16 Ağustos 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

^Cumhurivet Casuslar Arasında 110 Nakili: A. DAVER f Şehir ve Mernleket Haberleri ) Siyasî icmal Sojrmadıldarı yer kalmamıs! Üç sabıkalı hırsızın dün muhakemesine başlandi Dün ücüncü ceza mahkemesinde üç sabıkalı hırsızın muhakemesine başlanmıştır. Suçlular Istanbulun müteaddit noktalarında ve bilhassa Beşiktaç ve Şehremini taraflannda birçok evleri soytnak; soyduklan evlerden bazılarının kapt ve demir parmaklıklarım kırmak ve bu a • rada bir iki bekçiye de tabanca çekmekle maznundurlar. Dünkü celsede davacı sıfatile Mustafa, Fresko, Naki, Yuvakim, Halim, Hact AIi, Mustafa, Ali, Faik, Hüseyin Avni, Abdullah, İbrahim, Osman Efendilerle Makbule, Didar, Aliye ve Saliha Hanımlar olmak üzere on yedi kiçi hazır bulunmustur. Ele avuca sığtnıyan bu üç kisilik çetenin efradı Feriköylü tbrahim ve Yasar isminde iki kardesle Hüseyin isminde diğer bir arkadasla • rından ibarettir. tddia edildiğuıe göre çaldıkları esya sayılamıyacak kadar çoktur. Hüseyinle Yasar suçlarım itiraf; tbrahim ise inkâr etmektedir. Hüseynin anlattığına nazaran kendisinin Kadriye isminde bir metresi vardır. Bu kadın gün • düzleri tstanbul mahallelerini so • kak sokak gezmekte ve soyulabileceğini kestirdiği evleri tesbit ede • rek çete efradma haber vermektedir. Çete efradı da icap eden tertibab alarak faaliyete geçmektedir. Dünkü celsede davacılann iddialan dinlenmis ve sahitlerin celbi için dava talik olunmuştur. rnl? Eîliot gibi bir kurt, alelâde bir adam gibi kendini takip ve tarassut ettirmezdi! Ertesi gün Fovler, yeni bir takıra tafsilât daha getirdi. Sırp, polis müfettişile anlaşmış, yarı tebdit ve yarı mükâfat mukabilinde onun hiz tnetine girmişti. Fovlerin verdiği talimat dairesinde Elliot ile görüşerek ucuz fiatle kâğıt para tedarik et • menin yolunu sorrauş, o da, dostla • rından sonıp öğreneceğini söyle • mişti. Etesi aksam Sırp biraz daha ileri gitmiş, Elliot ta ona, asıl fiatlerin den yanyanya noksanına bir deste banknot tedarik edebileceğini söylemiş. Fakat, demişti, bu malm temiz bir surette tevzi edildiğine emin olmam şartbr... Sırp masumiyetine herifi inandırmak için ustasından bu bnnuta nasihat Utemiş ve Elliot şu cevabı ver«ifti: Bu işte çok acemi olduğunuzu görüyorum. tlk akşamı sizinle b« • raber çikarrm ve nanl çahşmak lftzım geldiğini gösterirkn. Sırp, zabıta namına hareket et • tiği için, onun sahte evrakı nakdiyeyi piyasaya sürmeıine müsaade e demezdik. Onun için, EHiotun kendisine vereceği sahte paralar yerine kulanmak üzere hakîki hazine bonolan verdik, ayni zamanda Elliottan yarı fiatle alacağı destenin parasmı da eline teslim ettik. El • liot bunları, on şilinlik elliser kâ • ğittan mürekkep desteler halinde Mtıyordu. Bunlan tafan alabilmek için 12 tngiliz lirası ve 10 şilin ve bunların yerine dağıtacağı hakikî evrakı nakdiye de 25 tngiliz lirası tutuyordu. Bu parayı verdikten ıonra, sabırsızhkla neticeyi bekleme • ge bafladım. Ertesi aksam müfettiş Fovler, muzaffer bir tavırla odama geldi. tşler, ümit ve tertip ettiği şekilde gitmişti. Elliot ilkönce, çırağından biraz süphelenmiş ve kendi nezareti albnda çahşması için ıtrar etmişti. Beraberce Tamise (Tamız) nehri • ni geçmişler ve Londranın cenup nahallelerinden birinde kiiçük dükkinlarla dolu bir sokağa girmişlerdi. Taklit para «ürmenin usuKi, ucuz bir paket sigara ile bir kibrit, yahut ta kiiçük bir paket seker alarak on şilinlik sahte k&ğıtlardan brini vermekten ibaretti. Tabiî dükkâneı paranın üstümi iade ediyor, bu «uretle sahte paranın yerine devletin bastığı paralar ele geçirili • yordu. Fakat Elliot her yerde sah. te paralan sürdüğü halde biıira Sırp satm aldığı şeyler için, bizim kendisine verdiğimiz hakikî paralan kullanmiftı. Elliot ile Sırp bu gezintiden, eeplert tütün, kibrit, seker ve bihassa ufakhk para dolu olduğu halde gediler ve müte • akıp günler için bir plâeı tertip ettiler. Sırp, bu müzakere esnasında, çok mühim bir noktayı tesbit etmişti. Elliot, gelecek cumadan evvel yeni sahte banknot tedarik edemiye • ceğini söylemifti. Sırp, herifin itimada lâyık diğer alıcılar aramakta olduğunu hissetmişti. Bizim ken • disine vadettiğimiz mükâfatı baş kalarile taksira etmek istemediği için gelecek cumartesi günü, tekrar bono alacağını ve bunları sürmekte meharet peyda ettikçe daha çok miktarda satm alacağını söylemiş • b. Meseleyi halletmek için, şimdilik, elimizde bir malum vardı. Elliot sahte paralan, cuma günleri tedarik ediyor ve cumartesi günleri müşterilerine tevzi ediyordu. O halde Ellioru cuma günü takip ve tarassut ederek nereye gttiğini öğrenmek lâzımdı. Fakat bu kolay bir iş degildi. Onun gibi bir kurt, alelâde bir adam gibi kendini takip ve ta rassut ettirmezdi. Elliot ayannda ve onun mesleğkıde adamlar, «hav^sı hamse> lerinden başka atmcı bir hasseye, bir duyguya daha sa hiptirler. Bu duyguları, takip ve tarassut edildiklerkıi onlara heraen haber verir, san'atlerinin bütün inceliklerine vâkıftırlar, ömürlerin de evvelce hiç gömedikleri bir sivil zabıta memurunu, bir polis hafiyesini iki yiiz metro uzaktan de rakap tanırlar. Bu altıncı duygu, bir kere onlan füphelendirdi mi geriye dönerler ve biraz evvel gördükleri herhangi bir adamı o saat tanırlar. Tabiî, bundan sonra takip ve ta rassut imkânsız bir hale girer. Böyle oknasına rağmen EHiotun pefine adamlar koyduk. Evvelce hiç görmediği iki polis hafiyesi intihap ve cuma günü onu takibe memur edUdiler. Elliot öğ leyin yemeğe çıktı. Yemek yedikten sona hesabını gördü ve bir kâgıtçı dükkinına giderek iki büyük yaprak matbaa kâğıdı satm aldı. Bu ana kadar takip edildiğinden hiç şüphelenmemiş gibi görünüyordu. Dükkândan çikarçıkmaz bir taksi çağırıp bindi. Polis hafiyelerinden biri taksinin numarasmı kaydettik ten sonra, baska bir otomobile atladı, öteki kâgıtçı dükkânına girerek Elliotua satm aldığı kiğıttan bir nümune istedi Taksi ile takip çok uzun sürmemişti. Elliot bir sokağm ortasında otomobili durdurttu. Fakat polis hafiyesi durmadan yoluna devam etti. Çünkü o da dursa, herif, muhakkak şüphele necek ve iş bozulacaktı. (Mabudi aar) Acıdık doğrusu! Esnaf Bankası velvelelerinden Adliye çerçevesine intikal etmiş olan meı.aklı bir safha bekle nilmiyen bir neticeye bağlandı: Milliyet Neşriyat müdürü, Esnaf Bankası hakkında Şehir Mecli sinde söyl«diği «azlerle gazetesinde yaptığı neşriyatın Vali Beyi hedef tutmad'ığım ve esasen bu neşriyatta da haksız ve hatalı olduğunu mahkeme huzurunda itiraf ederek Muhittin Beye tar ziye verdi. Lâalettayin iki vatandas ara • sında vukuu tabiî sayılabilecek olan bu vakıa üzerinde, millî matbuatın yüksek tuttuğumuz serefini baltalıyan feci cepheleri itibarile ve teessürle durmus bu lunuyoruz. Vali Bey hesabına muhteşem bir zafer sayılmakta haia olmı yan bu katmerli ve adeta iki büklüm itizarın; davalarm muhte • mel avakibinden hazer olunarak mı, yoksa «Milliyet» in neşriyatı hakikaten haksız ve hatalı olduğu için mi verilmistir, bilmeyiz. Ancak rejim matbuatına temas edildikçe ön safı bırakmıyan bir gazete ve daha dün mahkemedeki iddialaeında bir idealist fid • det ve gayretile ısrar eden bir yazi müdürü çin bu iki ihtimali dahi netice kadar hazin, ve hele müessesenin bugün ve yarınki nesriyatım takip edecekler içinse cidden mana verilemiyecek de • recede menfidic, demek olur. «Milliyet» i bütün tstanbul gazetelerinin havadisçiliğini yaptığı Esnaf Bankası meselesinde yal • nız bitaraf olan haberlerinden dolayı ithama mahal yoktur. Fakat dava haline getirilmis mevzularda i> sarpa sannca yegâne hal ve halâs çaresini karsısmdakinin ocağına düsmekte bulacak kadar zayıf ve kararsız olanlarca içine geldiği tarafa dümen tutturulan bir gazetenin, bilhassa rejime izafe edilen matbuat haysiyeti içinde bu manzarası cidd'en elimdir. Hâdise matbuatın muvaze • neli ellerde idaresi haktkatini bir daha ispat ettiği gibi, ha'kın «tükürdüğünü yalamak> dediği mevkie düs«n bir arkadasa da acıdık doğrusu, dlyoruz. VİLÂYETTE Kaymakamlar toplanıyor Bu sabah Vîlâyette, Vali muavini Ali Rıza Beyin nezdinde lstanbul Vilâyeti dahilindeki kaymakamlar toplanacak • hr. Bu içtimada Dah'liye Vekâletinden iskân islri hakkında gelen tebligat müzakere edilecekt'r. Vekâlet bu tamira de mübadel" ile başhyan iskân isinin kat'î surette bitirilmesini emretmekte • dir. İbrahim Tali Beyin ziyaretleri Bursa kaphcalanndan avdet etmis olan Trakya umumî müfettisi tbrahim Tali B«y evvelki gün Yalovada Basvekil tsmet Paşa ile Dahıliye Vekili Şükrii Kaya Beyi ziyaret etmiştir. Doğru dsğil mi? MÜTEFERRÎK Evkaf Bankası teşkili Evkaf umutn müdürü Rüstü Bey sehrimize gelmiştir. Evkaf umum müdürlüğüne müThak ve mütehas sıs Seymanm raporuna. müstenit bir Evkaf Bankası teşkili projesi hazırlanmaktadır. ECNEBÎ MEHAFÎLDE Bir Efpan Jeneralı hııdu: umuza iltica etti Sabık Efgan Kralı EmannDah Ha • nm Jenerallerinden birinin hududumu • za ilb'ca ettiği h'ber verilmektedir. Bu zat Nadir Şahuı katlini müteakıp Efganistandan kaçmıs, b : r müddet Rus a razisindc de dolaştıktan sonra yürüye • rek hududumuza kadar gelmiştir. Takas yolsuzlugu tahkikatı Takas yolsuzlukları tahkikatı son safhasına gelmiştir. Evvelce kaydedilenlerden daha üç tacirin bu isle alâkadar olduklan tesbit edilerek sorguya çekilmişlerdir. Müfettisler tarafından istiçvap edilen memurlar 120 yi bulmuştur. Alâkadarlar suçlarmı birbirlerine atfetmektedir. Tahkikat fezleke si bugünlerde tamamlanarak Vekâlete gönderilecektir. Belediye intihabatına hazırlık Macar meslektaşlar 24 Macar gazetecisi dün İstanbula geldi, dostça karsılandı ve şehir gezdirildi Fransadan mason meb'uslar geliyor Fransız meclisi meb'usanındaki ma son meb'uslardan mürekkep bir grupun bu ayra sonuna doğru sehrim'ze gele ceği haber alınmıştır. Fransız meb'us lan burada Türkiye büyük masnkının misafiri olacaklardır. Gv'lecek meb'uslar arasmda mühim şahsiyetler vardır. Himayeietfalin yeni binası Himayeietfal Cemiyeti tstanbul merkezi ahiren yeni taşındığı Cağaloğlundaki eski Emniyet Sandıği binasını satm almıştır. Dün gelen seyyahlar Dün Bulgar bandıralı Burgaz vapurile sehrimize 250 Çekoslovak, Yugoslav ve Leh seyyahı gelmiştir. Bir Italyan müsteşriki geldi ttalyan meclisi meb'usanı azasından Roma meb'usu M. Onorelli Barbarani dün sehrimize gelmiştir. M. Onorelli Barbarani, ttalyamn tanınmış müsteşriklerindendür. A • rapçayı kendi dili gibi konusmak • tadır. Coğrafî ve siyasî tetkikatta bulunmak üzere Moskovaya giderek bir ay kadar kalacaktır. Sonra Çini ziyaret ederek ttalyaya dönecektir. ttalyalı meb'us memleketimizi ikinci d'efa ziyaretinden dolayı çok memnun olduğunu, dört sene evvel İstanbula bir kere daha geldiğini ve bugün çok büyük terakki eserleri gördüğünü söylemistir. 70 fasist kız talebe sehrimizde emmuz 25 te diktator Dolfosün katline sebep olan Avusturyadald millî sosyalist kıyann hâdises'nde M. Musolinmin Avusturya hududuna elli bin kisilik bir kuvvet tahşit eylemesi ve askeri müdahale ile tehditte bulunması bir taraftan Al Yüksek Mühendis mektebinde amanyayı simdiye kadar dost geçindiği çılacak elektro mekanik kısmının ttalyaya karşı münfail etmiş ve diğer hazırlıklarına devam edîlmektedir. Buraya, bu seneden itibaren Mü • taraftan Yugoslavya devletini endisehendis mektebinde dördüncü sınıfa ye düfürerek bu devletin bilmokabele ttalya hududundaki kuvvetlermin tahgeçen talebeler kabul edileceklerdir. Bu sene bu şubeye devam et • şid'ne sebep olmuştu. Tek bir ttalyan askerinîn Avusturya toprağına gir mek üzere tesbit olunan yirmi altı mesile Yugoslav ordulannm derhal ttal talebenin evvelki gün müsabaka an yan arazisme karşı harekâta başlıyacatihanları yapılmıştır. tmtihan netiğ>nı Belg^at hükumeti vakit geçirmek • cesi hakkında bir karar vermek üs:zin ttalva hükumetine münasip bir sere dün profesörlerden mürekkep lisanla anlahnıştı, bir heyet Mühendis mektebinde M. Musolin<nm siyasî ve diplomasi toplanarak imtjhan evrakım tetkik muzakere ve ihtarlara lüzum görmek etmiştir. Müsabakada muvaffak os'zin uluorta kılıç sallaması ne tngüterc lan talebeler muhtelif elektrik ve nîn ne Fransanm ve ne de müttefîk • makine fabrikalarına gönderilerek lerinin hosuna gitmemişti. Yugoslavya» tesrinievvele kadar amelî olarak nm tehditkâr ve diğer devletlerin çeçahşacaklardır. kingen tavır ve hareketi karsısında ttalMühendis mektebindeki elektro yan ordulan Brenner ve diğer gecit mekanik şubesi altı senedir. Bu şulerden içeri girmemişlerdi. Fakat ttalbeye girecck talebe evvelâ üç sene yanm simdilik üeri gitmemesile meseMühendis mektebinde okuduktan Ie halledîlmiş değHdir. Avusturyada y« sonra dördüncü seneden itibaren elektro mekanik şubesine dahil ola ni kabineyi teskil eden M. Schuschnigg ile kabmedeki azalarm yansı bilâkaydr bilecektir. sart ttalyaya bağlanmak taraftan ol • Fen fakültesine merbut îken bu madıklarmdan Avusturyanm selâmekere Mühendis mektebindeki elektini ttalyaya tâbi o!maksıztn başka yoltro mekanik subesile birleştirilen Iarda temîn etmek imkânı olup olmaFen fakültesi elektro mekanik ensdığını arayorlar. titüsü talebeleri bulundukları sınıf* Vaziyetin boyle olduğunn Avusturlara göre yeni eliktro mekanik şubeyada faşist milis teşkilâü Heimwehrlesinde smıflara taksim edilmiştir. rin reisi Prens Starhemberg alelâcele Elektro mekanik şubesinin pro • ttalyaya giderek M. Musoliniye anlatfesörler kadrosu tesbit edilmiştir. mıştır. Elektro mekanik Enstitüsü profe Zaten yeni Avusturya hükumeti ge • sörlerinden profesör Duciyo da Mürek Berline sefir göndererek ve gerek hendis mektebine tayin edilmiştir. Bundan maada Avrupadan dört ec Almanyanın fevkalâde sefiri ve en büyük diplomatı M. von Papeni Viyananebî profesör daha davet edilecekya kabul ederek Hitler Almanyasile tfr. Bu profesötlerie muhaberede uzlasmağa yol bazırlamtştır. Avustur • bulunulmaktadır. yanın Almanya ile birleşmesi yakm olŞEHİR tSLERl mıyan bir istikbale kalmış olsa bfle Avusturyada nazilerin ya hükumete iş • tirak ebnelerî yahut hükumetm başına gelmeleri imkânı gittikçe kuvvet bul • maktadır. Daünî enciimen, dün. Vali ve Bettalya buna mâni olmak için yegâne Iediye Reisi Muhittin Beyin iştiraçareyi askeri müdahalede buhnakta kile mağaza ve dükkânların kapangörüyor. Fakat ayni zamanda Yugosma saatleri hakkında bir ictima yaIavyanın tehditkâr tavır ve hareketi parak son kararını vermiştir. değişmemiş ve Avusturyaya ttalyan Kundura boyacılan, eğlence Ieaskeri girer girmez Yugoslav ordulanvazımı bulunduran mağazalar, tünın ttalyan arazisine girmesi karan zaton ve diğer mhisar maddeleri sayıflamamıştrr. Bu tehlikeli vaziyetten en ziyade sıkılan Fransadn*. Fransa hütan dükkânlar hakkındaki karar kumeti Avusturyanın Almanyanın elidünden itibaren tatbika başlanmışne geçmemesi Italya tarafından temin tır. edflmesini şayanı arzu buluyor. Fa • Bunlardan başka müracaat eden kat diğer taraftan kendisinin askeri dükkân ve mağazacılann dilekleri müttefiki Yugoslavyanın ttalyaya karreddedilmiştir. Her yerde son ka şı askerî müdahalede bulunarak ttal • rar tatbik olunmaktadır. yanın aleyhine Fransız siyasetini dahi sürükliyeceğinden çok endişe ediyor. ttalya müdahale etmiyecek olursa A Şehir Meclisi intihap hazırlıklan vusturyamn bugün yann Almanya ile ve intihabatta halkın fevkalâde abirleşeceği muhakkakar. lâkadar kıhnması için fırka şubeBugün Fransa diplomasisinin en ziya lerine tebligatta bulunulmuştur. de çalıştığı Yugoslavya ile ttalyanm atntihabata eylulün yirminci gürasını bulmakbr. Lakin bu maksadında nü başlanacaktır ve tesrinievvel ytr muvaffak olacağı çok şüphelidir. Çünkü Yugoslavya devleti Lehistan gibi mide azalar intihap edilmiş buhınaFransanm askerî müttefiki olmakla be* caktır. raber Avrupa meselelerinde herşeydea tntihabatta şehrin bütün mıntaevvel kendisinin millî menafiini dü • kalarında büyük tezahürat yapılaşünmekte ve bu noktada naüstakil bir cak, bu münasebetle şehir donanasiyaset takip ebnektedir. B;naenaleyh caktır. zâhirde Almanya ile ttalya arasmda münazaalı b:r mesele olan Avusturvameselesinin hakikatte ttalya ile Yugoslavya arasmda harbe sebeo olması ihb'mal: de vardır. Böyle bir harbîn yalnız iki komşu devlete münhasır kalaeağı da çok şüphelidir. MUHARREM FEYZİ Elektro mekanik kîsmı talebeleri Yirmi altı talebenin imtihanı yapıldı Italya • Yugoslavya münafereti T Kapanma saatlerine dair son karar Gazi köpriisü rrojesinde tadilât Gazi köprüsü projelerinde esasa taalluk etmiyen bazı tadilât yapılmaktadır. Bu tedilâtın ikmalini müteakıp proje tasdik edilip münakasa arılacaktır. Macar mdektaşlanmız Turk matbuah mtimes$illerile bir arada Gekceklerini evvelce haber vertfjğimiz 23 Macar gazetedsi dün •abah Burgaz isimli bir Bulgar vapuri| e Varoadan sehrimize gelmiştir. Kardeş gazeteciler tstanbol matbu . •t erkâm tarafmclan brr motörle de nizde karşılanmışlardır. sofya, Sultanahmet ve Sülcvmaniye camileri ziyaret edilmiştir. Dost ve kar deş nrmleket gazetecileri aksam saat 6,30 da Beyazıttaki Çınarlı kahvede a. laturka kahve içmîşlerdir. Matbuat Cemiyeti bugün Macar gazetecilerini Ya Iovaya götürecektir. Akay tdaresi Mil Macaristanın en büyük gazetecflerinIet çiftliğinde Macar gazetecileri serefine bir Sğle ziyafeb" verecektir. den biri olan M. Beresin riyascb' albn • Muhterem Ma'car n>rslektaşlarımız yada bulunan Macar gazeteci heyeti öğ • leden sonra saat ikide Matbuat Cemi • rm gene Matbuat Cemiyeti mensuplanyeti tarafradan kendilerine tahm «di • nm delâletile Boğazda bir gerinti yaptıklen motörle gemiden çüomslar ve refatan sonra Muşla Floryaya gidecekler . katlerinde tstanbul Matbuat mümessiL dir. Matbuat Cemiyeti burada misafirleri olduğu halde otomobüle fehri geı» ler serefine bir öğle ziyafeti verecek • •üslerdir. Bu meyanda muzeler, Ajratir. Cumhuriyet Nüshası 5 Kuruştur Sanayici Cumhuriyet bayramında Ankara yeni sergi evinde açılacak sanayi sergisine iştirak etmek şerefli bir vazifedir. Şimdiden yerîni ayırt. Mıllî Iktısat ve Tasarruf Cemiyeti Abone j T ü r k i y e şeraiti i wn Vd Italyan kız fafist talebe muallimlerile birlikte fehrimîze gel • mişlerdir. Italyan talebe ve hocalan burada üç gün kalarak şehri ziyaret edeceklerdir. Reunimiz talebeden bir kısmını Köprüde göeteriyor. Seneük 1400 Kr. 1700 Kr. Altıaylık 750 1450 Üç aylık 400 800. Bir ayhk 150 yoktur