18 Ekim 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

r M AJİK'te Hikâye Bütün dünya tarafından tanınmış dans ve taganni edilmiş Sürpriz « JOHANN STRAUSS ve AŞKI NUKUT AliŞ 728 Ctunhstrtyct 18 Teşrinievvel 193Î Viyana operaşından MICHAHL BOHICEN ve LEE PARRV larafından büyük b . zi yafeti musüdye olacaktır. ilâveten: Loa Angelos' ta 932 olimpiyatlan. istanbul Borsası kapanış fiatları 1710932 Londra New York Paris Milano Brüksel Atina Cenevre Sofya Amsterdam Prag Stockholm Viyana Madrit Budapeşte Berlia Varşova Bükreş Belgrat Moskova Yokohama Altı. Mecidiye Banknot Necati Bey, o giin pek neş'eliydi. Sabahleyin erkenden kalkmış, tıraş olmuş, keyfinden ıslık çala çala gi. yinmiştî. Şapkasım, bastonunu al . dı. Evden çıkarken karısına: Bugün, meclisî idare içtimaı var, dedi. Çok mühim bîr içtima... Belki son vapuru kaçırırım. Onun için merak etme... Muallâ Hanım, kocasmın bir gecelik hasretine, bu mjühim içtima i. çin katlanmağa razı olmuştu. Ne . cati Bey, acele iskele yolunu tuttu. Vapurda bir kenara çekildi. O giin yapacağı işleri, sükunetle dü şünmeğe başladı. Şirkete uğrıyacak, muamelâtı pözden geçirdikten sonra keyfine tâbi doiaşacaktı. Yalnız ba7i ehemmiyetsiz hâdiselerin bu proeramı bozmasından korkuyordu. Köprüde vapurdan çıkar cıkmaz , şirkete uğradı; yarım saat kadar meşgul oldu. Oradan Galata'ya, Ga. lata'dan Tünelle Beyoğlu'na gecti. Bir kuyumcu dükkânının önünd'e durdu, bîr müddet camekâna bak . tıktan sonra içeriye srirdi. Zarif bir p<»ıdanlık be^endi ve fazla pazarlıfra lüzum görmeden parayı verip aldı. Görünürde bir otomobil yoktu. Bir tramvaya atladı. Tramvay, cok kalabalıktı. tnsanların dalgınlığından istifade çarelerini arıyan açık gözlerden biri, Necati Beyin etra . fında, ciğer kokusu almıs bir kedi gibi dolaşmağa başlamıştı. Necati Bey, biç bir şeyin farkın. da değildi. Elinde bastonunu cevi. rerek pes perdeden ıslık çalmakta idi. Maçka'da tramvaydan indi ve bir sokağa saptı, yeni, sık apartunanlardan birine girdi. Birinci kattaki bir dairenin çıngırağını çaldı. Genç, güzel bir kadın, kapıyı açtı: Bonjur Necati! Bonjur Neclâ! .. Bekletmedim ya... Hayır, canım, bekletmedin... Salona geçtiler, Necati Bey, genç kadını hayretler içinde bırakacağın. dan emindi. tnci gerdanlığı çıkar . mak için elini cebine attı. Mahfaza. nin yerînde yeller esiyordu. öbür cebine de baktı, büsbütün aklı ri leden çıktı; çünkü portföyü da yoktu. Nedâ'ya, bir yankesiciliğe kur . ban gittiğini anlattı ve hemen so . kağa fırladı; karakola koştu; mes eleyi anlattı ve bulunduğu yerin ad. resini haber verdi. Gece, bilâhâdise geçmişti. Sa bahleyin, erkenden bir polis geldi: Sizi, merkezden çağırıyorlar. Muhakkak geliniz, dedi. \ Necati Bey, alelâcele giyindi ve merkeze koştu. Serkomiserin oda sından içeri girerken hayretinden sırüstü düşüp bayılacaktı. Kendi karısı Muallâ Hanımefendi, köşedeki koltukta oturuyordu. Kocasını gö . rür görmez, yerinden sıçradı; boynuna atıldı: Bu gece geçird'iğim azabı, ıztı. rabı bilemezsin. Necati Bey, şaşkın şakın duru • yordu. Serkomiser, Necati Beye yer gösterdi: Buyurunuz, oturunuz beye . fendi... Masanın üzerinde duran bir port. föyü işaret etti: Bu cüzdanı tanıyor musunuz? Benim cüzdanım... Dün çal. dırdım zannediyorum... Dün, bir otomobil kazası ol mu*tu ve bir adam vefat etli. Müte. veffanın üzerinde bu cüzdanı bul. duk ve tabiî derbal adresine malu. mat verdik... rfanımefendi, hemen teşrif ettiler... Muallâ Hanım. halecan için de idi: Ne korktum, ne korktum... De. li olacağım sandım... Birden durdu, kocasina baktı: Fakat komiser bey ban a an . lattı. Kazanın olduğu saatte senin sirkette bulunmaklığın lâzım gelir . di. O saatte Beyoğlu'nda ne işin vardı. Serkomiser, küçük bir mahfaza gösterdi: Beyefendi, bu mahfazavı da tanıyorsunuz? İçinde ne var? Evet... tçinde inci gerdanlık var. Nereden aldığımı da isbata hazırım! Muallâ Hanım, kollarını açtı, kocasını kucakladı: ' Ah, pardon Necati... Demin aklıma münasebetsiz bir şüphe gel mişti... Şimdi anladım... Beni af . f et... Bugün benim isim günüm de. ğii mi? Bu inci gerdanlığı bana hediye etmek için aldın... Yalnız, hazırladığın sürpriz yarım kaldı... Evet, Muallâ Hanım... Hem ne sürpriz, bilsen! MAHMUT YESARİ İzmir pamukçuluğu Nazilli fabrikası açılırken tohunı, su, amele mes'elelerini halletmelidir îzmîr (Hususî) Sanayün inkisafı hususunda devlet makanizmasının ilk hedeflerinden biri olmak üzere el uzattığı pamuklu mensucat sanayünin, iktisadî muvazenemizde mühim bir rol oynıyacağı inkâr edilmez bir hakikat tir. Pamuk esasen bu memleket toprakIan üzerinde asırlardanberi ehemmiyetli isler görmüstür. Yapüan tetkiklere göre pamuk on yedmci ve on sekizinci asırlarda Ege, Adana ve Bursa mıntaka lannda fazlaca istihsal olunmuş ve 1865 senesinde Türkiye'nin pamuk rekoltesi 200 bin balyaya baliğ olmustur. Vaktile ilk tedbir olmak üzere 11 teşrinievvel 1925 te Adana'da bir pamuk kongresi açılmıs ve Türkiye'de pamuk mes'elesinin vatanî bir mes'ele olduğu söylenmisfa*. Ayni seneler zarfında Büyük Millet Medismde memleketimi zin iktisadî programı hakkında muhtelif fîkirler dermeyan ve pamuk, şeker ve zahire olmak üzere (üç beyazlar) fikri ortaya afalırken muhtelif cere • yanlar mevcuttu. Serdedüen mütalealardan biri: Memleketimiz tiitün memle keti, meyva memleketidir. Bunlan tesvik ve azamî surette istihsal edelim, diğer ihtiyaçlan bunlan satarak hariç ten alalundan ibaretti. Bu fikrin muarızı olanlar ise tütün istihsalâtuu altmış milyon kiloya çıkardık. Harice nakil ve pazarlarda teşhir edecek, beğendire cek ve satacaksmîz. Sonra parasile diğer ihtiyaçlarımızı temin edeceksiniz. Ba her vakit kabil değildir: Satamıya cağınız zamanlar da olur; diyorlardı. Bundan alfa yedi sene evvel memleket iktisadiyata için çarpısan bu kuv • vetli fikirler son seneler zarfında tamamen tebellür etmiş bulunuyor. Hali hazırda pamuk ve şeker sanayiini inkişaf ettirmek, zahirelerimizi ıslah ve ayni zamanda tütün ve meyvalanmızı temiz ve mükemmel bir tarzda is itÜMal ile harice satanak ve satılmıyanlarını dahilde istihlâk etmek esas prog raımnuzı teşkü ediyor. .Bu münasebetle Türk ve Rus mütehassıslarmın Türkiye dahilinde yaptıklan tetkik seyahatlerinden doğan neticeye nazaran Ege mıntakası dahüin de Nazilli kazasmda, Kayseri'de, henüz mahalli tamamen tesbit edilmiyen diğer bir yerde alacah, kaput bezi ve basma olmak üzere şimdilik üç pamuklu mensucat fabrikasınm tesisi takarrür ebnif bulunuyor. Mütehassısiar Ege mıntakasmı tetkik ederken tzmir'de bir çok senelerden beri teessüs etmis olan modern iki pamuk ve iplik ve mensucat fabrikasını ve o meyanda Ticaret ve Sanayi Odasını da ziyaret ederek mıntakanın pamukçuluğuna dair malumat almıslardır. Odada Ege mıntakası haritası üzerinde kendilerine izahat verilirken en mühimmi olmak üzere iki noktaya temas edilmiştir: 1 Ege mıntakası pamukları esas itibarile iki cinstir; biri yerli ve diğeri de Amerikan'dır. Yerli cinslerin elyafı değerine nazaran daha kısadır. Kozalar kemale gelince toplanır. Elyaf çekir dekten ayrdırken bir miktarı çekirdek üzerinde kalır. Amerikan cinsinin elyafı daha uzundur, rengi beyazdır. Kozalar kemale gelince derhal toplamak lâzım gelir. Aksi takdîrde pamuklar toprağa dökülür. Bununla beraber mevcut pamuklann tohumları umumî harpten sonra yekdiğerine karıscnş ve bozul mustur. Fabrika kurulurken pamuk tohumlanm da behemehal ıslah için Nazilli'de bir pamuk istasyonu vücude getirmek şarttır. 2 Ege mıntakasında vasatî olarak 2830 bin balya pamuk istihsal edil mektedir. Bununla beraber Küçük Menderes ve Büyük Menderes hazvzasmda su işleri tanzim edilir ve bu nehirlerin zaman zaman tuğyanına mâni olunursa bu mıntaka bir hamlede hali hazır istihsalâtuun bir kaç mislini elde eder. Şu halde fabrika kurulurken irva ve iska işlerini de tanzim etmek lüzumu muhakkaktır. Sovyet Rus mütehassis reisi Orlof Yoldaş, memleketine dönmezden evvel gazetelere vuku bulan beyanatlarında pamuk tohumlanna ve su islerîne te mas etmis ve bu hususahn ehemmiyetle nazari dikkate alındığuu bildirmistir. Memlekette pamuk fabrikaları tesis edilirken gözden kaçırılmaması icap eden üçüncü bir mes'ele vardır ki o da fabrikayı idare edenler, usta ve I^üar mes'elesidir. Umumî harp esnasinda sanayi tahsil etmek üzere ecnebi memleketlerine gönderilmiş olan gençlerunizin bir kısmı mensucat mühendisi diplomasuu alarak memlekete döndükleri zaman kendi branslarına göre is bulamıyarak başka mesleklerde çalısmak mecburiyetinde kalmıslardır. ,, <Bunlardan istifade edilmek îçm senelerdenberi uzak kaldıklan meslekle rine iade etmek icap eder. Bu gibileri evvelâ mensucat, bilâhare iplik ve dokuma fabrikalarma göndererek staj yaphrmalıdır. Fabrikalara usta tayin edflecekler de bu sistem dahilinde çalısbnlabüirler. Ameleler dahi memleket dahflindeki mahallî fabrikalarımızda bir müddet staj yapmak mecburiyetindedirler. 211,50 167,50 215 114 25,50 810 25,50 83 120 34 26 15 30 49 22 24,50 66 Satiş 735 212,50 170 218 117 26,50 8ir 27 85 124 37 28 17 32 50 24 25 69 Bu akşamki program ANKARA: 12,30 plâk neşriyatı 18 orkestra mu sikisi 19 cazbant. İSTAîfBUL: 18 orkestra ile hafif musiki 19,30 saz:" (Darüttalim heyeti, Seniye Hanım) 21 Matmazel Rozental tarafından şartolar. BÜKREŞ: 18,50 muhtelif musiki 20,05 konfe rans 20,45 opera binasından naklen: (Andrea Chenier) Giordanci'nun operasL 18,05 keman ve piyano konseri 19,05 fransızca ders 19,30 cazbant 20,05 konferans 20,35 opera binasından nakil 23,20 havadisler sonra: Tsigan orkes trası. VARŞOVA: 17,35 gramofon 18,05 senfonik kohser 19,05 dans musikisi ve bir musahabe 20,35 tefrika, havadisler 21,05 halk konseri 22,25 havadisler 22,35 şarkılar 23,05 edebiyat saati sonra: Dans musi kisi. BUDAPEŞTE: 50 919 38,50 237 55 920 39. 239 ÇEKLER Açılış Londra NevvYork Paris Milano Brüksel Atina Cenevre Sofya Amsterdam Prag Stockholm Viyana Madrit Berlin Varşova Budapeşte Bükreş Belgrat Yokohama 727,25 0,473986 IS.06 9,2509 3,4079 79.2,2523 66,9775 1,1777 15,9575 2,6757 4,0530 5,7875 1,9930 4,2247 3.64 79,985 37,095 2.002S Balkan konferansı murahhaslarmı davet Balkan Birliği Cemiyeti Umumi Kâtiplij<2nden: Umumî bir içtima aktedileceğinden üçüncü Balkan Konferansına iftirak edecek muhterem murahhasların 19 birinci teşrin çarşamba giinü saat I 1 de cemiyet merkezini teşrifleri rica olunur. Teşekkür Yuvamızda doldurulmaz elim bir boş luk bırakarak uful eden sevgili zevcim ve babamız mühendis Osman Fıtrı Be yin, anî ve feci ölümü münasebetile tahriren ve bizzat taziyette bulunan zevat ile cenazesinde hazır bulunan dostlarına, meslekdaşlanna ve Mühendis ve Nafıa Fen mektebi müdür, muallim ve tale besine gösterdikleri samimi alâka ve ka dirşinaslıktan dolayı hassat«n ve alenen teşekkür ederiz. Vaslet Fıtrı, Mazlume Pıtrı, Süat Fıtrı, Nijat Fıtn. Moskova ESHAM Açılış 23,05 lş Bankasi A. Şimendiferi Tramvay Terkos Balya A. Şimen. 33 İSTİKRAZLAR Açılış Istikrazı Dahili Şark şim£ndiferi Düyunu Muv. Gümrük Saydı Mahi Bağdat Kapanig •'.85 58.50 . , Bu cumartesiden itibaren kitapçınızda arıyacağınız Askeriye Beni Yakan Bir Ateş Var! Ragip Şevki Mevsimin en güzel, en heyecanh, sizi en çok alâkadar edecek hikâyeleri... TAHVİLÂT Açılış Tramvay , Tünel , Rıhünı Anadoln (1) Anadolu (S) Anadoln (3) A.Mümessil Elektrik Şirketi Kapanış 18,10 35,10 35,10 37,10 18,15 35,40 »5,40 37,55 Cumartesiye çıkıyor.. İstanbul Belediyesi tems 1 Dokuz aylık Ticarî muvazene Yarın akşam MAÜRlCt: CH KVALİER SENİNLE BİR SAAT şaheserinde JEANETTE MACDONALD Geçen seneye nazaran 17 milyonlira lehimize... Haricî Ticaret Ofisi, 932 senesi nin ilk dokuz ayı zarfmdaki harîcî ticaretimîzi gosterir bir istatistik hazırlamıştır. Bu istatistiğe nazaran 932 yılının ve aylık haricî ticareti mizin umum kıymeti 128,913,171 liradır. Geçen senenin ilk dokuz ayında ise bu yekun 183,797, 475 lirayı bulmu&tu. Bu mukayese, geçen yıla nisbetle 55,382, 304 lİralık bir fark göstermektedh*. 6 aylık kontenjan Listesi hazirlanıyor Ankara 17 (Telefonla) İkti sat Vekili Celâl Bey yeni 6 aylık kontenjan listesi etrafında tetkikata devam etmektedir. Yeni listede ufak rakamlar arzeden gümrük tarifesi maddelerinin kontenjan ha rici tutulması muhtemeldir. Ziraat Bankası üzüm, İncir ve pamuk alacak Ankara 17 (A.A.) Aldığımız malumata nazaran Iktisat Vekâletinin teşebbüsü üzerine Ziraa Ban kası zürradaki matlubatına muka bil rayiç fîatı üzerinden üzüm, in cir ve pamuk almağa karar ver miştir. Banka bu hususta bir teş kilât vücude getirecek ve zürradan alacağı bu mahsulleri hariç piya salarda satacaktır. Bu suretle banka tarafından verilmiş olan paranın tahsilî imkânı temin edilmiş olmakla beraber diğer taraftan piyasada mal arzını azaltarak piyasayı tutmuş olacaktır. Bankanın alacağı mah • sullerin hariç piyasalarda satılması için tktisat Vekâleti ayrıca yardımda bulunacaktır. 18 teşrinievvel 9 3 2 ^ , ^ ^ Saat 21,30 da Şehir Tiyatrosu illeri MUCiZE 3 perde 2 tablo llll komedi Yazan: R. de F1ers ve Feroisset Tercüme Eden: 1. Galip ocy Muallim ve talebe gecesi MELEK ve ELHAMRA sinemalarında Tarsus Borsası lâğvedildi Varidatı masraflarnı koruyama dığı için Tarsus ticaret ve zahire borsası lâgvedilmiştir. Esasen Tar sus mahsulâtı Mersin tacirleri tarafından ahndığından muamele eksc riyetle Mersin borsasmda yapılmakta idi. Borsanın evrakı eşya ve borcu varsa ödendikten sonra artacak paranin Tarsus ticaret odasına devri Heyeti Vekilece tasvip ve kabui edilmiştir. R1GITTE HELM ZAFER filminde ile beraber Eylul ayıntn vaziyeti NDRE LUGUE1 Bugüne kadar vücude getirilmiş fransızca sözlü filimlerin en büyüğü ve emsalsiz bir san'at şaheseridir. Dikkati icbar, teessürü tevlit ve ayni zamnda teselliyet bahşeder. H U G U E T T E DUFLOS ve Cı IARLES BOYER pek mükemmeldırler. Perşembe akşamı MARY GLORY ve FLORELLE MÖSYÖ, MADAM ve BiBi şaheserinde Sahne arkadaşlan: RENE LEFEBVRE ve JEAN DAX Musiki: Paul Abraham'ın Bu perşembe akşamr A R T İ S 7 İ K sinemasinda Bugün M 1 L L î S İ N EM A DA Büyük filimler serisinden iki sözlü filim birden" Neş'e, şenlik ve tesadüfler filmi olan Bu sene eylul ayında Türkiye'ye 6,915,397 lirahk mal girmiştir. Ge çen senenin eylulünde ise ithalâtı mız 11,128,149 lira kıymetinde idi. Buna mukabil bu sene eylulde memleketimizden 11,163,747 lirahk mal ihraç edilmişth. Geçen sene bu raiktar 12,801,942 lira idi. Ofisin istatistiği, 932 yılının ilk 9 ayı zarfmdaki ticarî müvazenemi zin 1,280,185 lra açıkla kapandığını göstermektedir. Halbuki geçen se nenin 9 ayı zarfmdaki ticarî müva zenemiz 18,535, 243 lira noksanla kaparanıstı. Erdek zeytincileri telâşta Kuraklıktan Erdek'teki zeytinler buruşmuş ve bir kısmı da kurumuş tur. Bu hal karşısında Erdek zeytincileri endişe içindedir. Kuraklıktan bu sene mahsulünün mahvolmasm dan korkuluyor. MARY DU6ANIN DAVASI izmir borsasmda tzmir 17 (A.A.) Dün borsada 5 kuruştan 25 kuruşa kadar 4290 çuval incir ve 11 kuruştan 30 kuruşa kadar 4304 çuval üzüm satılmıshr. düşkünlüğü, memleketimize geçen seneden daha az para girmesine se bebiyet vermiştir. Bu senenin ilk 9 ayı zarfmdaki ihracatımız yekunu 63,566,493 lira dır. Geçen sene ayni aylar zarfında bu yekun 82,630,116 lira idi. Ticarî mavazenemizdeki açık Demirkapı filminin taklidi GLORYA ALTINDA t IB Metro Goldwyn Mayer filmi ^ B •••1 KARLO MONTE BOMBALAR ALTINOA KATE DE NAGY ve JEAN MURAT |carafından temsil edilen tekmili fransızca sözlü ve şarkıh büyük operet 6 i Z L] WLLACE BERRY M A H KE ME ve LEWlS STONE tarafından tekmili sözlü heyecan ve sergiizeşt filmi Mauneler: 2 1/2 ve 5 te suvare 9 1/2 dedir. Bu senenin 9 ayı içinde ihraç mik. tarlan artan başlıca maddelerimiz şunlardır: Fındık, kuru üzüm, arpa, yumurta, tiftik ve madenkömürü. Bilhassa Avrupa îhracatımız 931 senesinde 36,334,926 kilo iken, | bu sene 73,758,750 kiloya çıkmıstır. Üzüm ihracatımız da geçen sene 17,536,679 kilo iken bu yıl 22,657,747 kiloya baliğ olmustur. Maamafih, îhracatımız mtktar itibarile artmış olmakla beraber, fiat İhracat miktarları artan mahsallerimiz İthalâtımız ne halde? lthalâtımızın aylara taksimi şöy ledir: Kânunusani: 5,325,132, şu bat: 4,544,986, mart: 6,927,007, nisan: 5,606,116, mayıs: 11,477,682, haziran : 5,728,742, temmuz : 10,490,924^ ağustos 10,490,924, eylul: 6,915,397. Bu hesaplara nazaran 9 aylık ithalâtımızın yekunu 64,846,678 liradır. Geçen senenin 9 ayı zarfmdaki ithalâtımız yekunu ise 101,165,359 lira idi. Bugün 14^,' matinesinden itibaren Programa ilâveten: FOX Jurnal tarafından en küçük teferruabna kadar hususî bir surette sinemaya alınmış HALKİDİKYA ZELZELESİ întibaatı gösterilecektir. ŞIK sinema Meşhur tenor TİNO PARTiERA ve $evimli komik ARMAND BERNARD tarafından Üsküdar Hale sinemasmda Vahşiler geliyor ve Foks dünya ha vadisleri. Gelecek proğram Yanık kalpler. Lutfen bir tango ilâveten HAYDUT AŞKI tekmili fransızca sözlü btly&k Opera Hlmi