23 Haziran 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bütün Türkiye Ka ıvesini içiyor îst Mısırçarşısi kapısi karşısında Mehmet Efendi Mahtumları ÎSTANBUL CAĞALOĞLU I»H»I«ÜI««Î 9 9 M .'NO. ODOO Telgraf ve mektup adred: Cumhuriyet, Istanbul Posta kmusu: tstanbul, Ko. Î4« U U m a n B S I £.0 Telefon: Baçmuharrlr ve evl: 24290, Tahrir heyetl: 24298, tdare ve matbaa tosmile Matbaaolık ve Neşriyat Şlrketl, 24299 umhur Bütün Türkiye Kahvesini içiyor [st. Misırçarşisı kapısı karştsında Mehmet Efendi Mahtumları Umumî anlaşma, Mıntakavî anlaşma Stecavizin tarifi üzerinde imzalanan muahedelerden son • ra Küçük İtilâfın ahiren SovyetJer ittihadmı hukukan da tanıman Avrupa üzerinde derhal tesirini gösterdi. Mütecavizin tarifi üzerindeki anlaşma ile ba tanımayı daha samfl mıntakavî bîr anîasma takîp edeceği kimseye »ır değildir. Esasmda hiçbir tecavüz maktadı takip etmiyerek biiâkis Avrupa nm biiyük bir kısmmda sulhu teyit e den bu türlü anlasmaîan umumî surette güzel tefâkki ebnek lâzım gelirken prensip itibarile bu anlasmalara karşı dudak büken devletler görebjldik. Hatta denebüir ki Alman Basvekili M. Hitlerle ftalyan BaşvekUi M. Musolini arasmda ahiren Venedikte vuku bul mos olan mülâkat daha ziyade bu vaziyetten ileri geldi ve onun tesirleri altmda cereyan etti. Lehistanla on sene îçin mütarebe »ktederek böyle bir anlaşmayı bizzat yapmış olan M. Hitlerin bu kabfl iş lere karşı sarahaten Hiraz ettiğini gör medik ama M. Musolini prensip noktasından bu türlü anlasmalara muam olduğunu gizlememekte, açık ve yüksek söylemektedir. ttalyan Başvekfli ba türlü anlasmalarda mukabil anlaşraa lan davet edecek ittifaklar mahîyetS görmek istiyor, ve onlara bundan do • layı muarız olduğunu söylüyor. Itti • faklar mukabil ittifaklan davet ederek ba yolda miDetler harbe daha çabuk sürüklenebîlirlermiş. Umumî Harp misalinde görüîmüş olduğu veçhile de • nflmek isteniliyor. Ancak Umumî Harpten evvelki ittif'klarla şimdiki anlas rnaiarm pek farklı şeyler olduğunu kabul etmek Iâzımdır. On tenedenberi miüVler harbin bir daha tekerrür etmemesi için çare an yorlar, ve muhtelif manialarla bu yol • da bir türfö umumî bir anlaşma neti cesine •ar?mıyoTlar. Umumî anlaşmanm mahiyet ve maksadı su'bun temî • ninden başka birşey değildir. Umumî bir anlaşma ile bütün dünyaya şamil umumî bir sulh temin oiunamıyorsa bazı milletlerin bunu hiç olmazsa kendi aralannda ve kendi sahalarmda temin etmelerinde itiraz olunacak bir noktanm nasıl buhmabildiğine şaşmak lâztm geBr doğrusu. Bu türlü telâkkide tam ve kâmil güzel niyet bulamı • yanlan ve bulamıyacaklan mazur görmek icsp edecektir sanıyonız. M. Musolininm büyük devletler a rasında tesis etmek istediği direktuvar suya düstü. Sebebi sudur ki Roma ve Parisin verdigi bütün teminaU rag • men orta ve kilsük devletler kendi kendilerine böyle bir direktuvarm dikta törlüğe kalkışması endisesini hiçbir zaman bertaref edememislerdir. Küre ü zerinde buyük ve küçük devlet tefriki ancak bir dereceye kadar mümkündfir. Hokukan devletlerin müsavatmı ka bul etmek zanıreti vardır. Dünya dünya olalı hiçbir büyük devlete büyük devlettir dîye küçüklere tahakküm et mek hakkı verilmemiştir ve verflemez. Büyük devletlerin kendi aralannda anlasmaîan yalnız sulhun daha ziyade temin ve takriri hesabma arzuya lâyık görüKirdü. Baskalanna tahakküm et mek ve dünya nizamma kendi hava ve hevesleri mucibince düzen vermek için değil. tşte büyük devleüer kendi aralannda bu anlaşmayı temin edemenvşlerdir. Büyük devletler zahirî ne zaketlerine rağmen içyüzünde biribır lennin gözlerini çıkaracak bir rekabet, haset, kin ve intikam hislerile mesba balunuyorlar, ve küçük devletlerden ellerine geçirebildiklerinİ kendi mak satlannm husuK hesabma kendilerne peyk yapmaktan müstesna bir zevk duyuyorlar. Ama küçük devletler kendi menfaatlerinin sıyaneti hesabma kendi aralannda akılhca bazı anlaşmalar yaparlarsa büyük devletlerden bu hali kendi arzulanna mutabık bulmı yanlar bu anlaşmalan asla hoş bulmu yorlar. Balkan misakma karsı bazı büyük devletlerin kara çehre gösterme leri bu cümledendi. Daha evvel Küçük Itüâftan memnun olnnyanlar vardı. Şimdi bu sflsileye Rusyanm da katıl masına karsı işte bu esbap ve hissiyat dahilinde dudak büküyorlar. Gülünecek hâdisedir: Ba mahallî toplanhlsrda ittifak çesnisi var, sulh tehlikeye giriyor! Diye bagınlıyor. Acaba bu feryatl Kunduracılar ve dericiler Gazi Hz., muhterem misafirimizle dün içtima ettiler beraber dün Izmiri şereflendirdiler Kongrede, bir memleket meselesi haline gelen derj lâstik rekabeti ehemnıiyetle tetkik olundu Izmirliler sevinç içinde Memleketi alâkadar eden bir kongre Ayakkabtedetm dunhü kongresinde bulvman murahhaslardan bir kırmt duracılardan Hayrullah Beyle, C. H. F. Vilâyet idare heyeti reisi Cevdet Kerim Bey, Ticaret ve Sanayi Odaaı medisi azasından birçoğu, Istanbul sanayi müfettişi Daniş, Birleşik esnaf cemiyetleri başmurakıbı Kadri Beyler, gazetelerimizm Octuat muharrirleri ve diğer birçok zevat ta bu mühim top lantıda müşahit nfatile hazn* bulunu • yorhudı. ' "^'~ Ticaret Odası medisi azasından kongrt (Mabadi altmct tahifede) İşsiz bir kunduracmın sözleri herkesi ağlattt Türkiye ayaUcabı, deri ve kösele sanayii kongresi, dün saat 10 da Halke •inde toplandı. Memleket meselesi haline gelen müşterek bir ıstırabın sev • kile, Türkiyenin her tarahndan gelen vüzlerce mur^hhas HaOcevmm mera am salonunu hmcahınç doldurmuştu. Sanayici meb'uslardan ve eski kun mahterem muafirimiz Şehittfah Hazretlerinin Etkifehri tefriftermden mahtetB öırıeaiBr culuklan geceye tesadüf etmesine rag* Han Kazimi Hazeratuu ve Hariciye tzmir 22 (A.A.) Memleketi men yollan üzerindeki bütün istasyonVekilimiz Tevfik Rüştü Beyle maiyenvz içinde bir gezinti yapmakta olan larda ellerinde fenerler ve mesaleler ti Şehmsahî, mihmandarlan paşalar ve Reisicumhur Hazretlerile büyük mi oldugu halde toplanan halk, Alâhaz Reisicumhur Hazretlerinin maİyetlermi safirleri tran Şehinşahı Alikhazreti Hüreb' Hümayunla Büyük Gazisine kar • getirmekte olan hususî tren, bu sabah mayun Rıza Pehlevi Hazretleri, bu • şı olan derin sevgi ve saygısun gös • saat 10/30 da Manisaya gelmiş ve gün saat on üçte otomobille sehrimi • termiftir. Halkımuon bu lezahüratı bilbüyük misafirlerimU buradan fctmire zi tesrif buyurmuflardır. kbahm ük saatlerind* geçüesı kadar olaa yolealoklanm otomobiU« tki biyiik devltt r«!aO» BmyrMl U(Mabadi dördüncü $ahiUde) yapnvşlardır. Afyondan itibaren yol • met Paşa, tran Hariciye Nazın Bakir Gazi Hazretlerite FransızRumen dostluğu Rumen meclisinde Fransız Haricrjre Nazın şerefine büyük tezahürat yapıldı, mühim nutuklar söylendi M. Bartu fahrî Romanya vatandaşı ilân edildi Bükref 22 (A.A.) Ayan ve meb'usan meclisleri, M. Bartunun şerefine birlikte içtima etmislerdir. Âyan ve meb'usan, M. Bartunun salona girişini şiddetle alkışlamıstır. M. Bartu, nazırlara ait sıranın başmda oturmuş ' ve hakkında simdiye kadar Romanya parlâmentosunda bir eşine tesadüf e| dilmiyen tezahürat yapılmıstır. Biribi' rini müteakıp âyan ve meb'usan mec • lisleri reUlerile bütün siyasî fırkalar liderleri, M. Bartuyu selâmlamışlar ve Fransa ile Romanya arasuıdaki sarsdmaz dostluktan bahseylemişlerdir. M. Titulesko, hak ve adalet mefhumlarından bahsettikten sonra Romanyanın sulh ve siikun içinde yaşamak ümidinm boşa çıkhğını ve Romanyanm ba hususta hayal inkisanna ugradığını söylemis ve demiştir ki: « Sulh muahedeleri imza edilir Muahedeîerin tadü edüemtyeceği Tıafcfcında muhim bir nutuk söyltyen Romanya Hariciye Nazırı M. Titalesko edilmez, mfllî topraklarmnzm parça • lanmasını istiyen bir taknn sesler işit (Mabadi dördüncü aahifede) Bir Türk mühendisinin mühim bir ihtiraı Mühendis İbrahîm B., büyük bir tayyareyi düşmekten kurtaracak bir paraşüt icat etti, icadı Fransız hükumeti tarafından kabul edildi Edebiyat kongresi Moskovada Türk edebiyatı da görüsülecek Moskovada ( dunyamn bütüs tnaruf muharrir ve şairlerinin if/ tirakîlet yaktn da toplımacaV olan edebiyat kongresinde, Rusya • daki lârklerir edebiyatı d» mevzuu bahso • lacaktır. Kon • grenin programı sudur: Maknm Gorki Birmci günü meşhur romancı Maksim Gorki, Sovyet edebiyatı bakkında bir konferans verecektir. Bunu tanınmif muharrirlerden Marsakm çocuk edebiyatma dair raporu takip edecektir. Müteakıp giinlerde Sovyet Itti hadına dabil Okrayna, Tatar, A • zerbaycan, Ermeni, özbek, Tacik ve Türkmen milletlerinin edebiyatlarına ait raporlar okunacaktnr. Bundan sonra muharrir A. Tolstoy, Kirpotin, Kirson, Pogodin, Rusyada dram edebiyatı mevzuu üzerinde söz söyliyeceklerdir. Muharrir M. Radek beynelmi lel edebiyat cereyanlan hakkında bir konferans verecektir. Mühendis Ibrahim Bey, Franstz küçük tecrübe tayyarelerile icat Mektebi Harbiyede okumus, sonra Avrupada mühendislik tahsü etmis olan Ibrahim Bey, tayyareler için bir haııiHiııiKMiıuııııııuııııııııiMiıiMiı lllllllllllllllllliniMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinilllinillllllllMlinilMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIMMIlllllllllllllllllllllllllllllllllllf Bir Japon heyeti geldi Dünyanın iktısadî vaziyetini tetkik eden bu heyet, şehrimizdeki sınaî müesseseleri gezecek atkerî balon kıtaatmın yardırmZe ettiği parasütü tecrübe ederken va tahlisiye aleti icat etmiş ve ihtiraım Fransız Hava Nezaretinin fennî icat ve (Mabadi beşinci aahifede) ıııııııııııııı ımıımıııımıımıımmıııııııııııııınn Muharrir Buharin Rus siirlerini anlatacak, genç muharrirlerden Stafski ve Garbunof son edebiyat cereyanlarına dair raporlannı oku(Mabadi üçüncü aahifede) tııııuıiHiııı ııııı tiııııımıı ıııiHiıuııııııııiKiııııııııı. harp ihtimalinin azalmasmdan müte vellit bir yesin mi mahsulüdür ? M. Hitlerin Venedik ziyareti münasebetile sulhun tehlikede olduğundan sikâyetçi bir lisanla bahseden M. Muso lini, Sen Mark meydanmda yirmi bin ttalyana hitap ederken harbin fazilet lerini ncetede ede bitiremiyor, ve kendi sistemi sayesinde kuvvetli olan ltalyanın önüne rasgeleni kınp geçirecek veçhile yoluna devam edeceğini öğüne öğüne anlatıyordu. Asikârdir ki dünya manüksızlık ı • ' çinde yüzüyor. Sağı solu ve hangı ne ticede karar kılacagı belli olmıyan bu Kaos'da her ihtimale karşı hazır bulu • narak bütün tehlikeleri bertaraf edici tedbirleri htihaz etnriş bulunmak en basit bir zarurettir. Küçük İtilâfın Balkanlarla ve bunlarm hepsinin Rusya ile mahaJlî anlaşmalar yapmıs olmalan harpsonu senelerinin en makulsulh tedbirleri oldugunda en ufak söpheye cevaz yoktur. Anlaşmanm umamisi yapılamadığı zaman boyle hususileri hem daha.«rurî, hem daha kıymetli oluyor. va *~ YUNUS NADİ Bugün 3 üncii sahifemizde tran inkılâbı Yazan: Ağaoğlu Ahmet 5 mci sahifemizde 26 sene evvel Balkan ittifakı teşebbüsa ve Romanya Yazan: Salib Münir Paşa ffSn şehrimize gelen Japon ticaret heyeti Haydarpaşa Dünya ikttsadî vaziyetini tetkike çıkan Japon tüccac ve gazetecile rmden mürekkep 14 kişilik.bir heyet dün akşam Toros ek»prestle Haiepten şehrimize gelmiştir. gartnd KaJın ve moda satuna 6 racı sahifemizde Spor haberleri J Japon heyeti Haydarpaşa i»tas • yonunda Japon sefiri M. Viconte Mushakoji ile sefaaet erkânı ve Istanbul Ticaret Odası azaları tara(Lutfen aahifeyi çeviriniz)