31 Temmuz 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Sadırazam Merhıım Pasa TALAT Mcrhumun hususî kâtlbinin hatıralan Ba hafta 16 sayfa TaJât Pj. nın pasaportu daklr.srai HAFTAv İSTANBUL CAĞALOĞLU SBfiB! NO. 3 6 7 6 Telgraf re mektup adreai: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul. No. 248 . 0 0 1 0 Telgraf ve adreaf: Cumhuriyet, tstanbul, No. Q R 7 C u mh ur ı Te matbaa 4 fıkın tırihtenblrsahü :emal Taşmnu son gttnleri Şitndiye kadar çıkrnamış harikulâde fotograf ve vesikalar öflll 3 1 TBmiiiUZ 1 9 ü 4 7 Günde okuyunuz BUOUN Telefon: Başmuoarrir ve evl: 24290, Tanrlr heyetl: 24298, Idare kısmUe Matbaacılık ve Neşriyat Şirketi, 24299 Türk inkılâp Rejiminin Müdafaası eni Türkiyenm inkılâp hareketlerinin kâffea cumhuriyete maledilmif ve onda teksif olunmuştur. Teşkilâh esasiyemiz bütiin inkı lâplarfle beraber rejimi ifade ediyor. Teşkflâh esasiyemizin yalmz fasıl ve maddeleri değil, birçok keliroeleri bile Türk inktlâp rejimi tarihinin muhtelif devirierni nah edecek sahrbaşlanndan ibarettir. Gazi meşhur tarihî nutkunda cumauriyetra müdafaasnn Türk genç ligine tevdi etmişti. Nutkım irat olon • dugu günden bugüne kadar Türk gençtfgi mütevali nesüler halinde akıyor. Bu bahiste en mühim vazifenin her zanuuı gençlige taalluk edecegi şüphesiz olmakla beraber rejimm müdafaası muhakkak bütün mfllete ait mokaddes bir •azifedir. Türk leskflâh esasiyesi Türk milletinin dayanacagı ve dayayacağı çok mutla bir kitaphr. Ve ba kitabm ihtiva ettigi ahkâma karşı ihmalin ve mflbal&tsnhğın biçbir derecesi, yani zer resi tecviz ohmmamak lâzımdır. Af • fetmiyen ve affedilmiyecek en büyük IOÇ bilerek bflmiyerek ifte barada iş lenebflir. Âmîr v e merour herkesi ba tooktada daima oyanik ve dikkatli olmafa davet ehnek ne faydanzdır, ne de fazla. ' Ba mSnasebetle yanlış değil*e bil» Kerhalde noksan bir fikri tashib ehnek isteriz: Rejimm mudafaan yabuz Şeyh 'Sait îsyanma benzer irtica hareketleritıi tenkiie hazır ve muktedir olmaktan îbaret bir keyfiyet degfldir. Teskilâh esasîye daha nmuroî bir kaide ile b a idustar kitaba mugayir ofak büyük bötün hareketlere asia mSsamaha etme • mekle müdafaa olunur. Zâhirde makul ve millet menfaatlerine motabık gibi g3r3necek bazı bareketler olur ki teşkilâh esa«y«ye muhalif elmalan îtiba • rüe ve yalnız ba ndktadan fiddetle ret ve iptal edümeleri lâzimdar. TeAiÜUı esasiyeye muhalif hiçbir hareketi hiçbir hesap ve menfaatle müdafaaya hnkân yoktur. Teşkilâh esasiyeyi ihlâl eyiemek ziyanlarm en buyügüdür de onon için. Teşkilâh esasiyeye karşı mübalâtsızhkta vatana hiyanet suçu ntm koyusu bulunduğu açık söylenil mek ve iyi bilmmek gerektir. Türk milleti varlığının baka ve devamt bu tün bir kanaatle bu rejîme baglanmış tur. Bu sabit ve müspet bir davadır. Teşkilâh esaslyeye muhalif bir kanan olamryacağı malumdur. Kanuna ay» kın hareket esasen mes'uliyeti muciphr. Herhangi bir kanunun ahkâmı üzerinde gelifi güzel ts^<~uf olunarak meselâ vatandasın teşkilâh esasiye De maeyyet müsavat hakkını ihlâl ve pa • yimal ehnek salâhiyeti hiç kimsede yoktur. Hulâsa teşkilâh esasiye ahkâ • mtna karşı hürmetsizUği mazur göste • rebSecek hiçbir sebep ve bahane ola maz. Amirleri ve memurlan içinde bütiin ırilletin ba nokta üzerinde eHemm>etl« durmasma ve teşkîieh esasiye ahkâmma candan bağhlıgını baştanbasa butün memlekette bir âdet ve an'ane haline gelmesine mutlak bir lüzum vardır. Bütun dünya milletleri arasında tngiliz cemiyetinin kuvveb* hukukun orada adeta umumun itiyadına girecek surette muhteremiyet kazanmasmdan ileri gelmekte olduğunu tekrar hahrlat • mak faydasız sayılamaz. Ingilterede teşkilâh esasiye yazılı bile degildir. Evet, orada teşkilâh esasiye kâğıda yazıla rak kitap haline konulmamı?>.r ama bütün tngiliz vicdanlanna sanki hakkedilmiştir. O kadar ki adı imoarator'.uk ve krallık oldugu halde îngiliz rejimi hakikatte en büyük ve en asfl bir cumhuriyet rejimidir. Bn böyle olmak içm teşkilâh esasiye namına bilmecek ve yapüacak şeyler zannolunabüeceği kadar çok degildir: 1 : Mfflet hakimiyetile devlet otoritesi âmroe menfaatlermin en yüksek temsîl şekilleri olarak heybet ve knd retlerini kanunu sanki nefislerinde te şahhus ettirmekten altrlar. 2 : Mahkeme hakikaten müstakil ve hâkim, hakikaten muhteremdir. 3 : Âmme haklan milletin ferden ferda ve cemiyet halinde haiz olduğu haklardır ki zerresinin çiğnenmesi ha • hra dahi gelememek lâzımdır. YUNUSNADl (Mabadi iklnci aahifede) Maarif Vekili mühim Almanya hududu kapatıldı, çarpışma bir tamim gönderdi lar devam ediyor, kabine teşekkül etti Eylulde yapılacak ikmal ve mezuniyet İtalyanın Avusturyada kralbğı iade edeceği söyleniyor, İtalyan gazeteleri Almanyaya ateş püskürüyorlar Belgrat 30 (A.A.) Pravda ga • zetesinin Avnsturyaya gönderdiği ha • susî muhabire göre, Carinthie TVÎ Styriede bulunan âsiler, Münihteki Hklercilerden muharebeyi tah'l efaneleri için bir telgraf almışlardır. Telgrafta şoy • le denflmektedir: «Alle Kampte, Emtelleb • harbi durdurunuz.» Carinthie âsüeri Bleiburgu tahliye ettikten sonra, Yugoslavya hududu yamndaki vaziyetlerini mubafazada de • vam etmektedârler. Birçok âsiler, hükunvr* krtaahnın gelmesini bekledikleri Dravograd civannda, hududa 100 mehv kadar yakmda bulunmaktadıriar. Viyana 30 (A.A.) Salzbourg vilâyetinin 3 sehrinde ehemmiyetsiz mu» harebeler oldugu bUdiriliyor. Fakat A» vushıryanm gnri kalan kısmında, bir rmtsîld bayramı yapılmakta olan Salz bourg fehri de dahfl oldugu halde sü • könet vardır. Avusturyada son vaziyet Mektep imtihanları imtihanları hakkında mühim kararlaı Ankara 30 (Telefonla) Maa rif Vekili Abidin Bey, mekteplere şu tamimi göndermiştir: «1 Lise ve Ortamekteplerle muallîm mektepleri 1934 ağustosunun 20 inci pazartesi günü açılacak ve talebe kayit ve kabul muamelesine başlıyacaktır. 2 1 9 3 3 1 9 3 4 ders yılı eylul mezuniyet imtihanları eylulün bi rinci cumartesi günü başlıyacak ve 20 inci perşembe günü bitecektir. 3 tmtihanlar arasmda ikiçer gün fasıla bırakılacaktır. 4 Bu devrede lise ve ortamekteplerde tahrirî olarak imtihanları yapılacak riyaziye, tabiiye, türkçe ve edebiyat zümrelerinin sualleri Vekâletten gönderilecektar. Maarif Veküi Abidin Bey 5 Liselerin tabiî ilimler züm • ci devrelerinin tahrirî olarak yapı resi rmtiham 13 eylul perşembe, lacak meslek dersleri imtihanları riyazî ilimler imtihanı 16 eylul panın sualleri gene Vekâletten gön • zar, edebiyat zümresi imtihanı 19 derilecek ve imtihan 10 eylul pazar* eylul çarşaraba günleri yapılacak • tesi günü yapılacaktır. hr. 8 Her mektebin tahrirî ve şi • 6 Ortamekteplerle liselerin ve fahî mezuniyet imtihanları o mek • muallim mekteplerinin birinci devtepte yapılacaktır. relerinm riyaziye zümresi imtihanı 9 Mezuniyet imtihanlanna gi1 eylul cumartesi, tabiî ilimler zümrecek her talebenin elinde adı, baresi imtihanı 4 eylul salı, türkçe basınn adı ve devresi yazılı fotogimtiham 20 eylul perşembe günü rafı mektebin mührü ile tasdik edilyapılacaktır. 7 Muallim mekteplerinin ikin(Mabadi beşinci tahîfeae) Viyanada ilk ityan gunSnt ait ycni resimler: Hükumet kuvvetleri Viyana radyoauntm Snünde binaya girmeğe ve içerdeki aaileri yakalamağa çaltfirlarken Avusturya Almanya hududu kapatddı Viyana 30 (A.A.) Salâhiyetîar Şimdi de Heimwehrenlerin isyanından korkuluyor Viyanada bütün resmî daireler mitralyözlerin muhafazası altında, Hitlerciler tekrar. tethiş faaliyetine geçtiler Viyana 90 (Husoaî muhabtrihsit den) Viyanada tabiî halin avdet ettigi iddialanna rağmen vaziyet henüz bu şekle grirrrt'kten uzakhr. Zabıta kuvvetlerinin hummalı faa* liyeti bu hususta en kuvvetli bir de • lil olarak gösterOebîlir. Kulaktan kulağa duyulan haber • lere nazaran Başvekâlete karsı yeni bir taarruz ihtimah' daima mevcut bulunmaktadır. rar Avusturya tahhna fünmektedir. çıkarmagı dü • Polia Mâdiriyeti binası mrtralyözlerin ırrahafazatı altmdadtr. Bagve • kâlet ise polîs ve Heimvrehr kuvvetlerinin muhafazasındaoır. Bu kuv vrtlerin miktan dün aksara birden • bire arhnlmışhr. Hatta şimdi de Hennwehrenlerin bir isyan çıkarmalanndan korkul « dufu bile söylenmektedir. Diger taraftan «HEÜercfler A • (Mabadi beşinci aahifede) Ali Rana B. in tetkikleri Vekil Bey, bilhassa takas suiistimalinin tahkikat safhalarile meşgul oluyor Gümrük v« tnhisarlar Vekili Ali Rana Bey dün aabah Inhisarlar idaresmde, öğ • leden sonra da Gümrükler U • mum Müdürlü • ğünde mesgul olmuştur. Gümrükte takas suiistimaline el koyrr olan gümrük Gümrükler ve Inmüfettişleri şimdi hiaarlar Vekili ye kadar devam Ali Rana Bey eden mesaileri neticesînde bu yol suzluğun çok şümullü olan safah*tmı tamamen tesbit etmişlerdir. Takas suiîstimalile dahilden ve hariçten alâkası olanlar anlaşıl • mıştır. Müf ettişler bu işle beraber gümrüğe ait tahkika muhtaç diger bazı Isler üzerinde de çalışmaktadırlar. Gümrük ambarlarmda zayi olan eşyalar meselesi de bu meyanda bulunmaktadır. tnhisarlar Vekili Rana Bey gümrük müfettişlerinin bu mesailerini de burada yakand'an takip etmektedkr. ttalyanlara göre vaziyet Yem Avusturya Başvekitl M. Schuschnig Avusrurya menabiinden teyit edüdi • ğine göre, Avushnya • Alman hudu > du, sıkı bir şekflde kapablmiftır. Sade diplomstlarla, beynfJmiIel bi • letlere sahip nadir yolculann geçme • sine müsaade edilmektedir. italya Avusturyada KraHığı iade mi edecek? Londra 30 (A.A.) Röyter ajantmın Roma muhabiri bildiriyor: İtalya hükumeti şu haberloi resmer tekzip ehnektedir: 1 Avusrurya kıtaah ttalya hududunu herhangi bir noktada geçmis degildir. 2 ttalyamn Viyana sefiri, tta'.va lıükumeünin M. von Papenin Avusturyaya gonderilmesini kabul ehncdiğini Avusturya hükumetine bildirmis değıldir. Teeyyüt efaniyen diger bir şayiaya göre İtalya Avusturyada Nazi nüfuzu • na knrsı koymak için Halsbourglan tçk Londra 30 (A.A.) Romadan Röyter ajarrına bildirSiyor: Salâhiyettar İtalyan mehafUI, Avusturyadaki vaziyeti sükun buünus ve buhranı bitmis telâkki ehnekte Maliye VrJrili Fuat Bey, dün Istan dir. bul Nükut ve Tahvilât Borsasını ziya • Roma 30 ( A . ret ederek Borsa Komiseri thsan Rifat A.) Ihb'yaü Beyle bir müddet konuşmustur. Fuat bir tedbir olmak Beyin bugün Ankaraya gifanesi muhte üzere Avusturya meldir. Vekil Bey, Ankarada bir, ild hududuna sevke • gün kaldıktan sonra tekrar şehrimize dilmiş olan dört (Mabadi beşinei aahifede) fırka, Reçya ve Brenner tepelerile San Candido ge İtalyarOann Avtutur çidmi ve Tarvisi va tahtma getir • işgal ehnektedir meği düşündiUderi ler. Bu kuvvet Prens Otto ler, Bolzçao ve Mdinee dayanmakta • dir. Esham ve tahvilâtta sukut durdu Maliye Vekili dün Borsayı ziyaret etti ıııniMnıiMinııııııiHiıuHMiııuMiııırııııınuııifiıınıınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiuııııııııııııınnınıııııııııııııııııııııııııınıtıınıniıııııııııı Sergiler için nizamname yapılması bekleniyor Sergilerin tertibinde görülen intizamsızlıklar alâkadarların ehemmiyetle nazarı dikkatini celbetmiştir CeUâtlar Şirketi ttalya Almanyaya meydan okayor Paris 30 (A.A.) Havas ajansı nın Roma muhabiri bildiriyor: Roma mebafüi, doğrudan (Mabadi beşinâ dogruya aahifede) «Jişi Iblis» tefrikamız bitti. O nun yerine yarından itibaren yeni bir romana başlıyacağız. Yeni tefrikamızı, «Dişi Iblis» in karilerimiz tarafından büyük bir merak ve Iezzetle okunduğunu görerek gene maruf tngiliz muharriri Edgar ValIasın eserleri arasından intihap et tik. Yann ilk parçasını okuyacağınız romanın adı «CeUâtlar Şirketi» dir. Yeni romanımız, «Dişi tblis» kadar, belki ondan da güzeidir. M. Dollfussün cenazeai Baave kâlet binatmdan çıhanlvrken Ye. '1 Mallar aergisinde görvdenlerden • Athkarınca ve bir paata meah'eri • Iıcılarrn, atlı karınca ve saire gibi Yerli Mallar sergilerinin tertip eğlence vasıtalannın dahil olma • «ekillerinde görülen intizamsızlık lar alâkadarların ehemmiyetle na • sile firma adedi zâhiren ziyadeleş • zari dikkatini celbetmiştir. Sergileri mişse de mühim sanayi müessese lerinden bir kısmı iştirak etmemişkuruluşlanndaki maksatlardan ve lerdîr. Bu arada kereste, çimento, bir sergi mefhumundan uzaklaştı tuğla, kauçuk sanayiile mensucat ran bu vaziyetin önüne geçilmek üzere tedbirler alınması bekleamekfabrikalarından bazıları paviyon tedir. tutmakta fayda görmemişlerdk. Esasen sergilerin millî sanayiin Mamulâtm hiçbir tertip ve tasnife inki|af derecesini seneden ıseneye tâbi olmaksızm, gelişigüzel teshir gösterecek şekilde tanzim edilmesi olunması usulsüzlüğü birçok kan • lüzumunu, bizzat sanayiciler de his şıkhklara da sebebiyet vermektedir. setmektedirler. Bu arada iptidaî mad'deleri iama • Bu seneki İstanbul Yeırli Mallar men veya kısmen hariçten gelen sergisine Beyoğlundaki pastanele • mallarla, hepsi memleket dahilin • (Mabadi beainei aahifede) rin, sütçü dukkânlannm, bazı tat •