20 Aralık 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

Camhuriyet '• Dünya güzeline Hediyeler •v :•:•: •:•.•:!:Yv.:;.<•:,• ::• • Musikimiz hangi yola hirmeli? Karüerin diişiinceleri... ((..Musikimiz süte benzer, bir limon ( Birind sahifeden mabalt ) musikimizi ikiye ayırıyor: Biri halk musikisidir ve kendi tabirile: «Belki tekniği yoktur, fakat ruhumuzu çok içli ve canh bir şekilde izah ede*.» Oteki de, Arap ve Acem membalarmdan gelen şarkılarımızdır ve Behram Lutfi Beyin tabirile: t larm hamuru afyon ve esrarla yuğrulmustur.» Bu musiki, yıkılan bir devrin sesidir; harabeler üstünde öten bir baykuş çığlığıdır; bir nargile tokurtusu, bir softa homurtusu, bir afyonkeş horultusudur. Türk'ün ruhunu ifade etmez. Divan ve tanzimat edebiyatile beraber onu da san'at tarihine gömelim. Bu musiki bir hortlaktır: Meyhaneye giriyor, bize ölümü terennüm ediyor; minareye çıkryor, bize ölümü nida ediyor; hatta düğün evine giriyor, mersiye şeklinde bize ölüm telkin ediyor. Behram Lutfi Bey: «kafa mız ölüm çanağına döndü!» diyor ve musikimizin yakın tarihini çizmeğe çalışıyor: *Meşrutiyetin ilâmndan evael medreteden mekteplere akıp gelen kofmalar, aemailer devrini gözden geçirelim. Bu müstekreh sözler makamla töylenirdi. Tamamîle Acem' lerin havuzbaşt sohbetleri şeklinde. Bunlar soylenirken ya nargile içilir, yahat <urar çekilirdL Semailerle beraber Arap membamdan gelen ve ilâhi namtnı alan hırafeler de muriki diye her taraftmızt kapalmtştı. Ba da bize mUkinlik, uyuşukluk telkin etti. <Mefmtiyetten wonra gerei aemailerin yeri kalmadı. tlâhiler de ya vaş yavaç aonüyorda. Fakat kahoelerimizde, evlerimizde at, tef bağdaş karup otarda.» Mektup sahibi, Arap ve Acem boztnasi addettiği bu musikiye karfi bütün kinini döktükten sonra davaya geliyor ve soruyor: «O halde Garp masikisim mi kabul edelim? Hayvrl Yalntz, bu tnu»ikiyi atnn istediği bir tekâmüle mazhar edebilecek olan Garp tekniğinden istifade edelim.* Daima kulağunızı Anadolu'nun yüreğine koymamızı teklif ecTen mektup muharriri ilâve ediyor: «Anadolu'dan uzaklastıkça hakikaten cayıp, bambaşka bir mahluka dönüyoruz. Ona biraz yanasalım, göreceğiz ki musikimiz de, şiirimiz de, Kırşehir'de kömür ve petrol membaı bulundu Kömür damarlarının Zonguldak derecesinde zengin olduğu tahmin ediliyor Kırsehir «Hususî» Türki ye'de Yenişehir, Eskişehir, Nevşehir, Seydise hhr gibi adlannda şehir kelimesini taşıyan on memleketten birisi de Kırşehrrdir. Orta Anado • lu'da ve hemen Anadolu'nun tamam ortasmda kurulu olan, Selçuk ulularının KırseKtT'den Mr manzara: Hulcflmet konagî tarihî hatıralannı ve medeniyetle Hafız Mustafa Efendi ile ailesi saa'l rinm bugün bfle canh bir kasım en • 17 raddelerinde komşulannda bu kazını göğsünde taşımakta bulunan Iunuyorlarmıs, kızlan 8 yasında KeKırşehir'e tâbi Çiçekdağı kazası ziban ve 4 yaışında Emine evde yalsırtlarında yeni bir taş kömürü keşmz kalmıslar, idare lâmbasmın deviedilmiştir. Kömür, Linit evsafın rihnesile yorgan tutusmus ve 8 yada, fakat daha ntükemmel ve ol * şmdaki Keziban'ın antyen yanıp kül gundur. Kalorisi yüksektir. Henüz olmasma sebep olmuştur. 3 metre derinliğe inilmiş olduğu Yeni bir zabitan mahfili y&ptldt için madenin zenginliği hakkmda Kırşehir'de Hükumet avlusu içinşimdilik bir fikir edinilememiş ite de, Jandarma Kumandanlığmın g a y de, çok zengin olduğu ve hatta gü reti ile yeni bir zabitan mahfili yanün birinde Zonguldak havzai fahpılmaktadır. İnsaat pek yakında ikmiyesine es olabileceği kuvvetle mal edtlecek ve burası, bütün me " tahmin edilmektedir. murlarm da istifade edebileceği bir Kömürün kullanılmasma başlanyer olacaktır. mıştır. Muvaffakiyetle istîmal edilTonguç mektedir. Kömür ilk defa Kufehir Valisi Nazım Bey tarafından tec " rübe edilnji», viliyet makamında husust olarak getirtilen soba da yakıknağa başlanmıştır. Bir çok Saraykoy «Hususî» Tasamzf hafevler ve daireler bu yeni madenden tası doIayısOe kazamızda bOumum dükazamî iıtifade için hazırlanmaktakânlar bayraklarla süslenmiş tküsat ve dırlar. Tasarruf Cemiyeti reisi Hamdi .Bey ve Petrol membcn da arantyor Sakarya mektebi mualHmlerinden Hfl • Çiçekdağı kazası civannda petrol miye H. tarafmdan yerli mallannm ktnolması muhtemel bir de memba keşlanılması hakkında çok tesirli nutuk fedilmiştir. Bunun iç!n de alâkadarlar verilmiştir. DUkkânlarm önBnde lar tetkikat yapmakla meşguldür yerli malları ve kumaşlar gösterildiğî ler. Şayet petrol istihsali de kabil gibi aynca halk meyanmdan da Kadıolursa, Kırşehir vilâyeti müstesna köy nahiyemizin sağlam ve ince kumaşîki servet kaynağına kavuşmuş olalarmı gösterir birer meşher yapılmıştır. cakhr. Kahvehanelerde beş gün çay ve kahve Elektrîk terisatt yapdtyor sahlmaman hakkında verilen karar Beldenin elektrikle tenviri işi ile memnuniyetle karsılanarak 18 kahve • de alâkadariar ugraşmağa bafla • mizden yerli adaçayı, ayva yaprağından mıslardır. çay, incir ve üziim satdmağa başlanmış Şehre 4 kîlometre mesafede olan hnHnırıiT. bunu istekle içmeğe ve yemeğe ve 40 metre kadar sukut yapılabilebaslamtstır. cek bir kabiliyette bulunan (ökse) SAİM suyundan istifade ederek şehrin Adapazarı'ndan Bir şikâyet! İstasyon önündeki ça mur denizi kaldırılmak! Adapazarı «Hususî> Adapa zarı'mn senelerdenberi halledilmi yen işlerinden birisi de istasyon civarındaki çamur deryasıdır. Tren ~ lerden tertemiz çıkan yüzlerce yolcular araba ve otomobillere yerle * sirken bu çamur deryasinda neler çektiği tarif edilemez. Bu nakil vasıtalanmn etrafa sıçrattığı çamur bulamacı herkesi yukarıdan aşağı berbat edince haksiz yere belediyeyi tel'in ederler. Halbuki mes'ele hiç te böyle değildir. Belediye bu güzel kalabalık bulvara benziyen caddeyi değil tastan, asfalttan yapmağa hazırdır. Demir yol idaresi simendifer shketine ait araziden geçen bu yolu sayet belediye tamir ve ihya ederse ileride kend'ine mal ederek demiryollar idaresinin elinden alır korkusile tamire mani duyormus. Şu biçare vehmi ortaya atanlann insaf etmejjeri Türkiye güzeli gelecek ay intihap edilecek {Birinet sahifeden mabait) MSsabakaya girmek için, Turkfye tebaası, 16 ilâ 25 yaslannda, namuslu ve hiç evlenmemis olmak lâzımdır. NisanIılar müsabakaya girebilirler. Müsabakada bJrinci gelen hamma 1000, ikinciye 400, üçfincuye 200 lira hediye edilecektir. Gazetemizde çıkan resnnlere rey vermek raretüe müsabakanuza iştirak eden karilerimizden 1933 Kraliçesi intihap edDecek olan haruma rey verenlere 200, 100, 50 lira mükâfat Oe muteaddit hediyeler takdim o'unacaktır. Resbnlerl kesip saklaymız. EksSi resnnleri havi nüshalan beş kurus mukabOinde idarehanemızden ted?rik edebflirsinu. Kariler arasındaki müsabakanuza iştirak edebiimek için bötün retinJerm kesflip saklantnası ve musabakamn sonunda idarehanemize gönderilmesi sarthT. dam lası onu ekşitmeğe, bozmağa kâfidir...» dilimiz de kendini bulacaktır.» Fakat, «H. Adli» isminde bir oku* yucumuz tamamile aksi kanaattedir: «.Murikimiz tiite benzer, diyor, bir limon damlası onu ekşîtmeğe, bozmağa kâfidir. Kendi hesabıma »oyliyebilirim ki millî musikimize her hangi bir ecnebi tesiri karıştıt mak, onu çıkmaz yola sokmakla birdir. Musikimiz genistir, eslâfın eterlerine ecnebiler bile hayrandırlar.* Sabık musiki muallimlerinden «A. S.» Bey, mes'eleye bir mütehassıs gözile ve daha vukufla bakıyor, diyor ki: tBence herkes bu musiki davastnt bir cephesinden görüyor: Kimi onu bir tekke musikisi addediyor, halbuki tekke musikisi ancak muaikimizin bir nevinden ve subesinden ibarettir. Kimi meyhane musikisi addediyor, halbuki her milletin bir meyhane musikisi vardır ve parlak bir sey değildir, musiki namına bahse girmez. Kimi bizans, Arap veya Acem musikisi addediyor; halbuki musikimiz bu tesirler altında hal • mts olmakla beraber temamile orijinaldir. Kimi çeyrek sesin ehemmi' yetini küçultmek istiyor, halbuki bu ses musikimizin yegâne vasfı farikidir. Söylenen ve yazılan seyler'm hepsi doğru, fakat ayni zamanda hep yanlts, çönkü eksik... Anketi nize cevap veren zatlardan birinin dediği gibi, her seyden evvel musikimizin tarihi seyri ve bugünkü fenni vaziyeti tesbit edilmelidir. Yoksa indi mulâhçzaların anarsisi içinden kurtulmak mümkün olamıyacakttr.* Fatih'te, Feyzipaşa caddesınde Maltaçarsıst civannda 6 numarah evde oturan «Müzdat» Bey ismmde bir okuyucumuz «musikide behre sahibi olup ta her nasılsa bugün kuşei ihtifaya çekilen» bazı üstatların isimlerini sayıyor ve onların cevaplarını bekliyor. Ben bu zatlardan çoğunun adresini bilmiyorum. 3a :ılarının isimlerini buraya yazacağım. Birer mektupla cevap ve fotoğrafgönderirlerse memnuniyetle de*vederiz: <Piy»nî«l L»ylâ H««ıııı«'ıw 1933 GOzeliik Kraliçesine hediye verenler 1933 senesî Guzeluk Kraliçesine hediye vermeği taahhüt eden müessesele» rin ve ticarefihanelerin isimlerini »ırasfle dercediyoruz: 1 tpekts: Guzellik KraBçesine, tzmir ve Bıirsa güzellerine beğenecekleri en g&zel kumastan birer tuvaletnk, 2 Yerli Mallar Pazan, Guzellik Kraliçesine beğeneceği eşyadan bir he3 Etem Pertev Itriyat fabrikası m&d&rS Niyazi Bey Etem Pertev'in ıtrryabndan bir koleksiyon, 4 Beyoğla'nda, tstiklâl cadde sinde tsmail Kemal Beyin Güzel Hisar kundura mafazan, kraliçeye bir çtft balo itkarpmi yapacaktır. 5 Beyoğlu'nda, tstSüâl cadde • sinde Sovyet konsoloshanesi karsısında Mihaîlidis kundnra mağazası kraUçeye, bir çift beğendiği fekflde kundura yapacaktır. Bu sStun kraliçeye hediye veı ıııek istiyen bStün tacir ve müesseselere açıkbr. Sarayköy'de çay, kahve içilmiyor Istasyonu Snündekl çamuT deryası lâzımdtr ki ktasyon kknm, belediye khnm, oradan gelip geçen halk kimin. Belediye Istasyon caddesini halkın huzur ve refahı için tas kum çekip tamire ve sehrin güzelliğmi arttırmağa baslamak arzusunda, Fakat ne çareki şu hizmete mani oluyorlar. Bu kimin akıl kândır bilinmez. Şu yağışlı günlerde istasyonun bosa gitmiyen batak hali herkesi sinirlendîriyor. Demiryollar idaresinin nazan dikkatini celbederiz. Nuri Abdi Zingal şirketinin 1933 Kraliçesine hediyesi Zingal kereste strketi 1933 TdrHye Guzellik Kraliçesi İntihap edilecek hanuna elektrikli iki masa lâmbası 0e bir salon tavan lâmbası hediye etmiştir. Bu güzel hediyeden do'ny Zingal şirketine tesekkür ederiz. Dönya GOzelîne yeni bir hediye di, Viyolonist Fernıi Bey, Posta ve telgrafta bestekâr Avni Bey, kemanî Abdülkadlr Bey, muallim Kâzım Bey, tanburî Dr. Suphi Bey, piyaniat Muhittin Paşa, neyzen Hacı Emin Efendi.» PEYAMİ SAFA 932 Guzellik KraKçesi ve Dünya Güzeli Keriman Halis Hanun, muhakkak ki, çok takli bir kızdır. Keriman Hanım, geçen sene Dünya Güzeli intihaD edüdikten sonra Paris'te Anglo • Persian petrol şirketinin hissedarlarmdan ve dünyanm meşhur ve sayıh zenginlerinden olan mOyarder Kalust Gülbenkyan Efendifletanışmıstnr. Gü'benkyan Ef., eski bir vatandaşunızdır. Keriman Hanımın Dünya Guzeli intihap edilmiş olmasma pek çok memnun olmus ve Keriman Hanım ile pederine kendi malikânesinde bir ziyafet çekmek igtemistir. Fakat Keri man Hanun ile Halis Bey bu davete ica bete imkân bulamamislar, muahharen bir mektup'a irizar ve tesekkür etmiş Ierdir. Dün Madam Gülbenkyan'dan Keriman Halis Hanıma bir mektup gelmistir. Madam, bu mektubunda, kraliçeye, senebası münasebetile bir mücevher hediye ettiğin: bildirmekte ve kabulünü rica eylemektedir. Keriman Hanım, Madam Gülbenkyan'a bir mektup yazarak tesekkür etrvftir. Tahkikahmıza nazaran, bu miicev »*' " ' ~Vı mahim bir l»yn''; i*c'zd!r. Mısır sef irinin beyanatı IBİrind sahifeden mabait) Fes hâdisesi hakkmda hemen hiç bir şey söylemiş ohnadığun halde tngfliz ve hatta Mısır matbuatmda beni de cidden müteessir eden yazdar çıkb. Bilhassa tngfliz matbuatmda hakikatten tamamen uzak olan neşriyat yapıhnıştı. Arnk bu mes'ele kapanmısbr.» Abdülmelik Hamza Bey Cenaplan ayni zamanda Bulgaristan'da da memleketini temsfl ettiğinden yakında muvakkat bir müddet için Sofya'ya gidecektir. Şurayi Devlette [Birind sahifeden mabaifi sterling tabiri üzerine yapılan bir çok akitlerin tesviyesinde prensip itibarile bu kıymetin altın mevzuu bahsedilmeden borsadaki tngiliz lirası kuruna istinat etme«i kara rma varılmış ve bn usul tatbik edilmistir. Binaenaleyh telefon işinde de Şurayi Devlet sterlingin altm olarak kabul edUmediğine karar verirse Tellefon şirketi abonelerine hem yüz küsur bm lira borçlu kalacak, hem de mükâleme ücreilerini indirecektir. elektriklenmesi için tesebbüsata girişihniştir. Muhasebei hususiye, Belediye ve mahallî Ticaret bankası tftirak edecek, halkın da müzahareti temin edilecektir. C. H. Fırkasmın da bu iş için azamî alâka ve gayret gösterdiği Fırka erkânı He yapılan temaslardan an laşılmıştır. Bir çocuk diri diri yandı Halk, yeni olçülere altsiyor Bes on gün sonra tatbikına baş lanacak olan yeni mikyasat için tücoar, esnaf ve Belediye şrmdiden ha~ zırlanmağa başlamışlard'ır. Acıklı bir kaza Bir iki gün evvel feci bir kaza olmustur. Cacebey camü meyzini Beypazarı (Hususî) Kazamızın Der^entçik köyünde Osman Ağanın 12 yaşmdaki oğlu, ocak başında ısınırken birdenbire tutuşmuş ve yanarak öhnüştür. Bu çocuk, sıtmadan muztarip olduğu için üşüme nöbeti esnasmda ocağa yaklaşmıstır. Babası ve övey anası da o sırada a* hırda saman yerleştirmekte imişler. Çocuk birdenbire tutuşunca bağırmağa başlamıs, fakat sesini kimseye işittirememiş ve can havlile dışarı fırlamıştır. Kendisini alevler içinde goretıler üstüne «u dökmüslerse de çocuk ölihnden kurtulamanusfar. tbrahim Alâettin ipsala'da da çay kahve içilmiyor tpsala «Hususî) İpsala'mızda ikhsat ve tasarruf, yerli mallar haftası münasebetile tpsala kahvelerinde sabah • lan süt, diğer zamanlar ıhlamur, kü lâhlar içinde fındık, Uzihn, incir satılmaktadır. Bunun tasarruf haftasınca devamına kahveci esnafı müttefikan karar vermişlerdir. tpsala merkez mektebi talebesi, Aka Gündüz Beyefendi tarafından yazılmıs bulunan yerli mallar hak kmdaki eseri 1512932 perşembe aksamı ve cuma gfinü vaz'ı sahne edecektir, musamere meccanen olup bütün halk davetlidir. Turgut Halep hattının tesellümu Halep demıryonmun teslim muamelesi bu hafta icra edilecektir. Devlet DemiryoDan Mudürü Umumisi ile müfettişlerden Nusret Bey hatfan teseDümü için Eskisehir'den Adana'ya hareket etmişlerdir. Şirketler nizamnamesinde bir tadil Anonim şirketler nizamnamesinin bir meddesi tadil edilmek üzeredir. Bu tadile göre Anonim şirketlerdeki aza on reyden fazla reye sahip olamıyacaklardır. Bu karar şirket • leri hiikumete karşı daha sarih vaziyete koyacaktır. Memlekette tasarruf haftası Tiyatro ve sinemaların kazanç vergileri Tasarruf ve Yerli Mallar Haftası her yerde hakikaten emsalsiz tezahürlere vesile oldu. Bu cüm leden olarak dercettiğimiz üç resim ayn ayrı birer intibah levhasıdır. Yukarıda sağdaki resim Bursa'da tezahürat alayına isti • rak ettirilen İş Bankası kumbara timsali, solda halk görünüyor. Asağıki resim de Beypazarı'nda tasarruf propagandasını bilfiil yaçataıı küçük mekteplilerimizin bir grupudur. Bütçe Encümenince tiyatro, sinema ve barlarm kazanç vergileri nisbetlerjni» kira bedeline göre yüzde 1 yetmiş beş, yüzde seksen ve yüzde Kadıkoy Fıkaraperver Cemiveti taraı yüz olarak tesbiti şehrimizde sifmdan bu ayın yirmi fldsinde fıkara çonema ve tiyatro işletenler arasında cuk;ar mentaatıne bir balo müsait bir tesir husule getirmistir. Alâkadarlarm ifadelerme göre sineraacılar bu yeni seklin tatbikında belki biraz daha fazla vergi verecekZeki Rıza Millî Spor mağazası lerdir. Fakat, sinemalarda, tiyatrovitrininde dündenberi senenin en büIarda istihlâk vergisi kontrolunu yük »por hâdisesi olan Avusturya yapmakta olan memur ve müfettişîngiltere millî takımlan maçının lere ait vazifelerm kaldırılması ve fevkalâde güzel enstantane resimleri teşhir edilmektedir. Spor mebu memurlarla sinemacılar arasında rakJılannın büyük bir alâka ile tetdaima tahaddüs edegelmekte olan kik vp temasa ettikleri bu resimler ihtilâflann badema önüne geçilmiş (OHmpiyat) mecmuasının husust olması alâkadarlan memnun et • muhabiri tarafından gönderilmif ve miftir. kısmen de tnecmuanın cumartesi günü intişar eden nüshasında dercedilmis olan resimlerin orijinalleriEylul muharriri (Mehmet Radir uf) u kaybettiğimizin yıldönümüne Teşhir ediletı resimler arasında tesadüf eden kânunuevvelin 23 ün(OHmpiyat) ta nesredilmemiş recü günü Halkevinde bir ihtifal tersimler de vardır. Olimpiyada hususî tibî için çalısılmaktadır. Bu ihtifalmuhabiri tarafndan sureti mahde büyük muharririn hayat ve esersusada gönderilmiş olan bu resimleri dün yüzlerce sporcu temasa etIeri hakkmda konferanslar verilemiftir. cektir. m^^m^ Fakir çocuVlar menfaatine balo ingiltereAvusturya maçı resmleri Bir italyan gazeteci geldi Sinyor Ercole Patti isminde bir İtalyan gazetecisi dün şehrimize gelmiştir. ttalyan gazeteci bir kaç güne kadar Ankara'ya gidecek, memleketme avdet ettikten sonra miişahede v« intibalannı ttalyan gazetelerinde neşredecektir. Mehmet Rauf'un yıl dodömfl