11 Kasım 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisı uncu cuzu çıktı 43 e a n a . U . OJM 5CII6» NO. 0 4 1 8 umhuri »•^ı *m İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgra! ve mektup adresl: Cumhurlyet, Istanbul Posta Kutusu: Istanbul, No. 246 Telefon: Ba§muhamr: 22366. Tahrir müdürü: 23236. Idare müduru: 22365. Matbaa: 20472 Hayai Ansiklopedisı Büyük bir kütüphaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir Cumartesi 11 Teşrinisanı 1933 fane bnlunmak lâzımdır. ı Yol siyasetinde Sağlamlık şartı ehir ve kasabalanmızın içinde . Id yollar için bile heniiz dört • bası mamur ve kat'î bir yol tut. . mus değiliz. Memleket dahilindeki ana yollan içinse henüz nasıl yapacağımızi kararlaştırmamış bulunuyorvz. Buna mukabil Avrupada asfalt yollardan geçüerek yollara detnir döşeme tecrübelerine kadar üeri gidilmiştir. Eğer evvelce söylemişsek bir daha tekrar etmiş oimakta hiç beis görmiye. lim ki Avrupanın en açık ve en ileri medeniyet nümunesi yollandır. Avrupa memleketlerinin yollarmda hele o . tomobille • seyahat bulunmaz sonsuz bir zevktir. Orada mamur yollann u . zunluğu medeniyet fikrindeki uzunlu . ğun kat'î bir ifadesidir diye alınabilir. tlâve edebiliriz ki bütün tarihte yollan en bariz medeniyet nümunesi olarak görüyoruz. Faraza Romalılar denildiği zaman bircok işler icinde akla ilk gelen birşey de yollardır. Romalılar çok sag. lam yollar yapmakla da temayüz et mişlerdi. Bu hali Sarkî Romanın devamı olan Osmanlı Türklerînde bile böyle jrörürüz. Merkezî Avrupaya gîden Törk yoD*nnın bakayası hâlâ mev cvrttur. Anadolu içinden şarka ve ce nuba giden yollar da hâlâ duruyorlar. Bağdat caddesi tstanbuldan başlar, ve bütün köprülerile hâlâ tstanbulun için. den Anadolu ortalanna doğru uzayıp gider. Ânkara'lMci Akkopni miyuk bîr yolun vâsılasıdır. Pek iyi, bizim yol sîyasetimiz ne o. lacak? Memleketimizin rarasuıda burasında mötemadiyen yol yapmakla mesgulüz. Ancak bu yapıcılıkta sağ • lam bir esasa istinat etmiyoruz olmalı Id çok kere başladığımız yollann sonuna varmadan ilk taraflannın bozulmağa yuz tuttuğunu görmekle müte . hayyir ve müteessir oluyoruz. Yazık havaya ahlan masrafa, yazık kaybolunan zamana ve yazık yolsuzluk vazi • yetme. Bu meselede tuttuğumuz yolun doğru olmdıifrna ve ıslaha ımıhtaç bulundu&una şüphe yoktur. Ankarm şehrinin hayli genlş totalan yollan yakmda bir ucundan bozulma. ğa başlarlarsa bunlann yeniden yapıL malan şöyle dursun tamirlerine bile r,*,} vetisebi!ece<Mmizi ciddî endişelerie düşünüyoruz. tstanbulun daha beş altı sene evvel yapılan bazı yollannui şimdiden tamire, birkaç sene sonra i se tecdide muhtac olacaklannı açık • tan acığa sörmekteyiz. Buna hazneler yetişmez. Bu isin tek caresi yollan u. zun müddet dayanacak bir sağlam . Iıkta yapmaktan ibaret olacapını zannediyoruz. Bu suretle yapılacak yollar belki biraz Dahahya çıkarlar. ihtimal ki şimdiki maîiyetlerinin bir buçuk ild mislini gecerler. Fakat buna mukabil ortaya simdiye kadar yapılan vollann yüz misli, bin misli daha dayanıklı medeniyet eserleri cıkmış olur. Yire misli, bîn misli sözlerimîz acem mubalâgası değildir, hakikattir. Şun diye kadar yapılan yollardan hangisi. nin on sene müddetle ânzasız, harap . lığa göğüs gerecek sağlamlıkta olduğunu bize kim term'n edebilir? Yapıldığı seneden, hatta aydan itibaren bozubnağa başlıyan yollara yol denebilir mi? Buna mukabil yapJdığı tarihten itibaren kırk elli sene içm ve hele me. remet (antrötiyen) şartlarile âdeta ebediyet tçin ayakta duracak yollar, nekadar pahalıya çıkmış olurlarsa oL sunlar, elbet ve behemebal daha ekonomik sayılırlar. Avrupada en sağlama gitmek Szere detnir dÖsemeli yollar tecrübesine kadar fleri gittiler. Bu tecrübenin mu vaffakiyeb* muhakkak bile olsa bize gelroez. Çünkü bizde demir sanayii mevcut değildir. Fakat buna mukabil gerek Avrupada, gerek dünyanm sağ. lam is gormek istiyen diğer yoPannda betonarme temelli şoseleri îlânihaye devam edecek en temiz esas olarak göruyoruz. Betonarmeden temelli şo. geler.. Bütün malzemesi kendimizden olmak üzere bu bizim için yol siyasetinde bugün için behemehal erişilecek bir ideal, yarın içinse tatbikata geçecek bir asnl olmalıdır, ve bizce ergeç olacaktır. Temenni edelim ki geç olmasm. Çünkü bu yolda her geçen gün pek çok cihetlerle ziyandır. Insana öyle geli • yor ki betonarme yol esasının etüdü bitmciye kadar hükumet yol inşaatuu umumen tatil etse pek isabetli bir ha. rekette bulunmuş olur. Çünkü şimdi . ki usulde yol namına ne yapılsa bizce ziyan oluyor. YUNUS NADİ Nadir Hanın katli etrafında Amanullah Han, milletim Fener, Iz. sporu yenerek «Beynelmilel müzakereçağırırsa giderim, diyor lere Almanyada girmeli» Türkiye^»» şampiyonu oldu Sabık Kral, Nadir Hanın katlini, onun birçok • • ! M. Makdonaldııı bir nutku Dün Izmirde yapılan mühim maç i adamları idam ettirmiş olmasına atfediyor Roma 10 (A.A.) Messagersro gazetesinin bir muhabiri, uzun müd dettenberi Romada oturmakta olan sabık Efganistan kralı Amanullah Han ile bir mülâkat yaparak Nadir Hanın katli hakkındaki intıbalannı sormuş tur. Sabık kral, Nadir Hanın pek kısa süren saltanatı esnasında halkı menfur bir sekilde tazyik ve kendi sinin tahakkümüne muhalefet edebilecek bütün şahsiyetleri idam etmiş ol duğunu söylemistir. Bütün bu cinayetler, çok fena bir vaziyet ihdas etmis tir. Bu vaziyet son cinayeti izaha kâfidir. Amanullah Han sözlerine devamla demiştir ki: « Son hâdiseler, Efganistan ta rihinde benim temsil etmekte oldu gum millî istiklâl ve medenî terakki fîkrinin ölmemiş, bilhassa gençler arasmda yasamakta ve kuvr?Üenmekte berdevam olduğunu göstermütir.» Kendisinin tekrar Efgan tahtına çıkmaya mütemayil olup olmadığı tar • zında sorulan suale, Nadir Hanın oğlunun hangi esaslara istmaden babası • nın halefi olarak kral îlân edilmi* ol duğunu bilemediğini, kendisine gelince vatanına her zaman hizmet etmeğe ve milleti istediği zaman bütün mes'uliyetleri kabul eylemeğe amade bulun duğu cevabım vermiştir. Roma 10 (A.A.) Reuter ajan • smın bir muhabirine beyanatta bulu Etgan Kralt Amanullah Han nan sabık Efgan kralı Amanullah Han söyle demiştir. « Efgan milleti, malum olan ıslahat ve ter»l;ki programımla memleketime dönmemi arzu edecek olursa vatanuna bütün kuvvetimle hizmet et meğe her an amadeyim.» Londra 10 (A.A.) Londra Bele. diye reisi tarafından her sene çekilme. si âdet olan resmî ziyafet dün gece mutat merasimle verilmiştir. Nazırlar dan birçoğu, ecnebi elçiler ve birçok yüksek şahsiyetler bu ziyafette bulunmuslardır. Londra 10 ( A . A . ) M. Makdonalt Londra Belediye reisinin ziyaretm. de söylediği nutukta dahilde iktısadî vaziyetin düzeldiğinden bahsettikten sonra silâhlan azaltma meselesine geç. miş ve demiştir ki: « Milletler arasında hüküm sü ren ve nihayet harbe sürükliyen muhayyel korkulan, haksızlıklan dağıtıp ortadan kaldırmağa daha ziyade gayret. îe çalışmalıyız. Beynelmilel bir mukaveleye konma. sı kabul edilebilecek tahdidi teslihat nisbeti memleketlerin silâh kuvvetlerini azakmalan neticesinde maruz kalacak. lan tehlike ihtimalleri hakkındaki dü şünce ve takdirlerme tâbidir. Silâhlan azaltma hususunda yapılacak herhangi bir mukaveleyi Almanya. nm da imzalaması lâzımdır. Almanya. Fenerbahçe çok güzel oynıyarak maçı 8 0 kazandı, T snirliler,. kendi oyunlarını gösteremediler Dün Izmırde «.lzmirspori> takımını 80 mağlup ederek Tarkîye şampiyonu olan Fenerbahçe takımı Fenerbahçe ile tzmir «por takımlan tzmir 10 (Hususî muhabirimiz arasında büyük heyecan içinde y». den) Ankarada neticelenemiyen pıldı. Türkiye futbol şampiyonluğu maçı Maçta Vali Kâzım, Ordu müfetbugün Alsancak stadyomunda tz Hsi Fahrettin, Mevkii müstahkem mirlilerle Manisa ve diğer kazalar Mabadi 6 ıncı aahifede dan gelen on bin kişinin huzurunda ingilizler Hayber geçidini kapadılar Yeni Delhi 10 (A.A.) Hmt hfikumeti bir ihtiyat tedbiri olmak üzere Hayber geçidinin kapatılmasınf em • retmistir. Universite Maarif Vekili tarafından açılacak Üniversite kadrosunda tadilât yapılmadı, yalnız münhallere bazı profesörler alındı Universite kadrosu önümüzdek> p>T*rt«ni güoü alâkadarlara bildirile cdstir. Fakültelerde tedrisata gelecek cumartesi günü başlanacaktır. Kadro, olduğu gibi tasdik edilmiş, yalnız münhallere ecnebi ve bazı yerli pro fesör ve muavinler almmıstır. \ • ~««*^ Büyük Cumhuriyet Bayramı Tiran elçiliğinde pek heyecanlı bir surette tes'it edildi iz Başvekili M. MakdonaU nın şimdi bile gelip davasmı bize aç • masına ne mâni var? Böyle yapacak olursa Almanya sulhu istiyen, onu her hususta mümkiin olduğu kadar tatmin edebilmeyi dileyen adamlardan mürekkep bir heyet karşısında bulunmuş o . lur. Sîyasetimiz sulh siyaseti olarak kalıp devam etmektedir. Şimdiki siyasetimiz Fransa, ttalya, tngiltere ve Ame. rika arasmdaki mesai istirakini muhafaza etmek, Almanyayı yeniden aramıza ge. tirerek müzakerelerimize kanstırmak için diğer hükumetlerle birlikte elden geleni yapmaktan ibarettir. t Almanyanın bugünkü vaziyeti ne kendisi, ne de Avrupa için hayırlı ve Mabadi 4 iincü sahifede Tiranda ^ Bayram Küşat resmini Maarif Vekili yapacak Universitede tedrisata baslanması münasebetile bir açılıs merasimi ya pılacakhr. Kiisat resm;ni bizzat Maa rif Vekili Hikmet Bey yapacak ve bir nutuk irat edecektir. Vekil Bey bu merasimde bulunmak üzere birkaç güne kadar şehrimize gelecekti". Universitede yapılan büyük ıslahat işleri açılma merasimile ikmal edil • miş olacaktu*. Yalnız asıl Universite kadrosu ancak bir senelik bir tecrübe devresinden sonra tesbit edilecektir. universıtenın küşat resmini yapa • cak olan Maarif Vekili Hikmet Bey na dair kuvvetli şayialar mevcuttur. Hakuk Fakültesinde devam saatleri Hukuk fakültesine devam sekli kat'î surette tesbit edilmemiştir. Maamafih bu sene fakülteye öğleye ka dar devam mecburiyeti konulacağı lnşaat işleri Universitede insaat işleri ikmal e dilmis gibidir. Tıp ve Edebiyat fakültelermin nakil işleri tamamen bitmiş tir. Eski Bekirağabölüğü de tamamen modern bir teşrihbane halme gelmiş tir. Türkiye Cumhuriyeti Tîran elçilik binası Tiran muhabirimizden: Türkiye, Büyük Cumhuriyet Bayramının onuncu yüdönümünü tes'it için aylardanberi ha. zırlanıyor ve kutlulama programına hergün yeni bir yenilik ilâve olundu ğunu Türk matbuatında okuyorduk. Bu hazırlık burada beni de tehyiç etti. Tehalükle, derin bir heyecan ve arzu ile 29 teşrinievveli bekliyordum. Ve hakikaten Türkiyenin on »eı*e zarfında neler yaptığuu, Umumî Harpten pek Mabadi 2 inci sahifede Sınıfta kalan talebe Hukuk talebesi dün ikinci bir içtima yaparak Ankaraya yeni bir heyet göndermeğe karar verdi Büyük eşya piyangosu dün Ankarada çeküdi Ziyafet İsviçre Reisicum^^m. Bern elçimizin ziyafeti . huru şerefine verildi ^ On bin liralık ev 1990 İ 3 numaraya, üç bin liralık otomobil de 10519 numaraya çıktı, 15443 tane Bern 9 (A.A.) Anadolu Ajansı bilete de muhtelif hediyeler isabet etti nm hususî muhabiri bildiriyor: tsviçre Reisicumhunmun şerefine bugün Belvu otelinde Cemal Hüsnü Bey tarafından verilen ziyafette Reisicumhur. ve Reisicumhur vekili, Hariciye müs. teşarı, Fransız büvük elçlsi, İngiltere, Belcika, Brezilya, Polonya İspanya, E. kuator sefirleri, Fransız sefareti erkânı ve refikalan hazır bulundular. Ziyafet pek samimî hava irinde geçmistir. Zîya. fette memleketimiz ve İsviçre hakkında her iki taraftan samimî ve mütekabil temenniler teati edilmistir. Hariciye Vekili Ankaraya gitti Sovyet ricalile beraber İznvr ve Bursaya giderek şehrimize gelen Hakuk talebesinin dünkü içtimatnda bulunanlar Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey Hukuk Fakültesi Talebe cemiye. neticede tekrar iki kişinin Ankarati dün öğle<îen sonra Halkevinde dün akşamki trenle Ankaraya donya gönderilmesine ve yedi kisilik bir tekrar bir içtima aktetmiftir. tç heyetin de ayrıca Universite ile te . müştür. . 'H tiniada eylul devresinde imtihanlar• ~ Hariciye Vekilimiı Haydarpaşamasa girmesine karar verilmiştir», da muvaffak olamıyan ve sınıfta kaAnkaraya gidecek olan heyet bugün da Vali, Fırka erkânı, sefaretler mülan talebenin vaziyetleri görüşül messilleri tarafından teşyi edUmistir. hareket ed*ecektir. müstür. İçima hararetli olmuş ve Büyük eşya piyangonmun çekildiği Ankarada Himayeietfal Cemiyeti merkez binası Ankara 10 (Telefonla) Hima >eietfal, Hüâliahmer ve Türkiye İdmar Cemiyetleri İttifakı tarafından tertip edüen esya piyankosu bugün saat onda Himaye:"tfal cemiyeti merkezin Mabadi 4 iincü »ahifede