22 Kasım 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

= 4 Camhurivet j Cengiz Han TEFRlK/ 43 Af. TURHAN Altm hakan, Çin Imparatoru idi. | Cengiz, yakın bir istikbalde onunia karşılaşacağını umarken bir gönii] borcunu da hatırlıyordu. Bu borç, sevgiii Güncüye Çin prenseslerini hizmetkâr yapmak taahhüdü idi. Güncü, bu ar zusundan Börtanın gelmesile beraber feragat etmişe benziyordu. Fakat Cengiz, evvelce mühimsemediği bu arzu yıı simdi pek kutsî görüyordu ve onu tnutlaka yerine getirmek istiyordu. Çin ve Altın hakan!.. Bu, asırlardan Ve asırlardanberi Türk ruhunda kanayan bir yara idr. Türkler, ^sark Türk leri, bütün ileri hareketlerinde karşılarında Çin hakanlannı bulmuşlardı. Bu hakanlar, kılıçla yapamadıklan • nı hile ils yaparak Türklere çok zararlar vermişlerdi. Vaktile yüz gösteren Tüık birliklerini bozan Çinlilerdi, Türklerin temiz ve çok temiz hayatma mürdsr âdetler, kirli renkler bulaştıran gene Çinlilerdi. Hatta Türkelinde baba nm evlâtla, evlâdm baba ile boğuşmaJarı bid'atini yaratan da gene bu milJetti. Eski Türk, ipek ve sırma bilmez di. Altm ve elmasa kıymet vermezdi, mükellef sofralar kurup mide bozmak yolunu tanımazdı. Hele beylik veya başbuğluk için değil, dünya saltanatı için bile evlâdm babava el kaldııma sı işitilmiş ve görülmüş sey değildi. Bütün bunlan Çinliler öğrettiler ve Türk âlemini bercümerç içinde bıraktılar. İşte Cengiz, hain bir tarihin tntika • mım alacak ve Türklüğe yapılan fenaItklann hesabrm Çin hakanından soracaktı. Bu, îki hükümdarm boy ölcüş mesinden başke b'Vseydi, tki milletin hesaplaşması idi. Bu sebeple de beye^ canh, şanlı, fakat kanlı olacakb. Cengiz, bu büyük hulyayı kurup giderken o kadar dalgındı ki yan taraf tan bîr kalabalığm kendine doğru geldiğmi görmedi, göremedi. Ancak süvarilerden birinîn: Ulu han, sağda atlılar var! Demesi üzerine kendine geldi ve doludizçin gelmekte olan bu atlılann îlerideki kumandanlann gönderdiğî bir müfreze oldu&unu sandı, mınldandi: Bir salık (haber) olacak. Beklîyelim!... Gelenler, karanlık içinde yürüven kücük bir kom hîssi veriyordu. flerî doğru uzanmış mızraklar bu korunun yapraksız dalJarı gibi görünüyordu. Cençiz ilkin bu mızrak tutuştan süohelendi. Cünkü kendini bulmak, kendi n« bir haber vermek için gelen müfreze böyle bir hücum vazivetine giremezdi ve bu vazîvet ancak düsman karşısında alınabiljrdi. Bununla beraber süphesi ve kuîku'pr>ması pek az sürdü, s*elenlerin kendini uzsktan ta nımadiklan icm ihliyatî bir hazirlık olarak mtzrakiarını ilerî sürdüMerine zahio o!du, atın basını çekerek bekledi. Gelenlerin kendinî görür görmez jelâm vaziyeti alacaklanna kanidi. Fakat meçhul süvariler yüzyüze denecek kadar yaklaşınca mızraklarını omuzlan istikametine kaldırmadılar, «Sürün!» savhasile Cenpizin ve ya nındaki athların üzerine saldırdılar, o keskin mızrakları yaman bir meharetle işletmeğe koyulduiar. Cengiz, ilk hamlede üç yara almıştı. Kolu ve iki baldırı sızlıyordu. Fakat tahmininin büsbütün yanlıs çıkmasından da, umulmuyan bir yerde ve bir anda yaralanmaktan da soğukkanhhğını kaybetmiş değildi. Bir baskına uğra dığmı, biraz geç te olsa, anlayınca kı lıcını çekmişti, dillerde destan olan o davanılmaz hamlelerîe bu gece çocuklarına saldırmıstı. Yanındaki süvari ler de, Ulu hanlarının ve kendi can larının çok ağır bir tehlikeye düstüğünü görünce birer aslan kesilmişlerdi, kim olduklarını bilmedikleri bu düs manlarla boğazlaşıyorlardı, öldürüyorlar ve ölüyorlardı. Gecenin koynundan çıkar gibi yol üzerinde peyda oluveren süvarler, Cengiz takımımn iki misli kadar var dı. Bu sayı yüksekliği olmasa da on lann kolay kolay yenilmez bir er kü me olduğu mızrak kullanışlarından, kıIıç sallayışlarından ve at oynatışların dan belli idi. Hele yüzüne tel örgülü bîr maske geçiren biri pek yaman gö rünüyordu. O, yanındakilerin başbuğu imiş gibi hareket ediyordu ve Cengiz takımımn en kuvvetli göründüğü noktaya saldırıyordu. Cengiz, bir fırka askeri dehşet içinde btrakacak kadar celâdet gösterdi, beraberindeki atlılar da ona lâyık yol • daş olduklarını ispat etmekten geri kalmadı. Fakat berikiler sayı itibarile taşıdıkları üstünlüğü kaybetmedi, ya • nm »aat içinde Cengizlilerin hepsi öldü, Cengizin de dermanı kesildi. Unlii bahadır, tam on bir yerinden yaralanmtşh ve son aldığı yara bo?azında olduğu için at üstünde durmak kudretini artık kaybetmisti. Bununla beraber gene saldırmak ve bilhassa o yüzü maskeli silâhşora öldürücü bh* darbe indirmek istiyordu. Buna, bu son emeline eremedi, öldürmek istediği adamın çok sert bir vuruşiîe attan yıkJdı, kimi üstüste diismüş ve bir kısmı tekbaşına toprağa uzanmış fedakâr askerlerinin cesetleri arasına karıstı. Cengiz, bütün bu savaş sırasında kendi hüviyetini bildirecek tekbh ke Iime haykırmamıştı. Çünkü ismini duyanlann daha fazla sevke düşecekîerini ve kendisini öldürmekten ziyade diri tutmağa çahşacaklarını biliyordu. Böyle bir felâket ise Ulu Gökçeyi güldürecekti, Onun için alelâde bir Moğol süvarisi gibi çarpıstı ve hüviyetini belli etme den yaralar içinde yıkıldı. Berikilerin de Cengizi tanımadtk ları anlaşıhyordu. Hele ayakta duran son bahadırın da yere düsmesi üzerine bu hakikat büsbütün meydana çıktı. Çünkü o yüzü maskeli adam, karşı smda öldürülecek düsman kalmayınca ucundan kan sızan kılıcüe havada bir daire çizerek haykırmıştı: Darısı Cengizin başına. Bu gece onun sekiz, on adamını tepeledik, bir gön gelir kendini de tepeleriz, Türkelini kurtannz. (Mabadi var) Bulgaristan ve afyon mahsulü r 77 Tesrînîsanî Türkiyeden Bulgaristana Cengiz, öldürmek istediği adanım sert bir vuruşiîe fabrika naklediîmedi İngiltereye ihracatımız bu sene muhteîif sebepler attan yıkıldı, askerlerinin cesetleri arasına karıştı Türkiyeden sökülerek Bulgaris tana nakledilen fabrikaların Bul altında yarıyarıya azaldı garistanı bir kaçak merkezi haline get'ırdiğ: yazılmıştı. Afyon Inhisarı müdürü Ali Sami Bey bu münasebetle demiştir ki: « Buradaki fabrikalardan biri yanmıstır. Diğer ikis' de old">M 81' bi durmaktad'ır. Bulgaristanda, nıev. zuu bahis dedikoduya sebep olan fabrikalar esasen mevcuttur ve 6 tanedrr.» Diğer taraftan verilen malumata nazaraa, bu fabrikalar münhasıran Bulgar afyonu istihlâkine mecbur olduğundan, Bulgaristanda afyonun klosu 30 liraya kadar satılmak tadır. Bundan başka Yugoslavya hududundan Bulgaristana afyon kaçakçılığı yapıldığı da haber veril mektedir. Afyon mahsulümüz ve ihracatmız Bu sene memleketimizdeki af yon mahsuîü 312 bin kilodur. 9 ay zarfında 282 bin küsur kilo afyon ihraç edilmiş ve memlekete 2 buçuk milyon l;raya yakın para girmiştir. İng:ltere Ticeuret Nezareti bu senenin 9 ayl'k ihracat ve ithalât istatistiklerini neşretmiştir. ttha lâtı umumiye 487,854,000, ihracat 268,390,000 İngiliz lirasıdır. İtha lâfc geçen senenin ayni müddetine kıyasen %6,2 azaid'ığı halde, ihracat %1 derecesinde düşmüştüc. tngiliz lirasının düşüp çıkmasını da nazari dikkate alırsak, ithalâttaki azalış %0.3, ihracattaki tenakus %0,9 dur. Bu rakamlar gösteriyor ki, heyeti umumiyesi itibarile İngillerenin bu seneki 9 aylık haricî ticareti geçen senekinden farksız gibidir. Yalnız mübadelâtta memleketlere göre mühim tahavvüller husule gelmistir. İngilterenin bu senenin 9 ayında Avrupa kıt'asındaki ecnebi memle keUerinden yaptığı ithalât geçen senenin ayni devresine nazaran °/o 8,2, diğer kıt'alardaki ecnebi memleketlerinden ithalâtı da %10,3 derecelerinde azalmıstır. Buna mu kabll Avrupa kıl'asındaki ecnebi memleketlere ihracatı ancak 9i;0,9 azalmış, Avrupa haricindekilere olan ihracatı ise 9c6,8 çoğalmıştır. Bu tahavvüller daha ziyade bugünkü iktısadî şartlann istilzam ettir • diği zaruretler karşısında vukua gelmiş değişikliklerd'ir. Türk tngiliz ticareti men hemen yarı yarıya eksiktir. Bunun en mühim sebebi, her sene İz mirden eylul aymda mühim miktarda üzüm ve incir sevkiyatı yapıldığı ! halde, bu sene her iki mahsulümü i zün havaların ser!n gitmesi yiizün den geç kemale ermesi ve sevkiya ! tm teahhura uğramasıdır. •• Bu noktai nazarımızı İngiliz is • | tatistiklerinin şu vaziyeti de teyit etmektedir: | ] tngiltereye ihracat (9 ay) (Sterlm olarak ı 1933 1932 Anadolu limanlarından 266,000 735.000 Rumeli limanlarından 207.C00 181,000 Yekun 473,000 916.000 Görülüyor ki, Anadolu limanla rından bu sene ingiltereye yapılan ihracat geçen seneye nazaran % 6 4 azalmış, Rumeli limanlarının (ki münhasaran İstanbuldur denebilir) ihracatı ise % 1 4 derecelerinde fazlalaşmıştır. İzmirden üzüm ve incir sevkiyatının gecikmesi tenezzülün, tstanbuld'an tiftik ihracatının ta • kas sayesinde artması ve yün sevkiyatının mahsul azlığı dolayısile çoğalması da tereffüün başlica amil • lerindendir. Başvekâlet tstatistik Umum tnü • dürlüğü 9 aylık ithalât ve ihracat rakamlarile tngiliz istatistiklerinin rakamlaTinı karşılaştırdığımızda şu net'ceyi elde ediyoruz: İngiltereye 9 aylık ihracatımız Bizlm lsta*istik ingiliz Lstatistiklere göre lerine gore Lira Sterlin 1932 6,880,000 916,000 1933 3,972,000 473,000 9 aylık ithalâtımız 1932 8.110,000 1.124 000 1933 7,284,000 1.104.000 Her îki taraf istatistikle*ne göre ihracatımızın yarı yarıya düşmesine mukabil ithalâtımız pek az müteessir olmuştur. Bu itibarla tngil tere ile ticaret bilânçomuzun açı ğmı kapatmak için bu memlekete fazla ihracatta bulunmağa çalısmak zaruretindeyiz. akşamki prbgram J İSTANBUL: 16 gramofon 18,45 fransızca dera (ilerlemiş olanlara) 19,15 Hazım B. tarafından karagöz 20 kemanî Re şat Bey ve arkadaşları 21,30 gramofon 22 Anadolu Ajansı, Borsa habe ri, Saat ayan. VtYANA: 17 operet sahneleri 17,40 konfe ranslar 18,30 konser 19,10 konferanslar, havadis'er 20,40 koro ile sarkılar (bir sa'ondatı nakil) 22,35 havadisler 22,50 orkestra ile akşam musikisi 24,1 5 esperantoca bir kon ferans. 18.05" orkestra konseri 2H.O5 konferanp'ar, p!âk ne<;riyatı 21,05 piyano «"lo Gavotfe (G'uck') : RVıaosorlie (Brahms> • V ; iegerlied (Chopin) ; Ma7tırkas 3 (Ch^tjin): Abend in Wien (Schnbert"> 21,35 konfearns mü teakıben: ^arkı konseri . 22,20 keman solo 2 3,05 orkestra ile Rumen hava lan. Bl'DAPEŞTE: 17.05 plâk ne?n'vatî 1^ 45 kon^e rans 19,15 kar'n Vııartet heyeti tarafından kon?er 20,05 italyanca ders 20.35 opra binastndaki tem«il'?rin nsl li: 1 fRa'"az7o^ Leoncavvs'ionun opera?ı ve 2 (Coppeüa) Delibe^in balesî mütepkıben • BÎT kahveden naklen orkestra konseri. VARSOVA: 18 salon musikisi 19 05 konferanâ ve kafekonser 20,10 tefrika, hava disler 21,05 sarkı konseri mîitea kıben: Kitar solo 22.05 tefrika22 ">0 piyano solo 23 05 esperantoca bir konfcrans ve dansing. BELGRAT: 17.05 orkestra konseri 18,05 şark lar 18,35 dans musikisi 20,05 plâk neşriyatı 21.10 Pragdan nakil: (Senfonîk konser.) ROMA: 18.20 orkestra konseri 19 45 r a < vadisler ve muhteîif ne=riyat 21.50 filârmonik konser 23,05 dans hava • lan. B R l ^ S E L I (franz>,b~ ^t 22.05 plâk nesriyatı 22,25 t4r ^ medi 23,35 Anversten bir kabareder naklen dans havalan 24 05 havadis Şişli nahiye ocağında topianh C. H F. Şışiı nahıyesı Meşrutıyet ocağından: Osağın ayhk toplantLsı 22^11 933 carşamba gunu saat 21 de Fırkanın Şişli nahiyesi merkezinde yapılacağından Ocağa kayitli azanın tesrıfleri rıca olunur. 2 2 1 1 9 3 3 Çarşamba günü akşaraı saat 91 de Utanbul Belediyesi ingiltereye ihracatımız yan yarıya düştii fngiliz istatistiklerinde tngilte renin Türkiye ile olan alısverişlerine ait dikkate sayan rakamlar vardır. Ingiltere ile olan ticaretimizde son 3 senenin ilk dokur aylık ihracat ve ithalât vaziyefleri ayni membalara göre söyle tespit edilmiş bulunmaktadır: thracatımız tthalâtımız 9 aylık (In^üız lırası olarak) 1931 1,471 C00 2,501,000 1932 916.000 1.124,000 1933 . 473,000 1,104,000 VAL P O N Yazan Ben Jonson Tüıkçeye çevıren Bedrettin Oniformah zabıtana tenzılât vardır üsküdar H A L E Sinemasında Zeynebin günahı llâveten Dünya havadıslen gelecek pro: AŞKTA G\LİP SIHEMASIMOA Bu sene iptidasından eylul ni • hayetine kadar Türkiyeden tngil tereye yapılan ihracat geçen sene • ye nazaran 443,000 tngiliz îirası noksanile 473,000 sterlindir ki he Yumurta tacirleri Oiise müracaat ettiler Dün baz» yumurta tacirleri, th racat Ofisine müracaatle, gerek Almanyaya, gerek diğer mahreçlere yapılacak yumurta ihracatı hakkında izahat almıçlardır. Almanyaya yumurta sevkiyatı için, Alman hükumetine, Türkiyede tüccarlara kontenjan verecek ma kamın bildirilmesi Iâzjm gelmekte dir. İhracat Ofisi müdürü Cemal Bey, tktısat Vekâletinin bu makamı bugünlerde tayin edeceğini ve yumurta ihracat isinde fevkalâde bir vaziyet olmadığını söylemektedir. Fındık tıatlerindeki düşüklüğün sebebi RUHLAR ADASI ııiKÂa totn oeu e>* oo* r» PARIS (Poste • Parisien) : Piyasada fındık fiatleri biraz düs21,05 p!âk neşriyatı ve havadislermüsfür. Bunun sebebi de Giresun 22,35 (Domino) M. Achardm komeve Trabzonda yağan yağmurlann mahsulü, sergide iken ıslatması ve disi 24,35 orkestra konseri. ıslak fındıklarin da ihraç edilmesinin müşkül olrnasıdır. | Maamaf ih yılbaşı münasebetile ha ' riçte fındık sarfiyatı çoğalmakta ol | Hüseyin Cahit duğundan fiatierin artacağı ümit e i dilmektedir. Fikir Hareketlerinin birinci Fikir hareketleri Böyük piyasalarda buğday vaziyeti ^ Yarınki matınelerden itibaren <^». 10132 ^ BU GECE MELEK ve A N N A SARAY SİNEMASINDA BELLA Te! Avivdeki müessesenin müracaati JEA N M U R A T S Ö Z D E tarafmdan nefıs bir surette temsil edılen R A R I M En eğlenceli bir mevzu 2evkli zengin sahneler en müşkülpesentleri bile memnun edecek bir film. ilâve olarak: PARAMOUNT Dünya haberleri. Numarah biletlerin evvelden aldınlması rica olunur, Telefon: 4086S Yarın matinelerden itibaren BÜYÜK SINE KONSERİ ATRAKSİYON tamatnen yeni program Fiatler. 75 100 ve 15' koruş (10140) Macar Çıgan orkestrasının 2 nci LiLı Bu akşam talebi umumî üzerine millı elbiseleri lâbis 20 sanatkâr kadindan tnürekkep (Eski Glorya) salonunda 6YENES Hayfa civarında TelAvivde bulunan bir müessese, İhracat Ofisine müracaat ederek memleketimizden meyva ve sebze konservesi, pastırma, tereyağı, peynir ve sair ziraî mah sulât satm «Imak istediğini bildir • miştir. Bu müessese alâkadar tacirlerden teklif beklemektedir. Büyük borsalarda buğday alışve rişlerinde ehemmiyetli muameleler olmamaktadır Fazla bir satış vazi • yeti olmadığı halde İngilterede buğday fiatleri SOT» hafta zarfında biraz düşmüştür. Buğday ihracatçısı memleketlerde külliyetli miktarda stok mal vardır. İthalâtçı memleketlerin ihtiyaçları geçen seneden azdır. Bütün bu sebepler fiatierin yüksel • mesine mâni olmaktadır. Mevsim iptidası ağustos 933 tenberi bütün dürtya tarafından ithal edilen buğday miktarı 4,728,000 tondur. Halbuki geçen seneki ithalât miktarı 5,086,000 tona baliğ olmuştu. Amerikada fiatler hâlâ müte mevviç gitmektedir. Dolann düşmesine rağmen 1118 teşrinisani zar • fında Amerikada buğday fiatlerinde tereffü olmaımştır. ve ikinci sayıları bitmişti. Karilerin teveccüh ve rağbeti kar • şısında bu sayıtar ikinci defa tekrar basılmtştır. Bir iki güne kadar bayilere tevzi edilecektir. * Y1LDIZ Mevsitnin Sinemasında yeni ve en neşeli fiitni Etual ) Takas heyeti ve ihraç işleri 14,975 numarah kararname mucibince vilâyette teşekkül edeti ta kas heyeti kararnamenin takasa tâbi olarak ihracını kabul ettiği muay yen maddelere ait ihraç işini geçen pazar günü bitirmiştir. Heyet bundan sonra ihracata mukabil verdiği şehadetnamelerle yapılacak ithalâtı vize etmek üzere vazifesine de vam edecektir. Bu iş te şehadetnamenin ita tarihinden itibaren haiz bulunduğu 6 ayhk müddete göre daha altı ay devam etmek icap ederse de kontenjan harici ithalât ya • pacak şehadename »ahiplerinin bu ciheti tamamen beklemiyerek hak lannı daha evvel istimal edecekleri şimdiye kadar emsali ile anlaşılmıştır. Yalnız 14,975 numarah karar namenin ikinci maddesinde yazılı madenlerin takas hakki bir sene müddetle muteber olduğundan bu maddede yazılı maden ihracatı için müracaat olursa heyet tnuamele yapacaktır. Veronika Paprika fiiminin unutulmaz şen, şuh sevimli artisti SAHTE E L H A M RA FAHİŞE smeması Sinenesında Türk Bu akşam sinemasında FRANSiZKA GAAL tarafından temsil edilen fevkalâde heyecanlı f:lmi büyük muvaffakiyetle devam ediyor. 10044 Pangalü T A N FAY WRAY LİONEL ATWİLL misli görülmemiş harika ve dehşet tilmi ilâveten: MEÇHUL DOKTOR MOSKOVADA TÜRK RUS tutbol maçı 7 6Ü N Bu haftanın en güzel yazılan bugünkü Yedi Gün mecmuasmda çıkmıştır. Hergün namında gündelik bir gazete çıkarmağa başlıyan, fakat sonra bu işten çekilen Vâ Nu Bey neden arkadaşlanndan ayrıldığını bugünkü Yedi Gün mecmuasınd'a yazıyor. Haftanın en güzel resimleri, en güzel yazılan ve en güzel hikâyeleri Yedi Gün mecmuasında intişar etmektedir. Okuyucularımıza tavsiye ederiz. Buçün Büyük operet His Hırs Neşe Heyecan. Paramount Yeni inşa edilen. 933 roodelı makinelerle mücehhez ve ses itibarile şehrimizde emsalt bulanmıvan pek lü''s bir sinemadır En güzel Jönprömye Şıklık Prensi JACQUE CATELAİN | Rose Barsonny Gretl Theimer Journal Tel: 43374 104 08 Pathe dünya havadîsi I0I36 Vatandaş ! Yed'den yetmişe kadar çoluğu çocuğu ile herKesin ürpererek seyrettiğı bu tanh günlerini lilmde görmedinse koş gör. Istanbul'da başka yerde gösterilmivecektir. ^ ^ ^ ^ ^ H , . ARTiSTik SAADET YUVASI Danielle DARR EUX EDiTH MERA ve komik LUCIEN BAROUX lle beraber görünecektir. llâveten: FOX ^ • ^ ^ • ^ ^ 1013? mükemmel Fransızca sözlü filiminde Bu akşam EKRANDA tarafından ibda Yarın akşam müstesna bir müsamere Şimdiye kadar istanbulda eşi görülmiyen büyük ve muhteşem SAHNED1 ASRİ Sİ\EIWADA edilen Sinemasında P A Ü L MUN i ALEMDAR muvaffakn etle akşam S A R A Y ( Eski Glorya ) da Ben Bir Pranga kaçağıyım Dünyanın en muazzam filimlerinden biri Sinemasında Kati'yyen giilmiyen fakat insa ı ağlatırcasına gilldüren adam VARYETE NUMARALARI Fiatlerde zam yoktur. (10135 devam edıyor BİR UYANIVOR ; Tekmili Türkçe sözlü 10037 <^0\\ pek A Ş I K Metro Goldvvvn Mayer'in fransızca sö?lü Sahne arkadaşı A LE Ç i L ı N G iR POLLY \ÜR^^ T 10138 gulünçlu komedisinde görunüz