20 Mayıs 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Üniversite fakültelerinde imtihanlara bugün başlanı- yor. İran Şahı için köprüde muazzam bir tak yapılacak. Sahip ve Başmuharriri * Siirt Meb'usu MAHMUT Mühafazakâtlar V deri M. Baldvin, İngilterenin müd2- faası için esaslı tedbirler alın diğını söylemektedir. FİATİ 5 KURUŞTUR 9 uncu sene No.2971 PAZAR 20 MAYİS 1934 T l. / Müdür: 24318, Yazı işleri müdürü : 24319 €İ? | İdare ve Matbaa : 24310. Milli l;z;lkinma Faaliyeti Millt tasarrufu koruma ve kuvvetlendirme tedbirleri ANKARA, 19. (Telefonla - Baş- Muharririmizden) Kemalist Türkiye, her şeyden evvel milli sermaye kudretine, kendi çocukla- rının tasarruf kuvvetlerine, onla- rın zekâ ve çalışma kabiliyetine dayanır, Şimdiye kadar alınan ne- ticeler; bu polili_kndnki isabeti 8göstermiştir. - Cümhuriyet idaresi, milli tasar- rufun her gün biraz a artması- na ne kadar çalışıyorsa, bu tasarru- fun korummasına ait tedbirleri al- makta da ayni derecede hassasiyet gösteriyor. Çünkü halkın tasarru- fu, bankaların olduğu kadar dev- letin de muhafazasına mecbur ol- duğu kıymetli — bir emanettir. Bu bakımdan hükümet, milli tasarru-. fun korunması için mali, iktısadi, nakdi bütün amilleri gözönünde bulundurarak tedbirler almakta - dır. Şüphe yok ki, Türk parasının kıymetini muhafaza - için sarfolu - nan şuurlu ve bilgili emeklerle, ilk önce Türk milletinin bu tasarruf Vasıtasının sarsılmaz bir halde ko- rumak hedefini gütmüş bulunuyor. Bugün her vatandaş; bu emniyetli tasarruf vasıtasile doğrudan doğru- ya veya bilâvasıta Türk yurdunun yükselişinde, — kuvvetlenmesinde rol oynamaktadır. Milli tasarrufun, milli kalkınma savaşındaki ehemmiyetini çok iyi kavramış olan hükümet; yalnız Türk parasının kıymetini muhafa- 'E za tedbirlerile iktifa etmemiş, milli tasarrufun korunması için de ayni dikkat ve hassasiyeti göstermiştiri Mevduatı Koruma Kanunu, bu dikkatin güzel bir ifadesidir. Hü- kümet, son günlerde milli tasarru- fu koruma politikasını daha tesirli bir mecradan yürütmek kararını al- mış bu'unuyor. Hükümet; bankaların tasarruf karşılığı olarak kanunen kasaların- da bulundurmağa mecbür oldukla- rı karşılıkların küçük bir kısmının Cümhuriyet Merkez Bankasına ya- tırılmasını temin edecektir. Bu usul; her memlekette, tatbikat sa- hasında yer bu'muş ve tasarrufun korunmasını temin edecek ana ted- birlerden sayılmıştır. Demek olu- yor ki, hükümet — hem asgari bir karşılık daha temin etmiş, hem de bunu Cümhuriyet Merkez Banka - sında bulundurmakla milli tasarru- fu ikinci bir garanti ile daha ziya- le kuvvetlendirmiş oluyor.Milli ban kaların, esasen Mevduatı Koruma Kanunu hükümlerine göre kasala- rinda faimiselaealk i V riyetinde bulundukları bu paranın küçük bir kısmımı Merkez Banka- sına yatırmakla tasarruf cereyanı- na yeni bir hız verecekleri muhak- kaktır. Küçük tasarruflarını ban- kalarda saklıyanların ve bilhassa bu medeni harekete henüz alışmır- yanların, bu yeni tedbir karşısında emniyet hisleri şüphesiz daha ziya- de kuvvetlenecektir. — Filhakika Cümhuriyet Merkez Bankasının ve dolayısile hükümetin milli tasarru- fu koruma yolundaki bu yeni alâ- ve h başlıbaş bir kuvyettir. Bu vesile ile şunu da hatrrlama- hYll ki, —Türk bankar"':&1 iünya' ranının en çetin imtihanını şe- refle, muvaffakıyetle geçirmiş bu- lünuyor. Bu itibarla, Cümhuriyet Merkez Bankamız ve bu ana ban- kanın etrafındaki milli bankalar, ürk milletinin her zaman güvene- ileceği sağlam verimli müessese - lerdir. Milli tasarruf, diye anılan milli kuvvetlerin — büyük millet olarak ugün dünya yüzünde rol oynıyan temiyetlerin hayatında ne kadar kuvvetli tesiri olduğunu bildiğimiz için gerek bu tasarrufu — teşvik ve gerek bunun faydalı surette kulla- nılması ve her ihtimale karşı ko - Yunması yolunda alınan kararlar - dan derin bir sevinç duymaktayız. Siirt Meb'usu iyeti OALAN H ae İA SÜRA G <CT Vç tanda dün ihtilâl çıktı Ihtilâl Ordu tarafından idare edilmiştir. Miralay- hktan mütekait M. Georgieff Başvekil oldu. Sofvyada örfi idare ilân edildi İhtilâl nasıl çıktı? Yeni hükümet bir beyannameneşret!li M. Georgieff kabinesinde kimler var? Sekiz irade imzalayan Kral Boris Hazretleri Bulgaristanda dün sabah başla- yan ihtilâl hareketi hakkında gece yar sonra aldığ telgraf haberleri şunlardır: SOFYA, 19 (A.A.) — Bulgar A jansı bildiriyor: Hâd bir iktışadi buhran devre - sinde memleketin dahili siyasi va- ziyetindeki vehamete çaresaz ol - mak ve memlekete kuvvetli ve sa- (Devamı 7 inci sahifede) Bulgaristanda ihtilâl sabah saat üçte başladı. Mebusan Meclisi feshedildi llIllllllIIIIIIlllllllIIIİIIHİIIIIIIIIRIIIIIIIIIIHİIIIIIIHII Dün Sofya endişelive kor- kunç saatler yaşadı Sabah üçten itibaren Sofya şehri bir ordugâh manzarası arzediyordu Muhabirimiz ihtilâlin nasıl başladığını anlatıyor Dün saat dokuzdan sonra Avrupa ve Balkan merkezlerinden Bul- garistanda büyük bir ihtilâl çıktığına, hariçle muhaberatın munkati ol- duğuna dair haberler şehrimize gelmiştir. Londra ve Bükreşten gelen haberlerde ihtilâtin başında ord! bulunduğ ulgari: n muh le_lı'l yerlerinde karışıklıklar olduğunu bildiriyor, hattâ Kral Hazretleri nin de katleditdiği haber veriliyordu. Bunun üzerline derhal telefonla Sofyayı aradık. Saat ona kadar görüşmek kabil olamadı. Hatların işle- mediği bildirildi. Buna rağmen kitsa fasılalarla Sofyayı aramakta de - vam ettik ve muhabirimizle muhab ereyi temine muvaffak olduk. Muha birimizin gece yarısı verdiği tafsilâtı neşrediyoruz: SOFYA, 19 (Saat 12 - Telefonla) — Bu sabah Sofyada yatakların- dan kalkanlar şehrin bir ihtilâf liçinde bulunduğuna şahit olmuşlardır. Caddelerde askerlerden başka bir şey görülmüyor, süvarilerin nal ses lerinden, süratle gidip gelen otomabillerden başka bir şey görülmüyor du. Ana caddeler, hattâ iç sokaklar bile askerler tarafından tutulmuş- tu. Tek, tük silâh sesleri işitiliyor, kimse evinden çıkmağa cesaret ede- miyordu. Vaziyet endişe verici bir hat almüştı, Şehir korkunç saatler ge çiriyordu. Dükkânlar kapanmış, herşey durmuştu. Hareket nasıl başladı ? İktilâlin nasıl başladığına dair elde ettiğim malümatı bildiriyorum: Hareket mütekait Miralay Kimon Georgieff tarafından idare edilmiş - tir. Ordu tarafından idare edilen ihtilâlciler bu sabah gün ağarmadan saat üçte hükü-net merkezine girmişler, derhal elektrik santralini tel - graf, telefon merkezlerini, polis karakoltarını işgal etmişlerdir. Bu sıra- İqrda bazı ufak tefek müsademeler olmuş,silâh ve mitralyözler işlemiş tir. İhtilâlciter süratle şehre dağılarak Emniyeti umumiye dairesini, ne zaretleri de işgal etmişler ve vaziyete hâkim olmuşlardır. Saat beşte İhtilâlciler başta mütekait Mir alay Georgieff olduğu halde sabah (Devamı 7 inci sahifede) İnkılâp Enstitüsünde Milli Mücadelede verdiği- miz imtihanın eşi yoktur İçle, dışla,canla ve başla didişen Türk, mahrumiyetler içinde harikalar yarattı Recep Beyin dünkü dersi Cümhuriyet Halk fır kası umumi kâtibi Re- cep B. Üniversite kon- | — ferans salonunda dün de inkılâp derslerine' 4 devam etmitşir. Recep B Beyin dünkü dersin - den aldığımız - notları | neşrediyoruz: “İstiklâl muharebe - lerile birlikte -inkılâp müharebeleri — başla - miştir. — İnkılâbımızın kazanılması için sarfe dilen emekler, âyni zamanda memleketin kurtarılması gayesini istihdaf ediyordu. Biz. deki inkılâbın ehem - miyeti, tezahür eder. Muharebeleri idare i - çin sıra esas* olmak mücadeleleri, sıraya koymak, dış - tan bizi istilâ edenlere karşı gelip, bundan sonra iç meselelere geç - mek lâzımdı. İçte, dışla mücadele Fakat istilâ eden düşmanlarla boğuşurken onun müttefikleri bu - lunan saltanatla da uğraşmak icap etti. Efkârı umumiyeyi padişaha !(arşı_bir hare_ket olduğu noktasına Recep B. Şükrü Naili Paşa ile beraber Üni - versite konferans salonunda Metr Salem Bu resim Ankaradaki vüşvet hâdisesinin kahramanı ol “A. manuel Metr Salem,, in bir fotoğ - rafisidir. Yetmiş sekiz yaşında ol duğu tahmin edilen ve Osmanlı imperatorluğunun meşrüuti vet ta- rihine ait hemen bütün imtiyaz ve ecnebi şirket işlerine karışan (Devamı 7 inci sahifede) Büyük bir Tak yapılacak İstanbul, İran Şahı Hz.ni karşılamağa hazırlanıyor Haziran içinde memleketimizi ziyaret edecek olan İran Şahı Peh- levi Rıza Han Hazretleri (için be- lediye, Galata köprüsü ortasında büyük bir tak inşa ettirecektir. Tak İran tarzı mimariıı'mle_ olacak sarayca seziliyor ve iğfalâta devam ediliyordu. Sarayla mücadele, Padişahla mü dele, dü nla mücadele ayni za manda yıı;ılıyordu. N ııuııııııııııuıımmııııııııuııııııııııııııııııııııııııııımııııııııııııııııııııııııuııııııııı_ııııı% EMevduatı koruma kan nunda yapılacak tadilât Yeni tadilâtla halkın mevduatı daha sağlam, daha sıkı bir emniyete bağlanmış olacaktır Merkez Bankası, kasalarında muhafaza edeceği ihtiyat paralara mukabil banka- lara hazine tahvilâtı verecektir Maliye vekilinin beyanatı ANKARA, 19 (Telefonla - Hususi muhabirimziden) — M_euduatı koruma kanurtunda yapılacak tadilâtın asıl ve hakikati ni en doğru membadan tahkik ederek yazıyorum: evamı 7 inci sahifede) ııııııııııııııuunuımuııııaııııımnîı[ı)ııııııımıııuııııııııuıuııııııuııımmllnımıııı e ç. A di E Z E E E Z HLALA FARARA 'KTRAAAK MAĞA DİĞDAAKALİ KA ÖUKLAA KA ka aa d Eİ b Telefon Şirşeti umumi müdürü M. Anderson izahat vermek üzere müd deiumumiliğe gidiyor (x). Ankaradaki rüşvet Telefon şirketi müdür ve komiserinin ifadesi alındı Şirket Umumi Müdürünün isticvabı 2 saat sürdü Eski şirket komiseri de dinlendi 'Ankarada rüşvet tek A lif etmek ve vermek - ten suçlu olarak tev - | kif edilen Metr Salem | ile Leon Faraci efendi — ler hakkındaki tahki - [ katın bir safhası da bu | rada cereyan etmekte dir. Bu hususta Anka- ra müddeiumumiliğin- den İstanbul müddei - - umumiliğine talimat * gelmiş ve dün bu tali- mat dairesinde Tele - | fon şirketi müdürü u- mumisi M. J. M. An - ' | derson ile Telefon şir | keti komiser vekili Hıf zı Beyin ifadeleri alın-*| | mıştır. İfadeleri müd - | deiumumi muavini Ah , $ met Muhlis Bey almış- t n tır. M. Anderson he_ - KD el . j nüz maznun vaziyetin y .4n Faraci Ef: Adliyeden tevkifhaneye gö- de olmamakla bera - Girülüğor « « ber isticvabı saat 14, l 10 dan 16,15 e kadar tam iki saat beş dakika sürmüştür. M. Anderson ne diyor? M. Andersonun isticvabı bittik - ten sonra bir muharririmiz kendi - sile görüşmek istemiştir. Fakat M. Anderson ilk suale cevap olarak: (Devamı 7 inci sahifede) Koşucular! “ve fevkalâde müzeyyen bu k tır. Takın projesi yapılmıştır. İnşa- ata birkaç güne kadar başlanacak- tır. Şehrimizdeki İran kolonisi de Sirkeci Ci,'îf":d" ayrıca bir tak 1920'senesinin 22 Hziranımnda Yunan ordusu yeni bir harekete me mur edildi. Sebebi şu idi: Sevr mu ahedesile Türkiyenin parçalanması ve Garbi Anadoluda mühim bir Kaydolunmak için istical ediniz. Muamelât 3 gün sonra kavanıyor