20 Aralık 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Hayat Ansiklopecfisi ıncıcuzu çıkh Dokuzuncu sene: No. 3098 İSTANBUL CAĞALOGLU Telgraf ve mektup adrest: Cumhuriyet, İstanbul Posta knftısu: lstanbul. No 246 Telefon: Başmuharrlr: 22368. Tahrlr müdurü: 23236. Idare müdüru: 22365, Matbaa: 20472 Ilan sahıfelerimfa herkese açıktır Cumhuriyet'te neşrettirilecek Uânlar için doğrndaa dorruya idarehanemize dahi müracaat olunabüir. umhu .n... Hayat Ansiklopedisi Salı 20 Kânunuevvel 932 Büyük bir kütüphaneyi bir arada evinize geliren en faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmak lâzımdır. "I'""""""""IU"""1"<""""""1""" Mısır Sefiri, her hangi bir hâdise yoktur, diyor! Hm * *ı*ııııııuiMiıııııııııiıiııııiulıllill(ııınrİHlItniinillllltlIIIIKlllllllIllIIIIIIIUtllll ıııııııııııııııııııııııııııtıııııııııtmııııııııııı••*•!• • • • » • • • • • . • • • • » • • ••• • >• • • ""»"'""»'»™"'™^^ ,„„ , nmııS»,• • • • • ••M• •„„,„ || ....• • ! • • • • • • • • • • • • » • • !•••..•.>.ı••>•••••••......^.....u••!••• ••>•.!•..•.••.>•.n•••••.•..••••................»..........•••••••••.....••••>a!••!•• n > •> • > a tıtmnıı>n •• • • • • • • • • • • • • • • ••.•• •• •• MIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIİIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII "Mesele yanlış anlaşılmış, İngiliz ve hatta Mısır matbuatında hakikatten tamamen uzak yazılar çıkmıştır „ Trenlerde gece Yoklaması!. Geçenleode «sehrmriz seyahatlerîni kolaylastırmahyız> adlı bir yazımızda Ankara fstanbul tren seyahatlerinde rasgeldiğimiz bazı güçlüklerden bahsetmiştik. Ankara'nm yeni Türkiye'de isgal ettiği mümtaz mevkiîni o yazımızda elimizden geldiği kadar ortaya koymağa çalış tık ve Ankara'yı görmek, oradan fıskıran istiklâl v e hayat inkılâplarının atesini yakmdan tatmak istiyen vatandaslariınıza gerek seyahat parası ve gerek rahat seyahat et • mek nokt&i nazarlanndan tenzilât ve kolayhklar yapılmasını hatıra getirmiştik. Tarodığım bir çok vatandaşları mız Ankara'yı gelip görememek ten meyusturlar. Memleketimizin halkı henüz zengin olmadığı için böyle bir arzuyu yerine gethmek mes'elesinde en büyük rolü seyahat masraflannın azlığı, ve seyahatte gösterilecek rahathk ve kolaylık teşkil eder. Fakat, demiryolları idaremiz bu yeni gelecek ve gelmesini çok istediğimiz yolculara kolaylık şöyle dursun Ankara'da oturanlann bile seyahatlerînde evvelki asırlara mahsos bir zihniyetle hareket etmektedir. "~~ Bu zihniyeti temsil eden muamelenin en mühimmi de İstanbul Ankara seyahatlerînde geceleyin yapılan bilet yoklamasıdır. Bugün Av rupa'nın hiç bir yerinde gece yarıları kontrol memurları gelip halkı dürteoek uyandırmaz ve bilet muayenesi yapmazlar. Avrupa'da bu gece muayenesi ancak hudutlar geçilirken naçar yapılır. Gece uykusu, yorgun beseriyet için en mukaddes bir haktır. Avrupa'da hatta bir katili tevkif için bile gece büyük zaruretler olmadıkça bulunduğu meskene girmezler. Orayı abluka ederler ve günes çıktıktan sonra ne yapa caklarsa yaparlar. Halbuki, lst&nbul'dan Ankaraya gelirken gece yarısı üçten sonra ve Eskişehir'i geçer geçmez bulundu ğunuz kompartimanın içersinde kontrol memunınun eli sizi derin ve hakkınız olan uykudan ayırarak bilet sorar!.. Eskişehir'den sonra tren tenha ovadan saatlerce hemen hiç bir yere müşteri indirmeden Ankara'ya doğru yol alıyor!.. 2,53 te Eskişehir'den hareket ederek hemen birer saat fasıla ile Alpiköy, Beylik . Ahır, Sanköy, ve Biçer'den geçerek saat 7,03 te (Polatlı) ya varır. tşte, bilet muayenesi olacak yer sabahle yin Polath'dır. Fakat, hiç bir vakit Ankara yolcuları gece saat üç bu çukta uyandınlmamahdır. Eskişe hir'den sonra trenin uğradığı üç dört köy istasyonuna inen müşteri ler çok azdır. Onlarm indikleri is tasyonlarda bile biletli olup olma dıklan kontrol edllebiiir. Demek ki; dimyada hiç bir mantık F.skişe hir'den üçte avnlan ve doğru Ankara'ya gitmek için büyük bir tenhalığa giren bh* tren içinde yolcuları rahatsız ederek yoklama yapılma sına cevaz vermez. Bütün dünya hergün daha ziyade terakkiye doğru gitmeği düsü nürken bu gibi en basit usullerde senelerce bir tekâmül aramak ka bul edilemez. Elimize geçen bir Avrupa gazetesinde her hafta sitnen diferlerde yapılan ıslahat için iki üç sütün ayrıldığını görüyoruz. Bunlan okursak halkın istirahati için neler yapıldığma hayret ederiz. Bir kaç tanesini sayalım: Fransa'da bir kısun trenlere (Wagon Buffet) konmuştur. Burada her sınıf yolcu sandüviç, ve saire alabilir. Hazır yemek sepeti emrine amadedir. Seb zeli bir et, peynir, yemiş, kahve ile beraber yarım sise şarap veya biralı bir yemeği bizim paramızla tam bir lii • a yiyebilîr!.. Bazı hatlarda da yataklı vagondan baska yataklı Gümüş paralar 1 liralık evrakı naktiye' tedavülden kalkacak Ankara 19 (Telefonla) Gümüş para çıkarılmasına dair olan kanun lâyihası Maliye vekâletmce ikmal olunarak Heyeti Vekileye verilmiştir. Lâyiha tetkik edilerek Meclise sevkolunacaktır. Lâythaya göre 20 kurusluk, 50 kurusluk ve 100 kurusluk olmak üzere üç nevî gümüş para darbedilecek ve buna mukabil 100 kurusluk evrakı naktiye tedavülden "kaldınlacaktir. 1 kurusluk nikeller bıraküarak 5, 10, 20 paralıklar da kald'ınlacaktır. 5 ve 10 kurusluk bronz paralar yerine nikelleri basılacaktır. Borçlar itilâfının esasları Kat'î mukavele Paris'te tanzim edilmektedir İlk taksit 670,550 Türk altını olarak 1 haziranda hâmillere tesviye olunacak Mısır Sefirinin beyanatı "Bu dedikodulara devam edilmesini istemiyorum „ ((Bu müessif suitefehhüm pek yakında ve samimî bir şekilde izale edilecektir» Mısır'ın Türkiye sefiri Abdülmelik Hamza Bey Cenaplarmm evvelki gün şehrimize geldiğini haber vermişnk. Mısır sefiri sehrimizde bir hafta kadar kaldıktan sonra Ankara'ya döne • cektir. Hamza Bey kulaklanndan ra • hatsız bulunduğundan burada tedavi edilecektir. Kardeş milletin nazik sefiri dün To katlıyan'da kendisini ziyaret eden bir muharrirünizi kabul etmiş ve hakikaten icat ve ika edilen mahut fes mes'elesinden çok müteessif olduğunu kaydederek şunlan söylemiştir: « Mes'ele çok yanlış anlaşılmış • tır. Çünkü Cumhuriyet balosunda fes çıkarmak mes'elesini ben şahsım iti • barile ve hiç bir veçhile hakaret telâkld etmif değildim. Hükumetimce vukn bulan istizaha cevap olarak ta ba şekilde malumat verdîm. Şimdiye kadar ba iste mümkün olduğu kadar ketutn olmağı tercih ettim. Bundan sonra da bu dedikodulara devam edilmesini hiç istemiyorum, çünkü mes'ele çoktan bttmistir. Tiirk ve Mısır hükumetleri de bu dedikodulu mes'eleden artık bahse dumesini hiç arzu etmemektedîrler. Kornisyonu Tetkikat ay sonuna ka dar neticelendirilecek Aylardanberi toplanamıyan ihtikârı tetkik komisyonu nihayet dün mektupçu Osman Beyin riyasetinde içthna ederek şeker, gaz, benzin thtikânna ait evrakı tetkik ebnistir. Dünkü içtimada bunlara ait evrak tasnjf edilmts ve haftada bh*, ikLgün toplanılarak aylardanberi sürüncemede kalrniş olan bu' isin halli ka raiiastırılmıştır. BŞhassa şeker mes'elesinde diğer mutavassrt tacirlerin de vaziyetleri t«cik edilecektir. Komisyon yeni «eneden evvel, yani bu ay icmde ikanali vazife edecektir. 'KENDÎ KENDİMlZt m Dayinîer muraKhasla* Dayinîer tnurahhaslaMurahhastmtz Saracoğlu" rmdan M. Dekloeier rvndan M. Vayt Şukrü Bey tiği eaaslar şunlardır:] [Pariafte murahhaaımız Saracoğl Türk hükumeti mümessfli ile lu Şukrü Beyle Osmanlt borçları muhtelif memleketlerin hâmfller cemimeclisi mümessilleri arannda cereyetleri murahhaslan arasında Paris'te yan ettıekte olan müzakeratın iti cereyan eden müzakerat, 14 kânunu • lâfla neticelendiğini bir kaç gün evevvelde parafe edilmiş olan, bir prenvtl haber vermifiik. İki taraf ara sında parafe edilen ve halen Pa sip itilâfına müncer olmuş ve bu, daha rU'te kat'i şekli tanzim ediltnekte simdiden, Osmanlı borçlarmm Türkiolan muhavele ihtimali kânunutani ye'ye isabet eden miktarma ait tediyaortalannda Millet Meclisine arzebn tekrar baslamasını derpiş etmekte dilecekiir. Itilâfnamenin istinat et(Mabadi 2 mcı sahıfede) Mı«r •efiri Abdülmelik Hamza Bey Cenaplan Esasen arada vaki olan bu müessif suitefehhüm pek yakında ve hakikaten samimî bir sekilde haDedilecektir. Müessif ve yersiz sayianın tamamen bertaraf edümesi için şahsan çalısmağı bir vecibe addediyorum. 'Mabadi 5 ind saifede) Musikimiz hangi yola girmeli? TENKİT: Karilerin diişiinceleri... a..Musikimiz süte benzer, bir limon damlası onu ekşitmeğe, bozmağa kâfidir...)) Musiki anketi etrafmda büyük bir hareket uyandığını okuyucularımızın gönderdikleri mektuplar dan anhyorum. Belli başh musikisinaslarvmızın fikirleri arasında, musiki dostu bazı okuyucularımı zm da ne düşündüklerini bilmek faydasız olmıyacaktır. Bugün de aldıgım mektplardan bazı parçalar neşrederek, «efkârı umumiye» ile bir anket yapmış olmak istiyorum. Çorum orta mektebi muallimlerinden «Behram Lutfi» Bey, teknik bir değeri olmaktan ziyade ihtıraslarının ve heyecanlarınm dilile yazılmış bir mektup gönderdi. Bence bu, umumî hislere ne edrece bağlı bir mektup olursa olsun, hiç değilse bir zümrenin kanaatini terciime ettiği için mutalea edilmeğe değer. «Behram Lutfi» Bey bir çokları gibi (.Mabadi 5 ind sahifedeı Iş siyaseti Dünya buhranı söyle hulâsa oluna bılir: İstıhsal çok, istihlâk az. iş sahası dar. Bu sebepler altında Avrupa fabrikalannın büyük kısmı muattal kal maktadiT demek, orada sermaye çahşamıyarak kendi kendini yiyor demektir. tşsizlik bu halin neticesidir. Eğer hakikt vaziyet bu ise, ki süphesiz budur, buna mukabil dığer bir hakikî vaziyetdaha vardır: Türkiye'de yapılacak işlerin çokluğu. Acaba esasen biribirine incizap etmek lâzım gelen bu iki ucu birleştir mek için ne yapmalı? Avrupa'ya a 2 çok iş temin ettiği kadar Türkiye'mizi de ise garkedecek olan bu muammanın halli zamanın en marifetli siyasetini teskil etse gerektir. ** Eğer Şurayı Devlet müsbet bir karar verirse?.. Telefon Şirketi abonelere 100,000 lira borçlanacak, ve ücretleri indirecek Telefon şirketînin İngiliz lîrası düştüğü halde mükâleme ücretlerini indirmemesi mes'elesi etrafmda Ankara'da Devlet Şurası tetkikatına devam etmektedir. Evvelce şir • ketin mukavelesi değiştirilirken kabul edilen maddeye göre şirketin bilumum taahhüdat ve varidatmda tstanbul borsasında kayd'edilecek olan sterling temevvücü esas tutu lacaktı ve buna göre ücretler tenzil veya yükseltilecekti. tngiliz lirası kıymetini kaybedince sirketin ücretler üzerinde tenzilât yapması lâzimgeliyordu. Bir kaç zamandanberi mevzuu bahsolan Telefon sirketinin mükâleme ücretlerindeki nisbetsiz lik bu sebeple meydana çıkmıştı. Sirketin iddiasına göre imtiyazmdaki sterling altm olarak kabul edilmiştir. Halbuki raukavelede böyle bir sarahat yoktur. Belediye, Posta Telgraf ve Telefon müdiriyeti ve sirketin bir muhasibinden mütesekkil komisyon bu mes'eleyi epey evvel tetkik etmiş ve Maliye vekâletin den, sterlingin altın olarak kabu lü mukavelename esaslarma ve ahkâmı umumiyeye sarahaten münafi oldHığu cevabı alınmıstı. Nihayet iş Basvekâlete aksetmiş buradan da Devlet Surasma havale edilerek mumevkiler ihdas olunmuştur. Şîmen difer vasıtasile paket göndermek istiyen polcularm paketleri bir telefon üzerme gelip evlerinden alınır!.. Şimend'ifer seyahatlerini tesvik için yapılan seyyar konferansları bir tarafa bırakahm. Bunun gibi yüzlerce kolaylıkların bizde baslamasını hiç olmazsa simdiden düşünmek ve tatbikme çare aramak icap etmez mi?. Bir yolcu, Haydarpasa istasyo nuna esyasile geldiği halde saat beşten sonra «seyri hafif» deppsunun Dünya Güzeline hediye . *.^« f».. . • tzmit mülâkatı Yeni Türkiye ve M. Klod Farer silsilesinin altıncı ma kalesi yarınki nüshamızda Bu makalede on tene evvel Klod Facrer'in tzmit'te Gazi tarafından kabulü hikâye olurmyor Telefon fiatlan indirilecekmis! Bir otomatik telefon kadranı kaveledeki sterling ile altm üzeri ne mi yoksa borsadaki kıymeti üzerine mi sirketin hesabatını tesbit etmesi lâzım geleceği sorulmustur. Piyasada tngiliz lirasmm suku tunda husule gelen bir çok malî ve ticarî ihtilâflar neticesinde nihayet (Mabadi 5 ind saht'ede) kapandığını görür ve Ankara'ya esyasını bir çok misli bahasile gö türmeğe mecbur kalırsa bu hal bekIediğimiz kolaylıklardan mıdır?.. Yoksa, yolculara güçlük müdür?!.. Koca Haydarpasa istasyonunda esya emanet yeri bulunmaz mı?.. İşte, bir sürü sualler ki bunu halk her gün soruyor ve Devlet Demir yollarından her gün hallini bekli yor! İstanbul meb'usu ALÂATTlN CEMİL Türkiye Güzellik Kraliçesi gelecek ayın ilk nısfında intihap edilecek ıııııııiıııııııııııııııuııııııııııiHiııııııııııııııııııiMiııııııiMiıııınııııınınııııııııııııııııııııııııııııııııiıııııtııiMiııııııuııııııınıııııııııııııııııııııııııınıııııı foto SHreyya 21 Nemzih Hanımın boy resmi Bugün Güzellik müsabakamıza iş • tirak edenlerden Nemzih Hanımjn resimlerini dercediyoruz. Mösabakaya giren ve g'recek hanımlara Mosabakamızuı kânunusaninin onuna Yahu, haberin var mı>. Telefon j doğru yapılması mukarrer olduğu için mükâlemeleri ucuzluyormuş... Beyhude zahmet... Lâftan ucuz müsabakaya giren ve girecek olan ha • nımlann ona göre hazırlanmağa bas ne var?... Foto Süreyya 21 Nemzih Hanım lamalaruu rica ederiz. Müsabaka münasebetile yapılacak müsamere ve saire hakkında yakında tafsilât vereceğiz. Bu münasebetle müsabakaya girmek için resim vesikası almıs, fakat henüz resimlermi çektirmemis olan hanım larla müsabakaya girmek istiyenlere istical etmelerini rica ederiz. (Mabadi 5 ind sahijede)
