7 Temmuz 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Casuslar Arasında 71 Nakili: A. DAVER Şehir ve Memleket Haberleri ) Siyasî icmal Afyonlarımızı ıslah tesebbüsleri Inhisar İdaresinin İspartada yaptırdıgı tetkikat Isparta (Hususi) Isparta ik • lim ve toprak şartları itibarile morfin derecesi yüksek afyon yetiştiren vilâyetlerdendir. Ispartada afyonculuk eski bir tarihe malik olmakla beraber yal nız ticaret maksadile ekihnektedh*. Bu mahsul yüzündea Ispartaya mühim miktarda para girmektedir. Afyon, bu mmtakada hububat ziraat ine nazaran biraz daha fazla kâr temin eden b' ziraat madde • sidir. Cumhuriyetimizia bu millî ihracat mahsulümüzü mkişaf ettirmek maksadile kurduğu uyuşturucu maddeler inhisarı bu işte daha esaslı ve muntazam bir programla çalısmaktadır. tstihsal zamanının yaklaşması hasebile bu teşekkül tarafından afyonlanmızm tohumlannın ıslahı, yük sek morfinli afyon istihsali ve köylümüzün tnhisardan istifade edebilmesi için hazırladıgı programı köylümüze anlatmak ve onlarla yakından münasebet ve alâka peyda etmek üzere Andoluya gönderdiği mütehassıs şehrimize gelmiştir. Mütehassıs Ticaret Odasile birleserek raerkez ve tslâmköy tnıntakalann • daki haşhaş tarlalarında tetkikat yapmaktadır. Afyonlanmızıntohumlannın n * Iahı ve yüksek morfin dereeeli afyon yetiştirmek hususunda alınan ilk tedbirler şunlardırt Afyonlanmızın tohumlannın M • Iahı için şimdiden bol başaklı ve iyi cins afyonlara kırmızi kordelâ lı etiket takalmaktadır. Bu etiketli başaklar 15 gün sonra toplanacaktir. Bu etiket konulan, kozalardan ayni zamanda süt te almarak nu • maralı kutulara konmaktadır. Bu etiketli ve iyi cms kozalar toplandıktan sonra yapılacak tahlillerden elde edilecek neticeye göre beyeni* len tohumlar köy ve merkezde ay rılan nümune tarlalarma ekilecek • tir. Bu tedbir ve usul sayesinde afyonlanmızın cinsleri ve morfin de receleri bir senelik pratik tecrübe sayesinde ayırt edilebilcektir. tnhisar idaresinin yaptırdıgı tetkikler ve aldıği tedbirler müstah • silleri çok sevindirmiştir. Müneccimoğlu A. Hamdi Kâzım Pasa Hz. Meclis Reisimiz diin şehrimize geldi Geceyarısı yanan imalâthane , ^,m . • Almanyada askerî diktatörlük Imanyada fevkalâde thva • lin ve bu münasebetle ilân edilen örfî idarenin nihayet bulduğu, tabiî ahvalin avdet eylediği meslekî ordu Reichswehr ta rafından tebliğ edilmistir. Reisi • cumhur ve Almanyanm bütün müsellâh kuvvetlerinin Başkumandanı olan Mareşal Hindenburgla hem Reichswehrin, hem de dbnanmanın tâbi bulunduğu Müdafaai Milliye Nazın Jeneral Blomberg Başvekil ve millî sosyalist ftrkasının lideri M. Hitleri mevcut rejim aleyhinde tertip olunan gizli fesadı keşifte ve bastırmakta gösterdiği muvaffaki yetten dolayı alenen tebrik etmiş • lerdir. Almanya devlet kabinesi dahi fesadın sürat ve şiddetle bastırılması için ittihaz olunan fevkalâde tedbirlerin meşruiyetini tasdik et« miştir. Millî sosyalist fırkasmm Istmat ettiği kuvvet olan hücum kıt'aları arasında bu teşkilâtm Erkânihar • biye rr'i T.öhmün tesviki, harieten sabık Başvekil Jeneral Şlayherle taraftarlannın müzahereti ve iddialara nazaran ecnebi bh: dev letin parmağile M. Hitleri devir mek için hazırlanan ihtilâl Münihte M. Hitler, Berlmde M. Hitlerin en yakm muavini Prusya Başvekili M. Goring tarafmdan tamamen bastınlnnstrr. thtilâl röesasmın haklarından bizzat M. Hitlerle M. Goring gelmislerse de bu röesaya alet olan hücum kıt'aları mensup lan meslekî ordu tarafından tenkü edilmistir. Yani Aimanvadaki Hitler reji • mini gene bu rejimin şimdiye kadar istinat ettği hücum kıt'aları tara fından devrilmesine ve müfrit sosyalîzme benzîyen yeni bir inkılâp reiiminin meydana gelmesine ordu mâni olmu«tur. M. Hitler büvük araziyi çiftçilere taksim edeceği, büyük mağazlan ve ticaret trostlerini ortadan kaldırarak küçük esnafa refah temin evliyecefti. sanayi pat ronlarınm hakimiyetine nihayet vereceği vaitlerile kendisine ba&la • dığı hücum kıt'alarının müzahere•Jle iUtîJ»» m»vl»!ins srelmiş, gen« bunlann rruavenetile komünistlerî, sosyalistleri, sağlı sollu diğer fır kalan ve beynelmilel amele hizmet eylediği zannolunan Yahudileri bir daha isbaşma gelemiyecek hale getinniştL Muhalifler ortadan kalktıktan aonra hücum kıfalanndaki müfrit sollar M. Hitleri millî sosyalist fırkasınm programmdaki sosyalizm hükümlerinin biran evvel tatbik edilmesi için »ıkıştmmşlardır. Fırkanm ve hücum kıt'alarmm kabinedeki mümessilleri tazyikı mütemadiyen artırnmlardrr. M. Hitler ise Almanyanm haricî ve iktısadî vaziyeti gayet tehlikeli ve sıkışık bulunduğu bir zamanda bir de müfrit bir sosyalizm tatbik e> derek memleket m kurulmuş içtimaî ve aiyasî binasmı, haricî müdafaasi' m altüst etmek istememiştir. Bunun için birkaç aydanberi hfi • cum kıt'alarının kuvvet ve nüfuzunı azaltmağa calısryordu. M. Hitler tngiltere ve Fransa île cerevan eden son muzakereler<7e hücum kıt'ala • rmm sîlâhlannm almacaŞmı bildirmi^ti. Birkaç hafta evvel de hücum kıt'aları mensuplanndan bircoklan yaz ta»ili bahanesile terhis edihnis lerdL Başvekil bir taraftan bu iş • leri yaparken diğer taraftan metlekî ordumrn müzaheret ve sada • katini temine çalışıyordu. Devlet lerle yapılan son müsalkerelerde ordu mevcudünün ar tırılmasmd a bunun için sonuna kadar israr etmi^ti. I Müdafaai MUlive Narrn Jeneral B'omberg son hâdiselerin zuhurundan bhaz evvel neşrevledi^î bl» makalede ordunun, en büyük ku • mandanı Hindenburgdan sonra M. Hitlerin liderliğini memnuniyetlo kabul eylediğmi ve reiime sadık ka» lacağını ilân etmisti. Son hâdiseler bu sözlerin doğfuluğunu ispat et miştir. Hücum k't'alan büsbütün dağıtılmasa bile bundan sonra e • hemtnivet ve nüfuzlan karmıvacaktır. Bu teşkilât bundan sonra kabi nede mümessil bulundurmıyacak tir. Almanyanm dahilî ve haricî mukadderatı artık münhasıran or • dunun eline jrirmi» bulunuyor. MTJHARRE» FEY7J Tanı mevcutlu telgrafçı takımları, tiyatrocu kıyafetile Romanyadan Türkiyeye geçirilmişti! Ordunun muharebe kıymeti nedir? Maneviyab nasıldır ? Başkumandan Sırbîstanla harbetmek istediği takdirde, bütün ordu, bir kütle halinde onun arkasından yürüyecek miydi? Bulgar zabitlerinin elbirliğile hükümdarlarmı yakalayıp Rusla • ra teslim ettiklerini asla unutma • mak lâzımdı. falar demiryolu nakliyahnı kesti • lerse de Rus vapurlannın Tuna ü zerindeki nakliyatına mâni olamadılar. Takkikat derinleştiriliyor iki kişi nezaret altında Beyoğlunda Asmalımesçitte bir yangın olmus, bir mobilya imalât hanesi kâmilen yandıktan sonra söndürülmüştür. Yangın geceyansm dan sonra çıktnıştır. Yapılan tahkikat, Asmalımesçitte Istemat Efendi tarafından kira • lamnış olan büyük ve kâcgir bir apartımanın altı katmm mobilya imalâthaneai ittibaz edildiği ve ev eşyasile doldurulduğunu göster miştir. tstemat Efendi bu esyayı bin : liraya »i^rorta ett 'mİ8tir. Bina da ayrıca sahibi tarafından sîgorta ettirilmiştir. Yangınm, mobilya imalâthane sindeki talaşlara atılan bir sigara • dan çıktığı tahmm edilmektedir. Binanın imalâthane îttihaz olunan bütün odalan yanmıstır. Ateş diğer kısımlann pencerelerine de sirayet etmisse d'e söndürülmüştür. Binan'tı kaoıcısile mobUva ima • lâthanesi sahibi tstemat Efendi zabıtaca nezaret «ltına alınmıştır. Tahkikat derinle«t'rilmektedir. Türkiyenn Aiman'ar iç'n ehemmiyeti Türkiyeye gelince, bu metnleket, bize çetin endişeler veriyordu. Eğer tepetaklak olmak istemezsek, Tür • kiyenin teşriki mesaisraden hiçbir şey pahasına vaz geçemezdik. Fakat, Türkiye de, en az Bulgaristan kadar, her türlü harp vesaitinden mahrumdu. Türkiyede, sanayi na • mraa, zikre değer hiçbirşey yoktu. Türkiyedeki askerî fabrikalar, yalnız piyade cepanesi ve tapatız sahra topçu mermisi yapabilirdi ve bu imalât ta mahdut nisbetler da hesinde idi. Bundan başka Türklere, harp için lâzım olan herşeyi vermek iktıza ediyordu. Gizli istihbarat teşkilâtı bunun hnkânını ve yolla • rını araştırmakla mükellefti. Sırbistan, kendini müdafaa ede • bildiği müddetçe, tstanbul yolu kapalı kalmağa mahkumdu. Yalnız Bükreş tarikile tstanbula gitmek kabildi. Eğer bu yol da kapanırsa Türkiye için »ilâhlanm teslim et • mekten başka çare yoktu. Bu felâketin, herne pahasma olursa olsun onüne geçtnek lâzım geldiği için bütün gayretlerimiz, mümkün oldugu kadar gizli bir surette Türkiyeye harp levanmı temmine matuftu. Buigar ordusu harbe hazır degildi Yukarıdaki suallere, yalnız Sofyadaki değil, vilâyetlerdeki kıtaatı da tetkik ve müşahede imkân ve liyakatini haiz, Bulgar zabitlerinin samimî düşüncelerini anlıyabilm«k için onlarla münasebet tesi* edebi • len emniyetli kimseler tarafmdan cevap verilirse, bir kiymeti olurdu. Bu noktai nazardan aldığımız ha berler, utnumiyetle muvafık olmakla beraber, Bulgar ordusunun ha • kikaten harbe hazır olmadtğmı anlatnak ta kolaydi. Cephane noksandı, »ıhhiye teşkilâtı hiç yoktu. Bi • naenaleyh Alman başkumandanlıği Bulgar kıtaatraın uzun sürecek bir harbe tahammül edemiyeceği, yalnız aeri ve azimkâr bir darbe indirmeğe yarıyacağı ve bunun îçin de Almanya ile hemen sıkı bir suret te teşriki mesai etmesi lâzım gel diği ve Bulgar ordusunun, rauhtaç oldugu harp malzemesmi almadıkça Bulgaristandan başka bir yerde kullaralamıyacağı neticesine var mıştı. Bulgaristanın, Sırbntana karaı yapılacak bir seferde oynıyacağı rolü, işte bu esaslar tayin etmiş ve Bulgaristan da Sırbistana karşı vazifesini hayli iyi yapmışb. Sofyadaki Alman ataşemiliteri, ayni zamanda, Sırp kıtaatının ha • rekâtı, vaziyetleri ve Sırp başku mandanlığımn niyet ve maksatlan ve saire hakkında da malumat al makla mükellefti. Rusyaya karşı yapılan casusluk hususunda da Bulgaristan, bitaraf kaldığı müddetçe, yegâne çıkış noktati idi. Meclis Reisimizln şehrimize muvasalatlanndan bir intıba Büyük Millet Meclisi Reisi Kâ . zım Paşa Hz. diin sabahki trenle Ankaradan şehrimize gelmislerdir. Meclis Reisimiz Haydarpasa is tasyonunda hükumet erkânı tara • fından istikbal edilmistir. Kâzım Pasa Hz., Haydarpasadan bir motörle Dolmabahçe sarayın • daki hususî dairelerine gitmislerdir. POLİSTE Ankara Ziraat Fakültesi ilk mezunlarını verdi Bahceye giren sabikalı Sarayburnunda, Abidin ve Ramazan Efendilere ait bahçeye giren sa> bıkalı Enver, Rüstem ve Raçıp E fendüerin elbiselerini çalıp kaçar • kea yaka'anmıştır. Rumenîer mesele çıkarıyor Bulgarlar, bitaraflıklan pek a • çıktan açığa ihlâl edilmedikçe, bu işe göz yumuyorlardı. Radoslavofua göz yummadığını biliyorduk. Fakat Romanya için vaziyet böyle değil di. Rumen şimendifer memurları Almanya ve Avusturya • Macaris • tan tarafından bitarflığı muhil her hareketi hemen görüp haber veri yorlardı. Itilâf devletlerinin memur ve easuslan da, bu gayretkeşlîğin devam etmesi için ne lâzımsa yapıyorlardı. Şüpheli addedilen sevki • yat durduruluyor, dikkatle mua • yene ediliyor ve bitip tükenmek bilmez tatsız diplomasi münakaşalanna vesile veriyordu. Buna rağm«ı, Türklerfn çok muhtaç olduk • ları bazı levanmı geçirmeğe mu • vaffak olduk. Tayyareler için bundan kolay birşey yoktu. Geceleri Bulgar arazisi üzermden uçarak Edirnede yere iniyorlardı. O tarihte, bu uzun uçuslar, hakikaten büyük bir muvaffakiyetti. Bulgar köylülerinra, kendi topraklarına intnek mecburiyetmde kalacak olan her hangi bir tayyareciyi, hiçbir mah • kemeye vermeden bilâmerhamet öldürecekleri muhakkaktı. Çünkü bu köylüler, şimdiye kadar görmedikleri bu madenî kuşları, şeytanın gönderdiğini »anıyorlardı. Kapsol ve tapalar, sefaret çantalarile nakil ve sivil jandarmalara etnanet ediliyordu. Bu nakliyat, beynelmilel hukuk kaidelerinin himayesi altında yapılıyordu ve vaktile Cenubî Amerikalı bir diplomat gümrük resmi vermeden birçok mefruşat ve hatta mobilyayı bu usulle memleketine göoderip sat tınmstk (Mabadi var) Dirhem hırsızı Sebze halinde sebzeci tsmailin iki dirhemini çalan Turgut yakalan • mıştır. Bisikîet çarpması Büyükadada Sadan isminde 16 yaslannda bir çoeuk bisikletle gezerken 5 yaşmda Eftimya isminde bir kız ço cufuna çarpmıstır. Bisikletin çarpmasile yere yuvarla nan çocuğun başı taslara çarparak a ğır surette yaralanmış, hastaneye kal dınlmıştır. Cenç ziraat bir mühendUlerimiz arada • Etibba Odası kongresi Etıbba Odasınm 20 hazirandaki omumî konçTesinde bir yardım sandığı tes!si etrafında görüşülmüftü. Oda idare heyeti hazırladıgı yardım sandığı projesini azasma dagıtmıshr. Bütün aza proje hakkındaki fikirlerini, kongrenin tekrar toplanacağı 19 temmuza kadar bOdireeeklerdir. Proje, Ebbba Odasuıa mensup teşkilâtm yardım sandıklannın birlestirilmesi esasma göre hazırlanmıştır. Şimdi bir ölüm vuku tmda eczacılar, vefat edenin aflestne 100, dişçiler 70, Etıbba Odası da 60 Iira vermektedir. Yardım saodıklan birleştirUdigi takdîrde, bu gibi vak'alarda yapılacak yardım da genislem»? olacaktır. Avusturya teskilâtı mükemmeldı tşimizi güçleştiren cihet, Sofya ortaelçiliğindeki ataşemiliterliğin harpten biraz evvel tesis edilmiş olman ve tam kendisinden azamî gayret ve verim istediğimiz bir nrada henüz teşekki'l Mlinde bulunması idi. Fakat bizhn ataşemiliterimiz, meslekdaşı Avusturya • Macar ataşemiliterinin çoktan tesis etmiş ol • duğu istihbarat teşkilâtma istinat edebilirdi. O tarihte Sofyadaki A • vusturya Macar ataşemiliteri er • kftnıharp miralayı Laxa (Lâkta) idi. En mühim cihet, Sırp ordusile müttefikleri ara«ındaki muvasala hatlarını bilmekti. Başlıca iki yol vardı: Biri Selânik demiryolu, öteki de Tuna nehri idi. Tunanın aşağı kısmı beynelmilel oldugu için Rus nakliye gemilerinin geçmesine müsaitti. Bu iki yolu tarassut altın • da bulundurmak ve harp levazımının nakline miimkün oldugu kadar, raâni olmak lâzımdı. Bu işî, kimse Makedonya çetelerinden daha iyi yapamazdı. Bu çeteler, birçok de MÜTEFERRÎK Çanakka'e şehitler.'ni ziyaret için tir heyet gitti Çanakkalede yatan aziz şehitlen'mtzi ziyaret etmek ve Anafartalarda Türk silâhmm serefini kurtaran Biiyük Gaziye minnet ve tazimlerini sunmak için Halkevine mensup 35 kişihlc bir gurup Vatan vapurfle Çanakkaleye h«. reket etmiştir. Yüksek Ziraat enstitüleri Ziraat Fakültesi bu sene ilk mezunlarını ver • miştir. Memlekerin iktısadî kuruluşun • da rol alacak olan genç ziraat mühendislerimiz şun'ardtr: Akif, Tevfik, Turgut, Cahit, Salih, Reşat, Hakkı, Tahsin, Şinasi, Behadır, Celâl Beyler. Akif Bey ziraat kimyası, Tevfik B. hasarat, Turgut Bey ziraat san'atleri, Salih ve Tahsin Beyler meyvacılık, Reşat, Şiansi, Celâl Beyler Zooteknie, Behadır Bey nebat ıslahı, Hakkı Bey ziraatî nmumîye fube'erine ayrılrras lardır. Temmuzun ilk baftau içinde profesörlerile muhtelif mmtakalarda meslek subelerine göre tetkik seyahatlerine çıkacaklar, 4 aylık bir çalışmadan sonra ihtısaslannı ikmal için tekrar mektebe döneceklerdir. Genç ziraat mühendislerimizi teb • rik ederiz. Izmir panayırı Ikhsat Vekili Celâl Beyden îxr*panayırı komitesi riyasetine gelen bir mektupta panayır için Vekâletin 12 bin Iira yardırada bulunması kabul olun duğu bildirilmiştir. tş Bankasuun 9 eylul beynelmilel pansymna vâsi mikyasta istirak ederek on beş firmayi temsil etmesi kararlaş • tınlmıştır. ttalya ile Mısmn panayıra resmen iştirak etmiyecekleri ve yalnız propaganda da bulunulacağı alâka darlara bildirilmiştir. Şehrimize gelecek seyyahlar Paristeki Fransa ve sark komitesi bL Türkiye seyahati tertip etmiştir. 28 ağustosta Marsilyadaa hareket edecek olan seyyahlar ttalya ve Yunanistana uğradıktan sonra tstanbula geleceklerdir. Fransız seyyahları şehrimizde bif hafta kalacaklar, Yalova ve Bursayı da ziyaret edeceklerdir. Bir Yunanlı seyyah kafîlesi de Prenses Macya vapurile 23 temmuzd'a "hrimize gelecektir. '• İki hayvan hırsızı yakalandı Rami civafinda hayvan hırsızhgı yapan Şerif isminde bir erkekle Hüsniye îsminde bir kadm yakalanmıştır. Bunların çaldıkları hayvanları başka bir semte götürdükleri veya keserek etlerini kaçak sureti • le sattıklan anlaşılmıjtır. Beypazarında ilkmektep sereilerl Fırkarrn Alemdar semt ocağında.. Arapsunda halkın yardımile yapılan mektep Fırkanm Alemdar nahiyesi semt ocakları merkezinde her on beş günde bir yapılmakta olan toplantılara evvelki ak'am da devam edilmistir. Bu toplantıda güzel bir konferans verilmiîtir. Kavuklu Ali Bey konferanstan sonra bir monolog söylemiştir. SEHİR İSLERİ Darü'âceze ihtüâfı halledi.'ecek Sinemacılar namına Ankaraya giden Cevat Bey bugün sehrimize dönecektir. Verilen malumata naza ran, sinemacıların murahhası An karada Dahiliye Vekâletile temas etmiş, Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Beyden tavassut ve müdahalesini rica etmiştir. Dahiliye Vekili Bey, meseleyi tetkik edeceği vadinde bulunmuştur. Cumhuriyet Nüshası 5 Kuruştur j Türkiye Iseypazan ilkmektep talebeleri ders »enesi sonu munasebetih elişlerinden mürekkep güzel bir sergi vücude getirmişlerdir. Bu ser gide teshir edilen eserler çok beğenilmiftir. Yukarıki resim sergiden bir köşeyl göstermektedir. Halk, mektep Arapsun (Hususî) Burada asrî bir ilkyatı mektebi inaatma başlanmıştır. Bu mektep Maarifçi olan kasaba ve köylü halkınm teşebbüs ve yardımlarile yapılmakta inşaatmda çahşıyor olup devlet bütçesine müracaat edilmed'en ikmal edilecektir. tnşaatm ikmal i için moıhit halki neş'e ile ve bilfiil çalısmaktadır. 1400 Kr. 1700 tfr. Senelik 1450 Altıayhk 750 800 Üç ayhk 400 150 yoktOT Bir ayhk şeraiti I { < m Hariç için