10 Kasım 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi uncu cuzu çıktı 43 e a n a . U» 0 4 1 0 SCIIC* nO. U'İIO umhuriyet . , "elgraî ve mektup adresl: Telefon Başmuharrir: 22366 İSTANBUL CAĞALOĞLU İSTANBUL CAftALOftLII Cumhuriyet, tstanbul Posta Kutusu: İstanbul, No. 2 « Tahrir müduru: 23236, îdare müdüru. 22365, Matbaa: 20472 HP Hayat Ansüdopedİsl Biyik bir küipİMHieyi blr arada evhıize getiren on faydalı eserdir. Her ovde fane bulımmak lâzımdır Cuma 10 Teşrinisani 1933 Rus Amerikan Müzakereleri avyetler Hariciye Komiseri Lıtvinof Yoldaş Şimalî Ame rika Birleşik Cumhuriyetleri Reisi Mister Ruzveltin daveti üzerine Vasingtctna vâsıl olmus ve Savyetler tttihadı ile Şimalî Amerika Cumhuri yetlerî tttihadı arasmda siyasî münasebetlerm yeniden tesisine ait müzakereIere başlanmıstır. Bu müzakerelerm ilk amelî neticesi Savyetler tttihadı dev letinin Şimalî Amerika Cumhuriyetleri tttihadı tarafmdan resmen tanınma • sından ibaret olacak ve bunun amelî neticesi de 3ci devletin her birini yekdiğeri nezdinde miitekabilen tenuil ettirmelerinden ibaret bulunacaktır. Savyetler tttihadmın Vasingtona ve Şi • malî Amerika Cumhuriyetleri tttiha dımn da Moskovaya birer sefir gön demeleri zamanı artık pek uzakta sa yıhnıyabilir. Litvinof Yoldasın mahsusen Vasmgtona davet ve izamile bashyan bu muzakerelerm neiicelerine şimdiden müspet nazarfle bakmakta hata yoktur. Mister Ruzvelt Kalenin Yoldasa gönderdiğî mektupla iki devlet arasındaki aynlığın artık bertaraf edilmesi lüzumuna kani olduğunu bildirdiği zaman tabiî şîmdiye kadar Amerika ile Savyeileri tefrik eden meselelerin hepsi ni gözönüne almıs bulunuyordu. Biz • ce bunlarm en ımîhimmi hukukî vazi yetten ibaret olarak arada geçen uzun zaman vaziyeti bir hayli tenvir etmis olduktan başka hergün ortaya yenileri çıkan sivasî zaruretler dahi bu anla* manın daha ziyade gecikmesme cevaz vermiyecek mahiyetler almaktan geri kalmamıs bulunmaktadır. Denebilir ki son sertelerin tebelîür ettirdiği siyasî vaziyetler daha ziyade ihmali gayricaiz hâkim bir mahiyet alarak ilerlemistir. Sarkî Asyada mırvazenenin valnız birtek devlet lehine ve bütün dünya aleyhine olarak bozulmağa vüz tutması bu siyasî vaziyetlerin ilk safta gelenini teskil eder. Sarkî Asyada oiup biten isler karşısmda mutlak bir aciz içinde kalmak vaziyeti Amerikan milletinin izzeti n«£sini cerihadar eden bir manzara arzetmeçe baslanrmtı Bu itibaria dünyayı kasıo kavuran buhran Ame • rika nazaımda iki baslı bir eiderha kıyafetfni almış bulunuyordu: Iktısadî ve siyasî. Her iki sokilde Şimalî Ame>ika Cumhurivetleri tttihadı kendisile Savvet • ler tttihadı arasındaki bosluıhı biran evvel doldurmak, vani simdive kadar devam eden aynlığı ortadan kaldıra rak iki büvük devletin beraber calıs • malannı ve beraber yürümelerini te min etmek mecburiyetini hissetmistir. tktısadî noktai nazardan kiireiarzın »Hıda birini teskil edecek vüVatte bir ülkeye hâkim olan Savyetler tttihadı nın dünyadan hariç bir vazivette tu hılması asla doğru bir is olamazdı, ve dünya iktısadî buhranmı halletmek istiyecek her tedbirin feasmda Savyet ler diyannm dünya ikhdasiyatile sıkı ve samimî alâka ve irtibatımn yenî den tesisi mutlaka mühim bir mevkî ifgal edecektir. Sivasî buhrana gelinee Savyetler îttihadmtn münferit vazfyette bulumnasradan çıkabilecek fenalığm azamismi Sarkî Asva islerinin son senelerinde birmefis Sima'î Amerika Cumhuriyetler îttîhadı gömV«ıtür. Bütün dibıyanın âciz seyfrci gözleri önünde cerevan eden vak'alardan cesaret alan mustevlî kuvvetler sarkta yecâne nâzun kuv • vet olan Savyetler tttihadma karşı da kafa tutmaîra basladlğı zaman kürenm bu kısmmda herkesi ve bu meyanda belki ençok Ame^kavı alâkadar ve müteessir eden bir vaziyet husule gelmîs demek olacaih çok meydanda bir hakikatti. Sarkî Asvada vazivet ba noktai nazardan pek eok flerlemU olmakla beraber anlaulan Mister Ruzvelte eöre zarann nermmden dönn lÛKse lcâr ols.cagı hakikati önünden kaçılamaz bir zaruret eibi ortava cı karak kendismi derhal Savyetler tt • tihadı ile anlasmağa sevketmistir. Sarkî Asvada vaziyetin son sene ferde ve bilhassa son zamanlarda al dığı vahamet şekli Savyetler tttihadı komtserler heyeti reisi Molotof Yol daştn «hiren Moskovada ve büyük bir cemîyet huzurunda irat ettiği ozun ve ehemmiyetli beyanattan da anlasılır, ve ba beyanat ayni zamanda vaziyetm salâh ihrimaline meylini dahi göste rir. Mançurideki Rus simendiferleri içm bashyan müzakereler neticelene • memişfa". Savyetler tttihadmın bu meselede dahi simendiferleri satmağa muvafakat etmekle muslihane bir hatü YUNUS NADt Mabadi 2 inci sahifede Efgan Kralı Nadir Şah u Kâbilde öldürüldü Izmir,, vapuru dün gece sabaha karşı saat 2 de Odesaya hareket etti Nadir Şahın oğlu Mehmet Zahir Hz. nin Kral ilân edildiği bildiriliyor Jeneral Voroşilof Yoldaş, dün akşam matbuat mümessillerini kabul ederek Bazı haberlere göre katil Amanullah Hanın tarafmemleketimize ait seyahat intıbalarını anlattı, Türk ordusu ve terlarındandır ve halk eski Kralı i Türk gençligi hakkında mühim beyanatta bulundu Muhterem Sovyet misafirlerimiz dün sabah Harbiye mektebimizi ziyaret etmişlerdir. Mektep müdürü misafirlere mektebin her tarafmı gezdirmiş, kendilerine lâzım gelen izahatı vermiştir. Misafirlerimiz mektepten çıktıktan so'nra Sipahi ocağına gitmişler, oradan otele aydet ederek öğle yemeğini yemislerdir. Mifafirler bunu müteakıp Harp Akademisini ziyarete gitmislerdir Misafirlerimiz gittiler Vali Beyin ziyafeti tstanbul Valisi Muhittin Bey misa firler serefine saat 7 de NişantasındaJd Vali konagında bir aksam ziyafeti vermiştir. Şehir tiyatrosunda Misafirlerimiz ziyafetten sonra saat 10 da Şehir tiyatrosuna gıtmişlerdir. Şehir tiyatrosu muhterem misafirler serefine dün aksamki temsiline saat onda başlamıs, «Bir kavuk devrildi, Pergünt ve Üç saat» isimli eserlerden birer perde temsil edilmistir. r Mu'ıderem mitafirlerimiz şehnmizden ayrılırlarken: Dün gece saat 2 de Galata rıhtımında, «Izmir» vapuruna biniyorlar I n II Tiyatroda yapılan tezahürat Misafirlerimiz, Şehir tiyatrosuna halkın sürekli alkısları arasmda dahil olmuslardır. Tiyatronun ortadald büyük locası misafirlerimize tah . sis edilmis ve Türk . Sovyet bay raklarile süslenmistir. Misafirleri mize Hariciye Vekili Tevfik Rüstii, Vali Muhittin Beyler de refakat ediyorlarA. Şehir bandesu «wel Sovyot milii marşını, sonra da İMihlâl marsını çalmif, martlar ayakta dinlendıken sonra Ertuğrul Muhsın Bey sahneye çıkarak Sovyet lisanile misafirlerimize beyani hosamedi etmistir. Bundan sonra perde açılmısbr. Bu ilk açılısat Sovyet lisanile yazılmıs bir tablo görülmüftür. Bunda «kıymetli mi. Mabadi 6 nct tahite ' Yukarıda toYda merhum Nadir Şah, ynkarıda sağda ve aaa* ğ*da »olda Mmdir Şaha ait son resimler, atağıda sağda Ama* nullah Han. Eombay 9 (A.A.) Röyter ajansından: Bombaydaki Efgan konsolosluğuna gelen bir telgrafa göre Efgan Kralı öldürülmüştür. Londra 9 (A.A.) Röyter ajansından: Londradaki Efgan elçisinin dün gece gelen bir telgrafta, Efgan Kralı • nm dün sabah öldürüldüğü bildirilmiftir. Nadir Şahm oğlu dün öğleden son» Kral ilân edilmistir. Muhterem misafirlerimiz dün gece Şehir Tiyatrosunda sereflerine verilen müsamerede Ankaradaki malumat Ankara 9 (A.A.) Bu sabah al. dığımız kısa bir haber Efgan Kralı Nadir Şah Hazretlerinin dün bir suıkast neticesi öldürüldüğünü bildirmekte idt Hâdise etrafında baska bir malumat Mabadi 6 tncı sahifede Ismet Pş. nm beyanatı Ankara 8 (A A.) Sovyet heye. tinin Türk topraklarmı terkedeceği günde Anadolu Ajansı, Başvekil İsmet Pasa Hazretlerinden mümtaz Sovyet sahsiyetlerinin Türkiyedeki i • kametleri hakkında lutfen beyanatta bulunup bulunmıyacaklannı istifsar etmistir. Ajansına asağıdaki resmî bulunmuslardır. beyanatta ) « M. Vorosilofun temsil etnıek. te olduğu yüksek simanm riyaseti al • tında bulunan ve içinde dostlanmız Karahan, Budonov, Krjijanovfky, Boudenni ile diğer bütün arkadaçlan mevcut olan Sovyet Rusya heyetinin, ziyaretlerile, bize büyük komşu merru Mabadi 2 inci sahifede IIIIIIIIHIIIMMIIIİMMIIIIIIIIIMIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Millet Meclisinde Dün encümenler intihabatı yapıldı, Maarif Vekilinin tayini ve Ruşen Eşref Beyin istifası tezkereleri okundu Ankara 9 (A.A.) B. M. Meclisi bugün reis vekili Rafet Beyin riyase . tınde toplanmıstır. Celsenin açılmasını müteakıp meclis azalarmdan bazılarımn mezuniyetleri kabul edilmis ve Manisa meb'usu Hikmet Beym Maarif Vekâletine tayin e dildiğine dair Riyaseticumhur tezkere. sile Afyon Karahisar meb'usu Rusen Esref Beyin, Riyaseticumhur Kâtibi Umu. miliğine tayin edilmesi dolayısile Meclis azahğmdan vâki istifası okunmus tur. Trabzon meb'usluğuna secilen Fa. tin Beyin intihap mazbatası kabul edilmis ve mumaileyh ile Elâziz meb'usluğu. na intihap edilmis olan Fuat ve Fuat Ziya Beylerin tahlifleri yapılmıstır. Bundan sonra Meclis İhtisas Encü • menlerine aza seçilmesi yapılmiftır. Yapılan intihabat netıcesinde encü. menlere aynlan meb'uslar sunlardır; Jeneral Voroşilof Harp Akademisine girerken İsmet Pasa Hazretleri, bu talebe muvafakat buyurmuslar ve Anadolu ihııııııııııııııııııııııııııııiMMiıımııııııııımıııııııııııııııııııııııııııiMimıınıııınıııınıııııııııniMiı ııııiııııııınınıııııııııııııımımıııııiıııııııımıııı Balkan konferansında herkes nikbin görünüyor Yumuşak bir hava var, ekalliyetler meselesi geçen boradan arta kalmış ölü hir dalga addediliyor Selânik (Hususî) Dördüncü Balkan konferansı aym besinci günü Selânigin zamanımızda idadi mektebi olan darülfunununda kendine mahsus merasimle açıldı. Yunan hukumeti Hariciye Nazın Maksimos Cenaplarile diğer Balkan hükumetleri elçileri, Selânikteki konsolosiar, nazırlar meclisine dahil olan Makedonya Umumî Valisi Dragovmis cenapları ve Selânik kolordusu kumandam Kamenos cenapları, Selânik meb'us ve âyanlan, Selânik belediye reisi ve belediye meclisi azaları bu açılma resminde bulımdular. Sofya ile Belgrat arasındaki müna feret Yunanistanı ikinci defa olarak Balkan konferansı toplanhlarma sahne kılıyor. Geçen sene Bükreste topla • nan üçüncü Balkan konferansı dördüncü Balkan korıferanstnm payitahtla • nnda toplanmasun teklif eden Yugos* lav ve Bulgar murahhaslannın davet • lerinden hiçbirinî tercih edememif, Sofya ile Belgrattan birinin davetini tercih eylemeği konsey ismi verilen heMabadi 6 tnct tahifed* B a ş v e k i 1i m i z Ankaraya dönclü İsmet Pş. Bünyandaki fabrikaları da ge7di Ankara 9 (Telefonla) Başvekil tsme Pasa Hazretleri ve Millî Mü dafaa Vekili 7ekâi Bey bu sabah hususî trenle Kayseriden Ankaraya avdet etmisle>d!r. Başvekil Hazretleri tstasyonda vekiller. meb'uslar ve halk tarafmdan karşılanmıştır. İsmet Pasa Hazretleri, Kayserideki fabrikaları g<>zdikten sonra Bünyana kadar sitmisler ve oradaki selâleyi, elektrik ve mensucat fab • rikalannı da tetkik etmislerdir. Adliye encümenine: Münür (Çorum), Salâhattm (Kocaeh), Raif (Trabzon), Haydar (Antal. ya), Süreyya (Aksaray), Vasfi Mebme4 (Bahkesir), Osman Niyazi (Çanakkale), Hasan Hayri (Edirne), Şeref (Edime), Abdulhak (Erzincan), Yımrf Ziya (Eskisehir), Mehmet Nazif (Kars), Mabadi S inci sahifede IIIIIMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinillllllllllllllltllUIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIılllllMnillllllllllimilIIIIIIIIIIIIIIIIIHIinHmiimillllllliniilim Sîgara fiatleri ucuzluyor • • Yirmi sigaralık paketlerin fiatlerinde üç kuruştan beş kuruşa kadar tenzilât yapılacak Tütün ve sigara fiatlerinin ucuzlatılması hakkında yapılmakta olan tetkikat ikmal edilmis gibidir. ts tanbulda calısan Amerikalı mütehas sıslar da bu işi uzun uzadıya tetkik etmislerdir. Sigara fiatlerinin yüzde yirmi beş nisbelinde ucuzlatılması muvafık olacağı anlasılmıstır. Bu suretle yirmi tanelik paketler üç ilâ beş kurus arasmda ucuzlatılmış olacaktır. Sigara fiatlerinin böyle mühim bir nisbette indirilmesinin nevi itibarile satışları eskisinden fazla yükselteceği ve idare varidatının da bu suretle daha fazla artacağı tah . min edilmektedir. Sehrimizde bulunan Gümrük ve tnhisarlar Vekili Ali Rana Bey bu mesele ile de mesgul olmaktadır. Amerikada 4 milyon işsize iş bulundu Vasington 9 (A. A.) Cumhurre îsi M. Ruzvelt, yardım listelerinde yazılı bulunan 4 milyon kisiye nafia işleri programının tetbiki suretile is temin ederek yerdım plânlarının genisletileceğini heber vermiştir. Bu yeni plânıann tatbiki için nafia bütcesinden 400 milyon dolar ayrılacaktır. \ i sayant aikkâı. ^< nutuk toyîvyen Arnavut Başmurahhası Mehmet Bey Konıtza înhisarla