20 Mayıs 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Bütün Türkiye Metımet Efendi Mahtumları Mısırçarsisı karşı«inda Kahvesini ıciyor îst Onbirinci sene: No. 3604 T^ TC oektT:p ^ umhuri o J S ^ w ! = ı S r ? £ S r £ ^ s *„>*. No. 248 Telefon: BaşmuHarrlr ve evi: 24290. Tahrir heyeti: 24298, Idar» y« matbaa taanüe Matbaacıl* ve Neşriyat Şirketi, 24299 Pazar 20 Mayıs 1934 Türkiye Mehmef Efendf Mahtumları Kahvesinî Jciyor Ist Mısırçaryısj kapısı karşısında Şark ve garp Iskeleleri arasında arp memleketleri tarihinde şark ıskeleleri (Let ichellet d'Orient) meşhurdur. O kadar meşhurdur ki ahiren memleketimizi ziyarete gelen Marsüya Ticaret Odası heyeti erkânnun hislerinde, fikirlerinde ve sözlerind'e hep bu eski zamanlarm Daüssıla'sını ayan beyan görür gibi olduk. He > yet reisi M. Felix Prax bir nutkunda sekiz asırhk dostluk münasebetlerfni ihyaya geldik derken elbette bu hislerin ve bu f ikirlerin tesiri altında bulunuyordu. O halde biz de kendilerine haber verelim: Tarihî şark iskelelerinin en mühimleri tstanbul ve tzmir ise ayni Akdenizm öte yakasındaki garp iskelelerinin Dün akşamüzeri şehrimizde, Bulgaen mühimmi de elbette Marsilya • ristanda bir ihtilâl çıktığı, Kral ile ailedir. Bu iskelenin eski temelleri üz%nnin öldorüldüğü bakkmda heyecanh rinde büyüye büyüye kendi başına ve sayam dikkat bir takım şayialar çıkadeta bir metropol olmuş olduğunu nnsbr. Bu jayialar, ilk defa, sehrimiz geçen sene oradan geçerken gözlede bulunan Ingiliz gazetelerinin muha rimizle görmüştük. Eğer milletlerin münasebetlerinde ticaret muamele. birieri tarafmdan ortaya ahlmıstır. Deyleri hâlâ en ehemmiyetli rabıtalan li Meyl gazetesHe diğer bazı tngiliz gateskil ediyorsa ki buna şüphe yokzetelerinin lstanbul mohabiri olan M. tur • memleketimize gelen Marsil • Pearse Londradan gelen müstacel bir yah Fransız heyetinin Türk Frantelgrafta, Bulgaristanda büyük bir ihsız dostluğu namma söz soyliyecek tüâl çıktığı, Bulgar Kralınm ve hanedaen salâhiyetli bir heyet olduğuna nı Kralintn bir suikasta kurban gittik • hükmetmekte hata olmaz. Nitekim leri bakkmda Londraya bir haber gdmuhterem Mösyö Felnc Prax riyaset diği bildirilmiş ve bu haber hakkmda ettiği heyetin hükumetçe de tasvip kendisinden tafsilât istenmistir. Bu have teşvik edilmiş nimresmî bir heyet ber derhal Beyoğhı mehafilinde sayi olduğuna söylemekle beraber iki ohnut, diğer ecnebi gazete muhabirlememleket arasındaki ticarî münasebetlerde tki taraf tacirlerinin anlarini de harekete getjrmiş ecnebi mu şarak halledebilecekleri noktalar habirler tafsilât almak için türkçe gazeüzerinde ısrar etmiştir. telere telefon etmeğe baslamışlardır. M. Felix Prax'm sözlerinde za(Mabadi ikinci sahifede) Aîufanof kabinesini deviren Bulgar Kralt Kraliçe ile beraber manm şiddetleri tesiri altmda hü • kumetlerce almmasına mecburiyet elvermiş olan tahdidî tedbirlere karşı tenkit ve husumet sezdik. Eİinden gelse o bu tedbirleri kökünden yıktp atacak. Bizim tacirlere hitap eden sözlerinde: Bu kadarı mümküiı d«ğilsc rmimlcîm olanlanm bari elbirliğile düzeltelim. „ Diyen bir nevi ihtilâle davet şetnmesi vardır. Ticaretin inkişafı hürAnkara 19 (Telefonla) Fırka riyette olduğunu bilen hür bir memGrupu reisliğine Millî Müdafaa bütleket in hür ve samimî adamrna yaçeainra takviyesi için 6 milyon lira kışan açık kalple temiz dilek ifaAnkara 19 (Telefonla) Müd kadar temin edebilecek ve hayatı desi ancak bu olabilirdL M. Felix deiumumî Fuat Bey bugün de bizPrax'ın gümrük ve kontenjantman umumiyeye tesir etmiyecek bazı mezat rüşvet meselesile meşgul olmuş, kayitlerinin sertliğini giderecek bir nabii varidat teklif edilmiş, bu teklif Rüştü Beyden izahat almıştır. Diğer teşriki mesai lüzum>undan bahset tetkik edilmek üzere hükumete vebazı zevatm da malumatlanna mümek istediği aşikârdır. Filhakika rilmiştir. racaat edilmiştir. esasen tacir olmıyan hükumetlerin Teklif meyamnda hükumetin dü. Söylendiğine göre Leon Faraci tahdit yolundaki tedbirlerinde çok şündüğü bazı vergiler de vardır. Fadefa bilenlerin müdahale ve islâhile rüşvet hâdisesini itiraf etmiştir. Fakat esas münakalât vergisine zam bertaraf edilebilecek bir takım lüyapılmajı ve noterlerle yapılan mukat Metr Salem hâlâ inkâr etmekzumsuz yere ağır manialar bulunaamelelerde bazı senedat ve muka tedir. Tahkfkatrn cünnü meşhutta biliyor. Zarurî sebeplerin hududuvelelere pul ilsakı vardır. bulunan zabıta memurlannın ifa • nu aşan bu ağırlıklan ancak iki taAnkara 19 (Telefonla) Millî deleri de ahndıktan sonra, yani iki raf tacirlerinin anlayıslı ve sıkı Müdafaa bütçesinin takviyesi için baüç gün zarfmda biteceği anlaşıl teşriki mesailerî halledebilir. Kanı (Mabadi alttncı tahifede) kaynıyan bir cenuplu olarak M. maktadır Felüt Prax: HâdİBe hakkmda Ankaradaki foto Bugün Metr Salem ve Leon Fa Bizim anlaşacağımız makul ğrafçımıztn gönderdiği bir resim: hal noktalarına hükumetlerimiz tas raci Efendi istiçvap olunmamışlarLeon Faraci Efendi Adliyeden vip ve terviçten baska birşey diyedır. Suçlulann aileleri Ankaraya Tevkifaneye götürülürken mezler. gejmişler, Müddeiumuminin huzu Diyerek akli selimin icabını açık runda kendilerile görüşmüşlerdir. ve yüksek söylemiş oluyor. Kendisini bu cesur ve samimî sözlerinde Mevkuflar müdafaa vekili olarak Ankaradaki rüşvet hâdisesinde Türkiye için kendi hesabımıza oSadettin Ferit, Hâmit Şevket ve GaTelefon şirketinin Uminin de geçtiIanca kuvvetimizle teyit etmekte lip Htkmet Beyleri tutmu*lar, bu ze ği malumdur. müstesna bir zevk duyduğumuzu da Ankara 19 (Telefonla) Televat ta vekâleti deruhde etmişlerdir. biz söylemiş olahm. Milletlerimizra Tahkikatı idare etmekte olan Anfon şirketinin sermayesi meselesini iktısadî münasetbetlermi azaltan Bu hafta sommda muhakemenin kara Müddeiumumiliği, bu itibarla tetkik etmekte olan komisyon vazimanialar esasen ancak geçici telâkbaşlıyacaği tahrom edilmektedir. (Mabadi beşinci tahifede) fesini bitirmiştir. kisile tahammül edebildiğimiz beBaşvekâlete verilecek rapor ha lâlardır. Eğer bunların bh* de eksik llllinilllllllllinilllMHIIIHtlllllllflltllHIIMIinilMlltllHIIIIHIIIIIinillllllllllllllllllllllillllllllllllllllHIMIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIMIininillllll zırlanmaktad^r. Tetkikat neticesinbilgi ile konulmuş taraflarile yanlış de mukavelenin sarih olduğu, şirketatbik edilen cihetleri varsa iki tatin sermayesinin altın sterlin olmaraf tacirlerinin elbirliği ederek hiç yrp itibarî kâğıt sterlin olduğu netiolmazsa bu kısımları düzeltmelerincesine varılmıştır. den daha makul ve daha zarurî birşey olamaz. Marsilya heyetinin memleketi • mizi ziyaretinde Fransız Türk dostluğunun canlı bir tezahürünü görmüş olduğumuzu da açık ilâve etmekliğimiz lâzımdır. Fransa HaAnkara 19 (Tesaat beşe kadar bu projeyi kabul ericiye Nazırı M. Bartu bu heyetin lefonla) Tram dip etmediğini Nafıa Vekâletine bilTürkiyeye seyahatini tasvip ve teşvay şirketile Nadirecektir. vik ederken iki memleket münasefıa Vekâleti arabetlerinin kıymet ve ehemmiyeti üVekâletin teklif ettiği projede zerinde bilhassa tevakkuf etmîş olsındaki müzakeâli, orta ve ilkmektep talebelerile duğunu da heyet reisinin beyanatı rat son safhasmajneleler için husu*î tarifeler tatbiarasında görüyoruz. Bu ifadedeki dadır. Şirket mükı, aynca biletlerde şimdikinden da hakikati bizim kalplerimizin hissimessilleri Vekâ ha az ücret alınması hakkmda esasyatı derhal kavramıştır. Türkiye lete gerek iade lar vardır. Geri almacak para me nin Fransaya karşı vaziyeti de bunolunacak paralar selesine gelince şirketin 1,700,000 dan ibaret olduğunu bütün kuvve • gerek yeni tatküsur lira iade etmesi lâzun gel timizle biz temin edebüiriz. tki taraflı bik edüecek ta mektedir. temas ve ziyaretlerin sıklaşmasm • rffe için ayn ay Dun Ankadaran gedan iki taraf için de aziz ve kıymetŞirket 1,5 milyon lira vermek isli olan dostluğun pek ziyade kazan projeler ver ^£ip Parîse giden temektedir. Kat'î netice pazartesi nacağını ise işte açık görüyoruz. mişlerdir. günü belli olacaktrr. ' • M. Vepi Fransa ile ticarî olanlan da içinVekâlet dahi mukabil bir proje; M. Veyl de olmak üzere her türlü münase haznIıyarak ştrkete vermiştfr. Şir <K. Tramvay şirketi meclisi idare rebetlerimiz çok eskidİr. Cok kere buket mümessilleri bunu tstanbula goisî M. Veylin Ankarada şirketle Nat)ünkü ziyafetten bir intıba YUNUS NADİ (Mabadi üçüncü tahifede) Yazısı besind sahifede türmüflerdir. Şirket pazartesi günü (Mabadi dördüncü sahifede) Bulgaristanda taklibi hükumet En büyük mensucat fabrikamız Kayseri fabrikasının Kral, ordunun yardımile Meclisi fesh temeli bugün atıiıyor ederek müstakil bir kabine kurdu İsmetPş.dört Vekü ile beraber Kayseıiye gıtti, merasimde mühim bir nutuk söyliyecek Bulgaristandaki siyasî hadiseler dolayisile dün geceyarısına kadar Sofya ile feükü her türlü muhaberat kesilmiş, J>u yüzden birçok hc yec&nlı şayialar çıkmıstır Bulgaristanda örfî idare ilân edildi Sümer Bankın sermayesi takviye ediliyor Ankara 19 (Telefonla) Pazar günü öğleden sonra Kayseri istasyo nunda Yozgat şosesi üzerinde Sümer Bank tarafmdan satm alınan arsalarda Türkiyenin en büyük mensucat fab rikasmm temelî atılacaktır. Bu miina sebetle yapılacak merasime bizzat Başvekil Ismet Pasa Hazretleri riyaset edeceklerdir. Bu hâdisenin ebemmiyeti uzun tahlOlere ihtiyaç husetb'rmiyecek kadar âşOcârdır. Bütün dünyada, sınaî hayat, ihhTâflar ve buhranlar içerisin de bunalır ve kıvranırken Türkiye Bas••kili lsmet Pasa, Türkiyenm sana • "Kayserinin urnutni manzarası ve Erciş dağtmn karlı tepeni yüesmesi için hazırlanan programm lk büyük mevzuunu tahekkuk ettirmij oluyor. Bu temelatma ile Türkiyenin ikbsadî temeli atümış oluyor. Kayseride yapılacak mensucat fabri • kan aşağı yukarı beş milyon liraya mal olacak ve Kayseri havalisine hayat ve • recektir. Fabrika gelecek sene haziranda faaliyete geçecektir. Ankaradaki rüşvet hadisesi Dün Telefon şirketi tnüdürü dinlendi^ Millî müdafaanın takviyesi için İki fabrika daha Evvelce umumî hatlannı neşrettfği • miz iktısat programmm mevzulanna dahil olmak üzere Sümer Bank, içm • de buhmduğumuz sene zarfmda ayni nükyasta iki pamuk mensucat fabrikaM daha kurmuş olacakbr. , (Mabadi altmet tahifede) Leon Faraci Ef. itirafatta bulundu, Metr Salem suçu inkârda devam ediyor 6 milyon lira temîn edecek varidat teklifi İki yanlış haber Mevduatı koruma ve Merkez Bankası kanunlannda yapılacak tadilât haberleri eksik verilmiş, asılsız şayialara sebei olmuştur Ankara 19 (Telefonla) Dünkü Mılliyet gazetesinde mevduah koru • ma kanununda bazı tadilât yapılaca ğmdan bahsedilirken haberin esaslı mrette verilmemesinden dolayı halk arasmda hükumetin bankalardaki haflc mevduatmdan bir kısmını Devlet Bankasma yahrarak mukabilinde tahvilât vereceği anlaşumış, bu haber piyasa • da umumiyetle fena tesir husule getirmiştir. Hatta mevduatı bankalardan almak gibi teşebbüsler de şayi olmuş, mesele ile alâkadar bankalardan bazılan keyfiyeti Maliye Vekâletinden sormuşlardu*. Vekâlet derhal Ajans vantasile bir tekzip neşretmiştir. Yaptığun tahkikata göre meselenin hakikî şekli şudur: Geçenlerde kesbi kanuniyet eden rnevduat kanummun sekizinci madde • sinde deniliyor ki: «Bankalar vadeli vadesiz ve ihbara tâbi tasarruf mevduatmm karşüığna (Mabadi dörduncu tahifede) Telefon Şirketinin sermayesi Telefon şirketi müdürünün ifadesi alındı IIIIIMIIIIIIIIllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllimillllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllilllllllllllllllllllllllllilllllllllilllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIHf Sermayenin kâğıt sterlin olduğu neticesine varıldı Ziraat Bankası yeni bir şekle konuyor Şirket Nafıa Vekâletine kaf î cevabını vermek için yann saat beşe kadar mühlet istedi Yeni tramvay tarifesi ve geri alınacak paralar Fransız tacirleri şerefine dün bir ziyafet verildi Banka devletin alacak ve hükumetçe tesbit olunanj ziraat siyasetinin tatbikını temin edecektir Ziraat Bankasımn Ankaradaki umumî merkez binan Ankara 19 (Telefonla) Ziraat olarak ziraî işleri ve hükum«t • Bankasım sahiplendirme kanutvu raî siyasetini tatbikrm tir. lâyihası alâkadar diğer Vekâletle re tevzi edümiştir. Hâlen Sümer Malum olduğu üzere Ziraat BanBank nasıl devlet bankası ise ve kası bir anonim şirket olup hisa* » sanayi işlerile meşgul oluyorsa Zi darlan kazalar idL Yeni lâyihaya raat Bankası da devletin bankası (Mabadi dördüncü tahifede)
