha ziyade olması muhtemeldir. Şark demiryollarının tarifeleri Şark demiryollan kumpanyasmm tarife tenzflâtı etarfmda merkezle ma (Mabadi alttncı tahifede) Başkaları nasıl çalışıyor? Yunanistan Almanyaya 6 ayda, aldığmdaıi 16,700,000 markhk fazla mal sattı Berlin 9 (Hususî) Yunanistan bu ydın ük altı ayında, Ahnanyanın Yu nanistana gönderdiği maldan 16,700 bm mark değerinde daha fazla mal göndermiftir. tlk alh aylık hesaplasma neticesinde Yunanistanın, ihracat dola yısile Almanyadan 16,700,000 mark alacağı olduğu anlaşılroıştır. Bu ala cagm 1934 yılı sonunda en asağı iki misline, yani 33,400,000 marka, bizim paramızla 16,700,000 liraya varaca gı tahmin edilmektedir. Alman sigara fabrikalan Yunanistanda hararetle mubayaatta bulunduk • larmdan bu alacak miktarınm yıl so nunda daha kabarması imkân dahi lindedir. Yunanistanın Almanyadan ihracat alacağını ehemmiyetli surette artıran şey, alıcısı olduğu için fîati yükselen tütündür. Yunan ihracatımn Almanyaya göre çok fazla bir mikyasta aktif oluşu, dikkatimizden kat'iyyen uzak kalma jftası icap eden birseydir. Almanlar, Türk ihractra karsı aktif hir vaziyettÇdirler. Biz bu açıtı kolttylıMa tü*ünlerfaruzle kapatabildiğimiz balde, tü tünlermiıe {tapüarın neden sımsıkı kapatıldığinı anlamak mecbnriyetindeyiz. Atmanya; Yunan ihraeattnın fazlalıği yüzünden, Yunanistana ksju ihracatını arbrmak yollannı duşünmektedir. bts Uuffc&m Crjıotte btnıbHır cet SifiıljSibaıı* t)a< nât tn ıfftfT .tı't ttıt t ı ' i ı r ı fttfs ıVr Surötftîfü ">c* ttuinfıın SJtt [ * * ü ııı >«r Lİn< SScriumtna ötr İ5£i»!iitiıiı «»»fııtıc ıtodı ı»t»*(t>tn!ıuitı ro:r&»ü tn ı:n!Ci Sfu ıcır Btdıt ntfllmiıa £>cuclct't m d t fu* iRîtSj»'b<înf t n M a t ^ ı t ^Saiam'a1 i ı tti Ü « n e * ı . Irtiftı CV!n6*l^f"'ıt« istc ım erp r ÇitDlnfr \'*5J lıte &IİK r o a 1''? 1Rİ8 H^'i »rreıSı fcnı rıio&'iüe <*uf6ıtben »nsınpfo <*ıcıc(tı r(ar*>* o»s m r r * It b«ıi>ın 6ıc nur işıtffı t n î r t ı i ı ı f ı e ^ ı i\ht ^ıJttt 1934 Avrupa güzeli Seogilirinin biçağile canveren zavallı Raşel... Dün saba! saat dokuz da Tahtakalede bir cinayet ol mus; on dokuz yaşında bir Ya hudi genci on altı yazlannda güzel bir kızı sustalı çakı ile ya > rahyarak oldürmüstür. KatiKn îsnn Katil Leon Leon, ölditrdügü kızın ismi de Raşeldir. Bunlann ikisi de Galatada Bankalar caddesinde Rüstü Bey apartımanmda oturmaktadırlar. Raşel; Tahtakalede bisküvitçi tb • Mis Fenlandiya rahim Beyin dükkâmnda, Leon da (Yazısı 2 nci sahifemizdedir) tam bu dükkânın karşısmdaki matbaacıhkla meşgul Serkis Efendinin dükkâmnda çalıjmaktadır. Ayni binada oturan ve ayni nöktada 5şa 1 üacfi Itlhiffı** tzmir, Nömune Vıliytt lısan bu iki genç her gün, her saat .4 OBC^^allifeilC Piysnko nuraaralan bir arada vakit geçirdiklerfcden ve esasen birbirlerine; mütemayil de ' 9 i n d «tehifcde Sinem., Dr. Şairt'ın iktısadi buhrana daır beyanatı olduklarmdan bundan bir müddet (Mabadi alttncı aahifede) Bugtin 9 eylul tarihli Alman gazetelerin den keailmia bir porça: Alman Yttnan tiearetinin vaziyetini bildiren haber Alman hükumeti, 6 ayda Yunan ihracatma borçlandığı 16,700.000 marklık meblâğı Alman sanayi eşyasile ödemek istemektedir. Atmadaki Banque Populaire (Halk Bankası), Alman Devlet bankası (Reichbank) ın muhabiri ol dugu için bu ihracat isini idare etme • ğe hazır olduğunu bildirmist<r. Atina • dan bildirildiğine göre, Yımanistanda Alman sanayi eşyasma karsı muhabbet vardır. Fakat ilk altı ay içinde Alman • yadan Yunanistana ehemmivetli sanayi esyası gönderi!d'5i halde gene Y * nanldann, yukarıda, yazdığımız gibî Almanyadan alacaklan kalmısbr. Bu da Yunanhlann Almanyaya ne dere csde büyük bh* ihracat yaptiklanm göste.rmektedir. Daruı bizim basımıza... A. Ç.