9 Nisan 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
11 nisan: önümüzdeki çarşamba IAFT 25 bfiyuk resim, 25 muhtelif yaa, fıkra, roman, hikâye ile çıkıyor. u r ı yeı : NO. 3 5 6 3 Telgraf ve mektup adred: Cumhurıyet, Istanbul Posta kutusu: tstanbul No 248 PaZarteSl 9 NlSaiî 1 9 3 4 Telefon: Başmuharrır ve evi: 24290, Tahrir heyeti: 24298, Idare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşriyat Şirketi, 24299 Hayat • i Sayısı 7,5 kuruşBB Ansiklopedisi Büyük bir kütöphaneyî bir arada evinîıe getireıt e» faydalı eserdir. Her evde bir (ane bulunmak lâzımdır. Sulhu harpte arayan Serseri bir siyaset! 'Ankara: 8 nisan (Basmuharrırimizdeny U ngilterede bir kısım matbua II tm sahibî Lort Rotermer bir vakit Avrupa sulhunu temin et mek için Almanyayı şarka sev « ketmek icap ettiği fikrini açıkça müdafaaya koyulmuştu. Bu mütalea Cihan Iktısat konferansına verflip geri alınan Hügenberg lâyihasmdan mül hem bir siyasete terciimandı. Bu siyasete göre Almanya sarkta Rusya topraklarını işgale sevkolunacak ve böy • lelikle Avrupa onun, yani Almanya • nın Avrupa için bir mesele teşkil et mek halinden kurtanmııs olacaktı. Cîhan Iktısat konferansma meşhur lâ • yihayı vermiş olan Alman murabhası M. Hügenberg te Almanyanın Rusya içerilerine tevessüü ile bir takun meselelerin kendiliğinden halledilmis ola • cağı fikrini fleri sürmüştü. Ahnanya ile Lehistan arasıdaki anlasma esnasmda dahi bu yolda bir takım şüpheli ihti mallerden bahsedilmis ise de alâka • darların çok vazıh hareket etmeğe gayretleri neticesmde o süpheler çabuk sönmüstü. Almanya Polonya anlaşmasmdan sonra Polonyanuı büyük komsusu Sovyetlerle siyasetinî açdc ve samimî kılmağa bilhassa itina et • miş oldugu malumdur. Ancak mesele bu noktasmda tavazzuh etmiş olmakla beraber Uzakşarfeta meşguliyet ve endişeleri bulunan Sovyetler Ru»yasının kendisini Avrupadan bütün bütün e min sayamamakta mazur olduğunu gösterecek velevki uzak ihtimaller, velevki laf ve hayal şeklinde bütün bütün gayrimevcuttur denilemez. Nitekim M. MusoKninin Afrika yaıunda Asyadan da bahseden son nutku kül altmda yanan bu ateçi tekrar biraz e şelemiş ve biraz canlandırmts gibidir. Almanyanm «ilâhlanmasmı îriidafaa eden ttalya jrene Almanyanın Anch • lusla Merkezi Avrupada tevessüüne muhaliftir. Fasizm ile nasyonal sos yalizm arasmdaki bu muvafık ve m » arız cereyanlara mana vermek ihtiyacmda olanlar ttalyaya göre Almanya nın Merkezî Avrupadan gayri bir istikamette tevessüüne muvafakat edil • mekte olacağı neticesim çıkarmakta tereddUt etmiyorlar. Vadyet şudur: Almanya haricî siyasetinde ilk he def olarak Anchhısun, yanî Avusturyanm Almanya ile birleşmesi keyfîyetmin arkasuıa takılmıştır. On sene içm koridordan feragati mutazammm olan Alman • Lehistan anlaşması dahi bu siyasetten ileri gelmiştir. Almanya Avusturyaya müteveccih siyasetinde hiç olmazsa Lehistan maniasmdan kur • tulan bir serbestiye roalik olmak isti yor da omm içm Polonya üe mütare ke aktetmişnV. Bu bir hakikattir. Italya Almanyanm silâhça kuvvetlenmesine taraftar ve fakat cenup tsti> kametinde büyümesine muarızdn. O halde realist bir siyaset olarak Alnanyaya ilerliyebileceği yeni bir istikamet gösterilmesi mantıkî bir zaruret degil midir? Almanyanm tevessü edebile ceği bu istikamet hangi taraftadir? Likerno ile tahdit olunan garpte degil tabiî. Şimalde gidilecek yer yok. Kala kala bir şark kalıyor. Hügenberg lâyihasının ve ondan ervel nasyonal sosyalizm prensiplerinin göstermis olduğu istikamet. Roma nutkunun Asya hedefine muvazi olarak, Almanyaya da böyle bir btikamet çizihni* olaca ğını iddia edenler kendilerini gayet haklı bulmakta musırdırlar. Merkezî Avrupa vaziyeti halledilmeden ttalya iç'n başka siyaset tasavvur ve takip etmeğe maddeten imkân yokhır. Merkezî Avrupa ismde her devletten zi • yade ttalyayı işgal etmek lâzım gelen âcil tehlike ise Anchlusun tahakkuku ihtimalidir. ttalya bu tehlikeyi bertaraf etmek için Almanyanm başka bir îstikamete teveccüh ettiğini gö)rmek ihtiyacındadır, diyorlar. Bu istikamet ise yalnız şarktan, yani Rusyadan ibarettk. ttalyanm Afrika ve Asya hede finde Abnanyaya tevcih edilm'ş bir da vetm zahirî nisanesini görenler bu iddialanm vaziyetlerin haldkî tetkik ve mütaleasile de teyit eyliyorlar. Sovyetler diyarmı şuna buna peşkeş çekmek istiyen siyasetlerin esbabı mucibesi Avrupa sulhunun temini gibi görunüyor ve Öyle gösterfliyor. Alman Hügenberg lâyihasmda öyle soylüyordu, tngiliz Rotermerin müdafaa etti • YUNUS NADİ (Mabadi ikinci sahifede) Reisicumhur Hz. dün 19,30 da I n g i l i z l e r h â l â bizi Manisava muvasalat ettiler oyalamağa çalışıyorlar Zafer yılında nihaî vaziyet I jazı riz. nm bir Manisa 8 (A.A.) Ankara dan hareket eden Reisicumhur Hazretleri bugün saat 19,30 da Manisaya muvasalat buyurmuş lardır. Gajzi Hazretlerinin beraberle rinde 2 nci ordu müfettisi Izzet tin Pasa Hazretlerile Kolordu ve Fırka Kumandanları da bulunu yorlardı. Reisicumhur Hazretleri Karahisardan itibaren yol üzerinde bulunan tekmil garnizon'arda trenden rnerek muhtelif kıt'alan teftiş etmislerdir. Güzergâhtaki istasyonlar halk ile dolu idi. Ankara 8 (Telefonla) lz haftaya kadar Ankaraya avdet buyurmaları muhtemel Hikmet Bey dün millî cidalin zaferle taçlanan parlak neticesini izah etti Evve'ki gün, konferansının sonun da, 1921 senesinin mühim, siyasî vak'alannı gözden geçirmis olan Maarif Vekili Hikmet Bey, tnkılâp Tarihi Ensti tüsündeki dersine dün, 1922 senesin • deki vaziyeti ızahla basladı: « 1922 senesine girdiğim'z za man vaziyet şöyle idi: Milh hükumet iki büyük devlete misakı millisini ka bul ettirmis bulunuyordu. Biri misakı milliyi âlenen kabul eden Rusya, diğeri Ankara itilâfnamesini zımnen kabul eden Fransa hükumetleri. Hükumet dahilde de vaziyete tamamen hâklmdi. Bu siyasî vaziyetb'r. Askerî vaziyete gelin ce: Yunan ordusu Sakaryada mağlup olmus ve artık taarruz kabiliyetini kaybetmişti. Fakat Eskişehirden Ankaraya ve Afyondan Konyaya giden iki kol dan maada diğer simendiferler Yunan ordusunun elinde idi. Osrek şimen diferler, gerek askerî teçhizat sayesinde Yımanlılann müdafaa kabiliyeti kuvvetli idi. Hatta tngiliz erkânıharbiyesi Afyon Karahisann tarafımızdan altı ay zorlansa ele geçiriemi.Oceği kanaa tinde îdi. Reisicumhur Hazretlerinin bundan evvelki tzmir seyahatlerine ait bir intıba günü tetkik «eyahatlerinden av mire hareket eden Reisicumhur det buyurmaları muhtemeldir. Hazretlerinin gelecek pazartesi Zanfrimizte büyük bir myatî hezu mete uğrıyan, o vakitki tngiliz Başvekili Loit Corç arruza, Yunanhlar da dayanmağa ha • zırlanıyordu. Yunanistanla, o zamsn • ki hâmisi Ingilterenin yegâne gayesi bu mukavemetlerle binm dahilen parçalanmamızı, yıpranmamızı beklemek(Mabadi altıncı aahifede) M. Yevtiçin ziyaretine Şurayı Devlet kararları ait program hazırlandı Mesele Mecliste Ayın 15 inde Belgrattan hareket edecek olan Yugoslav Hariciye Nazırı Ankarada Gazi Hz tarafmdan da kabul edilecek Ankara 8 (Telefonla) Gelen malutnata göre Yugoslavya Hariciye Nazın M. Yevtiç nisanın on beşinde Bel grattan hareket edecek; tstanbula ka • dar kendi bususî vagonile gelecektir. M. "Yfsvtiç Haridye Kalemi Mahsus Müdürii Refik Âmir Bey tarafmdan hudutta karşılanacaktır. M. Yevtiç tstanbula geldiği günün akşamı Anka • ra trenine bağlanacak hususî bir va • gonla buraya hareket edecektir. Yu • goslav Hariciye Nazırı Ankara istasyonunda Hariciye Vekilimiz Tevfik Rüstü Bey tarafmdan istikbal edilecek ve bir müfrezeî askeriye kendisıni selâm • hyacaktır. M.Yevtiç burada üç gün kalacak; Ankarapalas otelinde misafir edilecektir. tlk günü mutat ziyaretler yapılacak, aksamı Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey tarafından bir ziyafet verilecek ve bu ziyafeti bir resmi kabul takip edecektir. tkinci gün Başvekıl tsmet Pasa Hzve Yugoslavya sefareti tarafmdan bi rer ziyafet verilecektir. M. Yevtiç Gîzi Hazretleri tarafmdan da kabul edilecektir. Parçalanmamızı bekliyorlar Biz bir taraftan varkuwetim<z]e ta bugün görüşülecek Başvekilin de fikrini söylemesi muhtemel Buğday koruma resmi Ekmekten alınacak bir kuruş resim hakkındaki lâyiha Meclise geldi, çsaslarıni neşrediyoruz Ankara 8 (Telefonla) Ekmek | ten alınacak bir kuruş resme ait lâyiha Meclise gelmis ve ruznameye aluımı^hr. Bütçe encümeni lâyihada mühim ba zı değisiklikler yapmıştır. Encümen mahalle aralarındaki fınnlardan da bu resmin almmasmı muvafık görmüş ve lâyihayı bu şekilde değistirmiştir. Lâyihaya buğday alım, satım ve muhafaza işlerine ait hususlann lcra Vekilleri heyet;nin kararile tesbrt edileceği hakkında bir madde Uâve olur mustur. tcra Vekilleri Heyeti bu salâhiyeti binaen her zaman bir komisyon tes kil edebileceğinden lâyihadaki vazife nDİıteallik maddeler kaldmlmtstır. Maliye encümeni ekmeklere yapış tmlacak pullann Ziraat Vekâletince hazırlatılmasma karar vermişti. Bütçe encümeni bu pullann Maliye Vekâleti' nin haznIatnsasını kararlaştırmıtştır. Encümen pulsuz yakalanacak her ekmekten 1 lira ceza alınmasmı çok ııııııııııııııııı ı ıııııııııı.ıııııı.oıııııııııııııı lllllllllllllllllllllllilllllillllillllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIItllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllln Amerika hükumeti Insulü götürüyor! Ankara 8 (Telefonla) Meclis yann 3 te Kâzım Pasanmriyasetindetoplanarak Şurayi Devlet deavî dairesi kararlannm Meclisçe tadil olunup olımamıyacağı meselesini müzakere edecektir. Yannki celsenüı mühkn olacağı anlasılmaktadır. Mesele hakkında Başvekil Pş. Hz. nin de fikirlerini söylemeleri muhtemeldir. Meb'uslar arasmda simdiden teşki • lâtı esasiye encümenimn bu husustaki mazbatası leh ve aleyhmde münakaşalar olmaktadır. Hatta encümende ekalliyette kalan azanın fikrine iştirak e • denler tarafmdan bir de t&krir hazır landığı söyleniyor. Meclis ekseriyetinin encümenin fik • rinde oldugu muhakkak göriilüyorsa da ekalliyette kalanlann da mühim bir yekun hıttuğu anlaşılmaktadır. l^fyıhada muhim degişiklikler yapan Butçe Ejıcümeninin Reisı Mustafa Şeref Bey bulmuf, bu mnctan 50 kurupa indir miştir. Encümen azasından Remzi Bey (Sıvas) köylerd* köylülerin kendi (Mabadi alttnet aahifede) ııımmmnıııııımımıııımıımııımıııınııımıııııııııımtıın» Amerikanın İstanbul Viskonsolosu, bankeri tevkif e ve fcu hafta Şikagoya nakletmeğe memur ediîdi Erzuruma tayyare ile doktor gönderildi Salih Ps. rahatsız Amerikan sefıri yedi ve ecnebi gazetecilere vaziyeti izah ederken Vaşington 8 (A.A.) Reuter Ajansı bildiriyor: Birlesik Amerika hükumetleri cumhuriyeti, Tdrkiye hükametinin tstanbulda Amerika viskonsolosunu M. İnsulü tevkife memur ettiğini tslgrafla bildirmhtir. Bu vesika M. Ruzveelt tarafmdan imzalannuştır. M. tnsulün gelecek hafta Sikaıjoya hareket edeceği zannedilmek tedir. Amerikadan beklenen talimat Ankara 8 (Telefonla) İnsul meselesile meşgul olmak üzere Is tanbula giden Amerika sefiri, mıif1U bankerin iadesi hakkmdaki ta limatı Amerika hükumetinden ts tanbulda alacaktır. Mr. tnsulü almak üzere bir Amerikan torpîtosunun gelmesi mevzua bahis değildir. Ankaradan v rilen haberlere göre, Erzurum • dan kolordu kumandanı, ordu muzun genç ve muktedir üme rasından Salih Pasanm rahat sızlığı etrafın da gelen haberler, derin bir tessür uyand"mıştır. Salih PaSalih Pasa samn hastah?ı apandisittir. Ame Iiyat neticesinde bazı ihtilâtlar vu kuund'an endişe edilmektedir. tstanbuldan tayyare ile sureti mahsusada Ankaraya giden operaBu habelrerin aslı yoktur. Mdfîis banker kara veya deniz tarikile Mar tör Mim Kemal Bey ile bir profe«ör kendilerine Ankaradan iltihak esilyaya gönderilecek ve oradan Aden hlr doktor ile beraber Erzuruma merikaya sevkoîunacaktır. Kendi sinin yolda kaçırılmaması için ne gı hareket eylemislerdir. bi tertibat almması lâzım geîdiğini Ankara 8 (Telefonla) Erzurumsefir, Amerika hükumetinden sordaki kolordu kiEriindanı Salih Pa muştur. şanın ahvali sıhhiyesi giitikçe iyileş mektedir. Maamafih, Erzurvmdaki doktorlar henüz tehlikenin tamamile Sefirin gazetelere izahati zail olmadığmı söylemektedir. tstan Birlesik Amerikanın Türkiye bübuldan gelen operatör M. Kemal Bey yük elçisi M. Skiner müflis banker Kayseriden kara tarikile Erzuruma git M. İnsulün Amerikaya iadesi işile miştir. meşgul olmak üzere dün Ankaradan şehrimize gelmiştir. M. Skiner dün öğleden evvel ts Ankara 8 (Telefonla) Trakya tanbulda bulunan gazetecileri se • Umumî Müfettifi tbrahîm TaU Bev safarethane binasında kabul ederek h günü akşam» buradaa Edirneye hareket edecektir. (Mabadi beşind sahifede) Feci bir çökme hâdisesi Karagümrükte bir mahzen ansızın yıkıldı, iki amele enkaz altında kalarak öldii ımııııııııııııııııııııııııııı Hâdiseden sonra enkaz altından çıkarılan iki amelenin cesedi ve oraya biriken halk Dün Karagümrüğün Kariye mahal Iesinde iki amelenin ölümi'e net'cele nen feci bir k?za olmustur. Yapılan tahkikata göre kaza »öyle olmustur: Borazan Tevfik sokağı civarındaki ar«ada Züleyh=. Hanım isminde bir ka dın bir ev yaptırmaktadır. Bundan 3, Ibrahim Tali Bey 4 gün evvel yapı ikmal edilmis. kalfa il<e amelelerin işi nîhayet buîmusîur. Fakat bunlardan Hüseyin ve Mehmet Ali isminde iki amele üç gündenben. evin henüz marangoz işi bitmiyen bir odasnda yatmaktadırlar. Evin on ta • rafmda tuğla ve betondan yaplımıj ve (Mabadi dördüncü »ahifede)
