5 Ekim 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

=5Teşîrînevvel 1932 Gandi niçin grev yaptı?. Çumhariyet Tayyarecilik âleminde Gandhi, malum nrnrnnn »T«: Gandhı. malum orucunu, yani ^^^^ •' açlık grevini nihayet kesti. ölüm lar cutna günü başlıyor derecesine gelen Gandhi'nin niçin açhk grevi yaptığı ve ne gibi saikle bundan vazgeçtiği yazılmıştır. Gayrimüttefik kulüpler arasında Hint milliyetperverlerinin reisi Gantertip ettiğimiz futbol turnuva maçdhi, bu cefah ve tehlikeli oruca ellarına cume. günü Çukurbostan Halk bet çok shemmiyetli bir sebeple gistadyomunda başlanacaktır. Tur rişmişti. Demek ki parya yahut el nuvaya dahil olan on sekiz kulüp sürülemezler mes'elesi Gandhi'yi arasında dün kur'a çekilmiş ve ilk açlıkla intihara sevkedecek kadar fikistür tesbit edilmiştir. Bu fikis ehemmiyet kesbetmiş.. Paraya'Iar nedir? Kendilerine el sürülemez otüre göre her cuma günü saat 12, lan bu insanlarm vaziyeti, Hint ca14 ve 16 da olmak üzere üç müsamiasında mevkii neden ibarettir? baka yapılacak ve üç hafta sonra Bunu kısaca anlatmak ve mes'ele • iik tasfiye bıtmiş olacaktır. Birinci nin bugünkü vaziyetini izah etmek tasfiyenin hitamından sonr a galip istiyoruz. gelen 9 kulüp arasında tekrar kur'a Bugünkü Hindistan'da, cemiye çekilerek hangi takımlarin yekdiğetin üç bm yıl evvelki Barile karşılaşacağı tayin edilecektir. bil'de olduğu gibi biribirine sımsıkı kapalı sıfatlara Kast'lara aynlmış Turnuvada oymyacak oyuncula olduğu herkesin bildiği bir şeydir. rın isimlerini ve resimlerini bildir Hint itikatlarına göre Brahma miyen kulüplerin biran evvel buningiliz mallanna boykotaj yapilması için Gandi'nin resmini havi olarak çtkarüan ta ezlden insanlan vücudünün muhboykotaj pulu Iarı matbaamıza getirmeleri lâzımtelif yerlerinden doğurmuştur: dır. Müsaadesiz oyuncu, müsaba Brahma'nm kafasından: Hint ra • kaya giremiyeceği için kulüplerin hipleri Brahman'lar çıkmış.. Göğ sünden cengâverler, kalçalanndan bilâhare vakı olacak itirazları na • tüccar, tabanlarından da köylüler zari dikkate almmıyacaktır. çıkmış.. İşte, Hint cemaati bu Kastlara ayrılnnş ve içtimaî nizamdaki vazife'eri de bu Kast'lar içinde tes7 teşrinievvel cuma bit cdi'miştir. Brahma'nın ilâhî e • Saat 12 Halıcıoğlu Necmı ıstıkbal mirleri ilelebet mer'î ve muteber » 14 Karagumruk Kuşdılı dir. Brahma'nın ilk iradelerini hâ» 16 Kurtuluş Kanlıca kimi mutlak olan aklından ısdar et14 teşrinievvel cuma tiği için, bunda rücu imkânı olmaSaat 12 Altay Mimar Sınan dığı gibi her hangi bir tebeddülün > 14 Heybeliada Turkspor de en büyük bir günah olacağı Hint > 16 Pera Moda dininin umdelen'nden birmi teşkil 21 teşrinievvel cuma etmektedir. Bundan anlaşıhyor ki, Saat 12 Rumelıhlsar Kuruçesme Hindistan'da biç bir fert mensup ol» 14 Bulgar kulubu Asri spor duğu Kast'tan çıkamaz, yani ora > 16 Arnavutköy Italyan kulubu da her hangi hir içtimaî tekâmülün husulü ihthnal? haricindedir. Bint paryalarından dttenciü1' eden bîçimsiz bir cuce Bu cuma günü maçı olan kulüpleFakat bu Kast rejimi Brahma dirir, oyuncu lisanslarını perşembe rine diğer bir takım kimseler de pna nine salik bütiin Hint'lilere tatbik karsı muhabbetlerini göstermek için açgünü saat beşten sonra matbaamıediimemişti. Bundan üç bin sene evlık grevi yapmışlardır. Bu grevlerden za müracaat ederek almaları lâzımvel Hindistan'da teessüs eden bu içbazısı, feci neticeler vermiştir. dır. Cuma günü maçı olan kulüpler timaî rejim ve bunu doğuran BrahBombay'da açlık grevi yapan birisi, ma dini bütün Hint camaatini ku arasında resim ve isim göndermemiş kendîsini zehirlemeğe karar vermiş ve caklaraış değildi. O tarihte haiktn kultip varsa nihayet yarın akşama 24 saat içinde ölün gitmiştir. Bu adam, birTcısmı Brahma dini haricinde kadar bunları göndermeleri iktiza bir mektup bırakmışhr. Bu mektupta kalmıştı. İhtimal ki bunlar, Hin eder. Diğer h,aftalarda maçı olan ölümünün dünyanın günahlarının kefadisfkn'ı îstih\ eden kavimler naza kulüpler, lisanslarını gelecek haf reti olacağını ümit etmekte olduğunu rında aşağı ırklardan sayılnuş ve ta da alabilirler. yazmifbr. camaat harici bırakılmıştı. Seneler Gandi'nin sıkleti atmaktadır. Gezinive asırlar geçtikçe, bir takım âdi yor, ve «şimşek» ismini vermis olduğu işlerle uğraşanlar, mensup olduklasevgili ve gözde geçisi ile eğhuıiyor. rı Kast'Iardan kovulanlar veya içtiGeçiye bu ismi vermesinin sebebi, her maî rejime isyan edenler de Parya önümüzdeki cuma günü 18 de ne zaman lüzum görülürse geçinin meadı verilen bu mekruh zümrenin saŞehzadebaşı'nda Ferah sineması samelerinde süt bulunmasıdır. yısını hayli çoğaltmıvtır. Hint'liler lonunda Ankara ve tstanbul mın bunlara Çandala da derler. Bütün takaları güreş şampiyonları arasınParya'Iara bir de «dokunulmazlar» Cenuptaki komşularımız da müsabakalar yapılacaktır. adı takılmıştı. Bunların küçük ve Filiz stklette Necip «İstanbul», [Birinci sahifeden mabaif] kıymetsiz bir zümre olduğu zanne Seyfi «Ankara», en hafif siklette Sayısı altmif milyona çikan Hint dilmesin. Halen Hindistan'da yaşıMalum olduğu üzere Lausanne muaBedri «İstanbul», Esat «Ankara», paryalarından bir grup yan Parya'ların sayısı: 60 milyonu hedesinde halledilmiyen yegâne mes'ele, Hafif siklette Münir «tstanbul», geçmektedir. Görülüyor ki, Par İşte, bu Parya'lar, yani altmış Irak hududu mes'elesidir. Bu mes'ele, İsmail «Ankara», yarı orta siklette ya'lar Hint umumî nüfusunun besmilyon insan, millî Hint cereyanınbilâhare İngiltere ile Türkiye arasında Saim «İstanbul», Hüseyin «Ankara», te biri nisbetindedir. Ne garip ve dan hariç tutulmuş idi. Hindistan'a, dostane müzakerat neticesinde halle anlaşılmaz memleket değil mi? Butngiliz imparatorluğu kadrosu da orta siklette Şevki «tstanbul», İsmadilmistir. Bövle bir sureti halle imkân günkü Almanya nüfusu kadar muhilinde serbest müesseseler verme il Mustafa «Ankara», yarı ağırda veren şey, Türkiye'nin Musul üzerin azzam bir insan kütlesi, her türlü ği kararlaştıran tngiltere, bu siyasî deki hukuk ve unvanlarından miistakil Mustafa «tstanbul», Şefik «Ankara» haktan mahrum umumun nefreti rejimden Parya'ların istifade ede Irak hükumeti lehine feragat etmesi olağır siklette Cemal «tstanbul», Necaltmda yaşamaktadır. Eski Hint miyeceklerini düşünerek endişeye muştur. Bu baDta aktedilen, diğer iki mi «Ankara» karşılaşacaklardır. kanunlarına göre bu menfur insandüşmüş idi. Ingiltere, bu zavalh kütakideyn ile beraber tamamen müsavat Rus güreşçilerinden mürekkep lan dövmek, her hangi bir uzvunlenin içtimaî seviyesini ve siyasî huesası dahilinde Irak tarafından imza bir güreş takımı bu ayın yirmisin dan mahrum etmek, dinî ve mukadkukunu yükseltmek ve tanımak siIanan muahede, Türk tngiliz, Türk de şehrimize gelerek güreşçileri des bir vazifedir. Bunların ikamet yasetini takip ediyordu. Bunun içinIrak dostluğunun esasını kurmuş ve ayni mizle karşılaşacak ve teşrinisani gâhları bir köpek yuvası telâkki dir ki, istikbalde açılacak Hint parzamanda Irak'ın miistakil bir devlet olanin üçünde de Balkan güreş şampiedilmektedir. Hint itikatlarına göre lâmentosunda, hiç bir Parya meb'us rak mevcudiyetinin ilk resmî tezahürü yonası yapılacaktır. Bu itibarla cuParya'ların yegâne mezan çakal bulunamıyacağından korkan İngiliz olmustur. ların karmdır. Bunların başka kabma günü yapılacak bu müsabaka hükumeti reisi Mac Donald, bunlaO zamandan itibaren, Türkiye nazaristana hakkı yoktur. Parya'ların rın ayrı bir intihap hakkında yani lar hayli enteresan olacaktır. rînda Irak hukuku hükümranisine sahip ibadet etmeleri yasaktır, mukaddes ayrı bir meb'us heyeti çıkarmak bir devlettir. Nitekim, Türkiye Irak ile kitapları okumaları, Brahma sözühakkına malik olmalarını istiyordu. aktettiği mukavelelerla münasebtfuu Ankara 4 (A.A.) Türkiye binü ağızlarına almaları ölümü müsİşte, Gandhi'nin korktuğu nok tanzim etmistir. Bu itibarla dostum Nurinciliklerine iştirak edecek olan telzim bir günahtır. Her hangi bir ta da bu idi. Ekser Parya'lar ayrı ri Paşa'yı aramızda görmekten mütevelAnkara güreşçileri bu akşamki Hit'linin bunlara teması hatta bunbir intihap hakkına malik olur ve Iit mahzuziyetim derindir. Genç dev trenle tstanbul'a hareket etmişler lara bakması bir kirdir, bir günahparlâmentoda ayrı bir temsil heyeti leti, bütün kalbimle tebrik eder, ken dir. tır. bulundururlarsa, devlet içinde devdisine refah temenni ederim. let teşkil edeceklerini düşünen Ganİngiltere hükumetine de Irak'taki Veda dinî kitaplarında gösteri dhi İngiliz hükumetinin bu kararıhâkimane müsmir politikasuıdan dolayı len muaşeret adabına göre bir Parna itiraz, hatta isyan ettniş ve bunu tebriklerimi arzetmek benim için bir ya her hangi bir Hint'liden tam yüz protesto etmek üzere açlık grevi zevktir. Suriye hakkında da bir kaç keadım uzakta durmak lâzımdır. HatBir bakkalın dalğinlığı yapmıştır. Nihayet bu mes'elenin de lime söylemek isterim. ta, diğer insanlarm teneffüs ettik muvafık bir şekilde halledildiğini Evvelemirde Türkiye'nin kendisile leri havayı pislememek için bunlabir aileyi zehirledi gören Gandhi'nin uzun orucunu dostluk, iyi komşuluk münasebatının idarın yüzlerini örtmeleri mecburiyeti bozduğunu yukarıda söylemiştik. me ve inkisafını istediği Fransa hüku vardır. Bursa 2 (Hu. Mu.) Bugün Mu metinin Suriye'yi istiklâle doğru götüBu dinî ve hukukî ahkâmın merradiye mahallesinden Ankara'lı Sudiye ren siyasetine karşı emniyet ve itimaduu iyetten sakıt olduğunu zannetme • Bombay 4 (A.A.) Son zaman Hanun helva yaomak için ayni mahalizhar ve ifade etmek isterim. melidir. Bu ahkâm, en eski devir larda sözleri dünyanın her tarafında alede bakkal AbduUah Efendiden biraz Umit etmek isterim ki, Suriye Iraktn lerde olduğu gibi elân muteber ve lâka uyandırmış olan Gandi, hali hazırvâsıl olduğu gayeye varmak icin ayni nişasta ahnış ve bu nişasta ile pişirdiği mer'idir. Bugün dahi bir Parya da haricî alemle her türlü temas ve usulü takip edecek ve yakın atide Su helvayı kan koca birUkte yemişler... mektebe devam ederek tahsil et ve mükâlemede bulunmasını men'e Fakat biraz sonra midelerinuı fena halriye'yi de Irak gibi miistakil devlet olamek isterse, mektebin dışında yer matuf şiddetli tedbirler dolayısile sü rak cemiyet içinde selâmlamakla bahde sancılandığını görerek bakkala koşlere oturmağa ve dersi uzaktan din kute mahkum bir vaziyette bulunm«k tiyar olacağız.» muslar ve: lemeğe mahkumdur. Eğer bîr za tadır. vallı Parya su çıkarmak için bir kuTevfik Rüştü Beyden Fransız mu Bize nişasta diye sakm başka bir Filvaki hükumet, Mahatma'ıun do • yuya giderse felâket.. Suyu pisle rahhası söz alarak Irak'ın cemiyete girğumunun yıldönümü şerefine geçen hafşey vermiş olmıyasın!. miş olmak suçile, halk onu sopa ile mesini selâmladıktan sonra Hariciye Veta tertip edilmiş olan merasim dolayı Demişlerdir: Bakkal; o zaman (ey kilimiz Tevfik Rüştü Beyin sulhpervekovar ve kovalar. Suyu ancak bir sile kuvvetini bir kat daha arttırmıs ovah) diye nişasta yerine Sudiye H. a rane mesaisini takdirlerle yadetmiş, ırmağın mansap cihetine doğru olan lan silâhsız itaatsizlik hareketini teşçi Üstübeç verdiğini görmüş ve hemen Suriye hakkındaki temennilerine tasaamecrasından alabilir. Bir Parya kaedecek mahiyetteki her türlü temaslarkendileri hastaneye nakledumişlerdir. tnen iştirak ettiğini bildirmiştir. dın hasta çocuğunu bir dispansere dan korkmaktadır. Sudiye Kanımın hayatı tehükededir. götürse, hastanede bulunan bütün Tevfik Rüştü B. in nutku Assamble Hatta bükumet, umumî yollarda yaUmum Jandarma müfettişi hastalar her türlü tehlikeyi göze ve beynelmilel gazeteciler muhitinde pılan nümayişlere mâni olmak için bir Bursctda alarak derhal kaçarlar. Bu misallegüzel întibalar hasıl etmiş ve pek ziyaçk teıkifatta bulunmuştur. ti çoğaltmağa lüzum görmüyoruz. . Bursa 2 (Hu. Mu.) Jandarma GajdPnm açlık grevi yaproası üze • de alkışlanmıstır. Hindistan'da insan yerine konmıyan Feci akıbet 40,000 İngiliz lirası kaza 60 milyonluk bir halk kütlesi: ParyalarKur'a çekildi, müsabaka nan Mollison Cesur kadın tayyareci Gayrimüttefikler Turnuvası 1932 senesinin sonbaharı Şimalî Atlas Okyanos'unda büyük ve çok mu hatarah bir uçuş faaliyeti hüküm süren bir mevsim olmustur. Amerika'dan Avrupa'ya ve Avrupa'dan Amerika'ya hava yolile gitmek istiyen yiğit ve meraklı însanların, güçlüklere ve teh • likelere karsı gösterdikleri inat, her halde takdir ile karşılanacak meziyetler • dendir. Fakat, bu yol, havaî şartlann müsaadesizliği yüzünden, çok tehlike Iidir. Bu tehlikeli yolda düşüp kurtulan veya kaybolan yiğit insanlara acıma tti*k elden gelmiyor. Bu yolda kazaya uğnyanlann listesi epey uzundur. 1 Bir ay evvel Terre Neuve'den Olso'ya gitmek üzere havalanan Clyde Lee vc John Bochkon maalesef kay bolmustur. Şimdiye kadar bu tayyare cilerden hiç bir haber alınamamu ol • masma göre, akıbetin fecaati muhak kaktır. 2 American Nurse atlı tayyare ile Nevyork Roma hava seyahatini yapmağa teşebbüs eden tayyarecilerin feci akıbeti malumdur. Yolculardan Ame rika'lı Mis bir paraşüt vasıtasile yolda Florans şehrine inmek niyetinde idi. Bütün bu şairane ümitleri maalesef feci bir kaza kırdı. 3 Amerika'dan Londra'ya hava tarikile gitmeğe teşebbüs eden uçar ailenin akıbeti de malumdur. Bu tay • yarede M. Hutchin, refikası, iki kızı ve dört tavfa vardı. Bunların Groenland adasında uğradıkları kazanın tafsilâh yazılmışh. İskoçya'ya Lord Talbot vapurile salimen gelen bu ailenin bir resmini dercediyoruz. 4 Son aylarda tngiltere'den Ame Tehlikeli cevelanlar Groenland adasmda tayyare kazası neti. cesinde karaya inen ve İngüiz bandıralt Lord Tabbot vapurile kurtanlarak İskoçya'ya getirüen mahut Uçar aile rika'ya hava yolile giden yahuz Mol • lison tam bir muvaffakiyet kazanmış • hr. Kırk bin İngiliz lirahk para mükâ fatı alan bu yiğit tayyareci memleketine vapurla dönmüştür. * ** Müsabaka fikistürü Cesur bir tayyareci kadın Tayyareci Madam Lola Schreter, paraşütle muvaffakiyetli bir iniş yap • mıştır. Madam Lola tam sekiz bin mette yükselmiş bir tayyareden paraşüt Ie atlamış ve 2 8 dakikada karaya salimen inmistir. Madam Lola atladığı noktadan kırk kilometre uzağa inmiş bu lundu. Sekiz bin metre yüksekukte bir tayyareden paraşütle atlayıp yirmi sekiz dakikada karaya salimen vasıl ol • mak tayyarecilik hayatında kayda de ğer bir hâdisedir. Kulüplerin nazari dikkatine Yunanistan zelzelesi Felâketîn büyüklügü ve dehşeti gün geçtikçe daha iyi anlaşılıyor Mıntakalar arasında güreş şampiyonası Ankara güreşçileri geliyorlar Zelzele mıntakastndan bir manzara: Yerisu Şimalî Yunanistan'ın bir kısmını, [ Halkidiki yarım adasını fena halde sarsarak vâsi bir sahayı bir harabe. zare çeviren zelzeleler malumdur. Son posta ile gelen Atina gazeteleri bu felâketin feci tafsilâh ile dolu dur. Enkaz altmda kalarak ölenlerin, inhidamların tesirile yaralananlann büyük bir yekun tuttuğu gün geç . tikçe daha iyi anlaşılmaktadır. Felâket sahasmın genişliği yüzün. den bütün gayret ve faaliyete rağ . men, sıhhî imdat teşkilâtı kâfi gel memiş, yaralananlann bir çoğu yaraları kangren olması ile ölmüş lerdir. Sarsıntıların şiddeti artık geçmiş, umum müfettişi miralay Ferit Bey bugün buraya geldi. Mumaileyh kazalar • la merkezdeki jandarma kıtaatını teftiş edecektir. kasabasmm felâketten sonrdkl hali yalnız ara sıra hafif ve fasılalı sal . lantılar duyulmaktadır. Bununla beraber halk evvelki sarsıntıların şiddetinden fena halde korkmuş ol duğundan el'an yurduna dönmeğe cesaret edememektedir. Yunan zelzelesi ve Hilâliahmerimiz Atina 4 (A.A.) Wolf# Ajan sından: Nazırlar Meclisi, zelzele fe • lâketzedelerine yapılacak muavenetin ilk kısmı olarak 12 milyon drahmi tahsisat kabul etmistir. Atina 4 (A.A.) Yunan matbu • atı, Türk Hilâliahmer'imn Yunan fe • lâketzedelerine vaki olan yardımından hararetle bahsetmektedir. Bir facia 6andi susuyor Bursa'da Sanayi Birliği teşekkül etti Bursa 2 (Hu. Mu.) Buradaki muhtelif san'at erbabı dün gece Halk Fırkasında mıntaka iktisat müdürii Necdet Beyin riyasetinde toplan?;ak bir (Sanayi birliği) teşkil etmişlerdir. Birlik idare heyeti azalanna fabrikator Osman Nuri. fabrikator Hacı Sabri Beyin oğlu Nihat, değirmenci Kâzım, bıçakçı Remzi, fabrikator Süleyman ve Salim, debbağ Necati Beyler seçümişIerdir. Şimdi bu heyet te aralanndan bir reis seçecekierdir. MUSA «VCnoU 2 5 scncdenbcn tcsVun