12 Aralık 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Cumhuriyet 500 Cumhuriyet kariine Yılbaşı hediyeleri izden istediğimiz bugün Yılboşı için ister piyango den itibaren bu ayın 27 nci bileti alınız, ister almayımz. Bigününe kadar birinci sa ze gönderdiğiniz numaralar Yılhifemizdeki kuponu kesip sak başı piyangosunun ilk 500 ta lamanız ve içine 1 den 25 bin nunesine kadar kazananları için • maraya kadar beğendiğiniz bir de üarsa siz de bizden bir veya numarayı ve adresinizi, isminizi birkaç hediye alacaksınız. yazmanızdır. Hergün kuponun : içine ayrı bir numara yazıp ku ponları bir arada «Cumhuriyet müsabaka memurluğuna» göndere ceksiniz. Yalnız Istanbulda olanların müsabakaya iştirak mektupları ayın 27 nci günü akşamına kadar, taşrada bulunanlann mektupları 29 ncu günü akşamına kadar idarehanemizde «Müsabaka memurluğu» adresine gelmiş olmalıdır. Ta*rada bulunanlar, mektuplannın Istanbula kaç günde gelece ğini, bulundukları yerin postanesinden sorup elimize geçecek surette postaya vermelidir. Binaenaleyh İstanbul haricinde bulunan karilerimizin 16 kuponu birden ayın 29 nda göndermelerine lüzum yoktur; daha az gonderebüirler. Kazanacagıniz hediyeleri de sıra ile ilân edecegiz. (Bu roüsabaka hakkında soracagmız suallere bu sütunlarda cev*o vereceŞizV. Kitaplar ve mecmualar Bir varmış, bir yokmuş Sadri Etem B.in eseri Devlet Maibaası tarafından tabolunmuşiur Evet hpkı masallarda olduğu gibi bir varmış, bir yokmuş.. Fakat bu masal evvelzamanm esrarla dolu Hini masallan gibi uzun ve karışık bir mazinin değü, dünün masahdır. İçinde yasadığımız ve zaman zaman kihra manı olduğumuz hayatın masalı... Biz bu masalın içinde yaşadık, heyecanlannı hissetik, kâbusîan aîtında ezildîk ve ferahlıkları bizim ruhumuzda sevinçler ysırattı. Sadri Etemin bu üzel eseri geçen devrin, yıkılan saltanatm ve acı mü tareke gün'erinin masahdır. Ta Sul tan Mecit zamanından bashyan Os manh imparatorluğunun için için ke • mirilişi, haricî ve dahilî tesirlerle çü rütülüşü ve nihayet •yıkılışt bu masalın heyecanlı mevzuudur. Avrupanın bütün silâh fabrikalan korkunç bir ejderha gibi makinelerinden ates ve cephane çıkanrlarken, ortalığı gülüstan gören sultanlar daldık lan rüyadan bu manzaraya gülümsü yorlardı. Nihayet beklenen oldu... Ejderha nihayet rüyadald sultanın başı ucurva dikildi. Onu hiç ummadığı dehşet ve heybetle öyle korkutuş korkuttu ki... Sadri Etem Cihan Harbmin ilânms kadar olan vukuatı zarif ve orijinal bir masal gibi anlatıyor. Sonra acı mütareke günleri .. Ve büyük zafer... Sadri Etemin bu eserini okuyup bitirdikten sonra bir sinema filmi seyretmiş gibi olduk. Ve düşündük.. Inkılâbunızm azametini meharetle zincirliyen bu eser niçin bir senar yo mevzuu olmasın? Baştan basa hareketle dolu olan bu mevzudan çıkacak senaryo inkılâbnnıza hizmet edecek en büyük filrm olabilir. r 1?Kânunu*we1 üktBsat r Yeni Hayfa limanı Beyruttaki Belçika konsolosunun yeni Hayfa limanı hakkında memleketine gönderdiği sayanı dikkat raporun ilk kısmını dün yazmıştık. Raporun sonunu da bugün neşrediyoruz: sModeım Hayfa limanı iki dalgakırandan miiteşekkildir. Birinin tulü 2210 metre diğerinin 765 metredir. Her ikisinin genişliği 11,5 metredir. Dal«akıranlarin mesahai sathiyesi 157 hektar, yani takriben 1570 dönümdür. 360 dönüm vüsa.tinde bir saha imlâ edilmiş olup bunun 160 dönümlük kısmı limana aittir. Büyük rıhtımın uzunluğu 400 metre ve su derinliği 9 mebredir. Dîğer rıhtımın tulü 285 ve su derinliği gene 9 metredir. Bu iki rıhtımın arkasında 2 büyük transit ambarı inşa edilmişiir. Uçüncü bir ambarm inşası mutasavverdir. Bundan başka geniş bir saha üzerinde çelik, kereste gFoi açık havada bozulmıyan eşya için yerler aynlmıştıc". Limanın her tarafı modern yollar ve simendiferle techiz olunmuştur. Rıhtım dört şilep, 3 büyük yolcu vapurunu ceman 7 adet büyük ge miyi biribirinin arkasına bord'asından yanaşmak suretile istiap edebilecek büyüklüktedir. Bir çok büyük vapurlar ayni zamanda demirleyip ve yahut rıhtıma bağlıyarak yüklerini bofalabiliyorlar. Malumdur ki Filistin ve civarı bilhassa kış mevsiminde birçok yolculann uğradıkları bir yerdir. 30^000 ton büyüklüğünde Transatlantikler limana bilâmüşkülât grrip çıkıyorlar. Dalgakıranlar sayesinde en sert havalarda bile bu büyük seyyar memleketler yolculannı Hayfa limanında rahatça alıp veriyorlar. Petrollerin muhafazası için yapılan büyük depoların işgal ettikleri saha hariç olmak üzere denizin taranarak temizlenmek suretile derinleştirilmesi lâzımgelen kısmı 62,5 hektar yani 625 dönümlük bîr yer kaplamaktadır ki; bunun 37 hektarlık (370 dönüm) kısmının derinliği 11 metre, mütebakislnin 9 metre olacaktır. Kısa bir zamanda bu isIer de ikmal edilince dünyanın en büyük vapurları limana kolayca girip çıkabileceklerdir. Ahiren 33,000 tonluk bir gemi Hayfaya gelmiş ve liman dahilinde muvaffakiyetle ve bilâmüşkülât manevra yapmıştır. Hayfa limammn istikbali tleride eğer lüzum görülürse bugünkü rıhtım temdit edilecektir. Yeni limanin içinde mend'ereklerle mahfuz bulunan mahalde 900 metre uzunluğunda diğer bir rıhtım inşasına elverişli bir yer bırakılmıştır. Bu rıhtım yapılınca 8 büyük Trans atlantik Hayfada kolayca barınabileceklerdir. Mevcut iki büyük transit hangarına ilâveten beş hangarın daha inşası mutasavverdir. Hulâsa, Hayfa limanı biribiri arkasına 12 büyük vapuru ve ayrıca liman dahilinde 24 vapuru istiap edebilecek bir tarzda inşa edilmiş • tir. Görülüyor ki, liman yalnız bu • günkü ihtiyaçlara göre değil memleketin ileride geniş mikyasta ticarî inkişafı göz önünde tırtularak müstakbe] ihtiyaçlara nazaran tan zim ve inşa edilmiştir. Hali hazırda Hayfanın başlıca ihracatını Yafa portokalları teşkil ediyor. Bu sene nihayetine doğru ye*işecek takriben 4 milyon sandık portokal bu limandan sevk ve ihraç olunacaktır. Filistinde yeni birçok portokal bahçeleri yetistirilmekte olduğu cihetle pek yakın bir zamanda Filistin porokal ihracatmın 10 mlyon J ( Bu akşamki program J ANKARA: 12.30 gramofon (13,30 a kadar) * 18 orkestra: 1 Glinka (Ouverture Rossini und Ludmilka). 2 Puççini (Fantaisie Mme. Butterfly). 3 Ch ristol (Valse Les Muges) 18,45 a laturka saz 20 Ajans haberleri. tSTANBUL: 1 7,30 gramofon 18,30 tasarruf hafe kmda konferans 18,45 orkestra: 1 N. Gade, Nachtlangen von Ozean. 1 Massenet, Scene pittoresque. 3 Madam Ren Bahaettin tarafından taganni 19,30 Efalya Sadi H. ve arkadaaIarı 21 gramofon 21,30 Anadolu Ajansı, Borsa haberi, Saat ayanVİYANA: 1 8,20 konser saati 19 konferans ve fransızca ders 19,55 Kuartet 20.25 havadisler 21,05 musikili bİT piyess (Die Toten Augen) 23 havadi^er 23,15 konferans 23,30 b«r musiki si. BÜKREŞ: 18,05 muhtelif m i < parçalari " >: 20,05 konferans'ar ve plâklar 21,05 şarkı konseri 21,25 senfonik orke» • tra 22,05 konferans ve senfonik konsere devam. VARSOVA: 19,25 kafekonser 20,10 muhteÜf 20,45 spor haberleri 21,05 plâklar la: (Madame Butterfly) Puççininin o Derası 23.30 dans musikisi. «Yeni liman, Asyaya ve Hindistana müteveccih askerî, siyasî, bilhassa ticarî modern bir yolun açılması demektir» sandığa çıkacağına muhakkak nazaril« bakılıyor. Bu takdirde suları derin olan rıhtımları tevsi zarureti vardır. Fakat, portokal ihraç mevsimi senenin ancak bir iki ayına münha sırdır. Senenin mütebaki müddeti zarf uıda limanda memleketin yukarıda bahsettiğimiz ithalâta tekabül edecek bir derecede ihracat faaliyetini bulmak lâzımdır ki bunun için de mütemadiyen uğraşılıyor. Esasen tabiat memleketin bu ihtiyacım bizatihi tatmin ettiği cihetle mesele biraz aşağıda da göreceğimiz gibi teşkilâtçıların bu vaziyetten istifadelerine kalmıştır. Her ne kadar yeni olmakla beraber memlekette bugün istihsalâtı mütemadiyen artan bir potas ticareti teessüs etmiş bulunuyor. Bu ticaretin son derecede inkişafa müstait olduğu zannolunmaktadır. Elyevm başlangıç olduğu için ayda 200 tondan ibaret olan Bahrilut potas istihsalâtının günde en aşağı 1000 tona çıkabileceği tahmin ediliyor ki, bu tahakkuk ettiği takdirde Hayfa limanı büyük faaliyetlere sahne olacak demektir. Memleketin nisbeten müreffeh vaziyetinden ve hariçten gelen külliyetli sermaye akmmdan istifade ederek bilhassa TelAviv şehrinde teessüs etmekte olan Filistin sana yii ilk tesis zorlukJarmı tamamile atlatmiftır. Filistin mamulâtı sınaiyesinin kısmı mühimmini aralarınd*a mevcut gümrük vahdeti dolayı sile Suriye piyasaLanna sevk ve ihraç edebilecektir. Hayfa limanınin en mühim ihraç maddesi hiç şüphe yok ki petrol olacaktır. Hayfa Musul petrollerinin cenup boru hathnın daimî müntehasıdır. Pek yakında muazzam petrol sarnıçları Hayfa limanının tamamile techiz ederek limamn üçte birini işgal edecek ve büyük petrol gemiler her türlü şeraiti havaiye içerisinde hamulelerini kolayca alabileceklerdir. Irak Petroleum C. mn programı • na ve şimal ve cenup boru hatlan idareleri arasında hasıl olan kilâfa göre hat açılır açılmaz Hayfadan cihan istihlâk sahalarma senevi 2,000,000 ton Musul petrolü dağılacaktır. Bu miktar Türkiyenin son 10 senelik petrol ve benzerleri ithalâtı seneviyesinin vasatisi olan (83,000) tona nazaran 25 misli fazladır. Bağdattan Hayfaya kadar bir şimendifer yapılması kararlaşmış ve bu hattın inşasına müteallik proje ve plânları M. Rendel, Palmer ve Tritton hazırlıyarak salâhiyettar makamlara tevdi etmişlerdir. Bu mühendislerin fennî mütaleaları Bağdat Hayfa hattımn inşasına son derecede müsaittir. Mezkur hattın inşası Filistin transit ticaretine yeni bir hız verecektir. Bu hat yalnız hali hazır nüfusu 3 milyon olan ve hayat seviyesi tedricen yükselmekte bulunan Irakı Filistine bağlamakla kalmıyarak Iranı da Bağdada raptedecek bir demiryolunun inşasına yol açacaktır. 12 milyon nüfusa sahip olan bu vâsi ülkenın de yeni limamn HinterIandi silsilesine karışması Hayfanın muamelâtı ticariyesini bir kat daha tezyit edecektir. Hayfa limanı tngiltere hükumetinin mühim icraatından biriii olup Asyaya ve Hindistana müteveccih modern askerî, siyasî ve bilhassa ticarî bir yolun açılması demektir. Bu itibarla Hayfa limanmm küşadı dünya münasebatının inkişafma yarayacak hâdiselerin en mühimmi telâkki edilebilir.» Kumbara müsabakası 1 nci, 2 nci ve 3 ncüye mükâfatlar verilecek Bugün Millî tkbsat ve Tasamrf Ce jniyetmin kumbara müsabaka gunn • dür. Kumbarası olup ta muhtevasmı İMnkaya bosahanlarla hie kumbarası oJmayiD ta yeıv^en kumbara alanlar arasmda Ziraat, îs, Adapazan Bankalajfle Esnaf Bankasmda 12/12/933 sabahmfan 18/127933 aksamma kadar MiUî fltbsnt v» Tasarruf Cemiyetinin tsrtip eötifci müsabakada t"»rncî, ikin ei ve ücüncü gelenlere mükâfatlar verilecektir. *** Gümrüklerdeki eşyanın ithali Kontenjansız ithalât ne tesir yapacak? Hükumetin, bugünlerde yeni bir kararname neşredeceği ve birinciteşrin sonuna kadar gümrüklere gelmiş olan eşyanın kontenjanla mu kayyet olmaksızın ithaline müsaade edeceği haber verilmişti. Bu kararnamenin pryasada yapacağı başlıca tesirler şöyle izah edilmektedir: < Son zamanlarda yüzde 15, 18 e kadar çıkmış olan takas prrmleri düşecektir. Gümrüklere gelen ve kontenjan kaydile mukayyet olmaksızın imranna müsaade edilen emtea epeyce çokhır. Bu hhalât ta, bir Yurttaş! çok emtea fiatlannm sukutunda Hemen kumbarandaki paralan banâmil olacakbr.» kaya yatır. İmranna müsaade edilen eşya Yurttas! meyanmda pirincin de bulunması, Kumbaran yoksa çabuk kumbara al. pirinç müstahsillerini endişeye dü Miltî tktısat ve Tasarruf Cemiyeti şürmüştür. Alâkadarlar bu münasebetle de diyorlar ki: Viyana opereti geliyor « Memlekete, yakın bir aiide Geleceğmi haber vef diğimiz Viyana girmemesi esbabı ihzar edilen şeker opereti bugiin şehrimizde bulunacak gibi, pirinç için de hususî bir siyaset tar. Operet Fransız tiyatrosunda yann takibi zarureti vardır. Bu seneki temsillere baslıyacak ve ilk eser ola • pirinç istihsalâtımız, memleketîmize rak Havay Çiçeği operetini oynıya ait istiblâkten fazladır.» caktır. Bu yeni ve grüzel operette birçok tatlı foks, şı'mmi ve tango parça • lan vardır. Boks maçları Yunanlı boksörlerden biri dün geldi S. S. Zonguldak mı? Ereğli mi? Mühendis Mustafa Beyir raporu tetkik edilecek? Basvekfl tsmet Pasa ile tktısat VeldH Celâl Beyin son seyahatlennden sonra, Karadenizde inşa edîlecek B" man meselesinin kısa zamanda intacı takarrür etmiştir. Bundan yedi. sekiz sene evvel Karadenizde yapılacak limamn Zonguldakta mı, yoksa Ereg 1 lide mi inşası hakkında bir tetkik yapılmtstır. Bu tetkikata, Barslon limanı için açılan beynehnilel müsabakada alhn cılığı kazanan en maruf liman miite hasstst mühendislerimizden Musfafa Bey memur edilmişti. Mustafa Beyin, uzun uzadıya tetkikatı neticesinde hazırladığı rapor Nafıa Vekâletine verfl miştir. Yapılan son tetkikat esnasm da, bu rapor da nazarı dikkate alına caktır. Hamallardan şikâvet Ticaret Odasına bugünlerde bama!lardan şikâyet edilmisrir. BUhassa hanIardaki haraallann nakliyatını kendi • lerinden başkalarma yaptırmak isl* * mediklerinden şikâyet edilmektedir. DAVETLER Tafebe B rligi kongresi Mülî Türk Talebe Birliğinden: Mlllî Türk Talebe Birliği seneük konkresi 15/12/933 cuma günü saat (13) te İstanbul Halkevinde aktcflunacaktır. 1 932 933 kongre azalannın teşrif leri. 2 933 934 kongre aaası dinleyici olarak toplantıya iştlrak edeceklerdir. 3 Arzu edenler dinleylcl sıfatile gekbüirler. ? Sinemaya ait bir konferans 13 birincikânun çarşamba günü saat 11 de Taksirnde Türk sinemasmda: Sovyet fîKm rejisörü Yütkeviç Yol daş tarafından, Sovyet filimleri hakkmda bir konferans verilecek ve bu filimlerden bazı parçalar da gösterilecektir. 1312933 çarşamba | s ö n b u , B e l e d i f t B İ İşbu konferansa: Vilâyet, Halk Fır kası, matbuat, baro, Ticaret Odası er saat 21 de Bir ordinaryusun konferansı kânı, Universite, liseler ve sair mektepTürk Tıp Cemiyetinden: İstanbul ünller profesör ve muallimleri, bankalar •ersitesi kadın hastalıklan ordinaryüsu müdürleri, Turmg ve spor kulüpleri, Ka4 perde komedi Profesör Llepmann bugün saat 18,30 da dınlar Birliği heyeti idare azalan, bîlBeyoğlunda Saka çıkmazında Türk Tıp Yazan L Fulda cümle sinemalar sahip ve müdürleri, Şe: cemiyeti salonunda «Gebelerde Röntgen Nakleden hir Tiyatrosu müntesipleri davetli buteşhislnin ehemmiyeti> . mevzuu İle bir lunmaktadır. Nabi, M. Kemal Beyler konferans verecektlr. Meslektaşlann teşlşbu ilân davetiye makamma kaim Üniformali zabitana tenzilât vardır rlfl rlca olunur. dir. BEKÂRLAR Melihte karşılaşacak olan PrioculoB \ Şehrimizde boks müsabakası yapacak olan Yunanlı boksörlerden Priovulos dün gelmiştir. Diğer boksör Eksidasın da çarşamba günü gelmesine intizar edilmektedir. Boks maçları perşembe gecesi saat 9,30 da Galatasaray kulübü lokalinde yapılacaktır. Priovulos, Melih ile, Eksidas ta Yorgos ile karşılaşacaktır. Bu iki mühim müsabakadan başka Enver de Angelidis ile 8 ravuntluk bir müsabaka yapacaktır. Bu maçlar, boksörlerin vaziyetine göre çok enteresan ve heyecanlı olacaktır. Pafkan güreş şampiyonası Asrî Sinemada yapılacak Roma Ateşler içinde Büyük muvaffakiyetlerle devam ediyor Bu filimde 25.000 tigüran, yiızlerce fil, aslan, kaplan, timsah vesaire. Bu büyük filitnde görülen şeylerin hiçbinnin heyecanı noksan degildir. Şimdiye kadar Bugün M i L L î S i N E M A D A LOKS HAYAT vücude getirilmiyen en büyük bir eser OPERETÎNİN biletleri simdiden gişede satılmaktadır. Bu akşam saat 21,30 da FRANSIZ TtYATROSUNDA meşhur viyolonist ve bestekâr J U A N M A N E N tarafından birinci konser verilecektir. 15 ânunuevvel cumartesi günü matme saat 18 de ikinci ve son konser. Nazarı d kkats : Bu film yedi yaşından 70 yaşına kadar herkesin görmesi f Izem m' ştesna b r fil mdir. tMatineler : 9,30 5 suvare 9,30 loca ve koltaklann evvelden tedariki rica olunur. Tel 2. 2962 Ü s k ü d a r H a l e sıneması İKİ YÜZLU ADAM ilâveter: Dünya havadisleri Fredrik Marş Miryam Hopkins SESLi ve SESSiZ sinemamn keşfedildiği gündenberi yapılan, görülen en muazzam ve hakkında bütün cihan matbuahnın müttefikan: ' 'JNYANIN 8 inci harikası ismini verdiği Bu hafta Ş A R K (ESİ(İ EKLER) .i»em«.inda Tamamen Afrika çöilerinde çevrilmiş ve İ S A POLA ile CARLO C U A L A N D R i tarafından temsıl edılmiş ^ LL AN HARVEY'in Ö ÇOL Sesli ve şarkılı aşk ve macera filimi. KIZI Çıldırtan Ducakiar ARTiSJiK S n e m a s i pek yakinda cöstermermeg'e başlıvacaktir, 10946^ Filmini büyük fedakârhklarla" angaje eden Ens on ve yeni « Hayret, dehşet, ve harika filimi iPEKFiLM stüdyosunda Türkçeye çevrilmiştir. Güreş heyeti tertibiyes'nden: 11933 ikinci Balkan şampiyonası îçr Tepebaşındaki Asrî sinema kiralanmıştır. Bu sinema dahilindeki kol • tuklar anfi old*uğundan en arkadaki seyirciler dahi maçın sureti cereyanını kolaylıkla takip edebileceklerdir. 2 Maçlara Rumen, Bulgar, Yu nan ve Yugoslavlar geleceklerdir. 3 Rumenler kânunuevveün 19 nda Dacia vapurile, Yunanlılar 20 kânunuevvelde Romanya vapurile, Yugoslav ve Bulgarlar 20 kânunuevvelde Konvansiyonel trenile şehrimize geleceklerdir. 4 Balkan misafirlerimiz Tepe başındaki Korotinantal otelinde ikamet edeceklerdir. 5 Bu maçlar için .evvelden satılacak numaralı koltuklar da hazırlanmaktadır llâveten: Radyo Çılgınlığı 2 kısımlık komedı ve Yunanist^nm 1933 senesininen büyük spor hâdisesini teşkil eden dunyâ serbest güreş şampiyonu Cim L o ı c o s ile Rus pehlivam G v a r i a n i arasındaki güreş musaraası. ipek ve Elhamra Sinemalarında, ayni zamanda Fransızca nüshası yann gece büyük sinema müsameresi olarak MELEK sinemasmda önümüzdekj perşembe günü matineierden itibaren Milliyet spor muharrfrliğı Bir müd'dettenberi Milliyet refi kimizin spor muhabirliğini yapmakta olan Muhteşem özdemir Beyin bu vazifeden ayrıldığı haber verilmektedir. Türk Baltalı Cellât Sınem sı "da Fran«tzc> ROBINSON LORETTA VOUNG JI Fiat'erde zam yoktur. Millî Bırlik tzmirde «Millî Birlik» ismile yevmî bir gazete intişara başlamıstır. Yeni refikimize muvaffakiyet ve UZUD ömürler dıleriz. Oavet : Kıng . kong tiımı bugün saat 10.30 da MELLK si^.emastnda matbuat erkânına husuî olarak gösterileceffinden şehrimizın smema ve filim şirketleri müdür ve aılelenle serbest duhulive'eri olan dostlanmizın teşrifierini rica ederiz.