19 Şubat 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi ıncı cüzü çıktı Türk şehîrcîligi Üzerinde bir hasbıhal Ankara: 16 subat (Basmunarririmiz. den) Sıfmn üstünde ve dah& çok «Itında dolasan adamakıllı krç havası Ankara'nm zaten çok ve boylu bosln ohnryan ağaçlannı yapraklarından ayırmıs olduğu için simdi burada tabiat yer yer kendisini örten parça parça kar Iann ahmda her tarafı yırbk kocaman bir ak ortü ile yarımyamalak giymmif bir çıplaklık gösteriyor. Eğer uzaktan uzağa bazı bacalardan çtkan dumanlar olmasa insan kendisini kefenini omuzlamı* ölü bir ortaMrta sanacak. Çıplaklık adeta dağlan ve tepeleri bfle alcaltmıs gibi. Diin Çankaya'dan her yana bakan gözlerimiz bize tepeleri ak kar örtiilü dağlann yayvan dalgalı uzanıslannt yıllarm ağırlığı altında belleri çökerek küçülmüs aksaçh ihtiyarlar halinde gösteriyordu. Gözleri biç bir yesilliğin oyalayamadığı bu çıplakIık içkıde insan yeni Ankara'yı siislemek lâzım gelen yeni yeni binalar Szerinde saşırtıcı duygularla uzun azun durmaktan kendini alamıyor. Az zamanda Ankara'da gerçıi çok yapı yapmifiz, ama o kadar acele ile o kadar gelisigüzel yapmısız ki onların her birinin üslubile hepsinin hiç birleşmiyen ahengi, yani abenksizliği karsı«nda az çok acı duygulara kapümamak elde olmuyor. Bir milletin medeniyeti evvelâ oturmak için yaptığı ve sıraladığı binalarm üslubunda toplanırnuş. Böyle diyorlar, ve bu mutlaka böyle de olacak. Burdur'dan Antalya'ya giden yolun yarısında bir Bucak köyü vardn, oldukça biiyücek bir köy, ve faliba bir nahive merkezi. Yolumuzu oraya uğratan bir yolculukta bir gecemîzi o köyde geçirmistik. Konuğu oldugumuz evm sahipleri • baba ve oğullan yapı ustalan idi, ve kendi ev • Ierini kendileri yapmnlardı. tçinde geceJemis olduğumuz koy evinin çok sade bir yapıcıhk güzelliği vardı ki hâlâ hayalin^. bir çiçek demeti gibi beynimizde sak'anz. Turk'un mimarlık bflgisinde yeri yok mudur? Böyle bir söz as'a doğnı olmadığı gfbi zaten onu öyle •* '~t»ek Türk'ün asular ve asnlardır • * devam eden medcmîyetioi inkâr etmek demek o'ur. Her tarafta büyük medeniyetler kuran Türk'ün kendisine mahsus yapı yollan vardır, ve bunlartn bir araya gelmesinden çıkan bir sehircilik medeniyeti. Merbum mrmar Kemalettin Bey Ankara'ya flk geldiği zaman ilk islerinden biri bu eski Türk şehrini gözden geçirmek oîmuşhı. O arada o zaman bizim matbaa olarak kuHandığımız binanın odasındaki tavana bayıldıgı gibi gene bu Ankara'nın içînde onun essiz say» dığı güzel Türk yapılan bulmustu. Miroar Kemalettin Bey meselâ Zincirli caımsinm ahsap taraflaruıa baydıyordu. Bizim Ankara Müzesi zamanın tahribi elinden çekilip kurtarılmıs böyle eski Türk islerinin çok güzel ve çok yüksek nümunelerini birer pırlanta değerile sakhyor. 26 Ookuzuncu sene: No. 3157 n . urhhu cu^nrfy*. tstanboi posta Basmuharrlr: 22366. Tahrir madörü: 23236, Idare müduru: 22365, Matbaa: 20472 llân sahilelerimfa herkeae açıfctg Cnmhnriyefte nesTettJrilecelı Dânlar için dofrndan dogruya idaretaanemize dahi mfiracaat olnnabilir. T e l e f o n : Hayat Ansiklopedisi Büyük bir küfüphaneyi bir arada evinize gefiren en faydalı eserdir. Her evde bir (ane buianmak lâzımdır. Tel8raf 7e m e k t u p adresl: tSTANBUL CAĞALOĞLU Pazar 19 Subat 933 Cumaya Halkevlerinde Heyeti Vekile varidatı tesbit ediyor merasim yapılacak 933 bütçesi 5 milyon daha inecek O gün yeni Halkevleri de açılacak ve Ankara 18 (TelefonU) Heyeti Vekile bugün Ismet Pasanuı riya setinde toplanarak geç vakte kadar müzakeratta bulunmustur. Bu içti • mada Meclise verilecek yeni bütçe esaslarınm mevzuu bahsolduğu ve bu tetkikatın iki üç gün devam edeceği anlasılmaktadır. Bu içtimalarda varidat tetkik edilecek ve yeni bütçenin varidat yekuna tesbit olunarak ondan sonra Vekâletierin ihtiyaçları karsılastırılmak sure • tile masraf bütçesi yekunu da tesbit ^ ^^^»^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ Yeni bütçe hazırlanıyor edilecektir. Bu neticeden sonra vekâ letler bütçelerini ona gör tanzim ede ceklerdir. Halkevlerinin ilk yıldönümü Bütçede noksanlık Varidat bütçesi hakkında yaphğım tahkikata göre gümriik varidatı, arari vergisi ve bazı diğer vergilerde tahsilâtta tahmin olunan miktardan 10 milyon lira kadar noksanlık göriil • mekte ve bunun bir kısmı, geçen sene îhdas olunan muvazene vergisile telâfi olunmaktadır. Yeni bütçede geçen seneye nazaran ^^^r ~~^^^r^^^F^ » ^ ^ <^ beş milyon lira kadar bir noksanlık olacağı ve bunun vekâletler masraf bütcelermde yapüacak tasarroflarla te • min edfleceği söylenmektedir. Recep B mühim birnutuk söyliyccek Bugün Halk evlerinin birin ci yıldönümüdür. Bu sayılı tarihi kutlulamak üzere bir de prog ram hazırlan mıstır. Fakat verHen yeni bir karara göre yıldönümü günleri cumaya tesadüf etmediği takdirde merasim bu tarihi takip e den ilk cuma günü yaptlacağmdan bu »ene'ti merasim de önü* Yıldonümü mönasebetfle buytDc meraslme sahne olacak olan müzdeki cumaya Ankara'da Halkevleri merkezLtalik edilecek HaBcevi reisi Hâmit Bey tarafıadaa tir. bir nutuk söylenecek; bu nutka 24 subat cu Vali ve Belediye reisi MuhSttin Bey ma günü mem tarafından mukabele olunacak vw leketin muhtelif daha sonra Halk Fırkası vflâye* yerlerinde yeni idare heyeti reisi Cevdet Kerim Bey Halkevleri de ade bir nutuk söyJiyecefctir. Bu nuçılacak, ve hep rufclan konserler takip edecektir. srade mera«üm yapılacaktır. tstanbul HalAnfcara 18 (Telefonla) 24 sukevi'nd'eki me bat günü Halkevlerinin yıldönümü rasimin çok mumünasebetile burada çok büyük merasim yapılacaktır. Programa göre azzam x e mı tantan oJması Mühım otr nutük söy 70 kisilik mektepli çocukiardan mü~ için çalısılmak • lemesine intizar edi rekkep bir heyet saat ücte konser tadır. len Fırka K&tibi Umu verecek ve bir buçuk saat kadar de(Mabadt 2 tnd sahifede) Meraaimde misi Recep Bey Celâl Bey Ankara'da Ankara 18 (Telefonla) tkbsat Veküi Mahmut Celâl Bey bu sabah Ankara'ya mavusalat etti, istasyonda İktuat Vekâleti erkânı tarafından karsılandı. Celâl Bey Vekâlete uğrıyarak kısa bir müddet kaldıktan sonra He yeti Vekile içtimaına iştirak etti. ' • ^ M " ' ! *^M W|M • l^ •l , l Tekrar ediyoruz: 1933 Reisîcumhur Hz. tstanbul 18 (A.A.) Reiti • cumhur Hazretleri, bugün Dolmabahçe'deki dairelerinde meşgul olmuşlar, bir tarafa çıkma • mtslardtr. Bizce mes'ele bitmistir 1933 Istantu. Guzelı ln»ıl abt istanbul Guzelı intıhabı Sabık Nafıa Vekili Feyzi Beyin cenazesi bugün defnedilecek Vefatun dunkü nâshamızda teessürle yazdı. ğımız sabık Nafua Vekili ve Diyarbekir meb'usu Feyzi Bey» cenazesi bugnî a*at on bi'rde • KalanusHaki « • vinden meraskni mahsusa ile kaldırılarak Eren köy kabristanma defnedilecektir. Mer, um rej/zi Bey Cenaze merasimine erkânı vilâyet ile asker ve poJis müfrezeleri istîrak edeceklerdir. Cenabı hak rahmet etsin. ''ıV ı> '•ıiut\: A<,/ Ankara'da VaR "Bey tarafından 45 numaraya yani Feriha Hanıma verilen imzasız rey pusulası Tahmin ettiğimiz gibi, gene sütun sütun yazılar yazmışlar. Biri tutturmus, hekemlerin miktarı hakkındaki yazımızın kasten bir parçasını zikretmiyerek evvelce 31 hakem var dediniz, simdi 32 hakem var, demiştiniz diyor. Halbuki biz, gerek o günkü, gerek müteakıp yazılanmızda bir imzasız rey çıktığını onu sayarsak 32 hakemden 13 ünün, saymazsak 12 sinin Nazire Hanıma rey vermiş olduğunu defaatla kaydetmistik. Hakemler daima 32 kisi idi Nitekim Türkiye güzeli intihabmda 18 hakem tstanbul güzeline, 16 hakem tzmir güzeline ve 2 hakem Bursa güzeline rey vermişlerdir. 1 8 + 1 6 + 1 2 = 3 6 tstanbul hakemleri 32, Bursa hakemleri 2 tzmir hakemleri de 2. eder: 36. Noter Galip Bingül Beyin kendi imzasUe verilmiş rey varakası olduğunu tasdife ettiği 23 numaraya yani Nazire Hanıma verilen rey pusulası gün kendisine teslim edilecektir. Bir Rus edibi geldi M. Leon Nikolin, mevzuunu Türk inkılâbmdan alacağı bir roman yazacak Rus edip ve muharrirlerinden M. Leon Nikolin dün Çiçerin vapurile şehrimize gelmiştir. Evvelce de yazdığımız gibi, maruf Rus yazıcısı, memleketimiz hakkında bir eser yazmak için bu seyahati yapmaktadır. M. Leon Nikolin, 1925 senesinde bir defa daha şehrimize gelmis, o ziya • retinde Türkiye'yi dünyaya daha yalnndan tanıtmak için bir eser yazmak ar zusunu duymustur. Maruf edio bu hususta dün kendi sile fcüriisen bir muharririmize şunları söylemişrir: « Istanbul'a ikinci defa olarak geliyorum. Türk milletini çok iyi tanırım. Geçirdiğiniz son, büyük ickılâolan safha safha takio ettim. ötedenberi hak kmızda bir kitap yazmak arzusunu besHyordnm. Nihayet bu fikrün üzerinde Moskova büyük elçiniz Hüseyin Ragıp Beyle de görüstüm. Bu mülâkat netice' M ı'oadı 6 " " " satıı}ede i IHIIIIIIItlllllMIIILIIlllllllllllllilltlll.lltlllll'l'^'KnKiııınılllıllimilinllll Rey lerin. tasniti Gazetemizde resimleri intisar eden güzellere rey vermek suretile kariler arasmdaki müsabakamıza ait rey'erin tasnifi bitmek üzeredir. Tasnif bitince netice hemen ilân olunacaktar. Kitapta yeri yok! Tayyare nakliyatı hangi gümriik kaydına tâbi? On bes günde bir şehrimize seferler yapan bir ttalyan posta tayyaresile îs tanbul'a bir telsiz cihazı gönderilmiş tir. Bu cihazuı gümriik resmi ödenmistir. Ancak menifesto ve yahut barname kaydi mevcut olmadığından keyf:yet gümrükteki sekizmci ihtısas mahkeme • «ne verilmistir. Mes'elenin şayanı dik kat olan hukukî cephesi, kanunda havaî nakliyata dair hiç bir kaydin bulunmamasıdır. Şimendifer ve arabalarla diğer büurnum kara vesartinde barname, ge ne büumum deniz nakliyatında da eş yanm manifestoya kaydi mecburidir; fakat tayyare'er için tutulan böyie bir defter olmadığmdan mahkemenin ve erceği karara hukukî bir ehemndyet atredihnektedir. Hakkın Sesi gazetesinin tavzibi BursaVaki müsabakayı tertip eden Hakkın Sesi refikimiz, müsabaka hakkmda evvelce çıkan fıkrasmı su soretle tavzih ederek hakikate tercüman olu • yor: «Geçen nüshamızda (Güz^Dik Kraliçemiz üçüncü değil, ikincidir) seklinde bir başlıkla yazılmış bir bent vardiBunu bazı karilerimiz hakikaten böyle zannetmisler. Halbuki gazetemizin bu yazıdan maksadı güzelimizin Izmir güzeline güzellik cihetinden faik olduğunu anlatmaktı. Bu intihapta (Cumhuriyet) refikimizin de hiç bir dahJi o!mamışbr. Güzelimizi üçüncü olarak intihap eden hakem heyetidir. Verilen reyler bu suretle bir netice vermistîr. Banda bittabi ne (Cumhuriyet) gazetetinin ne de gazetemizin hiç bir sun'a taksîri yoktur. Güzelimiz üçüncüdür ve Sçuncülük mükârafam alacakbr.» 45 numaraya verildiğini daima kaydettiğimiz imzasız reyin Vali Beye ait olduğu ve M harfıle başlıyan okunmaz imazlı reyin de hakemler arasmda buTürk'Iüğün yepyeni bir inkılâp yalunan ve herkesin gözü önünde rey veşayısına girmesinden sonra bütün Türren Noter Galip Bingöl Beye ait bukiye'ye bas şehir yaptığı Ankara'nın lunduğu tahakkuk etti. Galip Bingöl B.e yeni yapdarrna millî duygulanmızdan dokunmus ahenkli ve manalı bir üs dün imzasuıı gösterdik, kendisinin olduğunu ve 23 numaraya rey verdiğini lubtm dalgalarını koymuc olamaz mıytasdik etti. tşte o kadar bel bağladıklan dık? Ve hâlâ bunu böyle yapmaklığı31 ve 32 hakem mes'elesi de lâfü gü^afmız gerek olduğunu anlıyan bir uyatan ibarettir. nısîa kınuldanıp stçnyamaz mıyız? Muanzlanmızın diğer biri, intihaba Şurasını da açık söylemeli ki, hele bir sehire mal edileceği zaman, san'atta Feriha Hanım taraftarlanndan dört kisinin nezaret etmesi için 189 imzalı bir millî duygu sahislann eksik bilgilerinin mektupla Cumhuriyet'e müracaat edükılavuzluğu ile yürüyemez. Ankara'da diğmi yazıyor. Cumh\:'iyet'te kimseye böyle bir gün doğmus denilecek tekböyle bir müracaat vakı olmamıstır. tök yapılar da vardır ki asıl istenflen 933 tspanya Sonra Avrupa'daki hakem heyeline şeye benzemek şöyle dursun, ona hatta Güzellik Kralimektupla müracaat edeceklermiş. Bubir karîkatür halinde bile yaklasamaçeliğine resmi yursunlar, etsinler... rmslardır. Meselâ Müze binası dısından ni dercettiğimİ7 Dün de üân ettiğimiz gibi bizce medaha ztyade bir Hîrbeve benzedi^i halMatmazel Mo sele bitmistir. Onlar isterlerse sütun süde dogrusu o bile değildir. Hariciye ria Wrena del tun yazı yazmakta devam edebilirler. CaSk'Uo intihap Vekâletî eski Türk konaklannı andırBizim başka vazifelerimiz var, onlara edilmı^ir. Yeni maz büe. Üzerinde çok durulduğunu bakahm! tspanyot ditberi sandığmuz Halkevinin Türk mimarlıMadrit sVaat ğile bağlarını an1»mak için cok araşmektebi talet >tomak gerektir. Hatbuki millî san'at sindendir. ve medeniyetin manası ilk bakısta gözMuhtelif müessese ve ticarethaneler (tspanya'nm lere çarpacak surette alıcı olmalıdır. tarafından Nazire Hanıma verilen ve güzellik müsaAnkara'daki yeni yapılartn çoğu kon Foto Süreyya'nm camekânlannda teş j bakasma istirak etmiyeceğıni yazan for yönünden iyidir, yani onların içinde hir edilmis olan muhtelif hediyeler bugazeteler ne buyururlar?) raaddî oîarak rahat rahat bannılabilir. INMMIIttmillllHIIIIIIIIINHHHItinillfllHIIIIMIIIIIIIUIIIIIIIIIIMMMIIIHHIIIIItlllllHIIIIIIIHimnrnifMIMIHiniMllinilllllllMIIHIIIIIIIHmillllinilimn Fakat oyle anlasıhyor ki ilk günlerin kasabalanmızm yeni yapılar Hibarile san'atlarm ehemmiyetleri üzerinde dur» acelesî içinde daha çok yalnız bu madbası bos bırakılmıs olmalanndaki ekdurmalıdır. Milletlerin vasayısları hadi taraf göz önime ahnmış ve hele yeni sikliği simdi daha iyi ve hatta daha kikî surette medenî olmak ve medeniyapılann gerek ayn ayn, gerek toplu korkunç olarak anlıyoruz. yet yolunda ilerliyor görünmek için olarak millî san'at ve millî doygu nokbehemehal adeta mOlî mahiyet almışMemlekette mhnarcılığı ve sehirciliği tasından gidilecek yollara ve tutulacak güzel san'atlara dayanmak gerektir. bu noktadan görmeğe çalısan bir düşüusullere o kadar bakılamamıshr. Her isimizde güzelliğe büyük bir pay nüşün meydan almasını istemenin artık Ankara için bir plân yapılmıs olduayırmak bellibash borcumuzdur. iyiden iyiye surası gelmis olduğuna inağunu hepimiz biliyoruz. Başta tstanbul YUNUS NADİ nıyoruz.. Bu düsünüs bizi bütün güzel olarak hâlâ plânsız olan diğer şehir ve Yazacağı eser bakfanda etütlerde bnlunmak üzere şehrimize gelen Rusya'nm maruf udebasından M. Leon Nikolin ıııımıııımıııııııııııımıııımııııııiHiııımııııııııııımıııım» 933 Ispanya güzeli Memlekette teessür Ankara 18 (Telefonla) Bas vekâlete Varto, Bitlis, Beytüşşebap, Gevar, Çanknı, Saimbeyii, Bulanık, ve Mudanya'dan gelen telgraflarda Bnrsa hâdisesi tel'in edilmektedir. Hafız Tevfik tevkif edildi Bursa 18 (Telefonla) Ezan mes'elesinden dolayı evvelce mah kemeye verilen ve beraat karan alan Hafız TevfSc Ef. hakındaki karar Temyiz mahkemesi tarafından nakzedilmis ve tnaznunun yeni den ınuhakemesine Ağırcezada başlanmıs ve tevkif edilmistir. Muta Nazire Hanıma hediyeleri veriliyor ifalyan Kral ve Kralicesi Mısır'a hareket ettiler Rotna 18 (A.A.) Kral ve Kraliçe tskenderiye'ye gitmek üzere Savoia yatile Brendizi'den hareket etmislerdir. Yata iki krovazör re fakat etmektedir. Beyefendi, güzellik ittünakaşasının böyle uzayıp devam etme*ine ne dersiniz?. Güzelliğe karşı olan meftuniyetimizi gösteriyor derim!!!.