4 Ekim 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedîsî ıncı cuz u çıktı Milletler Cemiyeti Manasını kaybediyor Paris : 29 eylul (Baş muKarriri mizden) Cenevre tehlikededir, buna şiiphe yok. Milletler Cemiyetinin on üçüncü içtimaı derm bir boş. luk içinde ne yapacağım «aşırmış, zayıfhğm ve âcizliğin en âszkâr alâ metlerile yüklü olarak »anki bir cenaze halile sürüklenîyor. Milletler Cemiyetinin tesisi maksadı ne idi? Olsa olsa bir daha harp zuhunma mâni olmk değil mi? Ve bir daha kolay kolay harp zuhur etmiyeceğine gore vergi ağırhklarile milletleri ezen silâhlanmalarm önüne geçmek değil mi? Milletler Cemiyeti biribirine bağh olan bu iki mühim mes'eleyi haUetmekten âcîz bir va. ziyette bulonuyor, ve eğer şimdiki ihtilâflann önüne geçilmiyecek o lursa Milletler Cemiyetinin daha ziyade ayakta duramıyarak yıkılıp gideceğine hiikmedebiliriz. Milletler Cemiyetinin bugiin îçin karşı karşıya geldiği kendisi için miihlik vaziyetlerden biri Japon Çin ihtilâfıdır. Japonya uzak şarkta galiba dünya vaziyetini kendisi için uygun sayarak Mançuri üze rine çullanmıştı. Milletler Cemiyetinin bel kemiğine ilk tekme burada Sndirilmiştir. Çin bittabi şikâyet feryatlarile Milletler Cemiyetine müra. |caat etti. Milletler Cemiyeti ne yapa. cağını bilemiyerek belki daha. ziyade vakit kazanmak için Mançuri'ye bir tahkik heyeti gönderdi. Bu müddet zarfmda Şankhay muharebeleri ol<Iu, ve Japonya Mançuri'de müsta > kil bir devlet teşkil ederek bir muahede ile onu himayesi altma da aldı, yan Mançuri'yi Japonya'ya ilhak etti. Milletler Cemiyetince intih'ap oluSan ve îngiliz M. Layton'un riyaseti altında bulunan tahkik heyeti de bu meyanda Mançuri'de îcrasına memur olduğu tetkikleri yaparak j»«Jct etti ve raporunu Milletler Ce* Wiyetmfc T . , j ; MUleder Cemiyeti bu defaki içtimaında bu raporu müaZakere edecektir. Japon murahhafımn talebi ile bu raporun tetkik • r müzakereai bir kaç ay sonraya Şe talik edildi. Çünkü Japonya bu raporu tetkike ve ona cevap vermek için iktiza eden vesikalan toplamağa henüz vakit bulamamış imiş. Milletler Cemiyeti Japonya'nın bu tehir talebini kabul etmeyip te ne yapacaktı? Ve yann tetkik ettiği zaman Japonya'ya Mançuri'den çık mı diyebilecek? Bu işin bidayetin • denberi Japonya Milletler Cemiye tini bu cemiyetten çıkıp gitmekle tehdif ediyor. Japonya Milletler Cemiyetini terkedip gittiği zaman onun hakkında ayrıca bir muamele yapmağa imkân var mıdır? Eğer ortada hakikaten her hangi haksız. lığa karşı koyacak bir Milletler Cemiyeti bulunsa idi her hangi haksız 'devleti hakka irca etmek tabiî imkânsız olmazdı. tşin fenalığı şurada ki ortada Milletler Cemiyeti diye bir teşekkül vardır amma bu nama her kime karşı olursa olsun sözünii geçirecek hakikî bir kuvvet yoktur. Ortada olan şey bütün menfaatleri ve bütün ihtiraslarile beraber olmak şartile şu bildiğimiz devletlerden ibarettir. Milletler Cemiyetinin bir remiz olarak ortada bulunmasından belki bir fayda umanlar vardır. Onun için ondan aman Japonya ayrılmasın, aman Almanya "gitmesin diye telâş ve endişe edenler gürülüyor. Hakikati halde Cemiyet hakkı ihkak edebilecek bir vaziyette bu lunmadıkça onun vücudü ile ademi müsavi olmaktan daha tabiî bir şey olamaz. Silâhlan azaltma işi etrafmdaki mesai dahi gide gide bir kale duvanna çarph. Daha düne kadar buna bir çare bulunabileceği ümitleri vardı. Almanya'nın ileri sürdüğü mü savat talebinin meydan verdiği münakaşalar bu sahada dahi millet lerin ve bilhassa büyuk devletlerin taban tabana zıt bir vaziyette bu lunduklarım gösterdi. Hiç olmazsa en büyük üç Avrupa devleti bu işten dolayı yekdiğere muanz bir vazi yette bulunuyorlar: 1 : Almanya, teslihatın azaltıl ması işi ileri götürülerek diğer devletlerle Almanya arasında bir müsavat husule getirilmesini talep ediyor. Bu talep eğer silâhlar azaltıl . mazsa Almanya diğerleri seviyesine çıkmak lâzımdır hükmünü muhte • vidir. 2 : Fransa, Almanya'nm müsava talebile silâhlanmasına cevaz yoktur diyor. Silâhlann azaltılnuuına 17 umhur Dokuzuncu sene: Mo. 3022 f!g;af v e m e k t u p a d r e s l : o n a h î ^ Ç L î î ^ S r t . kutusu: UMUI. NO / 246 A Hayat Ansiklopedisî . Mektebe başlarken ajacağmız en mühim ve en faydalı kitaptır 1 Telefon: Başmuharrlr: 22366, Tahrlr mudura: 23236, idare müdüru: 22365, Matbaa: 20472 Ruznamenin 5 ve 6 ıncı maddeleri Kurultay perşembe günü mesaisini bitirecek I • . I I M • I ^ . S. Şükrü Bey Dün akşam Paris'e gittî Borçlar mukavelesi nî hayet imzalanıyor Osmanlı borçlan dayin vekille rüe müzakerata devam etmek üzere Saracoğlu Şükrü Bey dün akşamki ekspresle tekrar Parls'e hareket etmisth*. Saracoğlu Şükrü Bey, dün oğleye lcadar Perapalas otelinde muhtelif ziyaretçileri, bu meyanda bazı malî müessesat müdürlerini kabul etmiş, oğleden sonra da Dolmabahçe sa . (Mâba&i 4 üncü sahifede) Celâl Beyin mesaisi | Vekil B. dün tacirleri ve bankacıları dinledi İktisat Vekilimiz hükumetin iktisat iş lerinde çok hassas olduğunu söylüyor Gençliğe ve yeniliğe heyecanla ayak uyduran aksaçlı ihtiyar: Halit Ziya B. İş Bankasında Yusuf Ziya Bey İstanbul şube müdürü oldu Celâl Beye fendinin tktisat Vekâletini de ruhde etmesi üfcerme t« Bankası Umum Müdürlük vekilli ğine , tstan . bul şubesi mü Halit Ziya Bey, dilimizm düzelmesi dürü Muammer ve temizlenmesi bahsinde hepimizin' Beyin tayin e emniyet ve selâmet limanma erişti . <}ildiğmJ yaz ğini ve bunu bir çok sahalarda bizi mıştık. Bu ta emniyet ve selâmete çıkaran Mustafa yîn Me banka Kemal Hz. ne medyun bulunduğumutftşkilâtanda ya istanbul müdürlüğufeu söyledi ve bu şükran borcumuzu, pılan b a s tanav ne tayin edüen Yuonun gösterdiği yolu müttefikan takip vüller iki gün ev suf Ziya Bey etmekle eda edeceğimizi ilâve etti. vel aktedilen meclisi idare içthnam HalR Ziya Bey, gençliğe ve ye da kat'iyet kesbetmiştir. Muammer niliğe kendisi gibi bir ak saçhmn a ı Dün iezlerinl fiaK eden Halit Ziya, Bey bir kaç güne kadar Ankara'ya Reşat Nurî Beylerle Kurultaya yak uydurmasını, inziva içinde bir I giderek işe başlıyacaktnr. Muammer "*""' %elen SSalardan birer grug îhtiyarm sokaktan reçen. genç kafi Beyden inhilâ! eden İstanbul fubeu «araya girerlerken % lelerinin trampet seslerindea heyecan müdürlüğüne de duymasına benzetti. Divan edebiya Iarmın söylediği halk şarkılanmlan ~\ •" ] Ankara şube mütımn güzel gaaellerinden olduğu ka da zevk akbğını söyledi; Mavi ve Si. dürü ve sabık fs dar, pınarbaşlannda genç Türk kız (Mabadi 6 tncı sahifede ) tanbul ikinci müdürü Yusuf Ziya Bey tayin olun muştur. Yusuf Ziya Bey öteden beri bankacılık taki rüsuhu ve jjkıymetli meleke sile tanınmış, bil hassa tstanbul'da bulunduğu zamanBir derece terfi "e Iar piyasada ve Ankara 3 den tstaribul mü malî mehafilde (Telefonla) dür, muavtni Ne kendisine çok mü Buraya gelen sait bir mevki jat Bey malumata gö yapmış güzide bir zattır. Bu itibarla re Başvekil (Mabadi 4 üncü sahifede) tsmet Paşa Hz. Elaziz'e vâsıl olarak karşılanmış , devair ve mUessesatı gez miş, tetkikat yapmıştır. Başvekil Pasanın cumar tesi günü bu raya avde*' Başvekil Gaziantep'te ask'erî ve mülkî erKân Srasînda bekleniyor. rın burada olacaktır. Şehirde istik bal hazırlığı yapılmış ve 40 tane Malatya 2 Frat nehri üzerinde takı zafer msa edilmUtir. / ki tsmet Paşa köprüsünün küşat resDiyarbekir'de heyelân mi 5 teşrnievvelde tsmet Paxa taraDiyarbekir 2 (A.A.) Başvekil {Mabadi 3 üncü sahifede) f ından yapılacaktır. tsmet Paşa yaD3 Kurultayı, dün saat 14 te DoL mabahçe saraymda yedinci içthnaım yaptı. Birinci ceUe Kâzım Paşa Hz. nin ri$)aset4ntde açıldı. Geçen zaptin hulâsaları okunduktan sonra, Uşsakizade Halit Ziya Bey kürsüye geldî. Halit Ziya Beyin konferansı tMtiat VekOİ Celâl Bey dün TUufât Ofistni aymtt zmtsmda b'ankalann rolü ve parâönim va • tktisat Vekili Celâl Bey dün öğ . ziyeti hakkında izahat almışbr. ^ leden «vvel Ticaret Ofisine giderek Celâl Bey banka mÜdürlermden haricf ticaretimiz hakkındaki tet sonra yumurta ihracatçılanmızı da kikatma devam etmiştir. Vekil Bey burada Cumhuriyet Mer. kabul etmiş ve kendilerile unm müdkez Bankası tstanbul şubesi müdürü det görüşmüştür. Sadettin, tş Bankası umumî müdür vekili Muammer, Ziraat Bankası tstktisat yekilimiz Celâl Bey günün tanbul şubesi müdürü Ahsen Bey Lutfen eahifeyt çevirtnis leri de kabul ederek haricî ticaretts Celâl Beyin beyanatı İlk kadm merkez memuru Hukuk mezunu Hüceste H. tayîn edildi, yakında vazifeye baslıyacak Saat 6, btxim Ankara muhabirinin telefon etme saatidir. Dün akşam telefon başmda ben vardun. «Bilâl» in ilk verdiği haber şu oldu: «Hukuk mezunlarmdan Hüceste Hanım Istanbul'da merkez memurluğuna tayin edilmiştir. Hüceste Hanım ilk kadın merkez memurumuzdur.» İkinci haberi beklemeden telefonu arkadaşıma verdim. Alhyı on geçe Polis müdiriyetinde idim. «Polis müdürü bey yerinde yok» dediler. Müdür muavini Hüsnü Beyin odasına daldım. Polise henüz tebligat yapılmamıs. Müdür muavini haberi benden aldı. Kendisinden Hüceste Hanımın adresini istedim. 3 üncü şubeden bir memur çağırdı. Dosyalar arandı, evrak kanşbnldı, £ekt netice menri çıkb. Hüceste Hanımın ağustos ayında verdiği istida diğer ev • rakla birlikte Dahiliye Vekâletine gönderilmiş... Arastırma esnasuıda Hüsnü Bey odasında bulunan bir arkadaşı ile göraşü yordu. Kulak verdim. Hüceste Hanundan bahsediyorlardı. Hüsnü Bey: Çok zeki ve çok hevesli bir ha İsmet Pş. nın seyahati ^ 1 Başvekil, Fırat üzerindeki koprünün küşat resmini yarın yapacak Talihli kız Neriman H. dün 750 lira /ikramiyesini aldı A\s merKcz me"murluğuna tayTh hukuk mezunlarmdan Hüceste Hanım nun, diyordu. Görürsünüz, movaffak olacak. Nereye vermek niyetmdesiniz? (Mabadi 5 inci sahifede) [iıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııuıııııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııııiHiııınııııııııııııtııifiıııııınıınııııııııııuıımıııııınııııııııura Kömurhan köprüsönön küşadı \ Belediye, şehrin fdkir hastalarile meşgul olacak.* • Hllllllll IIMllllMlllllllllllllllllllllflllllllllllllMlllllllilllilillllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllll gelince bunun için Fransa'yı her taarruzdan vikâye edecek en kat'î bir emniyet şartı lâbüttür iddiasın. dadır. Fransa Milletler Cemiyetinin emrine herkese meram anlatacak bir ordu verelim, ondan sonra ister silâhlar azalsın, dilerse herkes müsavi olsun diyor. 3 : tngiltere, Almanya'nın silâhlanmasma cevaz yoksa da silâhlan azaltmak için ileri gotürülen mesai neticesinde husule getirilecek umumî bir itilâf Versay'm bu mes'e . leye mütedair ahkâmı makamına kaim olabilir demişti. Fransa bunu da kabul etmiyor. Milletler Cemiyetinm emrine verilecek orduyu kim verecek ve onu kim kullanacak? O da bir mes'ele. Silâhlan azaltmak için emniyete ihtiyaç var, emniyet husule gelmek için silâhlan azaltmak lâzım. İşin içinden çıkabiltrsen çık: Yumurta mı tavuktan, tavuk mu yumurtadan gibi bir mes'ele. Hulâşaşı su ki anjajılan henüz milletler, kendi aralannda hakem ve hâkim rolünü oynıyacak bir çağa gelmemişlerdir. Dün Cenevre'deki vazîyeti hikâye eden haberler arasında bizce en mühimmi şu îdi: M. Herrîot Polonya ile Küçük İtilâf devletleri mümessillerini toplıyarak kendilerile bir buçuk saat kadar konuşmuş. Gazeteler bu içtimada şayet Almanya silâh lanma yolunda ileri gidecek olursa buna mâni olmak için almacak tedikramtye kasanan Neriman ZSRiğ birlerin nelerden ibaret olduğu koHanım, kardeşi Perihan Hantmla berabet nuşulmuş olduğunu veya olacağını İş Bankası şubesinden çikarken saklamıyorlardı. Demek ki Milletler x tş Bankasmm kumb'ara kur'ası Cemiyetinin sinesinde dahi eski an'a ayın birinci günü çekildi. Bu kur'ane caridir: tttifaklar, itilâflar ve... da Neriman Zühtü Hanım isimli kübittabi mukabil ittifaklar ve tnukaçük bir mekteplinin birinci ikramiye bil itilâflar! olan 750 lirayı kazandığmı yazdık. Bütün bu sakametlere rağmen Bu talihli hanım kız dün bankanm hakikî bir Milletler Cemiyeti tesisi tstanbul şubesine müracaat ederek bütün bütün imkânsız değildir, ve onu tesise behemehal ihtiyaç ta var parasını almıştır. Neriman Zühtü Hanım, Vezne dır. Fırsat elverirse bunu ayrıca yacüer'de Hallacımansur sokağında zarız. 3 üncu sahifede). YUNUS NADİ IIMIIIlllllltlllllllllllllllllllllllll Belediye Doktoru Her gün elli dirhem tereyağı, yarun okka süt, pirzola, taze yumurta, tatlı yiyeceksiniz.. Fdkir hasta Teşekkür ederim efendica... Bmıları Belediye koopeıatifi ile Belediye lokantasından parasız na verecckler?...