8 Nisan 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
11 Nisan Çarşamba günü APTA Haftahk büyük gazete çıkıyor. umhuriy N m i n P l l Cuna Wn OCCO ÎSTANBUL C A G A L O G L U u ı ı u ı ı u u OCIİC. HU. OJUC Telgraf ve mefctup adreal: Cumhunyet, Istanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 ı uaı u Telefon: Başmuharrir ve evi: 24290, Tahrlr heyetl: 24298, Idare ve matbaa Jusmüe Matbaacılık ve Neşriyat Şirketi, 24299 Kayat Ansiklopedisi Pazar 8 Nisan 1934 Büyük bir külüphaneyi bir arada evinize gefiren en faydalı eserdir. Her evde bir fane bulunmak lâzımdır. M. Tituleskoya göre Muahedelerin tadili Ankara 6 nisan (Basmuharnrımızden) J oma protokollarile M. Muso • lininin nutku Bükreşte de kuvvetli tezahürlere sebep ol < muştur. Orada eski Başvekil M. Maniu Roma muzakerelerinin muahedeleri tadil etmek emellerini besler gibi görünen neticelerinden müteessir ola rak hükumetten vaziyet hakkında izahat istemistir. M. Maniunun kendisi Transilvanyalıdır. Merkezî Avrupada muahedelerin tadiiinden bahsolundu • ğu zaman Macaristanın kaybettiği arazı nanuna Romanyaya ilhak olunan yerlerden müh'm bir kısmının iadesi gözönüne ahnır. M. Maniuyu müte • essir kdan cihet galiba muahedelerin tadili miıtalebelerinin bu defa Roma da M. Musolini tarafmdan kuvvetle ileri sürülmüs olması keyfiyetidir. M. Maniuya göre Romanya Umumî Harp sonunda kendis'ne avdet etmek lâ • zım gelen bütün arazi ve ahaliyi ala bilmiş değildir. Hal böyle iken nasıl olur da ildde bir muahedelerin tadili teranesile Romanyamn hukuku or taya konulabilir? M. Maniunun suallerine Romanya Hariciye Nazın M. Titulesko cevap vermistir. Avrupanın Myılı diplomatlanndan biri olan M. Titulesko bu niünasebetle şaheser sayılacak nutuklarından birini irat etmek suretile va7Îyeti bütün bir meclisin alkışlan içinde en derin noktalarına inen çok nafi: bir görüşle tahlil etmistir. Triyanon mua • faedesi ahkâmtndan dolayı kendisini yaralı ssyan Macaristanın teessürleri üzerine tuz ekmek hiçbir Türkün ha tırmdan geçmez. Fakat bu miinasebetle muahedelerin tadilinin hakikatte ne giiç, hatta ne vahim bir mesele olduğuna, ve bunun beynelmilel siyasette bütün bir soğukkanlılıkla başlıbasına mü'alea olunacak bir mevzu teşkil ettiğine dikkat etmiş olmakta büyük bir î=«ict> hatut nttfst buKjndujonun Gazi Hz. dün akşam Izmire hareket ettiler Reisicumhur Hz. hararetle teşyi edildi, tetkik seyahatleri on gün kadar devam edecektir Ankara 7 (Telefonla) Ga Kâzım Paşalarla Sıhhiye Ve zi Hz. bu akşam sekiz buçuk • kili kendilerini Gazi Istasyo ta İzmire hareket buyurmuş • nuna, Ankara Valisi Nevzat Bey de Polatlı istasyonuna ka • lardır. ( Reisicumhur Hz. sekizi yir • dar teşyi etmişlerdir. Reisi cumhur Hz. merasim isteme mi beş geçe istasyonu teşrif etmişler ve alkışlarla istikbal o diklerinden yapılmamıştır. Bu na rağmen istasyon pek kala Iunmuşlardır. Büyük Sef kendi balıktı. Vekiller, meb'uslar, ersini karşılıyanların ellerini sıkkânı askeriye, vekâletler erkâ mi| ve orada bulunan zevatın m ve kesif bir halk tabakası hatırım sormuştur. Gazi Hz. Büyük Reisin teşyiinde hazır müteakıben vagonlarına bin bf'unmuçtur. mi.lerdir. Tren beç dakika sonra alkışlar arasında hareket etReisicumhur Hz. nin tetkik miçtir. seyahatlerinin on gün kadar sürcegi tahmin ediliyor. Başvekil tsmet, Meclis Reisi ^•^^•^ Romanya tahtı tehlikede mi? Krala karşı bir suikast teşebbüsü ve neticeleri Ingilterenin en çok satılan gazetelerinden <Dey li Herald» son nüshastnda «Romanya tahtı tekrar teblikede > serlevhası altmda şayani dik • kat bir haber vermektedir. Bu yazıda denili yor ki: «Kral Karolun Prenses Helena hayatına suSkast hâdisesinde met • haldar olmakla maznun Bükreşli bir operatörün serbest bırakılması için bütün Romanya ihtiyat zabit leri teskilâtı tarafından yapılan tesebbüsün Romanyadaki krallık re jimini tekrar tehlikeye düsürmesi muhtemeldir. Bu operatör gecen hafta evinde arastırma yapılarak tevkif olunan Dr. Victor Gomoiudur. Bu suikastm (Demir Muhafızlar) tarafından hazırlandığı sayi ol • mustur. Demir Muhafızlar, Başvekil Dü. kanın katlinden mes'ul bulunan fasist teskllâtıdır. {Mabadi üçüncü tuhifede) Istiklâl cidali safahatı Hikmet 8. dün de Inkılâp derslerine devam etti Yunan taa/ruzu hazırlanırken İngilizler bizi gafil avlamak için teşebbüslere girişiyorlardı Amerika şehirlerinde kanlı çarpışmalar ^^^^^^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^^^^^ ^^^^^^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ • »» Maarif Vekilinin dünkü dersini alâka ile takîp eden Yunanlı ve Rumen Darülfünunluları Univerritelilerimiz aratında... Maarif Vekili Hikmet Bey, Üniver «te tnkılâp Enstitüsündeki derslerine dün saat 17 buçukta devam etmistir. Şehrimize dün gelmiş olan Yunanlı talebelerle, Romanya Darülfünunlulan da Üniversite konferans salonuna ge lerek Maarif Vekilinin konferansmı alâka ile takip etmişlerdir. Hikmet Bey, Millî hükumetle Fraa • sızlar arasında yapılan anlaştnanın nasıl ihzar olunduğunu izah etti: « O vakit Millî hükumetle Fran> «zlar arasında anlasmayı mucip birçok sebepler vardı. Bu sebepler azçok barizdir ve kolayca anUfüacak bir şe kildedir. Bizim FVarasızlarla anlasnVımız için baslıca iki büyük amil vardı. Biri sarkta ermenilerle anlaşmıs olduğu(Mabadi altınct sahifede) Hükumetin işsizler hakkmdaki kararı amele ;le zabıta kuvvetleri arasında musademelere sebep Yirminci asırda muclze mi? Franttzlarla anlaşma sebepleri Bundan evvelki dente, Londra kon feransmı anlatmıs olan Maarif Vekili takdir edilmesi muvafıktır. M. Titulesko, nutkunu şu hüküm lerle nefieelendirmiştir: «Romanyamn intihap edebileceği iki zıt s'.stem vardır: <1 Hudutları kıymetten düsiirerek on^art tamamen manevî bir hale getirebilecek iktısadî itilâflar, «2 Harpten evvelki kapalı hükümranlık hukuku sistemine avdetle muahedelerin tadili. «Romanyamn azmi kat'idir. Harp yolu olan ikinci yola hiçbir zaman girmiyecektir, ve tadilden bahse denlere su cevabt verecektir: « Mazi sizindir. Hal kimseye ait değildir. Istikbale gelince onu size veremeyiz. Zira bu istikbal en kıvmetli mahmızdır.» M. Tituleskonun çizdiği iki sistemden biri Merkezî Avrupanın Romanya tarafından da istirak olunmak sure tile iktısaden düzeltilmesidir. Rumen, Hariciye Nazırı bu maksatla ortaya çıkan muhtelif mücadeleleri bir tara*a atarak Avus^uryanm Almanyaya da aleyhtar olmıyan tam bir istiklâlmi esa* tutmak suretile hiç kimsenin tefevvuk daiyesine hnkân vermiyen ahenkli bir elbirliğile çahşümak yolunda karar kıIıyor. Muahedelerin tadili M. Tituleskoya göre harp yoludur. Rumen Ha riciye Nazın Romanyamn bu yola g:r İtalyada bir kadının vücudünden ziya huzmeleri Istanbuî Tahakkuk müdürü eski kanunla yeni fışkırıyor kanun arasındaki farkları anlatıyor Maliye Vekâletinin İstanbul malıye teşkilâtma yeni kazanç kanununun tatbikma ait bir talimatname gönderdiğini yaznuştık. Eski kanunla yeni ka • nun arasındaki farkı ve bu talimatna menin tatbik şeklini sorduğumuz tstanbul tahakkuk müdürü Talât Bey bir muharririmize şu izahati vermiştir: « Yeni ve eski kanunlar arasın daki farklar şunlardur: 1 Eski kanunun tatbikı sırasuıda bazı is ve tesebbüs erbabmın vergiye tâbi olup olmıyacağı hakkında tereddütler hasıl olurdu. Yeni kazanç kanunu, kazanç vergiskıe tâbi olan miıs seseleri, ticarî ve stnaî ış yapanlar serbest meslet erbabile hizme.. erba • bının ve bunlann haricinde kalan ve bilâvasıta vergiye tâbi olmıyan sair işler ve teşebbüsler erbabuun ne suretle ver giye tâbi tutulacaklarını tarif etmiş olduğundan arbk ne mükelleflerce ve ne de alâkadar memurlarca bu hususta tereddüde mahal kalmamıştır. 2 Eski kanunda merkezleri menmınnıııtiı ııınıımnn ıııııınııınııııı tııııııııi'iııı Yeni kazanç kanunu Amerika reisicumhuru, ücret ve mesai saatlerini tayin meselesi hakkında amele ile patronlpnn arasım bularak Amerikayı umumî grev tehlikesinden kurtamuştı. Dün gelen telgraflardan öğrendiğimize göre bu hâdiseyi avni ehemmiyette yeni ve başka bir hâdise takip etmistir. Amerika hükumeti ile amele arasında tehlikeli bir ihtilâf baş gbstermış Hiınıııııııtıı ııııııııııııııııı ı ııııı ııııııııııııııııııııııııı tir. Amerika hükumeti açıktaki aroe • leye if bulmak için milyarlarca dolar tahsisat vererek umuru na&aya ait muhtelif işler yaptırmıştı. Fakat tah sisat son günlerde tükenmis, yenisinin verilmesine de devletin malî vaziyeti, müsait olmadığından bu islerle mesgul teskilâtın tasfiyesine başlanmıştır. Teşkilâhn tasfiyesi milyonlarca amelenin (Mabadi dördüncü sahifede) ım mıuıııuuıuıııtuıiııııııruıııuınııııııınıiiiıııııııuınııınıııiHiı Macaristanın cevabı M. Kanya, Romariya Hariciye Nazırmm muahadelerin tadili hakkmdaki nutkuna mukabele edi^or Hâdise hakkında beyanı mutalea eden Akil Mahtar B. Kemal Cenap B. Roma 7 (A.A.) Cornale d'ltalya, birkaç gündenberi Triyeste civarında Pirano hastanesinde tekerrür eden harikulâde bir nâdiseyi haber vermektedir. Monaı o namındalfî hasta bir kadının göğsünden, ziya huzmeleri fıskırmaktadır. Bu kadn uyuduğu zaman memesinden parlak bir ziya intişar ediycı. Birçok hekimlerle beraber Dr. Sambo ve sehrin sulh hâkimi ile f ırka kâtibi bu hâdiseye yakından şahit olmuslar ve pek ziyade hayrete düşmüşlerdir. htanbul Tahakkuk Müdürü Talât Bey malüri ecnebiyede bulunan ve Türki • yede alım ve satun yapan ticaret müesseselerinin nasıl yerleşmiş addolu (Mabadi dördüncü sahifede) luınıtımiMuıııııııımıııııııııtıımııııııııinııııııııııııııiMiıııııınımımııımı Doktorlarımtz ne diyorlar? Ajansın yukarıya dercetti&imix (Mabadi altınct aahifede) Talimat bügün geliyor Amerika sefiri Banker İnsulün vaziyetile mesgul olmak üzere dün Ankaradan Istanbula geldi Budapeşte 7 (A. A.) Korbüro p miyeceğini söylerken başkalan girerbildiriyor: Hariciye Nazın M. Kanya, se Romanyamn kendi hukukunu mü M. Tituleskonun Bükreste söylediği dafaa edecek tedbirlere ve teminata son mıtuk hakkmda kendisine Pester malik olduğunu anlatmts bulunuyor. Loyd ve Budapesti Hirlap gazeteleri Filhaldka Küçük ltilâfm tesekkülü hiktarafmdan sorulan suale cevrben demeti esasen budur, ve buna ilâve omiştir ki: larak M. Titulesko son defa imzalanan Macar efkârı umumiyesi bu kaBalkan misakına sulhun muhafazası bil nutuklara lâyık olduklan ehemmi noktasmdan büyük bir kıymet ve e yetten fazla kıymet vermelidir. M. hemmiyet atfetmektedir. Titü'eskonun, Triyanon muahedesinin Çekoslovak Hariciye Nazın M. BeMscaristana olduğu gibi Romanyaya nesten sonra işte M. Titulesko da da kabul ettirilmiş olduğu hakkındaki tadilci siyasetin esasen harpcu bir siyanazariyesi Milletler Cemiyeti nizamnaset demek olacağını açıktan açığa ifad< mesinin 19 uncu maddesi hakkmdîki etmis bulunmaktadır. M. Tituleskoya tefsir tarzı, Macaristana iktısadî imti göre milletlerin çektiği ıstıraplar hu yazlar vermek vaitleri ve nihayet harp dutlann şöyle veya böyle olmasuıdan tehditleri siyasî ve iktısadî vaziyette ziyade iktısadî buhramn tesirlerinden hiçbir değişiklik yapamıyack sözler ileri gebnektedir. Istıraplan durdur • dir. Son Bükreş beyanatı Macaristan mak için buna bir çare bulmak lâztrtarafmdan bu kabil beyanat muvace dır, ve bu çarenin yolu da harp değıl, hesinde daima gösterilen sükun ile sulbtur, ve adeta hudutları kale aldırkarşılanmalıdır. Bunun!a beraber, Romıyacak kadar ileri samimiyetli ve gemanya Hariciye Nazırının bu hattı haniş anlayışh bir sulh, Yoksa hudut ve reketi ile Roma konferansı ruhunun arazi tadilâtı üzerinde ısrar edetcek Tuna havzasındaki inkisafını felce uğmütalebelerin fenalıktan baska vere ratmağa çalısmasmdan dolayı müte bileceği hiçbir netice yoktur. essiriz, Macar hükumeti M. Titulesko • YUNUSNADİ nun tuttuğu yolu takip etmiyecek ve (Mabadi üçüncü Japon gemileri Hamidiye kruvazörü de gemileri karşılamak için dün limanımıza geldi Macar Hariciye Nazın M. komsularla her türlü itilâfı pesmen imkânsız hale koyacak her türKi teaa hürattan imtina edecektir. Macar hü kumeti simdiye kadar dogru ve niha yet herkesm bu kadar arzu ettiği sulha merkezî Avrupada erisecek yol olarak telâkki ettiği yola huzur ve azunl* U> kip eyliyecektir.» tvate ve Asama isimll iki Japon mektea ge misinin 12 ni • sanda limanımı za gelecekleri ni yazmıştık. Japon gemi leri 12 nisan sabahı saat 10 da tstanbul lima mna vâsıl ola caklar ve Dol • nutbahçe önün • de demirliyecek Japon AmıraH Hajilerdir. m« Matsuşita Hamidiyei kruvazörümüz, dün, limanımıza gelmiş ve Selimiye açıklarmda demhlemiştir. Hamidiye, Japon mektep gemilerini karşılıyacaktır. Japon mektep gemileri burada (Mabadi dördüncü tahifede) insulün yemcği Tevkifaneye giderken sine maya çekildiğinin resmidir raılastırması çok muhtemel'dîr. SeAnkara 7 (Telefonla) Amerifir Istasyon^a bana: ka sefaretine mevkuf Amerikah « Söyliyecek hiçbir şey yoktur. banker tnsul hakkında benüz tali mat gelmemiştir. Yarm (bugün) Istanbula gidiyorum» demiştir. kat'î talimatm almacağı söyleniyor. Anoeıika sefiri Mr. Skinner bu akGeçen p«ırartesi günü, hakkında samki trenle tstanbula gitti. tevkif kararı verilerek Tevkıfaneye Amerika sefirinin yarın orada fLutfen sahifeyi çeviriniz) bankerin nasıl teslim edileceğini ka banker tnsut vaktini nasıl geçiriyor?
