22 Şubat 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

Sinob'un İhtiyaçlan Gene Karagöz mes'elesi Mezar yaptıracaklara Yapılacak bir konserve Bursa'dan yeni bir cevap fabrikası çok kâr getirecek Sînop ?Hususî» Sinop Kara " deniz'in tam ortasında gayet güzel emin ve çirin bir limana sahiptir. Fırtmalı ve en sert h&valarda a çıklarda yollanna devam edemiyen •apurlar, motörler, yelkenli gemi ler bu muhafazah koyda pek güzel bannabilirler. Bazı şiddetli fırtına günlerinde limanda yirmi, otuz va pur, geminin toplandığı görülür. tyi havalarda bu güzel limanda Vilâyetîn kendi motör ve gemilerin den baskasma tesadüf edilemez. Çünkü iç taraflarla vasıtai nak • fiyefti pek muntazam olmadığından hemen kendi ihracatından baska bir şey sevkedetnez. Sinop'un Hükumet Konağı, Belediye, Jandarma daireleri oldukça ihtiyaca elverişli güzel binalardır. Sahflde bir nhtımı olan güzel bir park ve gazinosu vardır. Yazın bütün balk bu parkta toplanır ve ka ~ yıklarla denizde gezerler.Sinop merkezini çeviren tarihî kaleleri ve bu kalenin muhafazah bir kösesinde büyük bir hapisanesi vardır. Es kiden olduğu gibi bugün de hapisanede sedefli ceviz nalın, tepsi ve tabakalar gümüs tezyinat isleri yapılmakta ve memleketm her tarafına sevkedilmektedir. Nümune olacak bir Köy kooperatifi Sermaye 2 yıl evvel 300 lira iken bugün 2000 lirayı geçti Saray (Hususî) Üri senedenberi faaliyette bulunan ve mahant ihtiyacm samtmî bir mahsulü olan Saray'm B3 yükmanika köyündeki İstihlâk Koope rarifi üçüncâ umumî heyet içtnnaaM yapmıstv. Bu kooperatifm ortaklan köyK olduğu gîbi, idare ve murakabe heyetleri, sa» faş memurlan ve müdüra de köyludur. Bu sene üoüncü yasına giren bu mS essesenin Büyükmanika köyüne bir saat mesafede bulunan Bahçeağıl köynn» de de bir senedenberi is yapan bir subesi açılunsiır. Kooperatîfin batlangıçta 300 firadan ibaret olan sermayesi bogfin 2000 lirayı gecmiş ve ortaklarm adedi de artmubr. Bu köy haHn gibi mocavir köyler halkı da kooperatifin kendi menfaatlerine ne kadar uygun oldu • ğunu hakküe takdir ederek ortakhğa talip olmaktadırlar. Turk köylüsünün iktasadî sahadaki ySksek kabfliyetini anlamak için raüesseseyi yakından görmek kâftdir. Hiç bir taraftan en küçük bir muavenet bfle görmeden bu mütevan köyde sessiz sadasa taazzuv eden bu muessese Türki • ye'nm kooperatifçiuk tarihinde mühim bir mevki sahibi olarak gittikçe mlrisaf edecektir. Halit Eski Konya, bugünkü Konya Konya'ya "Konya,, adı nereden kaldı? Konya'da şehir isleri, belediyenin vaziyeti ve bir mukayese Doktor Sevki B. «Avukat Rami B. biraz daha okuyup hakikate erişsin» diyor! Bursa subat (Hususi) fstan bul gazeteleri, tstanbul Belediyesinin avukatı M. Rami Beyin son günlerde Karagöz'e bir mezar tası ısmarladığını ve Hıdrellez günü bunun resmi küşadını yapacağını yazıyorlardı. Bu haber üzerine Karagöz mes'elesini ve boyle bir sahsi * yetin yaşamamış olduğunu ilk de fa Bursa Halkevinde ortaya atan doktor Osman Şevki Beye müracaat ederek mutaleasını sordum. Osman Şevki Bey bana aynen şunları söyledi: < Avukat Rami Bey gene kül eseledi. Kitapta yeri var tfiye davasım tsbat için bize «Evliya Çelebi> yi gösteriyor. Muhatapları da ehli kitaptır ve kitaba hnan eder; ancak kitap ile kitapçığı biribirinden ayıı mak Iâzımdır. Evliya Çelebi Karagöz'den bahsettise buna bir ayet gibi inanmak lâzım gelmez. Avukat Rami Bey okur yazar bir zattır ama biraz daha okusun ve hakikate eris•in... Karagöz'ün bir meazr tası var diye kuvvetli bir noktaya dayandığını zannetmesin. Her devre ait mezar taslarram bir hususiyeti varVilâyetin merkez köylermde ve dır. Karagöz'ün kabrindeki mezar kazalannda her nevi hububat, bil * taşınra yasadığı iddia olunan devir hassa mısır her tarafmda bol ekilile münasebeti var mı, yok mu? Kimekte ve oldukça iyi tütün yetis • tirilmektedir. Fakat tütünün iyi cins tebesinde yazılı olan (Kemteri) kimdir ve ne vakit yaşamiftır? Bu leri ve miktar itibarile fazlası Germezar tası ne vakit dikilmiştir? Raze kazasında yetistirilir. Her nevi mi Beyin bunlan araması Iâzımdı. meyvası da oldgkça boldur. Bah ğın, çok çıktığı zamanlarda palamut, Bir mahkemede gayeye vâaıl olmak için doksan dereden su getirmesini uskumru, hamsi tuzlu olarak îhraç bilen avukat Rami Bey kanaatini edîlir. Buragı iyi bir balıkçılık mertahkim için mes'eleyi biraz daha kezi olmaga ve balık konserve fabtetkik etmekten neden kaçınıyor? rikafti yapılmağa çok müsaittir. TüBiz hakikaten Rami Beyin yap tün ve balıktan maada belli, başlı tıracağı mezan (hurafe devri geçbaska mühim miktarda ihraç ettiği ti) rfiyerek yıktıracağımızı söyle * madde yoktur. Mevcutlan haizi e dik. Bu da bh lâtife idi. Kıymetli ehemmiyet değildir. tktisadî vaziyetmin ehemmiyeti ve avukat bir lâtifenin hakikat oldu nüfusunun fazlahğı itibarile Boyabat ğunu zannederek epiyce masraf yapmıs. Roma lâhitları gibi bir lâhit kazası birmci gelir. Bütün vilâyetin yaptırmıs ve kırılmamasını tetnin erzak ambandır. Her nevi hububatetmis... la beraber fazla miktarda iyi pirinç Kendisini temin ederim bu lâhti yetiştirir ve harice de sevkeder. yıkmağa, knrmağa tesebbüs etmiyetktısaden ikmci dereceyi Gereze ceğiz. Yalnız bir kenanna (i*bu kazası işgal eder. Tütünleri çok nemezar Rami Bey tarafından yaptı fistir. En fazla ihracat yapar. Ev nlmıştır ve bu tasın altında Rami velce üçüncü derecede olan Ayan Beyin hayalmde yaşattığı bir tip eık kazası ise bugün Zindan ve Çangal ormanlannm (Zingal Onnan Şir yatar) cümlelerini kazdırmağa ça hsacağız. Zannederiz ki: Lâtifeci keti) tarafından dokuz milyon lira avukat bey buna olsun tahammül kadar sermaye sarfile dekovil ve eder. Rami Bey; evvelce Ali Fuat havaî bat tesisatı yapılarak ormanlann f ennî bir surette isletilmesi yüzünden Ayancık'a kurulan büyük kereste fabrikası Ayancık'm Üctısadî faaliyet ve umran itibarile pek zi yade ehemmiyet kesbetmesine sebep olmuş ve mevkiini çok yükseltmiş tir. Vilâyet rnerkezinde muhtelSt bir orta mektep mevcut olup bina iti • barile de ihtiyaca elverifli, kâgır ve yenidir. Kazalardan orta mektebe gele cek çocuklar için altmış mevcutlu bir pansiyonu vardır. Mektebi olmıyan köylerin çocuklarını okutmak maksadile vilâyet merkezinde yüz mevcutlu bir de ( Necati Bey köy yatı) mektebi vardır. Vilâyete çok müf it olmaktadır. Sinop vilâyetinde açılan Halke vinin bütün şubeleri tesekkül etmis olup gençler kemali faaliyetle ça hşmakta, bilhassa temsil ve mustki subeleri muntazaman müsamereler tertip etmekte olup on bes günde bir defa ilmî ve fennî konforanslar ve rîlerek halkin tenvirine azamî gayret sarfolunmaktadır. Haluu Doktor Osman Şevki merhum tarafından Karagöz'ün mezan başında yapılan ihtifalde benkn de bulunduğumu ve el kaldırarak dua ettiğimi ve (amin!) dediğkni iddia ediyor. Biz böyle bir ihtifalde bulunduğumuzu hahrlamı yoruz ve hele şbndiye kadar hiç bir mezar karsısınoa dua ederek (amin) dediğimizi bilmiyomz... Bursa'da Karagöz gibi bir çok mubarek zatlar da medfundur. Topraktan köfte yapan Esrefzade; tbrahim ağanın kazanda pifirdiği koyun başlarını altın yapan aptal Mejbınet ve bunun gibi zatı şerifler Bursa'da çoktur. Bursa bu gibi zatlara muzaf olan mahallelerin isim* lerini değiştirmeğe çalışıyor, avu kat Rami Bey de yeni bir hurafe abidesi dikmeğe tesebbüs ediyor. Tüstesrî'nin namına bir abide yapmak arzu olunsaydı buna el birliği ile çalısırdik. Fakat bir tipi haki kat sanan Rami Beye (Bursa'da bu gibi karagözler pek çoktur) der, batta bir Bursa'lı sairin söylediği su şiri de okunmasmı tavsiye ederiz: «Kirpiği hançer, gözü mestaneler, var Bursa'da...» Avukat Rami Beyin Bursa'da mestane gozlü olmasa bile kara gözlü bir dostu var (yani doktor Osman Şevki Beym kendisi) mubarek ol sun...» Diğer taraftan aldığım bazı haberlere göre avukat Rami Beyin böyle bir mezar tası ısanarladığmra da aslı yoktur. Masa Konyefdan Nr mamartr. BfOtâ met metfâam 99 Bdeitffe bdhçesi Konya (Hososî) Tesis tarihi çok eski zamanlara çtkan (Konya) kadim Ligonya hükumetinin payitahb olmak 5zere tarihte ük defa (İgonyom) n a n m alan hv şehirdir. Tarihlerde mezkur rivayetlere nazaran guya bu şehre bir e>derha musallat olmuş, ara stra kadtn ve kızlara hucum edermiş, bunlan parçalıyarak yermis, bunu ilâblardan bırintn oğlu gorerek Öldürmuf ve sehri bn belâdan kurtarnu». Şehir ahalisi kapı • larmdan birmtn üzerine bunun resmmı yaptnnuslar, resim ve put roanataa o lan tkon'dan alarak sehre (İgonyom) ismini vermişler. Selçuklar da ihtüar ederek (Konya) demislerdir. Taribi, esatir devirlerine kadar çıkan Konya, Likaünva'hlardan sonra AsurTler, Hititler, Lidyalılar, eski İraniüar, büyük lskender, Bergama'ltlar, Roma'lılar ve nihayet Rum'lar ve Türk'ler tarafından istilâ ve 4 7 9 hicret senesinden 699 hicret senesine kadar Selçuk*lar, 699 dan 880 hicret senesine kadar Karaman'hlar, 8 8 0 hicret senesmden in'baren Osmanlı'lar tarafından idare ediknis, Milâdî 1920 senesinde Türkiye Büyük Millet Meclisinin, 1923 senesinde de Türkiye Cumhuriyetinin âdil idaresine geçmiftir. telif binalar luevcuttut. LJmoma 15 han, dort çSfte hamam, bir doğum ve çocuk bakum evi, 12 dispanser ve muayenehane, 7 eczane, 3 matbaa, 18 lokanta, 15 gazino, 2 tiyatro ve sme* ma (birisi Belediyenin diğer biri Zabit yurdunundur.) 7 otel, 7 fabrika, 5 5 f f rtn, bir Osmanlı Bankası, bir İ» Bankası,, bir Ziraat Bankası, bir yerli ikteat ban» kası, bir Ticaret Bankaa, b v Ahali Baw kası, iki mensncat imalâmanesi binalan, 3565 dukkân ve mağaza, 150d«n faaIa mesçit, 7 büyük cami, 6 park ve mub telif mesireleri vardv. İmtiyazı Belediye tarafından almarak buahare Bele diyenin de büyük bir hissedar olduğa (Konya Elektrik Anonim şirketi) ne devrolunan elektrik tesisatı mezkur şirket tarafmdan idare edümekte ve doğrudan doğruya Belediye tarafmdan idare olunan su tesisah ise sehre otuz ki • lometre mesafeden 24 saatte 3800 m e t te mikâbı su celp ve tevzi etmektedir. Faydalı yağmurlar Birecik susuzluktan kurtuldu ' Birecik «Hususi» Bu sene Birecikie Teçririîer biraz fazla •°jhlk yapnus ve havalar kurak gitmisti. Kânım «yları zarfında ekincilerin yüzünü güldurecek yağmurlar yağdı ve kuraklık korkusu da kal • madı. Geçen sene mevcut kaynak ve akar sulanmız çok nok»anla»ınıstı. Bu sene yağan yağmurlar dola yısile bunun da telâfi edUeceğine kat'iyetle emin bulunan halkımız pek sevinmektedir. Belediye ijleri Belediyecilik Çığranda bafta genç ve faal kaymakamımız Münir Bey olduğu halde olgun bir şekilde çahşılmaktadır. îmar işlerinde Fırat'ın tuğyanma karsı alınmakta olan tedabir ve yapılan inşaat sa yani kayittir. Mevcut mekteplerimiz bir taraftan çocuklara derslerini verirken diğer taraftan da gece mektepleri vasıtasile halka okuma ve yazmayı öğretanektedirler. Bu hususta mü nevver ve genç muallimlerimizın hknmetini sükranla yadetmek isteriz. Birecik'te yerli mah kullanmak fikir ve gayesinin pek ilerlediği ve her ferdin yegâne düsünces» halinde tebellür ettiğini zikretmek isterim Bir kaç senedenberi halkın kısmı azamı yerli mah kullanmaktadır. Maarif faaliyeti İzmit'te irfan faaliyeti Terbiye işlerile çok meşgul olan muallimler yazın bir de kurultay toplıyacajklar Türkçe ezan herkeri memnan etti Türk'ün ana dili ile okunan ezanı halkımız pek büyük sevinç hislerile karsıladı. îbrahim Hahkı mektepten ayrılnuşlardır. tzmit'te ders yılı nihayetinde bütün Kocaeli muallimlerinin istira * kile bir «kurultay» yapılacaktır. Maarif idaıresinin gönderdiği bir tamhnde kurultayın ruznamesini tesktl etmek üzere her muallimin fikirleri sorulmaktadır. Çok istifa deli olacağı muhakkak olan bu toplantı sabırsızlıkla beklenmektedir. Fennî Mezbaha inşaatı 8 ayda atmal edilmek üzere bir müteahhide 3»ale e dilmiftir. GeçerJerde Cumhuriyet HaBt Fırkasi tarafmdan satm ahnarak spor teşkflâ tmm istifadesme terk ve tahsis edflmif Konya Belediyesmin tesis tarihi hakolan spor sahası Belediye tarafmdan kmda mazbut bir kayit yoksa da diğer aynca tanzim olunmustur. Anadolu vilâyetleri gibi burada da nntnŞehirde Cumhuriyetten evveBd de • tazam belediye teskilâtmın ancak 23 viriere ait imar faaliyeti ile Cumhuri eylul 1923 tarihli belediye kanununun yetten sonraki imar faaliyetini mukaye* nesrinden sonra tesis edilmiş bulunması se çm yalnız bu devrlere ait Belediye' kuvvetle muhtemeldir. bütçelerinin tetkik edOmesi kâfidir« Şehrin nüfusu 55,000 dir. 180 kilo • Cumhuriyetten evvel azamî 4045 metre yol 3 3 kilometre parke ve adi bin lira arasmda olan Belediye bütçesi, kaldınma maliktir. Şehirde bir hükumet Cumhuriyetin ilânmdan sonra art&rak konağı ile askerî kısla ve karargâh bi 1932 senesinde varidat ve masarifi naları, Maarif Vekâletine merbut bir 215,726 liraya baliğ olmuş, bütçede asari atSca müze binası, bir kız bir erkek imar islerine 30,350, sıhhat islerine muallün mektebi, bir muhtelit orta mek 11822, temizlik islerine 24,418 lira tab tebi, bir askerî orta mektebi, bir lise, sisat aynlrmştır. bir jandarma zabK mektebi, bir gedikli Belediye Reisimiz Şevki Bey genç ihzarî küçük zabit mektebi, bir ticaret olmakla beraber çahskan bir zattır. Bir ve zahire borsası, posta ve telgraf, bir yandan Belediye bütçesinin evvelce alumumî hapisane, 17 ilk mektep, bir dığı rahneyi düzeltmekte, bir yandan â» memleket hastanesi, bir askerî hastane, bir san'atlar mektebi, iki kütüphane, bir Belediyeyi eski borcundan kurtarmak demiryollan isletme müfettisliği bina > gaye ve maksadile yeni yeni tedbirler smdan başka demiryollarma ait muh • almaktadır. Erzincan'da fakir çocuklar himaye ediliyor Adana'da, martm 15 inde 15 gün devam etmek üzere bir ziraat kursu açılacaktır. Kursta tavukçuluk, narenciyelik (Hmon, portakal, mandarm ve saire), bağcılık ve sarapçılık, pamukçuluk, Adana'da zararlan görülen haşerelerle mücadele usulleri, ziraatte münavebe ve f aydalan, ziraî aletlerin kullanılması dersleri gösterîlecektir. Haiktan arz« edenler bu derslerden birini ve yahut bir kaçını takip edeceklerdir. Ziraat Vekâleti, Adana Ziraat li•eei fnuallimlerinin yaptıklan bu kurs tesebbüsünü takdir etmistir. Adana'da ziraat kursu spor hayatı: Bursa'ya gide cek olan İdman yurdu futbol takvmı binde olmuş talebe velilerile hasbıtzmH «Hususî» Şehrimizde iki haller edilmiş, mektebin basmualli* mühim toplantı olmustur. Birisi Mami Demir Ali Bey «Mektep ve a ile» arif müfettişlerinden Esref Beyin rimevzuu etrafında çok mühim bir yasetile, merkez ve mülhakat mualhitabede bulunmus ve bunun neti * Iimlerinin iştirakile yapılan bu içticesi olarak Anneler birliği, Himaye mada «milli terbiye ve mekteplerde heyeti tesekkül etmis, güzidelerden inzıbat» mevzulan efarafmda görüseçilen bu tesekküller hemen faalisulmüs, hasbıhallerde bulunulmus" yete geçmiçtir. Müteakıben hazır tur. lanan sofrada davetlilere bir çay Gece de Ulu Gazi mektebi saloziyafeti verilmiş ve bütün veliler nunda bir eğlenti tertip edilmiştir. büyük bir menuıuniyet ve sevinçle tkmci toplantı Ulu Gazi mekte tzmifte Şehrimiz spor kulüpleri içînde en hareketli ve kuvveli» bir tesekkül olan İdman yurdunun Bursa seya hati takarrür etmis gibidir. İdman yurdunun hareket tarihi malum olmamakla beraber gelecek ay içinde bu seyahatin yapılacağı muhakkak görülmektedir. Haber aldığıma göre bu ay içinde İdman yurdu Kocaeli mmtakasj sampiyonu olan Adapazarı tdman yurdu ile mütekabil iki maç yapılacaktır. Şehrimiz spor mehafilinde bu maçlara büyük ehemmiyet verilmektedk. Burada lik maçları henüz ba»lamıs değildir. Cevdet Yakup tzmit İdman Yurdu Burta'ya gidiyor Erzincan Himayeietfal cemiyeti Erzincan «Hususî» Bu sene, Himayeietfal Cemiyeti diğer senelere nazaran çok faaldir. İki aylık bir çalısma neticesinde krrk kadar çocu ğu baştan asağı giydirmiştir. Bay raradan sonra gelen perşembe günü aksamı tertip ettiği mükellef baloda tarafmdan glydirflen çocuklar da epeyce varidat temin etmiştir. Bİ riken paralarla ikinci bir çocuk partisini daha giydirecekür. Himayeietfal ceaniyetmm ba yor* dakı çahsması yoksuzlann yuzüni} güldürmekte ve kalplerini ferahko|j* dırmaktadır. H. Y. K.