31 Ekim 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 11

Tcşrinîevvel 1933 lîyen barbar ve behknî bîr dünya bulunduğunun tngiliz müverriai Toynbeenin ağzından işrtelimt «Bugünlerde Türkiye düsmanlarla çevrilmistir. Devietler bîr kan ate . sinm etrafındaki kurtlar gibi kapı eçiğinî aç gozierle gözlüyordu; çünkü Türkiyede tabiat zengfcdir. Ve emperyalizm aç gozlüdür.t Comhartyeİ' Rehakâr el yaralı adanı yeniden fıayta meydanina sarükledi Bw direktîf, birdenbire kara b'ufctlars vntan bîr simşek olda ve va»iyeti bir anda bütfin çıplak feca . eJtîIe ay>dmlat*it Vatan yıkılrm*, ve yaraîı Hr asTmn rîbi, enkaz altinda eaa çekişen mfllet ber taraftan yırtıet penceierle saldıran kmt •ürüierile saminnytı. Safbalarmda barbe«igirab ıntttte • fik devletler nie olmazsa ciyaMten bize yardım etraek şoyle dtrrsira, kendi varltklarmi biie knrtaramryaeak derecede maglup ve raakhur oL muslar, tslâm dnnyan daba harp eanasinda ibanet «rtrkten başka, ralh' müzakeresinde lehimîze müessh* olabiimek için, ber türlü tnanevt nfifiM ve haysîyetten tamamen mabrum ve esasen bigâne, vefanz ve meflâç, Halife ile bükumetî ise, düşman eline düsmiişHi. Türk milletine Türk mil. letinden ba»ka imdat edecek hiçbir kuvvet yokttı. * Bu vaziyeti oîduftı gibi kabul etmek, mîlletîn boynimu giytytinm alüma uzatmak ve sahnn düşecegi ftnı tevekküile beUemek demekt!. Si • yasf tesebbüsler, müzakereier ve ya. rnn tedbîrlerle yapılacak U kalma ımş, 300 yıllık acîz, me*kenet, te* limiyet, tevekkül ve ifias sfvatelftım, ve yalnız Avrnpa devletlerinin menfaat tezadrndan Istifade etmekte (e. merküz eden o menfi entnka politikasinm son saatî ealmisti. Şimdi ven! bir namle yaomaE lftamdı... Yenî ve bîç gorulmedik, bekienmedik bh* bamTe... Harîkayı andıran kahramant bn* enerji kuv . veti ki badiselerî durdomm, «arîbm yolunn çevirsm, ve dünyaya yeni bîr mabrek çîzstn. Harika tam amnda fSzfiktfi ve karanliklar lcinden vzanan bîr eT yaralı asfam kanlı yelesinden yaka. liyarak veniden bavat meydanma sflrflkledi. Bütfin bîr nkm kannnn ve kemiginin eevberînden yapıltnış brl atesten ve demirden eie, roklevîe» bosann* gıbî, bir anda bütün vatan nrukfartnı basan, yerlerî, navlan tnleten bir sektfonf refaka% etM, ve nlubiyetîn yeni btr teeellisine ben • ziyen bu senfonfyi, anayvrduh TîeV kanf topraSindan, aralannda Metelerin, AttilAlarm, Timurlerîn, Fatîh' Mebmetlertn, Yavuz Selimierm kabraman simalan da »ecflen ulu atala. rra, ve ber zerre bavasmdan möstakbel nesiHerîn, bütün millet), bayat mübarezelerinm en çetinine eagiran fonan dolu tesleri kanştı. Bu, on bm yıllık sanlı bir taribin ve bu tarîbi yapan ebedî ırkm seti idi. Bu, gelen yeni Türkiyenm «esi idi... Ve 810ın Mtaraplanndan yeni Türk dünyanmn dogaeagmı baber veriyordu. Millet kanramanraı yaratnuş, ve btl yalçm zirveye bütfin bedenile, ru . bile granît kaya dagı olnrasta. Dis lerile, tırnaklarile istîklalini yeniden fetbe çalifacaktil... lazinin ilk müeadele beyannamen fşle mmmt yeî* ve hirraanm îon Eaddmi bulduğu bîr agır mufcadderat saatlermde idi ki, ilâhî bîr tecellî gibi, birdenbire Anadolu ufuklarm. da gorünen büyük kurtancı, Sam » wraa ayak bastığı ilk haftalarda, kolordnlara, Türk istiklâlinm îlk temeî tasmı teşkil eden ve Türk talihinin yeniden döndügünü baber ve. ren 9u tarîhi direktifi teblig etti: 3 fincö (15 inci ve 20 inci) kolordu kumandani paşa hazretlerine Havza: 29/5/335 1) ttilâf devletlerrom mİHetimi *e rtisafkâr bîr siyaset tatbfc ve » tiklâli mİllimizi ve devletimizi idama mahkum etmekte oldukian ta. hakkuk efaniştir. tzmir, Manisayı Yunanlılara işgal ettirmekle başlı . yan aon îcraah zalknaneleri ttalyanlann Arrtalya ve Konya taraflannda işgalî askerilerin! tevsi etmelerile bîr kat daba vahim bîr şekil alacak. Samsun ve Trabzon gibi Bahrî«iyaK mahreclerimizm de ayni âkıbete uğratılmasi tedarikâtına başladıklan anlasılıyor. Ermenistan bulyası sabai hakikate iktiran ettirilerek bakkı havat mîlletimize bh* darbei idamtn indirİlmesi baît degîidh*. Kavi bir «urette tahtı işgalde buTanan ma . kamı Hilâfet ve merkezi bükumet • te ttilâf mümessillerinden adeta eshr muamelesi goren bükumetî merke • siyenin ima eylemek •uretile taşraya ahîren isitthdigi ses bîzlere ba . lundugumuz vazıyctf siyasiyeyi pe» kalâ îhsas eyledî. MiHetfn eearetten tahlis, hakim ve müstakil olarak lopraklanmızda yasıyabilmesi an eak azhnkâr ve nftmuslu ellerin milletî kisa ve dogm yoldan Müdafaai Hukuk ve istiklâle sevkile kabil ola. caktır. Memurmi mülkfyenm şayanı rtimat zevatile elele vererek ietiklâIimîzin müdafaası emrinde teskilâtı lâzîmeyi (bittabi mabrem) harice karşı gayri mahtns bîr surette te vessül kıhnmasını zamrt addedîyö • rum. Bu husus ihtısas doiayısile b!z askerierîn nhdeî vafanperveranesine terettüo ettnektedir. 2) Vilâyeti şarikyede eeneSi işgalîni îki şekilde tasavvur etmekteyim. Ya Karademiz sahilmdeki Rum ahalî»î Ssyan ederek Curfthuriyet ilân ve bîr taraftan da kuvevtli dahîlî ve bilha»sa baricf çeteleri vtlâyeti mîzi taraç edecektir. Buna karşı nrokabele jandarma ve asker mfifre . zelerile ve kemali şiddetle takîbat yapacagız ve islâm koylülerî de eüerindeki silâhlarîle kSylermî bizzat tnüdafaa edecektir. Veyalıu» boyl* bîr isyanîa gerek muteradif olsnn ve gerek olmasın sabile ufak veya b3vuk ecnebi kuvvetlerî etkarken sa hîlde yerleçecek ve belki dıfıiie de sarkacaktir. Çıkan yaTmz Yunan kuvveti olursa, abali ve knvayı askeri • yemizle tardı çaresine teve»«ül olonacaktir. Diger îtilâf devletlerinin kıtaati olursa, sabiide yerleçıneîermi ve dabîlde mukabelenm de zirdek! suretie ve mitJneler ve t«zaTıurati «runa«run ile Tnillî protertolar yaoılabilir. Fakat bu knvvetlerin da. hilde sarkmasına yani memleketîinîzî bîlf Kİ istîla eylemelerine kar?ı bîttabî hatk ve a»ker yekvucnt oîarak fîlen silâbla müdafaai istîklâie ngraşa • caktır. Bu îbtîlâllerle beraber, şarktan Ermenistan ve Gürcistan cîbetlerînden vuku bulabilecek tecavüzatm nazan dikkate ahnarak basiıca U tîkametlerin gerillâ (Gerilla) taran. da müdafaasi hususunun simdiden ibzan, sanile yakın oîup ecnebi kontrollanndan barîç kalmıs maballerdeki esliba, cenbane ve techizat ve malzemei «bbiyei askeriyenin s« reti ıminasebede sezdirilmeden dahile nakillerinin temini batta kon • trola tâbî olunanlannm da vaziyetî kat'iye halinde kaçmlnıalanmn şîmdiden ibzan kSyîerin vaziyetine göre balkın kendi koyünü müdafaa ve yabut civar kitaatı askerîyeyi de tak. viye etmelerine göre ibzaratı lâzimeye tevessül ve bunun için eslîha ve ceDİıane ve tara iaşenin vaktile kararlaştmlması ve kıtaat mevcut lartnm tezyidi ve kıtaat yerine nrevcu* eslibanm mumkün mertebe, tevhidi. uzun müddet iase esbabmm emniyet ve cephanenin tarzi ikmali, mübim güzergâblardaki insaati cesimenin icabmda tahrip ediltnek üzere ihzan gibi bususatm simdiden teemmülile son derece mabrem bir tarzda ikmali lâzimdir. 20 inci ko lordunun garoten sarka ve 12 inci Kolordunun Adana havalisinde şar. ka gelen istikametleri emin eylemesine îbtiyaç clacağı mütaleasında yim. Hususati maruzaya dair mütaIeah aliyelerinm iş'ar buyurulma ımı rica ederim. 3) Yalnız mabrem olarak 3 üncü, 15 inci, 20 Snci kolordu kumandan • lıklarına yazı'mıstır. Oçüncü Ordu Müf ©ttîşî Mustaf a Kemal Zahirde kahhar gorünen ve hâlâ dfinyayı titreten Avrupamn bu bakikatte • ki gizK ve kapah acri, Dâbi kahramanm, en büyük tehlike amnda tarihm bu en cüretli hamlesfle gosterdiği kudret ve eesaretin fevkalbesert kıyınetini asla dfisfirmez. Bflâkis onda sonsuz cesaretle sarsılmaz tahammfllun ve uzun go rfişle derin duşunfişfin, tam bir abenk içmde, dahna yanyana yfirümesidir kl onun muvaffakryetlerinhı bfiyfik strru dn*. Vak'a cnrarmamak, mkfyat ve sfikfin kjmde Avnmadan msaf beklemek şAkma gelince, bu, zehirden fifa nmmak yahut eanavarea eanan emanet etmek kabilmden bh* hareket ohndu. Çfinkfi devletler daha harbbı devamı senelerinde katt fanha karariartm vermişler, ve btmlan, aralannda aktettikleri d5rt gb> 1 muabede ile tesbtt ehnîşlerdL 1 ttalyan tngiliz muahedesinin mevzu • unn teskfl ediyordu. Sayk Pikot anla?man 16 mayu 1916 da Büyük Britanya, Fransa ve Rusya tarafmdan imza . lanan Sayk Pikot (Syks Picot) anlaşması Osmanlı tmparatorlugunun mu ayyen parçalannm, baslıca Arap vi . lâyetlermm İstikbalîne aktL Bu mu kavele, müstakil bir Arap devletmin, yahut Arap bîrles3c devlederinm te • essSsfl tanmması ve hhnayesi hususlarmda Araplarla müzakere ierasım; Franea ve tngöterenin murakabalan akma girecek nüfuz mmtakalanmn tesbrHnt; Rusyanm Ohak edecegi diger arazinhı tayrami; ve limanlarla demiryoHan hu. kukuna aJt diger anlaşmalan ibtrra ediyordu. Nihayet ttalya da, ftilâf devletferi kengresme ghmesine mukabil Sayk • PSkoc, vzlasmasmm menraatlermden Is • tifade etmek talebmi fleriye sördü; ve bunun neticesmde, 17 nisan 1917 de yapılan v« 1915 rtiiâfmm bh* netice • si olan Sen Jan do Moryen (St. Jean de Maurîenne) uzlasması yahmt Buyfik Britanya ve Fransa tarafmdan degil, Harya tarafmdan dahi hnzalan» dı. ttalyamn tzmh* dahi dahfl ohnak Bsere, garDi Anaaonıytt kontrolu al • tma ahnak hususımda Besledigî umit . ler bu yeni uzıasmaya ntmat ediyordu ve yukanda sSyledîgimfs gibi 15 ma • yis 1919 da tzmirm Yunan kuvvetlerî tarafmdan isgalinde bu nokta buyfik bir âmîl oldu. tşte harp daKa devam ederken, devfetfermm OsrtMnh tnraaratorluSu hakkmda tatbnc ettiklerl siyaset ve takip et • tJkleri muhtelif maksatlar ve hedefler bunlardi. Ve 1920 Sevr muahedesi bu dort husust ve gîzR muahedenm Ucele. sı ozertnde kurolumfte. Sîmdi bu vazfyette verilecek hukmB tngiliz muVerrihme btrakahrat c Efer T&rkfye mOttefikler tarafmdan basma SrBlen bu plânlardan ha • berdar idise, Mondoros mAtarekeshtl hmadan eonra yebe dSsmesi nekadar hakhidl. « Garp devletîeri b"n B&yBk HarSe, zahirde, haksrzhga nihayet vermek ve kBç&k devletîeri haknzhktan kurtar • mak kjm girmişlerdî. Sulh kararian Vüsonun Mealtst tekliflermm kokusunu ta. eiyor ve bfltfin kBcSk devletlerm haklari etrafmda, mfllt hflrriyeti ve mfllt bir • ligi vazedivordu. Fakat buna ragmen, bfa*çok ftmuier yesfl masa başmda toplanan dfinva devlet adamlarmm baş • lanm dSnd&rdfi. ö y l e ki bunlar, harp esmasmda yapılan gizfi dîplomast mBmareselermde oldugu gibi, emperya . " nzm ve arazi ihtiraslan yolunu tuttular. Nftektm nBttefikierm devlet adamlatî Londra, Sanremo, ve Sevrde en mBhrm nmanlarm işgaK suretüe «hasta dermansu vucuaunu parçahyaeak bir takshn plâni çhtdfler. Bu, gerbf Asyamn en zengm nnntakalarfm harp Sevr mfitteftklcr heea. bma taksnn ettıgi içnı, eınperyalntnnn b v BareiTdn** * Osmanlı tmparaformfu dayak y*ntts, ve yere yılciımıs bir vazıyette ıdi* Sulhtan mfittenklerden yardnn ve m* maye gor&yordu. HakScatte ise, B)rf gaziçi sarayînda onlarm enri idi. ttira» etmez ve etmek btemezdi. Müttefikler İçin herşey sarih ve âşikârdı. Bütfin k. tediklert sakanat hükumetmm bu kâgıt parcası arhna koyacagı resmt hnza idi.» mandam 20 ind asn* Makyavefi Loct Kurzondu ve arkasmda hasmetra Bflyuk Britanya tmparatorluga basta ol • mak üzere, irili ufakh on beş devlet vardı. Ya Yenİ Tfirkiye!... O ba beybetü dusman kafOesi 8 • nfinde yapyahnzdı.. Ve Millet R e U Mustafa Kemal enun mukadderatnu mfi. dafaa için tsmet Paşayi seçmtstL. tsmet Paşa!.. Garp eepbesi kumandam ve Mudanya mOtarekesmde baş • nmrahhasf... Hen&z dlplomethgı an • laşıhnannş bh* şahsiyet!... yeniden yapaeak ve TBrk devletU yeBI bftŞÎftH l l l f l C l l u , Dtt yMH O W K Vtf * M millet ohsş, bfiyfik tariht bh raşa hâdfc sesi elaeak, ve siviKzator sedyedle ht» şeriyet dOnyasma msan ve nuilet idaa almfn mfikemmel bir Gaffl ve ffinahkir dlgi o mariz kuvvetler yeni yapıva hatf elamazdı. Bütfin e hohne ve çfiffik oakaz ablaeak, mfltt bfinyeyi Invvetten dl şfiren ve mfllt rahu olfimlere gotfiren e mfitereddi ve yabana rdhniyetier v i UMurUr mflletİn nniyetînden sokfilBr*l çncanlaeak, Tfirk trkmm temfr. kudret» K rahu, Tfirk vatanmm asfl 8x8 ve ye, ni zamanm bfitfin hayat ve istikbal onolaeakh. Garp eephest kamaridam çetin tzmb niçin işgal edümişti? Mondoros m&tarekenamesî bu idara kararlanmn yahnz flk baslangıç hükfim. lerini mtiva ediyordu. Vak'a çtkanba da, çıkanhnasa da, vesile verilse de, verumese de bu hfikfimlerin tatbüri evvelden mukarrerdı* NKekun Iznnr, 0 havafide tehKkeyee dfiştfigfi iddia e hmen Rum ve diger ekalKyetleri knr tarraak bahanesîle Yunanhlara İşgal ettfrfldi. Ve bu hareket zahirde e 7 md madde ile izah edflmek istendl. Halbuki bSyle btr mfiddeanm hakL katte asla varit ohnadıgnu, bilâlds mfitareke ahkâmmm hiçbir hakka istmat etmiyen e zalhn isgal 3e kendileri tarafmdan ihlâl edfldigini, sonradan gene kendi raporlarile îthaf ettfler. ttilâf devletîeri muhteiif koraisy» • nun, tzmfrrâ Yunanhlar tarafmdan hgaB hakkmdaki ba rapora (tstanbut, 12 teşrinİevvel 1919) şoyte başhyor . dut c Tahldkat Aydm vflftyetmdekt E • ristıyaniann u**ıwnnt vazîyenerfann mutarekedenberi luemnunryete şayan el flugunu ve buniarm eflBmyet ve nmn ılılal eoılıııeuıgfnı ıposterdl* « tzmv işgaK hatah ihbarlar netfees! olarak, tulh konfenmti tarafmdan emredüdfse de, başhea mes'uuyet No. 1 de zOnr ve tesbit edflmis elan vak*ahtf gibi dSf&neesTZ îbbarlarda buluııan fe> hıslara yabut hükumetiere raeidîr. Bu sebeple, bu işfralm bicbîr suretle Kakh gosterümivecegi ve TBrktye He devletler arasîndaki mfitareke ahkft • ninîn bn işral Oe ihİÂl edihnif oidufa Işikârdır.» GorSlSyor W zlhirde Mmrf edüea «ebeplerm hakiV^tte mevcut ohnanutlarma ragmen, ızmfr, mutteıiKİernı H. A htmavelerf akinda Yunaa askerfe * rfne JEsgaı efnruınis. ve e mevnum se * beoTer. dunyayi aldatmak içm kftll c8dvîetfer. Parts da, FSvomenden çekilmege tcbar ettîkleri ttalyanîn. bn mahrumiveti telâfi Ivâkile. tzmiri işga! edeeeğmden truşknlandıklarî içm, zahirde tulh ve eraniveti muhafaza etmek, hakikatte İse, ttalvanm ihtîrasmî onTemek maksadtle, Yunan kıt'alarmi tzmfre çıkardıUrf. Bovleee bfttfin Ege sabH ve adala . rnn ihtrva eden ve eski lyonvanm bereketn* ve zengîn hrnterlândma kadar uzanan yem btr Elen Iınparatorlugu ku» rulaeaktî. Bu kadarla da fotmîyaeâfitî. OsnHHh" devieoni aralarmda paylasaeaklar, ve koea Imparatorluktan, Anadoluııuıı *ro> begmde bogulmafa mahkum birkaç fa. kh* vilâyetten başka bfrşey bn^knnyaeaklardj. Bu mes'trin fnaüsaflânni, onaz 9f • ve! sSyledigimiz gibi, B&v&k Harbu devamı esnasmda, **ıwnn nzlaemaiar netieesmde hnzaladiklari başhea 4 ght B mukavele üe takarrfir ettfrımşlerdL Oevıetlerm nasıl gfzn muabedeler yaphklarmi, harbe ve snlbe hanci yoL dan ve nasıl btr zamiyetle gntiklermi gosteren ba nmkavetelerl de Ineaea zlrredermıt 19 mart 1918 te Bfiyfik' Brfhmya, Fransa ve Rusya arasmda tstanbut n > laşmasî yapıldı ve hnalandı. Bu, baş • hca, tstanbuiun ve boğaziarîn istikbaB !• le alâkalı idi. Bu mJaşma tstanbul B o . gazmm her îki krrisfle, Çanakkale Bogazinm ve Marmaranin Avrupa ktyılarmî Rusyaya birakîvordu. Diger taraf* tan tstanbul mfittefiklerin tiearet ge • milerî iem serbest bh* ffrnan olaeakti. Perollarmdan dolayî krymetli olan I • ramn «thitaraf mmtakast» (1907 tn • gfliz Rus rtilâfı) tngiBz nfifuz sahasina gîrdî. Uzlaşma mukaddes MfisnV man ınevkflerinm (Mekke, Medme) Osmanh tmparatotlujŞuınlan avnlmatı. mâ ve müstakîl birer tslâm hfikArretl idaresine verihnenni tayra ediyordu. Nihayet Rusya, Türk mukavemetmi ktfraak teşebbSsfinde, mfittefiklere, lea . brnda yardım edecekH. Onu bh* çelmede Avrupanm o ka • ranlık siyaset sistemi agmtn bogucu ÎL meklerf icme dfisfirmek nekadar ko • lay olaeakh?.. Herşeyden once, bh* kere konferans ealononan o goz ka maşhncı debdebe ve ihtinamı ve Avrupa delekelerinm o kahredieİ gnrur ve reberutlari onu şaşirtıp firkfltecekti!... Yahnz muharebe raeydanlarmm kati topraklarmda, yahut ates kusan yol • ıarmda yfirureesmi buen bu asker, kon. ferans salonlernun Eu en muh*esemlerhv den biriaaı ed&Iı paıkelertM a^<nuni n • tar atmaa arraÜ kayaeelsb!.. Ba ver • niklî dosemeler fistfinde sendelome • den vürümeK ÇOK uzun mfimareselere ve çok mce bh* san'adcârhga bafth I • dı. Dunu ancaic Avrupanm asrrliK sı * yaset mektebfnden yetişnnş osta eambazlar, e eski siyaset kurtlari yapaU • lirdi. tsmet Paşa, daha taşıdıfî barot kokularile, buniarm sirtmî nasrl yere sereeekti!... Battnt itiklâlimn fetU Bu, Tfirk mflletinm harict btiklâlranı fethinden sonra baslıyan ve ondan da> ha »s kahramant olrmyan bahnt irtik • lâlinm fethi idi. tnkılâoçi ve yapıeı MeA tafa Kemal şhndi bu bfiyfik fetbe ç d » yordu. Bu, mfllt, içtnnat, derunl bfr BH tflâl oiaeak, bütfin mületi ve raiüs'ii hirliVte devleti içten degisnreeek ve ye> nflesrireeektİ. Bir üıtflâl Hlyfik ve mukaddes 6b feydfr. Onn kvllanmak yahnz mflltf 8» nfinds hfirmet duyanm ve mîHt İsnk « tttle mananm hakkıdn*. Meveudu kal e uırmak, yalmz, enun yerine uaha iyi o smi koymak iktidarma mafik olanin hakkı oldugu gibi. Ba hek. 9 9 m ı m 1335 t^Hav*s*w rapayi fradesfne rameden Bfiyfik M9 • let KahranMnmm hakkı idi. Bunun icm bfitfin muiet ona Mmal ctti vc eder.. Bunun için onon sozan4 Hİcbfr zaman bfitfin Tfirk!B»un BmJuT bfr tek isfmde bu kadar tekâsfif etme « nnşnr. Kürson Itmet Paşavt ytkmaga Bu şatafath alâyisler, en mahJr • • yunlar, en kurnas kombmesenlar ve en seytanf desiseTerle Idare edflen na mtAarebesmde. Kfi aeık ve kapaK hfieum kollarî, ant errr. letlerle, onu vant'an ve arkadan v«r • maga bastadılar. ö y l e nmdular kf, nereden geldüH belK obntvan bu ketlf yayhm ateşlerinln bunaKeî tesfa*! al tmda o hemen tesnm bayrafmi çek m e h mecbur olaeakh!... Şaşırtmaiar igfaneri. tehdMer vaftlerl, enrl vakf . ler tekKflerî takm ettf. Onu bfitfin geee UVKUMR VataJhn kalbi KemeibunU ^ Duıun •fttfum ksAf «t^M Bflr rağundan fsttfade 0e dfnden muvafakat cevaDîı aımagı denemek dereeeebıde ip* tidat hüeter kullandılar. Kfinon ona D*r gfin sıkıştıi'ni, ve kulağma Dfr ten • dn savurduî cTnat edıvorsuw. r f M ae C yartn pMnsıt kvaeaHJiııv. BIRIUMM nuz, parasîz?...» «Ve haykmyorduf «Para!... O vahnz bende var.. O t L M man getecekshuz, ve onfimde dfz coFakat bfitOn b\ı tehdftter, hncmnlaf ve nfleler, butun bu muretxep ralar, ve Avmpaıım e an'anetî desbe ve şeytaııet sfırasethnn tfirifi mee san'atıan ve nunerlerf, o çurumus an aneler ve Kobne mtmıerle nuuuı olınıvan, feen * ol prensiDTernn, Henni muclaıaa * * *e mukabn lıBtuın metottanm kertdut va. fatan, butun ıcudretınf kendi runurtffan ve dehlsmdan ve çok fmln etti$i Bfl • yftic Sefnrm mrrfu h*adesile dlhlvane dîTekrtflermden atan bu yfiksek kaolll • yetTî HaK ve halnkac davaettmdan, bu tnkTrtel deW. fakat yeniden yâratieî •sil bfiv&ic dîplomatm keskm zekâsi ve pranft nrakavemeH onfinde tesfrsht kaL di ı ünıun mfllf ııyftniftnı ıfiu6 #acıı Mt fenomen reht lıOııneleıhıl hududarindan oteye, bfitfin yaya saldi Eger Dugfln gaıbin cazı yfiksek kfij • tfir mfllederi yennfleşme hareketlerf g8i venyeF ve btrçolc şark ve eenup nul • letlert kurtuhna hamlelerüe hfirriyet v i leuUallIcri lein çabahyorlarBa, ba saar ve eesareti onlara idare ve telkin e* den, Turkfin o Bfiyfik Kahramanhk rrJmsaS ve enun efsanevt bfr aksl seda v i işdç halesi lemde bfitfin dfinva ufuklârrai saran Mustafa Kemal adıdnr! Besert irddenin en ilâhî kadreH Devlet son socân, başlı ııınyınnan, ve stvî!îıat8r onun şahsmda birlesti, ve ba nadfr lltmattan füozof Merîn tasvfr ettigi e en yfiksek faal kahramanlık tfrı* saB vfiende geldi... Bfrçok astrlarda bfr kere dfinyaya gelen o tariht teeelfi U ruht plânla mes'ulîvetîn vahdetmde be» şert fradenm en ilâhi kudretmi gSste • rir. Vaz*yet Smitriz gSrSndyor'du Vaziyet fakat e kadar ömHsîz ve muvaffakiyet ibtimali e kadar az gorünüyor, ve bilakis tesebbüsün akim kalması balînde, ugranılacak âkîbetler o derece vabaraet fosteriyordu ki, zabfrt manzaraya alda • narak büküra verenler içm, bu adıT M teblîkeii gormemek kabil deftildi. O Bir taraftan Mondoro» tnfitareke«inm ttilâf devletlerine kendi enmt* yetleri için Osmanlı nodutlan icmde diledikleri sevkuiceyş noktalarnu beran ifgal etmek Kakktm veren 7 inci maddeci gSz Snfine getîrnerek, Mustafa Kemal Pasanrn, bu en fteü tedbirlerle, mfllî ihtilâl ve muharebe. nin ilk umumî bazırlanma devrini açan direktifile iğzap ve tabrik olunaeak devletlerm tekrar narbe de • vam etmelerinden ve yeni ordular sevkfle bu sefer botün Anadohjya isgal eylemelermden korkuîuyordu. Diğer taraftan da Vilson prensiplerine bel baglanarak, niçbir vak'a ve sıziltı çıkarılraadıgı ve sükun içînde beklenildiği takdrrde, Avrupamn medeniyet ve msanîyet hislerinden istifade olunabileceği zannediliyor. du. HaKukl z&bVde Eakfı gffiil f SrV nen bu prensip bakHf atte tamamen manasızdi. Çünkfi bir taraftan, Çarlık vıkılarak, Rusya, yeni bedefler ve istikametlerle BoUevîk idaresine geçmiş. dîğer taraftan, galip Avrupa devletîeri, barpten, magluplar dere. cesinde perisan çıkmışlardı. tkb«atlan tamamen barap olmu» ve milletlerî sefil ve bîtkîn bir bale dfi» • müşierdi. Bu vaziyet ve şartlar içm. de, bunların Türkiyeye tekrar barp açmağa ve yeniden ordular sevküe Anadolu yayiaiannda Turkîerle bir kere daha boy ölçmege, ne maddî, ne de manevî kuvvet ve takatlerî müsait değildi. Nhekim sonrakî vak'alsr bunu ispat etmistir. tste Gazinin kudret ve debası, biç kimseye nasip olmıyan keskin ve derin bir bakıs nüfuzile hakikatin içyfizünü isabetle görmesinde, ve yalnız tarihin o pek az büyük fatihlerhse has toptan intiba kudretile cibamn ve bu cihan içinde Türkiyenin bu . lundu^u en karanlık ve karışık va ziyeti vuzuhla kavramasmda, ve der bal inisiyative gecerek, ve umumî vaziyete hâkim olarak, hâdiselere kendi büyük hedefme doğm bir ittikamet vermesindedre. O» nçDİr SUIMBI •• niçiMr VBIMB îtalya Umami Harbe, 'Ariîalyayk haketmek için gtrmîşti 26 msan 1915 te ttalya, Fransa, Bfivük Britanva, ve Rusya arasmda imza. lanan gîzlî T ondra n*»ok«vel«tamesi Italyanm «râf derletleri safmda harbe gnrmesi sarhnı mubtevî idi Harp so • nunda Asvadaki Türkiyenln kwmt veya tam taksimi takdirinde, ttalyanm araziye müteallik muhteKf talepleri is'af olım»>cakh. Bu taleoler arasmda Antalya vilâyetine bitisık Akdeniz mıntaka. smm «insaflı ve âdflâne» bir parcası isteniyordu. ttalvanm Antalya üzerinde Stedenberi iddia etti&i haklar ve menfaatler daha evvelce imralanmış bir yahut şahsiyeH takKt etmedi. Herşev « nun ve kendismmdfr. Ve o dahna 3k» or. Zamanm en buyuıc sohretlerıni en« dan sonra ve enun ıztnde yurfir gorfi • veraz. Tek ve orijmal yahnz odur. 0 * kendi frinnm derin arinîndett, şanb na** nnden, ve parlak attsmden ctkardıgf en asfl funrlerie mfllethun Snfine e*kÜ nfultatlerattntmn donthn noktatt ve en riyasn* ve dojro knrmet hfiKfinv Mtıtifafa Kemal diptomah Şîmdi ba vaziyette yapılacak tek ip lerini Tfirk heyal ve boklânne temd y e * virdÜt h. tnusoffeT mfftoşra! DevIeHeni yeni mfidahale vesüesl ^^nan nr*aneıpierittnı eDedı ffattçor**» Seti'Me^, taktHC, manevra, bficuni, v%bosasunda ileri sfirülen bfitfin eniarm en lcnvvetn eazibesıdır. k v ki siyaset sahasmda oîsun, as9 e * endişeleri, yahut Avrupa • O zamanîu ve neslm agn* tariht va*l» mm vfiksek san'atî fdî. O geret baş hasmn huanîyet ve adalet duygusundan ha mi KSrzon tnbi Makyavenn bh* çiragî de feleri için yeni bfr devlet sisterai ve ye> yn* beknyen e safdil hülyalan, bfitfin e gfldî. Ve Avrupanm îhtrval sfyaset mek ni bfr millet eanuaei kuracakh. Onori Mondres mfitarekesrai, ve Vilson prentebmden cıkmanMirî; bilâVfs o, kemaHnl, hedefleri zeman ve muhtevaea çek « • sJpIerini bn* tarafa fırlatıp atarak, mîlBu Mustafa Keraaîîn Büvük TSrk mektebmleti btran evvel avaklandnmak ve mflkayitlerine den, bfitfin mülete ebedt terbiye pren. II mfidafaayi teşkflâtlandırarak vatanra nuıCun ı>MtıtıtIyctaııcl*8 «ibî olan Kemalizmden ahnıs, ve m * mukadderatmî yeni h*tika(netl«re çe . hareKe meydanlarinda, yular yıKf Bunan İçnı e, KUUiyeti tstedl. • • rTev e oTümle, havatla, senfyetle ve bfitfin bh* lşt6 BflyBk Kuıuncffnn dn, miuenn ve devıetnı derunl izdıva" tabiade bogusa bogoşa yenflmes bfr nfı gfinlerde Kolordulara verdüK &k dl kınf ret olmnstu. cmdan do^an bir KBilîyet.. Rubn Dirf rektif Tfirk tarihine ba yeni kahramaMntezl.. v e bundan on yıl once, na O biByordu H. b'uradakl mevrü, st • nf devrf açan 3k baslangıç oldu. mana ve maks*>4ı#ı ı urlKiva Cundıariye"* Hhîm kendi ruhunun eevhertermden B t m n fcmdîr ki bu tariht enm Tfirk tmı yaratn. dovmfis, ve varldnni, karis karia, • . h*3tlâlinm ilk temeJtası ve TBrk moOn yıl!... tesle k'anla yo|rularak mfidafaa etnrJş kadderetann dSnfim noktaei ohnaş . tki eun parmaklarhm adedne M > T î milletm yaşamasî, yahut oimes! I • >" tv. vilabflen bu ktsa zaman icme, bütün raü dt. "^ *>let ve devletee sığdnilan, ve yahnz dfie Mületler tarflnnde esine tesad&f e • O gene biBvordu kt, arfcasinda, « • manlarca deŞfl, batta dost safmdakfler' dilmiyen o Rnut hareket bu ennrle başzun nefesfi kahramant savleti Anadofu ee de mumkfin arSrülmîven o yaşadı • Udı.. M u a n o n btr hareket ki bir kabkîvılarmda zoria durdurulan, ve bfr gtmiz baş dondürücü mkılâplar ve bfi. ramanhk sOsüesi şekhnde, Erzurum, aslan bamlesüe Avrupa topraklarina ayuk isler, aneak Türk trkmm ezelt kudSivas kongrelermden, Ankaradan, BS hlmak içm, Fatih Komandanm Akderet ve kaV'vetÎT»;n yaratabflecegi bfr y&k Millet MecKsinden, tnonfinden, Sa. nnden sonra, yeni bfr hedef gosterecek bavırma abidesidfr. ksiryft T© Dmnliıpııuu^dftıı gcçcrc'» AK* bfr işaretîni bekliven muzaffer bfr or . deniz hedefme, ve Loaan zaferine varBu tariht zaferier abîdesmm goklere du vardi. Ve kendtsîni burava ıronde madıkça durduruunasma, o d&nyalan yükselen maSrur ceobesi. Uiunun haren Büvük müiette enun BSyök Reisl, ntreten Avrupa entoeryabzmmîn de vat ve kahramanltk yoldası ve millet ondan. Ankaoada, yenî Türk devleti • kâfi BanveMî ^nvfik tsmet Pasanm ve o • nin «Mîsakı Mü!î» dahflmde Avrupa Fakat devletler Losânda hailenm yenunla brrükte, vatant muvaffakîveHen tarafmdan r»«men 'rnzalarams istîklâ! ni perdesml eynamaga tesebbfis etti • muvaffakiyete gotfiren mfllet büvük • huceebnı Deknvordu. ler. Dfişman ordnlarmı tyon denizmm lermm. ve en kücü$üne kadar bütün e Lozan, KSrzonan degil ttmet denn uçurumlanna doken ve şan mey» ishnierî savılamivan m>üet erierhun san. Paşamn $olhu oldttf danlarmda zafer çelenkleri tophyan galamu tasîyor.. Ve heosi bfr adzdan Bp TBrk mıiletî, shndi siyaset meydaO bu vazifeyî, eetin ve saçlarîni a Türk müietimn atası BtHik Mustafa nmda maglâp edilecek ve o şanh mugartan mübarezelerden sonra, fakat zaffeıiyctin en gfize! meyvalanndan Kemalm k*>hramanî destanmi teren » tam muvaffakîyetle bitfrdi. Çünkü sulmahrum edilerek. isHklâKne yeniden hu kendi sartlarile vaptı. Kfirzon kork. nfim edîvor!.. kement kuraiaeaktı. Harbm yapmadıtuguna uğramıstı: Bu «nlh onun degil, Ankara, genç Türkiyenin bu yenî defftnı ehndi siyaset yapaeaktı. tsmet Pasanin sulhu oldu. ğum yurdu basta oldueu halde, en fie* Garp eephesi kahramanî şhndi Loîsmet Paşa bir sîyaaet ordutn . ra memleket budutlanna kadar, buyfik1 zan kahramanı o'du.. Büvük Harp a karşmndct! k&cük bütün Türk yurtlan, Cumhnri • Bu sefer karşısma Avrupanm en müm< damı STT>di büvîik üslunta fîevT^ a yetm bu onuncu yıldönümünde, Gazl damı n1a».*k Ankaraya döndü. Getfrditaz. en diplomatlarmdan mürekkep kuv^ Mustafa Kemalm şahsmda, Türk mflle. fi hedive Utc 55eFni bonm* edecek devetlî bir siyaset ordusu mktı. Bu or tmin üç yuz yıUık uykudan Kurtana • recede kıvmetli id». du galebe edecegînden ve muzaffer osım selâmlart... Büyük Yaraheı shndî Türk milletmi lacagmdan çok emindi. Çünkü basku