29 Aralık 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

s29Kânunuewel Cutnhurivef Dünkü Meclis içtimaı Sinemaların yeni programları Bu haftaki programlarda ekseriyeti macera ve vahşi hayvanlar filimleri teskil etmektedir. Maamafih iki tane de komedi var Meclis dün 1 marta kadar Tuna üzerindeki tarihî Adakale 1919 senesine tatil kararı verdi kadar hakimiyetimiz altında nasıl kaldı ve Ririnci «'•" 'edenmahat Romanyaya nasıl geçti? edüecek hükümleri havi muvakkat ' maddeye Ruştü Bey (tımit) itiraz et * ti. Bu muvakkat maddenuı, kanunun neşrmden evvel malını gümrükten çek, nuş olanlarla, neşrinden sonra çeke ' cekler arasmda «daletsizUğe sebep olacağmı, kanunun makabline teşmünun caiz olamıyaceğ.nı soyledi. Gümrük ve tnhisarlar Vektli itiraza cevap verdi. Bunda kanunun makabline tesmil mahiyetmde olmadığını, muvakkat maddenin tereddüde mahal vermemek içm tanzhn olundugunu, yoksa kanunun neşrinden »onra bütün muamelelerin bu kanuna tevfiki zarurî bulunduğunu izah etti. Madde aynen kabul olundu ve 28 kânunuevvel geceyansmdan (dün geceyarısmdan) iti baren mer'iyete geçmesi tesbit edildi. T"!»Ş Muahedelerde daima unutulan ada Mübadele Komisyonunun lâğvi meselesi J Pierre Riehard Wilm ve Natalie Pa • ley <Atmaca» filminde. 2 «Mösyo Bebe» Maurice Chavlier<Karayılan> filnin şimdiye kadar yaptıklarmdan ayn minden bîr tahbir janrda vücode getirdiği bir füimne. 3 Mau dir. Evvelâ mevzuunu nakledelim: rice Chevalier Mosyö Rene oznn bir seyahatten ve Baby Leroy •onra Parise dönmüştür. Nişanksmm tMSsyö Bebe* birkaç gün »onra geleceğmi bildiği de. fçin bn serbest günlerinde eğlenmeğe Genç Fransu diplomatı Rene ltal karar verir. yada gezerken aslen Macar olan bir Fakat metreslerinden birisinin kapıçiftle tanuır: Kont ve Kontes Dasetta. smda duran otomobîlinin icmde bir Rene Kontese âşık olur. Bu yüzden çocuk buhır. Evvelâ cocuğu polise teskendini kumara verir ve Kont DasettaIhn etmek itterse de çoeuğun sevimliya müthiş surette borçlanır. Tam bu liği hoşuna gider ve çocuğu alakor. nrada oraya gelen uzak akrabasından Çocnğu evde hrtmak iyi, fakat Rene ve uşağı bn »i beceremiyeceklerini' biri Reneyi borçlarmdan kurtarmakla beraber genç diplomat bir aralık Kont anladıkhvmdan bir mürebbiye ararlar Dasettanın bir maceraperestten başka ve ihtiyar bir kadın yerine güzel ve sebir jey olmadıguu, hatta oyunda hile vimlî bir kız getirirler. yaptığuu, kanstnın da bu hususta ona ! Nîsanlısı Reneyi şatosona misafir yardım ettigini kejfeder. İki adam Çağırmıştır. Rene de çocuk, mürebbî kavgaya tutuşurlar. Fakat Kontes Maye ve uşağı De beraber satoya gider. rina onlan ayoır. Rene nişanhsradan »yade möreb > Reneden gördüğö iltifatlara Marina biye île alâkadar. Bu vaziyet şatoda da bigâne degildir. Onun için hem bir skandal yapmışhr. Nişan bozalur. şimdiye kadar geçirdigi sergüzeftca • Fakat diğer bir izdivaç vukubulur. Reyane hayata bir nihayet vermek, hem ne zavalh öksüze şefkat gosteren genç de sevdiği adama kavoymak için Re km sevmiştir, ommla evlenir. nenin kaçmak ve evlenmek tekliflerine Chevalier dernhde ettiği rold« ba movafakat cevabı verir. Fakat Kont jyahja kaçmadan hassas bir centümen Dasetta ortada yok.. Talâk nasü miim; vazîfesm! miikemmel yapıyor. kün olacak? Nihayet anya anya ba ' Fîlimdeki kadm arkadaşlari da gtihvlar. Ona para teklif ederek muva iel kadınlardan seçflmiştîr. Adrienne fakatini satm abnak isterler. Lâkin Âm«, Helen Twelwetree. Kiicük BaKont simdiye kadar yaptıgı hileleri, by Leroyun gösterdiği meharet iae sa•erserüikleri hep karuuun rahatı uğ yjacak derecededir. nmda ihnyar ettiğini, aynldıklan gündenberi kâğıda el sürmediğini söyler. Mösyö Bebe " Melek ,,te Bir Tıayvan mürebbisi kaâınia.sn kürklerini çahp yakıyor. Bu suretle şıklanmak için hayvanlann kanma girmelerinin ina'kamını aldığına kaildir. Hayvanat bahçesini ziyarete gelenler arasmda bir tdmsesiz kız orada kahyor. İki genç tanısıp sevişiyorlar. Bir aralık vahşi hayvanlar kafeslerinden kaçıyorlar. Delikanlı île genç kız bir • likie kendilerini müdafaa ederler. Bu arada bir de çocuk bulurlar. Nihayet hayvanat bahçesine şükunet avdet eder. Hırsız genç affediliyor. Genç kızm yaptığı kabahatin üstüne de bir perde çekiliyor ve evleniyorlar. ' ' Bu filmîn heyecanh olduğu kadar şairane sahneleri de vardır. Genç kızı Loretta Yung, delikanhyı Gene Raymond temsil ediyorlar. Japonya île yapılan ticari itilâf kabul edildikten sonra, muhtelit müba dele komisyonunun lâğvma dair olan itilâfîrfunenin iasdikı lâyihasına ge • çildi. Hacı Mehmet Bey (Kütahya) Muhtelit mübadele komisyonu, Lozan muahedesile ihdas edilen ve memleketimizde icrayi kaza eden bir komis • yondu. Bunun lâğvı Yunanh komşu • lanımzla olan iyi dostlugumuzun neticesidir. Bundan mütevellit memnuniyetimizi Meclisi âlinizin huzurunda alenen izhar ederim. Ayni zaman da, böyle bir uzlaşmayı temin eden Hariciye VekiHmizi de tebrik ederim. Lâyiha kabul edfldi. Bundan sonra tranla münakit dostluk muahedesi, Afyoofaarahisar madensuyu şiselermin gümrük resmile muamele vergisinden istisnası kabul ve ceUe beş dakika teneffus için tatil o lundu. Tuna nehri üzerindeki Adakalenin ttmami manzaran Tuna nehrinin Karpat dağlarmı yanp geçtiği yerde, evvelce üç devletin, umumi harpten sonra ise iki devletin hemhudut oldukları bir noktada ve Tuna nehri üzerinde küçük, güzel ve yemyeşil bir adacık vardır. Bu toprak parçasmm ismi Adaka • v ledir. Osmanlı imparatorluğu, bir buçuk asır kadar evvel çökmeğe başla • dığı zaman Türkiyeden aynlan ve yan istiklâllerini kazanan memleketler ortasmda kalan bu Adakale 1791 de aktolunan Zistüvi muahedesile Türkiyeye bırakdmıs, Balkan harbmden sonra bile, Türkiye hudutlan, Avru pa tarafmda, Istanbul kapılannda bittiği zaman da burası, tarihî, fakat semboUk bir hatıra kabilinden, gene Türk hakimiyeti altında bırakümifbr. Müteaddit harplerin icap ettirdiği birçok hudut ktesme ameliyelerine rağmen daima unutularak Türkiyeye burakılan Adakale 1919 senesmde, Versay muahedesile Romanyaya terkedilmiş bulunmaktadır. Üzerinde 150 kadar öz Türk £ • sinin banndığı bu birkaç •< " liik adacığın bu sefer nasıl olup ta unutulmıyarak sulh konferanslannda müzakere mevzuu teşkil «ttiğini ve Romanyaya bıraküacağını tllüstrasyon gazetesi muharriri şöyle anlatmakta dir: «1919 kışmda yirmi küsur devle • tm murahhaslan Pariste Avrupaya ve cihana yeni bir nizam vermek için çaIışmaktalarken Tuna sahilinde ve Romanya toprağmda, Adakale karşısında Orsova ile Turnuseverin arasmda, kalın kaputuna sannmtş bir Rumen askeri nöbet bekliyordu. Saat, günün doğacağı zamandı ve hava soğuktu. Rumen neferi Adakaleden açılan bir kayığm yavas yavaş kendi istika • metine doğru geldiğmi gördü. Adakalede yaşıyan Türk kadınlartndan biri Biraz sonra kayık yanaşmifh. Ka • yıktan ihtiyar ve fesli bir adam çıktı. Bu ihtiyar kürküne sımsıkı sanlmıs, elinde bir kâğıt tutyordu. O civar halkının hepsi Rumence bildiklerinden ihtiyar da zarasız bir Rumence ko nuşuyordu ve nöbetçiye şunlan soyledi: Dostum beni Adakaledeki ahali seçip buraya gönderdi. Akşam top • landık, adamızın Romanyaya veril . mesinin bizim için birçok cihetlerden daha münasip olacagma karar verdik. Ne yapalım? Evvelce Osmanlı idik; şimdi o koca devlet yıkıldı, sonra A vushırya isgaline uğradık, bugün on lar da ueaklarda kaldı. Sırbiye ile Rom»nvadan biz, sizi îstiyoruz. Bunun uzerine nöbetçi Adakaleli Turkü zabitine götürdü. Orada bir protokol imzalandı ve Adakalelilerin arisalan Bükreşe oradan da Parise, Versay sulh konferansına gönderildi. Bu suretle bütün murahhaslar Adaka • lenin gene unutulmak üzere olduğumı gordüler ve Adakaleyi Romanyaya verdiler. lkinci celse tkinci celsede ruznamenin geri ka • lan maddeleri kabul ve Divant Mu hasebat reisi saniliğine Fevzi Beyin seçilmis olduğu tebliğ edildi. Müteakıben Afyon meb'usu Ali Beyin bir takriri okundu. Ali Bey tak ririnde bötçenm martta tetkikhıe başlanacağını soylüyor, Meclisin 1 mart persembe günü toplanmak üzere tatil yapmasım teklif ediyordu. Takrir kabul edildi. Reis Kâzım Paşa Hazretleri azaya: Allah selâmet versirıî Diyerek Meclisi tatil etti. Ankara 28 (Telefonla) Meclis Reisi Kâzım Paşa yarın yahut öbürgün Istanbıda hareket edecektir. 20 bin senelık kürek mahkumları "TOrk,, te Amerikalüar macera filimlerini gittikçe terakki ettiriyorlar. Uzun zaman onlarm cinayetlerini, fecî sergüzeştle rini seyrettik. Şimdi, bize bu canilerin cezalarmı nasü çektiklerini gosteriyorlar. «20 bin senelik kürek mahkum • ları» filminin bütün sahneleri aşagı yukan Ameükanm en meshur hapi sanesi «SingSing» m içinde geçiyor. Bu kordelâda hareket ve feci sahne • ler çoktur. Fakat bazan en acıklı noktalarda fnsanı zorla güldüren komik hâdiseler cereyan etmekten de hâli kalmıyor. Facianın kahramanı hiçbir kabahati ohnadığı Halde elektrik sandalyesine oturtulup idam olunuyor. Mahkumun buna ses çıkarmaması bilhassa sevdiği kadınin idam olunmus bir adamm kansı ismini taşımak istemedîği için kendisile evlenmeğe razı olmamasından neşet ediyor. Ne ha • zin bir akıbet değil mi? Mümessiller, rollerini candan oynuyorlar. Spencfer Tracynin ekspresyonlan çok iyidir. Bette Davis de güzel fakat zalim ni • şanlıyı mükemmel canlandırutor. Yeni ölçüler Birinci sahifeâen tvabat B Yarım litrelik Slçü 45 kuruş. C Bir litrelik ölçü 60 kuruş. Bu tartı ve ölçülerde nizamna meye mutabakat şart olduğundan esnafın bilâhare müşkülâta maruz kalmamalan için alırken şimdiden damgalanmıs olduklarına dikkat etmeleri menfaatleri iktizasmdandır. Yukarıki fiatler damgalanmıs tartı ve ölçü fiatleri olarak tesbit olunmuştur. Kara yilan ll ioek,,te '«Kara Yılan», «Mechul Doktor», '«Gara ruhlar adası» ve btmlara ben • ter filîmier clnsmden fecf ve heyecanH safcnelerden mürekkep bir kordelâ dir. Mevzuu: Hayvanat Eaheesl rmidnru Doktor Gorrnsn iıuan oidürmek hastalı&nuı mÖDtelâdır; ve her srön veni bir sekfl3e ctnavet Işlemek îcfn fırsat bekler. Kendisfne rakip olanlarî ve yahut noslanmadı?h khnselerf öldürmekten xevk duyan En adamm 6 hususta kullandiği usul eünde bulonan yilan başh bfr bastonun ocana ntâzede btılu • han Memba vılanm «nîrlerinden koym» karmsTndakm! zebîrlemektir. Sıfc •ik vuîöıbulan cmayetler herkesm na • Sari difekatmî celbetti£i giW karismm 3a gfiohelerin! uyandırmu ve kadm hakiToıtî anlamakta geçikmemîştir. Doktor karîsinin sîrrînî oğrendiğmi rarkedmee onn da oldürmek ister, fakat muvaffak olamaz. Kaçmak ister, o da elinden gehnez. Gidîp hayvanat bahcesmde bultman Jıayvanlari serCest bırakarak halkı ıkorkutmalc ve ba firsattan istifade edeireK kaçmak îstene de ba tesebbusü de flyî bîr netîce vermez. Nihayet boş [zarmettiği bir yilan kafesme saklanır, ibiraz sonra yilan meydana çıkar katfl dolrtorn öldürör. Filnrfn foloSraflari jrüzeidı'r. Lionel r Atw3I, Kathleen Burke, Randolph 5eott ve Gaü Patrick dddî rolleri, Charles Ruggles te dahna tiril Hrii tHrfven kahramarri iyi temsîl ediyoriar. Bilhassa bayvanlarm bîribîrlerfle mu • cadeleleri ve kaplanlar ortatmdakî hyemeJE tahnesi nalecanlıduv* ' ^ Marina bu betbaht adama acır, kanadı lardnus, pençeleri düsmüş atmacayı bu berbat halde bırakmak iste mez. Reneden aynlır, gene Koatun peştne takıhr. Eski serseri kan koca Macaristana gidip namuskârane yası yacaklardır. Charles Boyer, Kont Dasetta ro liinde çok kuvvetlidir. Marinayı tem sfl eden Natalie Paley sinemada ilk vazife almış olan bir sanatkârdır. Fa kat istikbalin büyiik sanatkârlarmdan biri olacağı gorünüyor. Rene roiünde de Pierre Riehard Wüm fena degildir. Silâhlar meselesi Birîner sa^'fe^pi mabat M. Savitchin Berlini ziyareti go rünüşe bakılırsa, Milletler cemiyetinin tensikinin Almanyanın Cenevreye avdetine kâfi gelmiyeceğine kendisini ikna etmiştir. Diğer ta raftan Fransa ile tngilterenin vaziyetleri açıktan açığa Milletler cemiyetinin zayıflaması değil, kuvvetlenmesi lehine olduğu için, İtalya hükumeti her ihtimale karsı, MU letler cemiyetinin bugiinkü nizam namesinin tamamen altüst edilmesi fikrini tekrar ileri sürmiyecektir. Silâhlanma meselelerine gelince, Roma, tngilterenin, Almanyanın kısmen silâhlanması fikrine iştiraki ni kaydetmiştir. Zannedildiğine göre Almanyanın hafif miktarda si • lâhlanmasını Fransa bile kabul edecektir. Fakat Almanya şimdi 300 bin kişilik bir ordu istemekt;edir. Halbuki kendisine 200 bin \A şilik ordu verilmesi hususund'a mutabık kalınmıştı. Nihayet M. Musolini ile Sir Con Simonun İngiliz projesine yakın bir uzlaşma arayacakları temin edil miş gibi görünmektedir. Bundan maksat, Berlin ile Parisi birbirine yaklaştırmaktır ve bunun için Al • manlara silâhlanma hakkı verile cek ve Fransadan kısmî bir silâh lanma istenecektir. diği takdirde, Fransız hükumeti nin Ponseye gönderdiği muhtırada M. Hitlerin Avrupa milletleri ara sındaki ademi tecavüz misaklan nin tesirini takviye ve silâhları miitekabilen umumî kontroluna mu • vaiakat etmesi ümidinin memnuniyetle haber almdığı sarahatle görülebilir. Bununla beraber, bütün teçhizatile 300 bin kişilik munta" • zam bir ord'u, ve yan askerî kuvvetlerm muhafazası hakkındaki Alman mutalebatı, Cenevre konferansı mesaisine kat'î surette muhalif bulunmaktadır. Fransa, hukuk müsavatı prensibinin temelini teşkil eden beynelmilel emniyetin ancak, silâhların azaltılması yolile ve Milletler cemiyeti çerçevesi içinde temin edilebileceğini zannetmektedir. Nihaî mukave leyi ihzar için, alâkadarlarla her türlü görüşmelere amade bulunan Fransa, 23, 24 eylul tarihinde vaki Fransız tngiliz mükâlemeleri es nasında tesbit edilen müsbet silâhsızlanma tekliflerini resmen tekrat eder. Bu teklifler, Avrupa ordularının daimî ve mütekabil kontrol ile dört sene zarfında yeknasaklaştırılması ve bununla müterafik olarak Almanyanın 105 ltkten yukan toplar gibi bütün tedafii silâhlara malik olmağa mezun olmasıdır. Nihayet Fransa, umumî bir mu kavele imzasını diğer alâkadar dev« Ietlerin mütekabil taahhütleri kayit ve şartile, kendi bombardıman tayyarelerinin yarısını derhal lâğvet meyi teklif eylemektedir. Yeşilhilâl kongresi Yaşilhilâl yılhk kongresi dün doktor Mazhar Osman Beyin riyasetinde toplandı. Reis celseyi açtı. Sözü umumi kâtip profesör Fahrettin Beye verdi. Fahrettin Kerim Bey azayı se lâmladı. Geçen yıl ölen arkadaşların hatırasnu taziz için heyeti umumi • ye ayağa kalkarak hürmetle iğildi. Salon tamamile dolmustu. Fahrettin Kerim Bey, geçen se neden bu zamana kadar yapılan büyük faaliyetleri saymış ve bunlar arasında müteaddit mekteplerde, Halkevinde, radyoda verilen kon feranslan, Yeşilhilâlin çıkarttığı gazeteyi, Maarif Vekâletine müracaatle içki aleyhinde bazı kitaplara ilâve ettirilen kısımları, münteşir makaleleri zikretmiştir. Bundan sonra muhtelif hatipler içki aleyhinde nutuklar söylemiş • lerdir. c Coşkun "Saray,, da Ba da bir vahşi hayvanlar fümidir. Sinema haberleri Türk yıldızları ı Atmaca "Artistik.te VAbnaca» Fransanm meshur tiyat ro maharrirlerinden Frands Croiset • tain ba namdaki piyesmden iktibas bhmnmş ve füim manrf rejisörlerden Marcel L'Herbier tarafmdj^ idare «Svobodna Reç» ismindeki Bul gar gezetesi 21 kâmmuevvel tarihli nSshasmda «Türk filim yıldızlan» başlığile yazdığt bir makalede: «Türkiyede son zamanlarda fi lim sanayii çok terakki etmiştir. Geçen senedenberi filim çevrilmeğe baslandığı halde bugün Türkiyede filimciliğe teessüs etmiş nazarile bakılabilir» dedikten sonra Türk filimciliğinm gayesi hakkında bazı malumat vermekte ve kadm yıldızlara nakli kelâm ederek su fikir leri dermeyan etmektedir: «Türkiyede iktidar ve meharetile tamnmış iki kadın sinema yildızı vardır. Bunlard'an biri Feriha Hanım, diğeri de Melek Hammdır. Feriha Hanım birkaç sene evvel Türkiye güzeli intihap olunmus ve ta Amerikaya kadar seyahat etmişti. Fariha Hanım hakikaten güzeldh*. San'at noktasmdan onu takdir edenler kendisine Türkiyenin. pr«ta. Garbonı Mmini takmışlardır. Düzgiin vücutlü, lepiska saçlı, mavi gözlü, beyaz tenli bu Türk san'at • kân tarif ettiğimiz şekildeki vücut teşekkülâtına nazaran hiç te Şarklıya benzememektedir. tnsan onu atelyede goVdüğü zaman acfeta îngilterenin mahzun simalı mislerinden biri zanneder. Feriha Hanımm sesi de güzeldir. Filimlerde söylediği sarkılar seyircilerin pek hoşuna gitmektedir. Çevirdiği kordelâlarda kendisine refakat eden genç ve müstait san'atkâr Ferdi Tayf ur da Türk jön prömiyelerinm en kıymetlilerindendir. Melek Hanım, Feriha Hanımdan daha ince yapılıdır. Gözlerinde Şarkın bütün renkleri toplanmıştır. Facia filimlerinde daha ziyade mu vaffak olmaktadır. Bazı sirketler kendisine hariçte filim çevirmesi için müracaat etmişlerse de Melek Hanım memleketini terketmek istemediği için muvafakat cevabı vermemiatir, ^^ ~ ^ Bromural 2 5 senedenberi sinirteri teskin edici ve olunan Fransız Alman müzakereleri Paris 28 (A.A.) Reuter Ajansı muhabirinden: Kabine, FVansianın Berlin sefaretine gönderilecek olan muhtıra metnini tasvip etmiştir. Muhtıra Başvekil Hitlere, Fransanm silâhları bırakma hakkındaki görüşmelere devama hazır olduğunu, fakat silâhların tahdidi yolile umumî emniyetin tesis ve teşkil i • nin Milletler cemiyeti çerçevesi dahilinde yapılması lüzumunu bil dirmektedlr. Paris 28 (A.A.) Resmî malu > mat mevcut olmamakla beraber, hali hazırdaki Fransız Alman diplo • masi faaliyeti dikkatle takip edil TEŞ EKKÜR Babamız Yozgat meb'usu merhum Hamdi Beyin vefatı dolayısfle şifahen veya tahriren beyanı taziyet ve cenaze merasimine istirak ebni» olan muhte rem zevata aflece teşekkürlerhnizin ib* lâğma kıymetli gazetenizi tavsit eyle riz efendim. AHesi efr«h (11833)