18 Kasım 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat knsiklopedisi üncü cüzü çıkti 44 nnnnr.li . . . . . u* «an» UIIUIIUU Sene* nO. G41D umhuriyet ISTANBUL CAĞALOGLU fcutusu: îstanbul, No. ™ 248 Telgraî T e mektup adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta fcutuou. » fcBü uui. «v. Telefon: Başmufcarrtr: 22366. Tahrlr mOdurü: 23236, îdare müdürü: 22365. Matbaa: 20472 Rnmartpeİ 18 Hayat Ansiklopedisi Buyük bir ktttiphaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her svde bir tane bulunmak lâzımdır. Istanbul Universitesi ugün, yeni Istanbul Ünrversitesi açıhyor. Yeni Türkiye devleti nin irfaıu ve rnedenî ihtiyaçlan nı karşılıyacak olan, Tiirk vatanraa as ri ilimlerle mücehhez, kuvvetlj ve va tanperver yeni insanlar yetiştirecek o lan bu yeni ilim müessesesini hürmetle selâmlanz. Universitelerin ıslahına barpten sonra birçok memleketler büyük ebem miyetler atfetmişlerdir. Bilhassa, yeni memleketler bu vadide ilk safta bulu • nuyorlar. Lehistan daha birkaç sene evvel eski Universitenin istiklâllni kaldırmış ve onu hükumete merbut bir müessese yapraışhr. Bizim de bu yolda daha gecikmenıiz doğru olmıyacaktı. Nitekim, Cumhuriyet tdaresi harap bırakılmış vatanda bmbir işle uğraşırken nihayet bu flim ve irfan müessesesine de elini atmıştır. Malumdur ki bugün kapılannı en büyük vaitlerle açan Universitenin ye rinde dün Dariilfünun vardı, ve bu Darülfünunun ıslaha muhtaç olduğunda kunsenm tereddüdü yoktur. Eski Da • riüfünunun ıslah edilecek ciheti bilhassa daha ziyade telkik ve tetebbua müsait tesküâta malik olmamasındandır. Toksa, eski Darülfünunun muhterem bocalarmm Cumhuriyet ldaresine olan merbutiyet ve meftuniyetieri bepimi • zin malumdur. Müessesenn yeni bir unvanla ıslahı, onun Cumhuriyet tda • resine karşı olan herhangi bir vaziye tinden değil, »ırf teknik mülâhazalar dan doğmuştur. Biz, bu münasebetle eski Darülfünuna hayatlannı vakfet • miş fedakâr hocalan hürmetle yadet • meği bir vazife biliriz. Universitenin en bazir vasfı garp îlimlerine ve metotlarma verdiği ehemmiyettedir. Bu suretle, yeni Universi te Türk gençHğine geniş bir tetkik ve tetebbu sahası açmış oluyor. Zira, garp medeniyetinin esası ilimde böyle genif bir tetkik ve tetebbd hnkânlarma da • ycuuıuçlır. Valaniıı SltİyaÇİaiTBl temîn Başvekil Paşa Zonguldakta Ismet Paşa Hazretleri dün Ereğliyi ziyaret ettikten sonra Zonguldağa vardılar Başvekilimiz, pek samimî ve heyecanlı tezahüratla karşılandıkları kömür havzasında ocakların içine kadar girerek esash tetkikatta bulundular, btihsal işlerini yakından tetkik ettiler, ihtiyaçları, temennileri dinlediler Yeni Universite bugün açıhyor Maarif Vekili mühim bir nutuk söyliyecek Bütün fakültelerin tedriTheyetleri, dün Vekil Beyin nezdinde ayrı ayrı içtimalar aktettiler tyi ifletildiği takdirde Türkiyeyi zengin edecek olan Zonguldak hömur: havzasından iki manzara: Ocahlar ve limanda tahmil tesisatt Zonguldak 17 (Hususî) Ereğli halkı ve mektepliler gece saat üçten itibaren iskelede ayaküzeri iştiyakla Başvekil Umet Pj. Hz. ile Iktısat Vekili Celâl Beyefendiyi beklemeğe çıkmıs lardı. Ege vapuru Karadenizin sislerini yutarak •abahleyin saat yedide Ereğli limam açıklannda göründü. Limanda bulunan bütün vapurlar düdük çalarak Başvekil Pş. Hz. ni ve İktuat Vekili Celâl Beyefendiyi selâmladılar. Bay • raklarla donanmıs vapur, motör ve sandallar Eğenin etrafmı devrederken i çindekiler cyaşal varol!» avazelerile Başvekile boş geldiniz diyorlardı. Bi • raz sonra vapur limana tamamen girerek demiriedi. • • . . Zonguldak Valisi HaKt, Fırka Vi . 14ye* idare beyeti rei»i Mitat Akif, Beylerle Ereğü kaymakamı ve Vilâyet erkânı muhterem misafirleri vapurda isükbal ettiler. Başvekil Hz. ile tkü • Mt Vekili ve refakatlerindeki zevat motörlerie gemiden aynldılar. Misafir lere ilk olarak Gülüçderesi ve lima • nm içi gezdirildi. Karaya çıkıldığı zaman büyük mi • safüier halkuı ve mekteplilerin candan tezahüratile karsdandu Karada evvelâ hükumet konağı ve «onra ad sıruile Belediye, Halk Fırkası, yeni yapılan elektrik santralı gezildik • ten sonra şehir ziyaret edildi. tsmet Pş. Hz. Karadenizin bir inci • si olan Ereğliyi çok beğendiklerini söylediler. Saat onda halkın coşkun tezahüratı arasında Başvekil Pş. Hz. ve refakat lerindeki zevat vapura avdet ettiler. Eğe demir alarak Zonguldağa hareket etti. Bayraklarla donatümış olan yüz • lerce istimbot, motör ve sandal Baş • vekili götüren Eğe vapurunu limandan çıkıncıya kadar takip ettiler. tsmet Pş. Hz. ile Celâl Beyefendi ve refakatlerindeki zevat bir motörle karaya çıktılar. Bu motörü Ismet Pş. Hz.ni selâmlamak için gelen halkla dolu motörler takip etti. Sahüde halk, mektepliler, memurlar ve işçiler Başvekil Hz. ni coskun ve candan tezahüratla selâmladdar. tsmet Pş. Hz. nin halktn bu samimî te • zahüratmdan çok memnun olduklan yÜT.lerinden anlaşıhyordu. tsmet Pş. Hz. ile refakatlerindeki zevat evvelâ hükumet konağını, sonra sırasile Belediye, Halk Fırkası ve Halkevmi ziyaret ettiler. tsmet Pş. Hz. muhtelif meseleler hakkında verflen fkahattan " çok tııemnu» olduklarnu soylediler. Müteakıben li • manın tetkiki için sahüe döndüler. Pş. Hz. her nokta üzerinde uzun uzun i • zahat aldılar. Bilhassa limandaki um • ran faaliyeti, işçilerin çalutma tam, tahmil ve tahliyenin şekli ve daha birçok hususah tetkik ettiler. Müteakıben kömür madeolerinin btihsal tşlermi ya kmdan tetkik etmek üzere ocaklar mmtakasmı ziyaret ettiler. Havzada bütün madenlerin serveti, sermayesi, kabiliyetleri, utihsal kudretleri, mihanikî tesi Mabadi 6 ıncı »ahifede Maarif Vekili Hikmet Bey Unioerntede Fen Fakültesi hocalarile beraber Maarif Vekili Hikmet Bey, dün sabahtan akşama kadar UniversJtede meşgul olmuştur. Saat 10 da Vekil Beyin riyasetinde Universite rektörü Neş'et ömer, profesör Malş, Edebiyat Fakültesi reisi Köprülü zade Mehmet Fuat, Fen Fakültesi reisi Ali Yar, Hukuk Fakültesi reU vekili Sıddık Sami Beylerle Tıp Fa • kültesi reisi Tevfik Salim Paşanın iştirakile bir içtima aktedilmiştir. Bu içtimada, universitenin yeni idarî vaziyeti, tedris prograTnl)\n görüşülerek esaslar tesbit edilmiş, fakültelerin bir senelik ihtiyaç lis teleri okunmuş, bu listeler üzerinde müzakereler yapılmıştır. Bu içtima 2 buçuk saat devam etttiştir. lunmuş, noksan gördükleri cihetler olup olmadığmı sormuş ve bazı notIar almıştır. Saat 14 te Fen Fakültesi tedria heyeti, 15 te Hukuk, 16 da d*a T < ap Fakültesi tedris heyeti Vekil Bey' tarafından kabul edilmişlerdir. Maarif Vekili Hikmet Bey, bundan sonra da bazı hususî ziyaret leri kabui etmişlerd'r. Bugünkü açılma merasimi Universite bugün saat 14,30 da merasimle açılacaktır. Bunun için bütün hazırlıklar dün akşama kadaı ikmal edilmiştir. Universitenin içi ve dışı bayrak larla süslenmiştir. Yapılacak olan açılma merasi nrine şehrhnizdeki meb'uslar, Vali ve Belediye ReUi Muhittm ' Bey, KolordHı Kumandanı Şükrü Naili Paşa, tstanbul Fırka reisi Cevdet Kerim Beyle diğer birçok zevat davet edilmiştir. Açılma esnasında, Üniversrtenin bütün tedris ve idare heyetile, ta lebesi bulunacaklardır. Merasun Mabadi 2 inci aahifede Zonguidakta Zonguldak 17 (Hususî) Halk ve mektepliler ta sabahtan itibaren ayakta »di, bütün şehir baştanbaşa dona • hunıştı. Muhtelif yerlerde büyük taklar kuruhnuş ve her tarafa «hoş gel • dmiz» ibaresi yazılmıştı. Donattlmış yüzlerce merakibi bah • riye Ismet Pş. Hz. ile lktısat VekiK Celâl Beyefendiyi hâmil olan Eğe va • purunu ta açıklarda istikbal ettiler. Saat tam yarunda Ege vapuru limana girdi. Limanda bulunan bütün vapurlar ve şehir dahilinde simendifer lokomo tifleri uzun uzun düdük çalarak muhterem Başvekili ve refakatindeki heyeti selâmladılar. edecek bütün tedbirler bu tetkjklerin fikir hürriyetile imtizacından çıkacak tır. Gençlik, bu yeni Unfversitede hududu yalnız vatan menfaatfle çizilmiş, ufuklar kadar genis fikir ve ilim hürriyetini bulacaklardır. Yeni Universite garp ilim ve fetmmi Türk gendne vermek için hiçbir ted biri eksik bırakmarmştır. Garpten birçok âlim hocalar getirmiştir. Adetleri otuı beşi geçen bu hocalar ilim ve irfanca dünyada temeyyüz etmis muhtelif milletlere mensupturlar. Içlerinde birçok Almanlar ve Fransızlar vardır. Bu muhterem hocalarm birçoğu memleketI«rindeki kürsülerini kendi ısteklerile bırakarak gelmiş olduklan gibi diğer bir kısım da dahilî bazı hareketler do • layuile kendi roemleketlerfndeki kür • •ulerinden mahrum oimuş olanlardan«îır. Her iki şekilde de kârlı olan Istanbul Universitesi dir. Ecnebi lisanüe memlekethnîzde tedrîsat yapılması yeni birşey değildir. Tıp Fakültesi ilk tesisînde dersler Fransız lisanrada okutuhryordu. Bu şekfi ban liseierimizde de gormüsüzdür, Bflhassa, Galatasaray Usemiz hâlâ birçok ilim ve fen derslerirâ ecnebi Ksanı ve muallîmlerle ve muvaffakiyetle Türk çocuklarma okutmaktadır. Türk gençlermin herbalde bir garp lisanı oğrenmesmdeki faydayı burada izaha lüzum gormüyomz. Yenî Ünrvets'rtede ise tedrisat ec * nebi muallimleri tarafından yapılan tak« rirlenn türtcçeye çevrnmesîle olacak • tir. Üç sene sonra da bu âlim hocalar tc^kçe oğrenmîs olarak tedrisat yapa» caklarnri vadediyorlar. Fakat, tedrisat netice "tfbarile türkçe olmakia beraber her Ünrversite talebesmin bh* garp lisanı bilmesi mec • burî addedilmiştir. Hatta, talebenm tetkik ve tetebbu ihtiyprtni bu suretle temin edebilmesi için Universiteye lisan dersleri de konulacak, ve bunlardan bnKhan vermek lâzim gelecektir. Istanbul gençleri rçm, ve tstanbula vatanm diğer taraflanndan gelecek gençier îrm çok güzel bir teskilât o • lan yeni Üniversrtenin yarm Balkan • lılarm da koşa kosa geleeekleri büvfik br 3hn mSessesesî olacağmî ümit edi • yoruz. îstanbul Universrtesme bu cinanşü • finıl şohreti verdirecek olanlar onun âIhn hocalari olduğu kadar orada çalı • şacak Türk gencleridir. Bu itibarla, tstanbul Unfvershesinîn gençleri çok calışmakla yalnız kendileri içm değil, vatanlannm şeref ve şöh • retleri için de çalısmış olacaklardır. Bütün dünya ilim peşinde koşuyor. Türk gençleri de asırlarca ihmal edil • mis vatanlannı imar için ancak ayni yol Profesörlerle hasbthat ~~ Öğleden sonra saat 13 ten iti baren Vekil Bey, fakülteler pro • fesörlerini kabule başlamıştır. Evvelâ Edebiyat Fakültesi ted ris heyeti, toplu bir halde Vekil Beyin nezdine gelmişlerdir. Hikmet Bey kendilerile dersler ve tedrisat sekillerine dair hasbıhallerde bu nmuınıniuııııııııınıiMiıniHiMinmıiHMiııııııııiNiınııifiiHiıııııııııııııııııııııııııııııııihHiııııııııtıııııııııınınııınıııııııııiıunnıııııııınmınııım LehAlman mukareneti memnuniyet uyandırdı Fransa siyasî mehafili, bu yaklaşmanın Frahsız siyasetine uygun oldugu kanaatindedir Vorşova 17 (A.A.) Hariciye Nan n M. Beck Alman Leh konuşmalan hakkmda Fransu elçisine izahat ver • miştir. Berlin 17 (A.A.) Volf Ajarsı bıidiriyor: Lehistanla Almanya arasında giri • filen konuşmalarm bir ademi tecavüz misakı akti maksadmı gözettigi, vahut bir «şark lokarno» su vücude getir mek neticesine varacağı yolunda ec • nebi memleketlerde üeri sürülen düsünceler hilâfuıa olarak Berlin siyasî mah filleri dün nesredilen tebliğde sadece ceHir ve şiddet usulüne müracaattan vazgeçilmesi hususunun bahse mevzu oiolduğunu kaydetmektedir. Dünkü görüşmeler herhangi bir ımıkavele akti etrafında cereyan etme miştir. Bu hususta fikir ve nazarlan beş devlet arasmda 1932 birincikânunun 11 inde nesredilen ve kuvvete müracaat edümiyeceğini natık bulunan bir be yannameye çevirmek lâzım gelir. Almanyanın sarfettiği bütün emekler bu meyannameyi silâh kuvvetlerinin azalblması hakkındaki umumî muka veleye dahil ettirmek maksaduu go zetmiştir. Almanya cebir ve kuvvete mür* caattan vazgeçilmesi esası üzerinde Lehistanla yaptıgı konuşmalarda şimdiye uıımıımıtıııımııımıııııııtı Türk Bulgar ticaret muahedesi Sofya sefirimiz, M. Muşanofla görüştü Sofya 17 ( Hususî ) Türkiyenin Sofya »efiri Tevfik Kâmil Bey Bulgar Ba»vekili M. Muşanof ta raf ından ka bul edilmiş ve Türkiye ile Sofya sefirimız Bulgaristan aKâmil Bey rasında aktedilecek olan yeni ticarî, baytarî ve klering mukavelelerinin imzası etrafında görüşmüşlerdir. Futbol lik maçları dünden itibaren başladı Birinci kümede İstanbulsporla Süleymaniye 2 2 berabere kaldılar, Beykoz Vefayı 3 1 mağlup etti Dün Taksim stadyomunda karşılaşan Beykoz ve Vefa taktmlart Istanbul futbol şampiyonası maçlanna dün başlanmıştır. Taksim ve Fenerbahçestadlannda yapılan müsabakalarla tstanbul mıntakası birinci ve ikinci küme şampiyonalarile B takımları birinciliğine ayni zamanda başlan mış oldu. Buna mukabü Beykozlular da ştt kadro ile maça başladılar: Kandili Sedat, Bahadir Beh çet, Mehmet, Cihat Celâl, Rıdvan. Mustafa, Sait, Nail. Hakera tzzet Muhittin Beydi. Oyun Beykozluların bh hücumu ile başladS. Vefa Kumkapılılar bu Taksim satdyomunda hücumu muvaffakiyetle kestiler ve Taksim stadyomunda ilk maçı güzel bh akınla Beykoz kalesine Beykoz ve Vefa Kumkapı B. ta indiler. Beykoz müdafiinin hatah kımları yaptılar. Bastan nihayet« bir hareketmi hakem firikikle teckadar hâkim oynıyan Vefa Kutnziye etti. kapılılar, maçı 4 0 galibiyetle bi30 uncu dakikada Beykozun sağ atirdiler. çığı Celâl, sol içten aldığı pası gnzel tkinci kümeden Beylerbeyi ve kullanarak şütla beraberliği tem'n etti. Tapkapı maçı, müsavi bir oyundan 35 inci dakikad'a Rıdvan güzel bir sonra 3 3 beraberlikle neticelendi. şut ile bir gol daha yaptı. Son maç, Vefa Kumkapı ile Beytkinci devre başladığı zaman Ve: koz b rinci takımları arastnda oyfalılar güzel oynamağa başladıklari nandı. görülüyordu. Vefahlar sahaya şöyle çıktılar: 21 inci dakika; Rıdvan kuvvetli bir eşape ile güzel bir fırsat kaza~ Haluk Saim, Süleyman Hüse yin, Lutfi, Naci • Mustafa Muhteşem, dı ve sıkı bir şutla topu Mabadi S ir Gazi, Enver, Kâni. Adliye Vekili Lehistan Hariciye Nazıri M. Beck kadar takip ettiği siyaset yokmdan herhangi bir veçhile aynlmış bulunmıyor. Paris 17 (A.A.) Havas Ajan sından: Salâhiyet sahibi Fransız mah'illeri Alman Leh münasebetlerindeki ger ginliğin gevşetilmesi maksadile yapılan konuşmalan sevinçle karsılamaktadır. Bu mahfiller bahse mevzu olan bu Mabadi 2 inci sahifede um .Him.mnınnımı Saracoğlu Şükrü Bey dün şehrimize geldi Adliye Vekil' Saracoğlu Şükrü Bey, dünkü tren le Ankarad'an şehrimize gel miştir. Vekil B , Haydarpaşada İs tanbul Adliye erkânı tarafın dan karşılan miştir. Saracoğlu Şük rü Bey, rahat sız olduğundatedavi m&ksa Saracoğlu Şukrd B dile gelmiştir. Burada bir müddet kalacaktır. .n'mMMiııııiHimııiHiıiHmıımıııımmmıiHiınnmvHimııı.HiımmıiHiı.H. dan yürümekle vaaifelerini görmüs olabilirler. Bu hrsatı, Cumhuriyet hükumeti kendilerine her türlü fedakârlığı göze a larak vermektedir. Türk miUetmin yaptıgı bu fedakârlığa Türk gençliğinin ancak çok calışmakla mukabele edecegi ne kimsenin şüphesi yoktur. Ancak böylelikledir ki; gençlik bu emsalsiz güzel vatana, ve onu yeniden yepyeni yaratan Büyük Gaziye lâyik olabilecektir. îstanbul meb'usu ALÂETTİN CEMİL