26 Şubat 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansikîopedisî 50 nci cüzü çıktı u mı hu r i y et * NO. 3 5 2 4 Telgraf ve mektup adresi: Cumhunyet, Istanbul Posta kutusu İstanbul, No. 246 Telefon: Başmuharnr ve evi: 24290, Tahrir heyeti 24298, Idare ve matbaa kısmile Hayat Ansiklopedîsî Şimdiye kadar çıkan 50 cüzü birden alanlara kolaylıklar gös • teriliyor. 7 nci sahifedeki ilânı okuyunuz. PâZdrtCSİ 26 Şllbflt 1834 Matbaacılık ve Neşrlyat Şlrketl, 24299 Biraz da Başkalarının gozile: Balkan misakı olitika atlı büyük Yugoslav gazetesinin 9 subat nüshasında • Balkan misakının imza edildiği gün yanyana iki mi • zahî resim vardı. Bunlardan biri «Avrupablar» dan mürekkep bir dîplomatlar meclisini gösteriyordu. Altında su yazı: Efendiler, bız Avrupanın Balkanlaşmanna müsaade edemeyiz! öteki resim de dört «Balkanlı», Yugoslav, Yunan, Ro manya, Türk diplomatlarını gös teriyordu. (Bulgar ve Arnavutlara mahsus iki koltuk bos) altında şu yazı: Efendiler, biz Balkanlann Avrttpaltlaşmasına masaade ede • meyiz! Bu resimler garip bir ruhî tekâ müle isarettirler. Harptenberi Şarkî Avrnpa ahalisi iki ruhî saf ha geçirmişlerdir. Birincisinde istiklâlleri • nin teminatını Cenevre teşkilâtında ve muharebeyi kanun harici brra kan ırmumî misaklarda bulmuslardır. tkinci safhada • ki simdi için deyiz • bu kabil teminatm tesirleri hakkında süpheye düsmüsler ve etraflartnda enmiyetlerini doğru dan doğruya temin edebilecek sartlan arayarak bir kendini müdafaa eiyasetine dönmüşlerdir. Küçük 1 tilâf bir mektep yapti. Baltık hü kumetlerinin bir tesanüt düsturu pesinde oldukları göriildü. Şitndi de Balkanhlann Küçük ttîlâfı hatırlatan bir misakta bu düsturu tesbit etttkleri görülüyor. tşler kendi basına yürümü* de ğildir. Balkanlarda evvelce iki sis • tem yer bulmuştu: Yunan Türk, Romanya Yugoslavya itilâfı. Her ikisini de birlestirmek ve Balkan hareketleri haricinde kalan Bulgariatan ve Araavutluğu da umumî bir misaka bağlamak lâzim geldi. Bu programm yalnız birmci kı«mı hakikat olabildi Sebebi kolayca anlasılır. BaHtanlılar araaında bir misak* YüğöîUvlar, RomaAyahlar, Yunanlılar ve Turkler nazarmda ancak bir hudut tashihi tehKkestnin Önüne geçtiği takdirde kıymeti haiz olabilirdi. Belgratta, Bükreste, Atinada ve Ankarada «tehlike> © • lan şey Sofyada «ümit> tir. Arna vutluğa gelince, o, siyasî olarak Balkanlar harici bir memlekettir, kendismi ttalyaya bağlıyan mua hedeler onu tâbi bir devlet haline koymustur. Bugün altına imzalarını koyan dört devlete irca edildlği takdirde bile misak bazı müşkülât arzediyordu. Meydana gelmesi uzun ve yorucu oldu. Dördü de misaka bir hu dut ve arazi temüıatı sokmak hu susunda müttefiktiler ve diplomatik bir mesai teşriki esaslannı beraberce araştırmak istiyorlardı. Fakat kabul edilecek tahrir şeklinde ciddî farklar zuhur ediyordu. Filhakfka, alâkadar dört hüku metin vaziyetleri neden ibarettı? Misaka karsı müsaadekârlık duygusu en âcil bir tarzda Atinada kendini gösteriycrdu. Yunanhlar, iki xıt hal çaresi arasında bocalıyan ve bir taraftan Balkanlardaki tesir ve nüfuz yollarının kapanmasından, bir taraftan da Bulgaristanın Yu goslavyanm kolları arasına düşme«inden korkan İtaiyanın vaziyeti karsısmda endişeli görünüyorlardı. Vakıâ, M. Maksimos misaka M. Musolinmm kefaletini de nakletmisti; fakat faşist matbuatı, Venizelos ta raftan gazeteleri misak hakkında «budalaca» tabirini kullanmaya ve efkâri umumiyenin bir kısmmı Çaîdaris kabinesi aleyhme yürümeğa sevkedecek tarzda neşriyatta bu lundu. Stampa gazetesi Tevfik Rüstü Be. ye Şarkî Avrupada «memleketının manallî menfaatlerile nisbet kabul etmiyen bir faaliyet» gösterdiğin den dolayı tariz ettiği bir sırada, Türkiyenin misaka karsı gösterdiğı dikkat ve alâka, tabiî, daha nazarî sahada kalıyor. Bununla beraber unutmamak lâzımdır ki bu misakm menşeinde, Yunan Türk dost luğu, Rumen Türk dostluğu, Türk Yugoslav dostluğu misak lan zanaatkâr» olan Türkiye Hari ciye Vekilinm sulhperverane gayret ve tesebbüsleri vardır. Belki An kara hükumetinin Balkanlar ve Sovyet Rusya arasında bir irtibat teminine vasıta olduğuna da hükmedilebilir ve nihayet, Türk Yunan dostluğu bugün o kadar sıkıdır ki Yu nanistanm misakta gördüğü men •^^ Yeni bütçe tetkikatı Haricî ticaret ofisi ^^^^ ^^^^^ ^^^^ ^^^^^ ^^^^^ ^^^^*^ ^ ^ ^ ^ ^ ^•^ ^^^m M. Suviçin seyahati Peşte ve Viyanada neler goruşuldu.' Garip ve çirkin bir zabıta vakası Heyeti Vekilenin evvelki günkü içtimaı dün sabah saat beşe kadar sürdü, bugün karar laşan esaslar bir daha gözden geçirilecek Ankara 25 (Telefonla) Bütçe üzerindeki müzakereler, ana hatlan itibarile, nihayete ermis 1 sayılabilir. Bununla beraber büt çenht kat'î vaziyetî henüz taayyün etmemiştir. Maliye Vekâleti son müzakerelerden sonra bütçenin | son şeklini tesbit etmekle meşguldür. Bu işin yanna kadar bitmesi ihtimali kuvvetlidir. Kat'î vaziyet henüz takarnir etmediçine sröre, I bütçenin nihaî yekunu da bilin ' memektedir. Bunun 170 180 milyon arasında olacağını tahmin e ' debilirîz. B"tcede belli baslı yeni versi ler ihdası mevzuubahs değildir. Ancak mevcut vergiler üzerinde müsavat ve adaleti temin eylemek üzere bazı ıslahat ve tadilâtvn tetkik olunacağı ümit edilmektedir» 1 Bir tramvay arabasında dört bomba buiundu kV Haricî ticaret ofismin esasli bir surette Ankarada merkezilestîrileceği ve teskilâhn ehemcniyetli surette takviye olunacağı malumdur. Bu teskilâtın vaziyeti dahi ancak bütçe çıktıktan sonra taayyün etmis bulunacaktır. Haricî ticaret ofisinin basına sabık Londra Ticaret mümessilimîz Kurdoğlu Faik Beyin getirileceği teeyyüt edîyor. Bir Italya Avusturya ve Hâdiseyi bir tacirin hasmını lekelemek için Macaristan ittifakı mı? tertip ettiği meydana çıktı Heyeti Vekilenin evvelki gönkü içtmaı Ankara 25 (Telefonla) Dünkü içtimaı bu sabah saat beşe kadar devam eden Heyeti Vekile bugün toplanmamıstır. Yalnız Ma' liye Vekili Fuat Bey geç vakte kadar Maliye Vekâleti erkânile müzakerede bulunmus ve bu müzakere neticesinde muhtelif esaslar ve rakamlar thtrva eden bir rapor haznlanmıstır. Fuat Bey saat se kizde bu raporu Başvekil Pasaya tevd? etmistir. Vekiller Heyeti yarın tekrar toplanarak bütçe esaslannı bir daha gözden geçirecektir. Müteakiben Vekâletler, Heyeti Ve kilenin direkttfi dahilinde hütçelerini hazirlryacaklar ve 28 şubata kadar Malîye Vekâletine vereceklerdir. Maliye Vekâleti bütçeyi 1 martta toplanacak olan MecİU heyeti umumiyesine arzede cektir. iktısadî program tktısat programmın tatbik ve icra sahasına çıkarılması icin lktı sat Vekâletine 6 milyon lira tah sis edileceği, diğer kısımların büt' çe dahil ve haricinde diğer tertibat ile temin olunacağı anlasılmakta I dır. Her halde önümüzdeki malî seneden Hibaren İktısadî ıragra I mm tatbikina başlanmış olacaktır. Bu programın birînci seneye tesa| düf eden kısmında Mersin, Kay seri ve Konyada tesis olunacak mensucat fabrikalarile Zongul dakta yapılacak Sömikok ve belki, tzmitte yapılacak sise ve kâğit fabrikalan bulunacaktn*. Macar Başvehili M. Cömboş M. Moussolinmin haricî isler müsteşan M. Suviçin Pejteye giderek Macaristan Bafvekfli jeneral Gömboş ile görüsmesi ve buradan avdette Viyanaya uğrıyarak Avusturya Basvekili M. Dollfuss ile tekrar mülâkatta bulunması bütün dünyanın ve bilhassa Almanyanm ve Fransa ile müttefiki ktiçük itilâf devletle rinin nazari dikkatlerini celbetmektedir. Fransa ile küçük itilâf devletleri bu müzakerelerden endiselcoianis lerdir. Çünkü bu devletler M. Suviçin Peşte ve Viyanayı ziyaretini şu suretle tefsir etmektedirler: Jtalya, Avusturya ile Macaristan arasında siyasî ve iktısadî cihetlerd«n sıkı bir tesriki mesai ve hatta birlik vücude getirmek istemekte • Futbol heyeti ve dövüşlü maç (Yttrtarıda) bombaları muhtevi çanta Emniyet Müdörlüğune getirilirken, (ortada) hâdiseyi birbirlerine anla tan tramvay biletçi ve vatmanlart, (aşağtda) Tramvay KumpanyastnmŞifli garajı Geçen persembe günü akfamı Tünel Şişli tramvay hattında iş liyen bir tramvay arabasmda dört bomba bulunmustur. Istanbul 25 (A.A.) Sattbi O akşam saat »ekizde Tünel • yettar makamdan aldığunız malu Şisli hattında son seferi yapan trammata göre bugünkü aksam gazetelevay arabası Tünelden Şisliye gelip te rinde intisar eden bomba bâdisesi • garaja girdiği zaman arabayı sü nin mabiyeti Ud safasın aralarmdaki pürmeğe gelen memurlar kanapetnfialât neticesi olarak birinm di lerden birinin üzerinde unutulmus bir el çantası görmüslerdir. Me ğeri aleyhme emniyeti umumiyeye ta| murlar oldukça ağır olan bu çantaalluk eder mahiyette tertip ettiği bir yı alarak arabadan asağı indirmi*suikastten ibaret adî ve iğrenç bir ler ve alelusul sirketin emanet da> tertiptir. iresine teslime karar vermislerdir. Vak'a faiK delftufle yakalanmif • Çanta emanet dairesine getirilebr. Hâdisede umumun asayisi ve emrek açıldığı zaman içinden ayn, ayI niyetme taauuk eder hiçbtr nolda rı dört büyük mektup zarfma sa • yoktur ve mesele alelâde bir zabrta rılmış Harbi Umumiden evvel or • vak'asmdan ibarettir. duda müstamel dört tngiliz bom ba*ı görülünce oradakiler telâsa ,*^n^ııı^•>••••: Emniyet nmdürlüğüne getrilmis, hâ • düsmüfler ve derhal öteye beriye disenin nasıl okfağu tesbit edilmif kaçısmağa başlamışlardır. tir. Bombalarm muayenesi netice Neticede bunların ahnması için sinde bkkaçının ife yaramaz bir zabıtaya haber verilmistir. Zabıta (Mabadi bejfind »ahifede) memurlan gelmisler, bombalar tstanbul 17 futbolcunun tecziye edilmeleri kararlaştı Ajansın tebligi (Mabadi dordüncö tahifede) Ortamekteplerde yapılacak ıslahat Fener kalecisine müebbet, Fikret ve Tevfik B. lere 6 şar, diğer 14 oyuncuya 2 şer ay boykot cesazı verildi Bir kısım mektepler meslekî tedrisata ayrılacak Maarif Vekili Hikmet Beyin çarşamba günü sehrnnize geleceği ve bilhassa ortamekteplerde yapılacak ulahat me•elesile roeşgul olacağı söylenmektedir. Bu mekteplerm bir kı»mı mesleki tedrisata hazB*layıcı bir hale getirile cektir. HedeReri bu suretle değistirilecek olan ortamekteplerin ders programları yeniden tertip edilecek, ber mmtaka • mn ihtiyacma göve, ticaret, ziraat ve san'at dersleri konulacakhr. Henüz hangi ortamekteplerin mes leld tedrisat için aynlacagt tesbH edflmemistir. Bu mekteplerin mezunlan meslek mekteplerine kolayhkla girebüecekleri gibi doğrudan doğruya ticaret, ziraat veya san'at bayatma da ahlabüecek lerdir. Londradajnümayişler İşsizlerin bugünkü nümayişlerinde karışıkbklar vukuu bekleniyor, hükumet mühim tedbirler aldı Geçen crnna gSnkti hâdiseden fayam dikkat bir intıba Merkezi umumî ikinci reisinin beyanatı ALBERT MOUSSET (Mabadi ikind aahifede) Geçen cuma günü Taksim Stadyomunda yapılan Fenerbahçe Galatasaray maçmdaki çirkm dövüşme hâdisesine mmtaka futbol heyetinin vaziyet ettiğini yazmıştık. Heyet evvelki gece geç vakte kadar meseleyi tetkik etmis Bu hususta malumat almak üzere ve nihayet alâkadar 17 sporcunun ce sehrimizde bulunan ittifak ikinci reisi zalandmlmasma karar vermiştir. Tec • ve Beyazıt meb'usu Halit Beyi ziyaret ziye kararlarnu asağı kaydediyoruz: ettik. müessif hâdiseye yaphğı tet • kikat ve tahkikat neticesi etrafile vâkrf bulunan Halit Bey bunun bir daha Hâdisede en ziyde kabahatli görü tekerrür etmemesini temin edecek s»dlen Fenerbahçe kalecisi Hüsamettin detli kararlar ittihazı için alâkadar Beye müebbet boykot, Fenerden Fik larla görüsmüştür. ret, Galatasaraydan Tevfik Beylere alBu itibarla ittifak ikinci reisimizm tısar ay boykot, hâdiseye istirak ettSchâdise etrafında düsüncelerini bizzat leri heyetçe tesbit olunan Fenerli Yaşar, Cevat, Esat, Reşat, Suleyman, Mu kendismi görerek tesbit etmeği faydalı bulduk: zaffer ve Lebip Beylerle GalatasarayHâdise hakkmda ne düsünüyordan Avni, Nihat, Kadri, Lutfi, tbra • sunuz? him, Necdet ve Fazıl B. lere ikiser ay Fırsat buldukça söylediğim gibi boykot cezası verihniştir. bu hale yegâne sebep inzıbatsızlıkbr. Bu suretle üd takum teşkil edea 2 2 Bazı sporcularunızda maalesef eksik . oyuncudan tecziye edUmiyenler kav liği göriilen ruhî disiplinsizliktir. Bu gaya istirak etmiyen bes kisiden ibaret vak'anm müsebbiplerini nizamnamelerkalmıshr. Galatasaraydan Muslih, Radeki ahkâım siddeth* bir surette tatbik sth ve Danyal Beylerle Fenerden Zeki (Mabadi alttnct sahifede) ve Semih Beylerdir. Tecziye kararlan dün alâkadariara resmen tebng edflmiştir. Bunlar beş gün zarfmda itiraz edebileceklerdsr. İtirazlar tdman Mmtaka Heyeti tarafından tetkik edildikten sonra ka rarlar kat'ilesecek ve taîbikata geçfle. cektir. Gazi Hazretlerinin tesekkürleri Ankara 25 (A.A.) HaUcevlerinm açılmasmın yıldönümü münasebetile Halkevlerinden gelen telgraflara Re isicumhur Hazretleri ayn ayn su cevabı vermek suretile mnkabelede bulunmuslardır: Halkevlerinin açıbnasının yıldönü münden ötürü hakkımda bikürilen candan duygulara tesekkür eder, ülkümSze ulasmak yolundaki çahsmalanntzda da muvaffakiyetler dilerim efendim. ittifak ikinci reisi Halit Beyin beyenatı Kimier cezalandırıldı ? Reisicumhur Cazi Mattafa Kemal Londaradan bir manzara Paris 25 (A.A.) Londradan Journal gazetesine bfldirildiğine göre, ts koçya ve şimalî tngiltereden gelen issizlerin, yarın için nümayis yapmak tasavvurunda bulunduklan «Hayt Park» ta kansıklıkiar vukuuna mân! olmalc için möhim tedbirler alınmıstır. 3,000 kadar poüs merauruntm bu ışe tahsis edileceği t»H«"«" ohmuyor. Nizamî zabıta kuvvetlerine gönüUü memorlar terfik edUecektir. tssizler, Hayt Parka on ayn kaffle ' Bugün Uçüncü sahifetnizde izmir mıntavasında tetk'kler Yazan: Ali Süreyya Beşinci sahîfemizde Kecip Ali Beyin nutku Dünya şuunu ve halinde geleceklerdir. Muhtelif hatiplerin, çüap söz söyliyebilmeleri için on kürsü hazırlanmıstır. Bu nümayisler, hükumetin issizlere yardun nisbetini tenzil için hazırladığı kanun lâyihasmm aleyhinde buîu^mak üzere tertip olımmuştur. M. Makdonald, işsizlerin mu rahhaslaruu kabulden îmtina etmektedir. Maamafih, bunlardan kırk ki şil'k bir heyet, bu hafta zarfında bir i." ''Mabadi altmcı aahifede)