9 Kasım 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Hayat Ansiklopedisi uncu cuzu cıktr 43 Onuncu sene: No. 3417 umhuriyel ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresl: Comhuriret, Istanbul Posta fcutusu: istanbTil, KO. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366, Tahrir mfldüru: 23236, tdare müduru: 22365, Matbaa: 20472 Kayseri 8 (A. A.) Başve kfl tsmet Paşa Hazretleri refa katlerinde Müli Müdafaa Vekili Zekâi Bey ve diğer zevat bulun . duğu halde bu . gün hususî tren le saat 8,35 te Kayseriyi tesrif buyurdular. Baş vekil Paşa vilâ yet hududu o . lan Himmetdededc Vali, Kolordu Ku. mandanı, Beledi . ye ve Halk Fır kası reislerhıden müteşekkil bir heyet tarafmdan karşılandı. tsmet Paşa Hazretleri Kayse ri istasyonunda asker, polis, za . bitai belediye, jandarma müf rezeleri, mektep ler ve binlerce halk tarafmdan karşılandı. Perşembe 9 Teşrinisani 1933 Hayat Ansiklopedisi Buyfilc bir kütüphaneyi bir arada evinize geliren en faydalı eserdir. Her evde bir lane bulunmak lâzımdır. Başvekilimizin Kıymetli bir yazısı üyiik devlet adamımız Isnvet Paşa Hazretlerinin (Fırkarra zın devletçilik vasfı) hakkmda Kadro mecmuasmda mühim bir yazısı mtişar etmiştir. C. H. Fırkasmm iktı satta devletçilik prensibini pek güzel izah eden bu yazının kıymeti, her sa • tınnda fışkıran açık bir hakikat bulun. masile beraber ilk günündenberi bu programı tatbik etmek mevkiinde bulıman biiyük bir devlet adamı tarafın • dan yazılmıs olması ile de bir kat daha fazlalasmıştır. Fakat; bu yazının en biiyük kıymeti: Türk devletçiliğinin neye istinat et. tiğini göstererek ortaya koymasında dır. Basvekilimiz bu esası: Herhangi bir şeyin bütün memlekete alâkasile yani umumî menfaate alâkasile kuruyor. Ve diyor ki: •Bir işin efrada ve yahttt devlete ait olması, o isin talep etiiğt vesa' itle ölçülmez. Meselenin bütün memlekete cdâkasaı veya husuri men faatlere terkedilebilmesi ihtimali . d.r ki, bu hususta karar vermeğe esas olacaktır.T> Şu halde, Türkiye Cumhuriyetinde devletin kamtığı işler hususî menfa atlere terkedilmesi ihtimali olnmyan ve bütün memleketi alâkadar eden işlerdir. Bu açık tariften sonra artık fert ile cemaat arasmda bir tezat dü*ünmeğe mahal kalmamıstır. Hatta, ben daha ileri giderek diyebilirim ki; Cumhuriyet Halk Fırkası . nın bir prensibini izah eden bu «miyar» yaraı asrımızın iktısat siyasetinde de temeltaşı olacaktır. Fert ile cemaati telife ugraşıp duran dünyanuı ıktı . sat sistemlerinde fert ile cemaati bu kadar uzlaştıracak baska bir miyar bulmak kabil değildir. Bu itibarla; C. H. Fırkasının umdeleri ekseriya zannolunduğu gibi bhr «disiplin» değil, asrımızın mühim bir hakikatmi ifade eden bir esas, bir ilim mevzuudur. Ajnmıım y*nn Xfigâne hakkati olarak kalacağını iddia ettiğimiz bu mi • yar: Umumî menfaat miyan bütün milletleri tatmin edccek, ve tecrübe edüen iktısat sistemlerinin fena ve teh. likeli neticelerinden herkesi kurtara • cak bir mahiyettedir. Başvekilimizin seyahati Ismet Paşa Kayseride tezahüratla karşılandı Başvekil Ismet Paşa Kayseride iki üç gün kalacak. dün fabrikaları gezdi Aziz misafirlerimiz bu gece Odesaya hareket ediyorlar Sovyet ricali dün şehri ve mektepleri gezdiler, «Yavuz» u ziyaret ettiler, şereflerine bir öğle ziyafeti, gece de Dolmabahçede muhteşem bir suvare verildi Muhterem misafirlerimiz Sovyet ricali dün sabah otomobille Eyüpsultana ghrnişler, oradan Sultanah. mede gelerek Ayasofya camisini, Yerebatan saraymı gezmişler ve bilâhare Perapalas oteline dönmüşlerdir. Muhterem mitafirlerimizin Barsa teyahatlerinden bir inttba: Acemler ıstasyonunda Şükrü Naili Paşanın ziyafeti Uçüncü Kolordu Kumandam Şükrü Nafli Paşa, muhterem misafir lerimiz şerefine dün saat 12 de Perapalas crtelınde 90 kişilik bir zL yafet verrrriştir. Ziyafette misafir lerimiz<fen bas Başvekilimizin bir teyahai esnasında alınmıs resimleri Bundan sonra doğruca fabrikalan gez. meğe gittiler. Ankara 8 (Telefonla) tsmet Pasa Hazretleri Kayser'de birka: gün kalacaklardır. ı Başvekil Hz. karşılayıcılann ayn ay. rı hatırlannı sordular, asker ve hal ka «merhaba» diyerek iltifat ettiler. Silâhları azaltma işi Konferans bürosu bugün toplanıyor >Qvyet ricali Acemler istasyonunda: tzci Jıamm kızlarımızın Dünya iktısat sistemlerini muhteiif yazılannda tetkik eden profesör Paul Pic ve Truchy (Trüsi) nin vâsıl olduğu neticeler de, devletimizin kanaat ve kuvvetle kabul ve tatbik ettiği bu Ertuğrul yatında sabah kahvaltısı miyardan baska birşey değildir. Her iki profesör de yazılarında netice ola ka Vali Muhittin Bey, birçok kara rak şunu söylüyorlar: ve deniz zabitlerimizle Sovyet konsolosanesi erkânı hazır bulun «Dünyayı idare etmek istiyen bümuştur. yük iktısat kavvetleri, herşeyden evveL kertdi kudret ve kuvvetleri • m'n hudutlcrrım öğrenmeğe çalış malıdırlar. Ancak, bu suretledir ki umumî menfaate karsı hususî menfaati iltizam etmiyeceklerdir.* ProfesSrler bu neticeye varmak için dünyada tatbik edilen muhteiif sisteroleri gözden geçirmişlerdir; Almanya . da devletin bütün biiyük işlere ve büyük istihsale hâkim bir hisse ile iştirak etmekten îbaret olan müşterek iktısadım (economie associee); keza, Amerikanın biiyük müstahsillerin ittifakile memleket flctısadını kartellerin eline bırakmak demek olan ittifaklı ikbsadını (economie concertee) profesörler birer birer tahlil ediyorlar. İtalyanm mecburi korporatif sisteminde (eco . nomie corporative) bu korporasyonlan devletin nasıl istediği gibi sevk ve idare ettiğini de tetkik ediyorlar. Ve nihayet, kâh yalnız hususî menfaatleri kurtarmak için, kâh biiyük istihsalleri kurtarmak için, kâh umumî menfaat na. mına korporasyonlan himaye etmek için devletin müdahalesini istiyen usullerin hiçbirini beğenmiyerek yukarda söylediğimiz neticeye varıyorlar. Fakat, muhterem profesörlerin a çıkça tayin edemedikîeri ve aradıklan hudutlan biz fırkamızm progranunda Başvekilimizin anlattığı gibi bütün vuzuhile buluyoruz!.. Bavekilimiz, lnymetli yazısında ik tısatta devletçiliğin temelini bu suretle atmadan evvel Büyük Gazinin kur • dugu bu yeni Türk devletinde devlet. çiliğin herşeyden evvel bir müdafaa vasıtası olarak kendini gösterdiğini, ayni zamanda yeni devletin inkişafı ve yeni düzeni kurmak için de devlet çfliği feyizli ve müspet bir yol saydığım «öylüyor. Diğer cihetten; serbest ikbsadın artık hayal olduğunu izah ederek nic« tacirlerin ve fertlerin devletçilikten istiane ettiklerini gösteriyorlar. Istanbul meb'usu ALÂETTİN CEMtL Mabadi 3 üncü sahifede Ziyafet baslamadan evvel orkeatra Türk ve Sovyet millî marşlarını çalmıştır. Sükrü Naili Paşa kısa bir hrtabe irat ederek: «Kızılordu, bütün Sovyeıt ordusu ve şeflerinin şe . refine içiyorum» demiştir. Mütea kiben Sovyet orduları Baskuman danı Jeneral Voroşilof Yoldaş ta Türk ordusu ve kumandanlart şerefine içmistir. Avam Kamarasında yapılan mühim müzakereler ve Musolini Göring mülâkatına dair bir tebliğ Londra 8 (A.A.) Royter ajansının resmi mahfilerden aldığı ma lumata göre silâhları azaltma kon feransı bürosunun yarın yapacağı toplantıda bulunmak için ne Sir Con Simon, ne de M. Eden Cenevreye gitmiyeceklerdir. Büronun bu toplantısında tngiltereyi hariciye nezareti yüksek me murlarından M. Aleksandr Codogan temsil edecektir. Bu kararın almmasına sebep ne Fransız ne de ttalyan hükumetlerinin bu toplantıda hariciye nazırları tarafmdan temsil edilmivecek olması dır. TaÜS^KF** ' ^ r ™ Yavuzu ziyaret Voroşilof Yoldaş ve refakatin deki asker misafirlerimiz saat 15 te otomobille Topane rıhtımına inmiş ler ve oradan bir muşla Yavuz dritnotumuza gitmişlerd'ir. Yavuzun kumandam kaymakam Hüsnü Bey, muhterem misafirle . Lrtugraldan Yavuza selam rimizi güvertede istikbal etmis ve bir müfreze deniz askerimiz resmi selâmı ifa etmiştir. Mabadi 6 ıncı sahifede Balkan konferansında konferansı bugün içtima etmemiştir. Konferans azaları hep beraber »ehir civarındaki Naussaya giderek bir te • nezzüh yapmışlardır. Konferans yarın toplanacak ve içtima sabahtan aksama kadar devam edecektir. Bu içtimaa ehemmiyet ve rilmektedir. Dün toplantı yapılmadı, bugün sabahtan akşama kadar sürecek olan içtimaa ehemmiyet veri%cr Yeni varidat, nakit işleri; Selânik 8 (Telefonla) Balkan millî emlâk müdürleri Ankaar 8 (Te lefonla) Maliye Vekâleti va . ridat umuro roü . dürlüğüne Emlâki Milliye umum mü dürü Rüştü, he yeti teftişiye re • isliğine varidat u . mum müdürii Cez. mi, Millî Emlâk müdürlüğüne Ma liye müfettişierin den Esat, Nak Işleri müdürlügü ucdıye Vekaletı hı ne de Maliye mü. yeti tejtişiye rıyafettişlerinden Ha . setıne tayın olunan Cezmı Bey lit Nazmi Bey ler tayin edilmislerdir. Maliyede mühim tayinler ve terf iler Avam Kamarasında Londra 3 (A.A.1 Hariciye Nazırı Sir John Simon silâhları azalt ma hakkında Avam Kamarasında yapılması karaılasan rrüzakereyi açarak demiştir ki: " Silâhları a7altma meselesi ehemmiyetli ve vahametli bir vazi yette bu'unuyor. Bununlr beraber bu hususta şimdiye kadar yapılan bazı beyanat teessüfle karvlanmağa değer derecede ntübalâğalıdır.» Sir John Simon silâh'arı azaltma davası uğrunda İngilterenin sarfet tiği gayretlerin sürekli ve samimî olduğunu ehemmiyetle kaydettikten sonra sörüne söyle devam etmiştir: « Silâhları azaltma konferansı Kamarasında mühith bir nutuk söyliyen Mr. Loit Corç bürosunun takip ettiği usulde Al • manyanın son hareketin: haklı gö«terecek hiçbirşey görülmemiştir. Diğer milletlerle aramızda yapılan danışmalar bu devletler arasmda, baş • kaların a zarar vermek maksadile girişilmiş tertibat mahiyetini haiz ol" mamıştır. Bu danısmelar ve konuş • malar konferansın isteği üzerme yapılmıstır.t> Sir John Simon Ingilerenin sulh ve Mabadi 4 üncü sahifede M. Litvinof Vaşingtonda Amerika ve Sovyet hükumetleri arasmda müzakerat icrasına evvelki günden itibaren baslandı Londra S M. Litvrnof dün A merika Hariciye Nazırile görüsmüştür. Bu müzakcre her tarafta büyük ehemmiyetle karşılanmıştır. A m e rika ile Sovyet hükumeti arasında siyasî meselelerin, bilhassa Çin meselesinin görüsüleceği muhakkak »ayılıyor. Bu münasebetle iki hükumet arasmda bir anlaşma yapılması muhtemeldir. Bazı mehafil bu anlaşma nın çok geniş mahiyette olacağı kanaatindedir. Vaşington 8 (A.A.) M. litvinof Vaşingtona gelmiş ve istasyonda Hariciye Nazırı M. Hull ile yükaek memurlar tarafmdan »elâmlanmıştır. llillllllllinililinillMllllinilMIMintlllltlHIII'IIIIMIIIUIIIIIIIIIIMIIinllllllllllUIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIinillllllllllllllfllllllllllUlllllininillll Evvelki günkii içtimada Selânik 8 Balkan konferansı si. yasî komisyonu dün Balkan misakı mesetesile meşgul olmuştur. Türk heyeti reisi Hasan Bey Türkiyenin misak esaslarına muariz olmadığını söylemiştir. Yugoslavya heyeti komisyona bir proje vermiştir. Bu projede bütün Balkan memlekeferinde hususî birer Balkan Birliği tesisi teklif edilmektedir. Bu su. retle her sene Balkan konferansı top . lanacağı yerde bu birliklerin heyeti u • mumiye halinde içtima etmeleri mümkün olacaktır. M. PaDanastasiv bu teklifin doğru o'madığını, çünkü bu sureMe konferan • sın bugünkü ^yanretmî mahiyetini Evvelki gunkü İçtimada Tıirkiyenın Balkan mısakma muariz olmadığını soylıyen murahhasımız Hasan Bey kaybedeceğini, halbuki konferansın da. ha ziyade takviyo edilmesi lâzım gel . diğini izaiı etmiftir. M. BonkurHenderson mülâkatı Paris 8 (A.A.) M. Pol Bonkur bugün Cenevreye gidecek olan M. Hen. derson ile hareketinden evvel görüse. cektir.» Mr. Hal M. LÜoinof 100 kadar polis Innbatı temia «*mifür.
