20 Mayıs 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Üniversite fakültelerinde imtihanlara bugün başlanı- yor. İran Şakı için köprüde muazzam bir ta FİATİ 5 KURUŞTUR bm amaa Milli kalkınma Faaliyeti Milli tasarrufu koruma ve kuvvetlendirme tedbirleri ANKARA, 19. (Telefonla - Baş- muharririmizden) — Kemalist Türkiye, her şeyden evvel milli sermaye kudretine, kendi çocukl rının tasarruf kuvvetlerine, onla- rın zekâ ve çalışma (kabiliyetine dayanır, Şimdiye kadar alınan ne- ticeler; bu politikadaki isabeti göstermiştir. $ Cümhuriyet idaresi, milli tasar- rufun her gün biraz daha artması- ha ne kadar çalışıyorsa, bu tasarru- fun korummasına ait tedbirleri al- makta da ayni derecede hassasiyet gösteriyor. Çünkü halkın tasarrü- fu, bankaların olduğu kadar dev- letin de muhafazasına mecbur ol- duğu kıymetli bir emanettir. Bü bakımdan hükü il fun korunması nakdi bütün amilleri gözönünde bulundurarak tedbirler almakta - ü rk parasının için sarfolu - i emeklerle, ilk vasıtasının sarsılmaz bir halde ko- rumak hedefini gütmüş bulunuyor. Bugün her vatandaş; bu emniyetli tasarruf vasıtasile doğrudan doğru- ya veya bilâvasıta Türk yurdunun yükselişinde, © kuvvetlenmesinde rol oynamaktadır. Milli tasarrufun, milli kalkınma savaşındaki ehemmiyetini çok iyi kavramış olan hükümet; yalnız Türk parasınm kıymetini muhafa- za tedbirlerile iktifa etmemiş, milli tasarrufun korunması için de ayni dikkat ve hassasiyeti göstermiştir! Mevduatı Koruma Kanunu, bu dikkatin güzel bir ifadesidir. Hü- kümet, son günlerde milli tasarru- fu koruma politikasmı daha tesirli bir mecradan yürütmek kararını al- mış bulunuyor. Hükümet; bankalarn tasarruf karşılığı olarak kanunen kasaların- da bulundurmağa mecbur oldukla- rı karşılıkların küçük bir kısmının Cümhuriyet Merkez Bankasına ya- tırılmasını temin edecektir. | Bu usul; her memlekette, tatbikat sa- hasında yer bulmuş ve tasarrufun korunmasını temin edecek ana ted- birlerden sayılmıştır. Demek olu- yor ki, hükümet (o bem asgari bir karşılık daha temin etmiş, hem de bunu Cümhuriyet Merkez Banka - #ında bulundurmakla milli tasarrur, fu ikinci bir garanti ile daha ziya- le kuyvetlendirmiş oluyor.Milli ban kaların, esasen Mevduatı Koruma Kanunu hükümlerine göre kasala- rında faizsiz olarak tutmak mecbu- riyetinde bulundukları bu paranın küçük bir kısmını Merkez Banka- *ına yatırmakla tasarruf cereyanr- na yeni bir hız verecekleri muhak- kaktır. Küçük tasarruflarını ban- kalarda saklıyanların ve bilhassa bu medeni harekete henüz alışmir- yanların, bu yeni tedbir karşısmda emniyet hisleri şüphesiz daha ziya- de kuvvetlenecektir. £ Filhakika Cümhüriyet Merkez Bankasının ve dolayısile hükümetin milli tasarru- fu koruma yolundaki bu yeni alâ- ka ve hassasiyeti başlıbaşma bir kuvvettir. Bu vesile ile şunu da hatır'ama- liyız ki, o Türk bankar'ö: dünya anının en çetin imtihanını şe- refle, muvaffakıyetle geçirmiş bu- or. Bu itibarla, Cümhuriyet Merkez Bankamız ve bu ana ban- kanın etrafımdaki milli bankalar, Türk milletinin her zaman güvene- bileceği sağlam verimli müessese - lerdir. Milli tasarruf, diye anılan milli kuvvetlerin © Büyük millet olarak bugün dünya yüzünde rol oynıyan <emiyetlerin hayatında ne kadar kuvvetli tesiri olduğunu bildiğimiz için gerek bu tasarrufu (teşvik ve Serek bunun faydalı surette kulla nılması ve her ihtimale karşı ko - Yunması yolunda alınan kararlar - dan derin bir sevinç duymaktayız. t Meb'usu k yapılacak. 1 ) Sofyada »Jİhtilâl nasıl çıktı? Yeni hükümet bir beyannameneşretti M. Georgieff kabinesinde kimler var? Sekiz irade imzalayan Kral Boris Hazretleri Bulgaristanda dün sabah başla- yan ihtilâl hareketi hakkında gece yarısından sonra aldığımız telgraf haberleri şunlardır: SOFYA, 19 (A.A.) — Bulgar Ajansı bildiriyor: Hâd bir iktisadi buhran devre - sinde memleketin dahili siyasi va- ziyetindeki vehamete çaresaz ol - mak ve memlekete kuvvetli ve sa- (Devamı 7 inci sahifede) İnkılâp Enstitüsünde Milli Mücadelede verdiği- miz imtihanın eşi yoktur İçle, dışla,canla ve başla didişen Türk, mahrumiyetler içinde harikalar yarattı Recep Beyin dünkü dersi Sahip ve Başmuharriri : Siirt Meb'usu MAHMUT 9 uncu sene No.2971 PAZAR 20 MAYIS 1934 Bulgaristanda dün ihtilâl çıktı Mühafazakâtlâr Uderi M. Baldvin; İngilterenin müdz- faası için esaslıtedbirler alın dığını söylemektedir. 24318, Ya re Matbaa Tel: ( 14 Ihtilâl Ordu tarafından idare edilmiştir. Miralay- lıktan mütekait M. Georgieff Başvekil oldu. örfi idare ilân edildi Bulgaristanda ihtilâl sabah saat üçte: başladı. Mebusan Meclisi feshedildi Dün Sofya endişelive kor- i kunç saatler yaşadı Sabah üçten itibaren Sofya şehri bir ordugâh manzarası arzediyordu Muhabirimiz ibtilâlin nasıl başladığını anlatıyor Dün saat dokuzdan sonra Avrupa ve Balkan merkezlerinden Bul- garistanda büyük bir ihtilâl çıktığına, hariçle muhaberatın munkati ol- duğuna dair haberler şehrimize gelmiştir. Londra ve Bükreşten gelen haberlerde ihtilâtin başında ordunun bulunduğunu, Bulgaristanın muh telif yerlerinde karışıklıklar olduğunu bildiriyor, hattâ Kral Hazretleri nin de katledildiği haber veriliyordu. Bunan üzerine derhal telefonla Sofyayı aradık. Saat ona kadar görüşmek kabil olamadı. Hatların işle- mediği bildirildi. Buna rağmen kısa fasılalarla Sofyayı de - vam ettik ve muhabirimizle muhabereyi temine muvaffak olduk. Muha imizin gece yarısı verdiği tafsilâtı neşrediyoruz: SOFYA, 19 (Saat 12 - Telefonla) — Bu sabah Sofyada yatakların. dan kalkanlar şehrin bir ihtilâf içinde bulunduğuna şahit olmuşlardır. Caddelerde askerlerden başka bir şey görülmüyor, süvarilerin nal ses lerinden, süratle gidip gelen otomobillerden başka bir şey görülmüyor du. Ana caddeler, hattâ iç sokaklar bile askerler tarafından tutulmuş- tu. Tek, tük silâh sesleri işitiliyor, kimse evinden çıkmağa cesaret ede- miyordur. Vaziyet endişe verici bir hat ulmişti, Şehir korkunç saatler ge giriyordu. Dükkânlar kapanmış, kerşey durmuştu. Hareket nasıl başladı ? İhtilâlin nasıl başladığına dair elde ettiğim malümatı bildiriyorum: Hareket mütekait Miralay Kimon Georgieff tarafından idare edilmiş - tir; Ordu tarafından idare edilen ihtilâlciler bu sabah gün ağarmadan saat üçte hükü:net merkezine girmişler, derhal elektrik santralini tel - graf, telefon merkezlerini, polis karakollarını işgal etmişlerdir. Bu sıra- larda bazı ufak tefek müsademeler olmuş,silâh ve mitralyözler işlemiş tir. Ihtilâlciler süratle şehre dağılarak Emniyeti umumiye dairesini, ne Zaretleri de işgal etmişler ve vaziyete hâkim olmuşlardır. Saat beşte İhtilâlciler başta mütekait Mir alay Georgicff olduğu halde sabah (Devamı 7 inci sahifede) .Cümhuriyet Halk fır kası umumi kâtibi Re cep B. Üniversite kon-!! ferans salonunda dün de inkılâp derslerine devam etmitşir. Recep! Beyin dünkü dersin den aldığımız notları neşrediyoruz: “İstiklâl muharebe - lerile birlikte inkılâp müharebeleri “başla - miştir. © İnkılâbınızın ulması için sarfe dilen emekler, âyni zamanda memlek, ılâbın ehem tezahür ede; idare mücadeleleri, sıraya koymak, dış - i tilâ edenlere karşı gelip, bundan sonra iç mâselelere geç - mek lâzımdı. İçie, dışla mücadele Fakat â eden düşmanlarla boğuşurken onun müttefikleri bu - lunan saltanatla da uğraşmak icap etti, Efkârı umumiyeyi padişaha karşı bir hareket olduğu noktasına Recep B. Şükrü Naili Paşa ile beraber Üni - versite konferans salonunda Metr Salem Bu resim Ankaradaki rüş hâdisesinin kahramanı olan “A- | Metr Salem, in bir fotoğ © rafisidir. Yetmiş sekiz el duğu tahmin edilen ve Osmanlı i rluğunun meşrutivet ta- hemen bütün imtiyaz şirket işlerine karışan (Devamı 7 inci sahifede) üyük bir Tak yapılacak İstanbul, İran Şahı Hz.ni karşılamağa hazırlanıyor Haziran içinde memleketimizi Ziyaret edecek olan İran Şahı Peh- levi Rıza Han Hazr i üçin be- sarayca seziliyor ve iğfalâta devam ediliyordu. Sarayla mücadele, Padişahla mü cadele, düşmanla mücadele ayni za manda yapılıyordu. 1920*senesinin 22 Hziranında Yunan ordusu yeni bir harekete me mur edildi. Se ahedesile Türki ve Garbi Anadoluda mi ri e lediye, Galata köprüsü ortasında büyük bir tak inşa ettirecektir. Tak Iran tarzı mimarisinde olacak ve fevkalâde müzeyyen bulunacak ter. Takın projesi yapılmıştır. İnşa- ata birkaç güne kadar başlanacak- tır, Şehrimizdeki İran kolonisi de Sirkeci cit rında ayrıca bir tak | YA e Mevduatı koruma kanu- “nunda yapılacak tadilât Yeni tadilâtla halkın mevduatı # daha sağlam, daha sıkı bir 8 emniyete bağlanmış olacaktır ? Merkez Bankası, kasalarında muhafaza edeceği ihtiyat paralara mukabil banka- lara hazine tahvilâtı verecektir Maliye vekilinin beyanatı ANKARA, 19 (Telefonla - Hususi muhabirimziden) Mevduatı koruma kanumunda yapılacak tadilâtın asıl ve hakikati ni en doğru membadan tahkik ederek yazıyorum: (Devami 7 inci sabifede) A AAA A Tm İLİAK LLM Telefon Şirşeti umumi müdürü M. Anderson izahat vermek üzere müd deiwmumiliğe gidiyor (x). Ankaradaki rüşvet Telefon şirketi müdür ve komiserinin ifadesi alındı Şirket Umumi Müdürünün isticvabı 2 saat sürdü Eski şirket komiseri de dinlendi Ankarada rüşvet tek , Hf etmek ve vermek - ten suçlu olarak tev - kif edilen Metr Salem | ile Leon Faraci efendi ler hakkındaki tahki - katın bir safhası da bu rada cereyan etmekte dir. Bu hususta Anka- ra müddeiumumiliğin- den İstanbul müddei - * umumiliğine ei elmiş ve dün i- pi Tele - fon şirketi müdürü u- mumisi M. J.M. An. dercon ile Telefon şir keti komiser vekili Hıf zı Beyin ifadeleri alın.“ mıştır. İfadeleri müd - deiumumi muavini Ab | met Muhlis Bey almış- İ tır. M. Anderson he - * nüz maznun vaziyetin — eon Faraci Ef. Adliyeden tevkifhaneye gö- de olmamakla bera - türülüyor . . ber isticvabı saat 14, ğ Mi , 10'dan 16,15 e kadar tam iki saat | ten sonra bir muharririmiz kendi - beş dakika sürmüştür. sile görüşmek istemiştir. Fakat M. M. Anderson ne diyor? Anderson ilk suale cevap olarak: M. Andersonun isticvabı bittik - (Devamı 7 inci sahifede) Koşucular! Kaydolunmak için istical ediniz. Muamelât 3 gün sonra kapanıyor