29 Eylül 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

'CmhKunyet 29 Eylul 1932 Yunanistan matem içinde... Zelzelede 15,000 ev yıkıldı, küçük bir ada battı IBirinci sahifeden mabaıt] miktarda olduğunu izah eylemektedir. şinin ölmüş ve 50 si ağır olmak üzere 408 kişinin de yaralanmış olduğunu göstermektedir. 5 köy yerle beraber olmus, 10 kadar köy de yarı yanya harap olmuştur. istanbul Borsası kapanış fiatları 289932 NUKUT Londra New Parıs Mılano Bruksel Atiaa Cenevre Solya Amsterdam Prag Viyana Madrit Budapeşte Berlın Varşo\ a Bukreş Belgrat Moskova Yokohama Altı Mecidıye Baaknot Aİış 735 210 163 216 114 26,50 8lo 25,50 83 120 * 26 15 30 49 22 24 65 55 920 37,50 237 Satiş 740 215 168 2!9 117 28 821 27 85 124 28 17 32 50 24 25 68 60 921 38 239 Fen adamma muhtacız! Sanayi sahasında ilerledikçe san'atkâra ihtiyacımız da artmaktadır Bazı ziraat memleketleri gibi biz de memleketimizi sanayileştiriyoruz. Rusya'dan, İtalya'dan alınacak, Al manya'dan getirtilecek makinelerle bir çok fabrikalar açılacak v e sanayi inkişaf ettirilecektir. Tesis edilecek bu sanayi yavaş yavaş diğer sanayiin doğmasını icap edecek v e mütevazi yen yürüyecektir. Görülüyor k i büyük bir iş sahası karşısındayız. Rus m ü tehassısları yakında tetkiklerini bi tirmek üzeredirler. Muhakkaktır ki bütün bu işlerin kuvvetli bir f enne istinat etmesi lâzımdır. Bunun için d e mütehassısa, fen adamına, san'atkâr ele ihtiyaç vardır. Sanayi sahasında balkan memleketlerine nazaran ol dukça geri bulunmaktayız. Bizde bu sahadaki f aaliyet son ü ç dört sene denberi tezahür e t m e ğ e başlamıştır. Balkan devletleri içinde sanayide en ileri Yunan'lılardır. Bazı Avrupa memleketlerile Balkan memleketle rinin sanayi v e diğer meslek mensu binini, mecmu nüfusa nisbetle, gös teren istatistik şudur: Sanayıci Ticaret Serbest Memleketler Zıraatçi vemadencı erbabı meslek Almanya 30,50 41,40 16,50 17,60 Fransa 41,50 30,70 15,80 12,00 11,30 10,30 55,70 24,70 İtalya 5,50 8,10 82,40 4,00 Bulgaristan 8,20 6,90 5,00 79 90 Romanya 7,80 18,10 13,05 61,05 Yunanistan Bu istatistikte görülüyor k i Yuna nistan sanayide v e ticarette Roman ya v e Bulgarisan'dan d a h a kuvvetlidir. Halbuki ziraati daha noksandır. Diğer cihetten Almanya'ya nisbet e cildikte son derece zayıf tır. Türkiye şimdiye kadar ziraat memIeketi olarak tanınmıs v e böyle ça lışmış bir memlekettir. Türk fıtratan zekidir, makinecilikte d e büyük bir kabiliyete maliktir. Umumî harpte Bağdat gibi en uzak c e p h e l e r d e tayyarelerinin pervanesine varıncıya kadar imal etmis, millî m ü c a h e d e d e Eskisehir'de şimendifer idaresinin atelyelerini top, tüfek, tayyare imalâ tanesine çevirmiştir. tstanbul soförü Avrupa'h soförlerden daha iyi oto mobil kullanır v e d a h a iyi makine sinden anlar. Umumî harpte lmalâtı Harbiye'nin Almanya fabrikalarma g^jnderip tahsil ettirmiş olduğu 56 yüz işçinin bir çoğu elân bugün Türkiye'deki resmî, hususî bir çok müessesenin, fabrikanın ustabaşısıdır. Bir ecnebi isçisinden daha iyi v e daha mütehassıstır. Bahriye carkçı ameliyat mekte bmin yetiştirmiş olduğu mütehassı» lar vardır ki her makineden anlarlar, ellerinden her iş gelir; maalesef bunların bir kısmı bugünkü buhranın dar çerçevesi içerisinde iş bulamıyarak kâtiplik, kumusyonculuk gibi islerde çalışmaktadırlar. Yeni tesis edilecek sanayide bir çok f edakârlık ve mas rafla yetişmiş o l a n bu uzuvlardan istifade edilmelidir. Yüksek fen mütehassıslarına g e Iince bunların mtihabında çok titiz olmak lâzımdır. D ü n almanca bir sanayi risalesinde gördütn. Bulgaristan Almanya'dan 6 0 kadar mütehassıs arıyor v e bunu g a z e t e ile ilân ediyor ve mütehassısları doğrudan doğruya faal sanayi sahasmdan toplamak is tiyor, blofçulardan korunmak için en doğru bir hareket... Nitekim g e ç e n sene bahkçıhk müessesesinin bizde bu y ü z d e n müsbet neticeler vermetniş olduğu iddia edilmektedir. Yüksek mühendislerimiz vardır, lâkin noksandır. Bunlardan bir kısmımn kıymetli ol duğunu kabul etmekle beraber bir çoğunun tahsilden avdetten sonra veya daha evvel amelî muhitte çalış ~ mak fırsahnı e l d e etmemiş olduğunu da kabul etmek lâzım. Geçen g ü n bir arkadasım anla tıyordu: Avrupa'da dört beş sene tahsil edip büyük bir ihtisas elde et miş olduğunu iddia ederek avdet e den bir mühendis bir makine imal etmiş v e bu iş için d e on, o n b e ş bin lira sarfedilmiş, lâkın makine daha işlemeden parçalanmış, mühendis mazeret olarak mevaddı iptidaiyenin lâzım g e l e n m e t a n e t e malik bulun madığını söylüyormuş. Bunun meta netinden emin o l m a d a n işe başlamak büyük bir h a t a değil midir?, Hulâsaten söylemek lâzım gelirse iltnî ve f ennî hususlarda kendi k e n dimizi aldatmamalıyız, bu teşkilâtı aşağıdan y u k a n y a doğru yani işçi ve ustalardan başhyarak korumalı v e y u k a n y a doğru gittikçe işe d a h a ziy a d e ciddiyet vermeliyiz k i kurmak istediğtmiz ş e y esaslı temeller üzerine istinat etsin v e kendisinden bekleni len randmanı versin v e yıkılmasın. M. N. K.VlftVO Bu akşamki program < ANKARA: 12,30 plâk neşriyatı (13,30 a kadar) 18 orkestra konseri 19 alaturka muşikı 20 cazbant (20,40 a kadar) İSTANBUL : 12 Dil Kurultaymdakl içtimalann nakli 18 orkestra ile hafif musiki 19,30 saz: Makbule Hanun, Nebil oğlu Ismaıl Hakkı Bey, Yesari Asım Bey) 21 orkes tra konseri: 1 Rieuzi, ouverture ÇWagner). 2 II synphonie (Beethoven). BERLİN: 17,35 konser, (piyano) 18,55 musarîabe 19,45 koro 20,15 dört ses uzerine Ron dolar 21,05 konser 22,05 havadisler sonra: Dans musikisi 1,05 konser: Leonore (Beethoven), Variations (Brahms), Lohengrin (.Wagner) Parantello ILîszt). VİYANA: 17,40 hafif musiki 18,35 konferans 20.10 havadisler 20,20 dans musikisi 21,30 tefrika 22 konser 23,20 havadis ler 23,35 hafif musiki. BUDAPEŞTE: 18,35 tsigan musikisi 18,05 gramorön 20,05 muhtelif 19,35 ingilizce ders 20,05 konser: (Haendel, Gounod, Massenet) 21,35 opera orkestrası tarafından operet parçaları sonra: Tsigan musikisi. MÜNİH: 18,05 konser 20,10 konferans 20,35 eski. ve yeni marşlar 21,35 kıraat 22,10 konser 23,25 havadisler. Bir ada battı Atma 28 (Hususî) Halkidiki'< e vuku bulan şiddetli zelzele hakd kında gelen malumat zelzelenin tahribatmı pek dehşetli göstermektedir. Hareket sahası dahilinde yıkılan evlerin adedî 5 binî ve oturulamıyacak hale gelen evlerin adedi on binden fazladır. Hareket sahasına civar ve 253 ailenin sakin bulunduğu bir ada ta • mamen batmıştır. Atina'da bu zelzele felâketînden dolayı umumî matem tutulmaktadır. Yeni tafsüât Atina 28 (A.A.) Halkidikya yarımadasında vuku bulan zelzele neticesinde yaralanan 250 kiçi mıştır. Nea terisos, Nea Nea Moudania hastahanesine kaldırıl Roda'daki biitün binalar, çökmüş, yıkılmıştır. ölenlerden bir çoğu hâlâ enkaz altındadır. 23 köy de ağır zarar ve hasara uğramıştır. Büyiik bir korkuya tutulan halk, dışanda vakit geçirmekte ve dua etmektedir. Muhaberatın sekteye uğramasından dolayı Aynaroz manastırının ne olduğu öğrenilememiştir. ÇEKLER Açılış 732,25 0,471314 IÎ.03 9,1952 3,3991 77,79 2,4465 65,8478 1,1701 15,9331 3,9918 5,7698 1,9822 4,2!28 3,65 79,425 31,9344 1,9410 1088,75 Müthis neticeler Selânik 28 (A.A.) Makedonya valisinin zelzele hakkmda telgrafla bildirdiği muhtasar bir cetvel 141 ki Londta NevvYork Pans MılaDO Deniz yarışları tekrar ediliyor Bu ne sür'at!. Bir adamı ezdikten sonra bir otomobile çarptı Şoför Ali'nin idaresinde bulunan otomobil, Arnavutköy caddesînden son sür'atlc giderken caddeden geçmekte olan Ali isminde bir adama çarpmıs, zavalhyı altına alarak sürükleniiştlr. Şoför, bu kazaya rağmen otomobilin sür'atini kesmemis ve bu hızla, önünde giden diğer bir otomobile çarpmıgtır. Musademe neticesinde her iki otomobil de hasara uğramıştır. Otomobil altında kalan Ali Ef. de ağır surette yaralanmıştır. İstanbul Mmtakası Denizcillk Heye tinden: 16/9/932 cuma günü icrasına başlanılan ve gecenln basması uzerine bitirilmiyen .erkek kürekçiler şampiyonası ve müpte düer müsabakalan ile dort cemi mü sabakada müsavi puvan aldıkları cihetle puvan tesviyeslne mahal vermemek üzere üç müsabaka neticesinde tayin edilecek iki çifte ikl çifte direksiz 0ç çifte yanşlarmdan ibaret olan bu müsabakalar 30/9/932 cuma gunu saat 13 te başlamak uzere Beykoz'da icra edilecektir. Bir çifte hanun kürekçiler (dumenclslz ferdî idman) sabahleyin icra edilecek rekor müsabakasına iştlrak suretile rekorlarını ve muvaffakiyetlerini tesbit ettirebilirler. Bu musabakalara lştirak edecek kulüp ler 28/9/932 çarşamba akşamı mıntaka denizcilik heyetine muracaatle kaydolunmaları ve hareket şamandıralarındakl du rakçılan sıralarftsslrir'a tayin, taayyun etmek üzere mmtaka merkezinde kur'a çekmeleri lcap eder. v,^.». .«,»~.# >.. Bruksel Atı a Cene\ re Sof\a Amsterdam Prag Viyana Madrit Berlin Varşova Budapeşte Bukreş Belgrat Yokohama Moskova BÜKREŞ: 19,15 orkestra 20,05 konferans 21 05 şarkılar 21,25 senfonik konser 22,05 konferans 22,20 tekrar senfonik konser 22,50 havadisler. VARŞOVA: 13,50 den itibaren gramofon plâkları 18,05 konser (muhtelif sololar) 19,25 dans musikisi 20,15 muhtelif 20,40 havadisler 21,05 halk musikisi 22,25 skeç 22,55 havadisler 23,05 dans musikisi arada: Spor haberleri. ESHAM Açılış 1$ Bankası A, Şünendıleri Tramvay Terkos Balya 21,85 KaDanış 21,60 İSTİKRAZLAR Açılış îstikrazı Dahill Şark şlmendifen Duyunu Muv. Gümrük Saydı Mahi Bağdat Askeriye 96,25 4,75 57,25 Mevsimin en giızel hikâyeleri BENİ YAKAN BİR ATEŞ VAR! Ragıp Şevki [Yakında çıkıyor Şafak Kütüphanesî ihtiyatlı davranmasına rağmen.. Kuruçeşme önlerinde bağlı bulunan bir motörde tayfalık e d e n Koçhisar'lı Kemal yüzmek bilmediği hald e denize girmis, fakat boğulmamak için de motöre bir ip bağlamıs, ipin bir ucırau da kendiri yakalamıstır. Bu suretle bir müddet denizde k a l dıktan sonra her nasılsa ip elinden kurtulmus ve zavallı tayfa boğul • muştur. TAHVİLÂT Açılıj Elektrik Şirketı Tramvay Tünel Rıhtım Anadolu ( 1 ) Anadolu (2) Anadolu (3) A. Mfimessil Kapanış iran halılarının men'i Ege mmtakası ticaret odaları kongresi Türk halılarına büyük rekabet ettiği içm İron bahkunun ithaliaün niAa'i hakkmda karar vermişti. Bu karar telgrafla İktisat Vekâletine bildirilmiştir. Altınordu kuliibOnön daveti Altmordu kulubu 25 inci yılını 30/9/932 cuma gunü tes'it edeceğinden progre Ünyon kulübü gibi Altınordu teşekkülle rinde çalışan kardeşlerin o günü şenlen dirmek için Kadıkoy'ündeki kulüp merkezine tesriflerl ve yevmi mezkurda saat dörtte dahi fevkalâde kongre aktedilip müstafa heyeti idare yerine yeniden in tihabat icrası nizamnamenin tadili ve sair Altınordu'nun teali ve inkisafına ait mukarrerat ittihazı ruznamel müzakeratm maddeleri cümlesinden oldugundan bilumum Altmordu mensuplannın şeref b**«etpmeleri rlca olunur. Raşit 33,30 33,80 33,60 33İ55 33,55 34,85 Rus heyetinin tetkikatı Anadolu'da sanayi tetkik mesaisini ikmal ederek Ankara'ya avdet eden heyetten bir kısmı göriilen lüzum üzerine tekrar Afyon ve Nazilu'ye hareket et • miştir. Rus mütehassısları 6 teşrinievvelde Rusya'ya avdet edeceklerdir. Maadin müdiriyeti umumiyesi başmü • hendisi Hadi Beyle Dr. Lüsvüs Kars ve civannda tetkikatı madeniyede bu lunmaktadır. Cenupta törkmen oymaklajı Bir memur beraet etti Maaş tevzi memuru Arif Ef. is . minde bir memur 1200 lira açık verdiği için rcevkufen tahtı muhakemeye al.nmıştır. Mahkemede dinlenen şahitler, Arif Ef. nin namuslu ve düriist bir memur olduğunu, açık çıkan parayı ya noksan aldığını, yahut ta fazla verdiğini, açığın bundan ileri geldiğini söylemişlerdir. Arif Ef. de esasen bu 1200 Hrayı evvelce ödediği için mahkeme beraet kararı vermiştir. Hereke fabrikasının sabık sermemuru Sirun Dionyan Efendinin vefatmı kendi ailesi kemali teessüfle akraba ve dostlanna beyan eyler. '*"* Cenaze merasımı yarinkf cuma İ O J eylul saat 14,30 da Usküdar Selâmİ yedeki Surp Haç kilisesinde icra olu nacaktır. Köpriiden Üsküdar'a vapur saat 14 te. Usküdar Hale sinemasında Sesli, sözlü, şrküı Vatan hainleri İlâveten Foks hali hazır Dünya ha vadisleri. * *» Törkiye Başpehlivanlığı mösabakaları Ankara 2 8 (Telefonla) Türkiye başpehlivanlığı müsabakalanna yarın burada saat on beste Yenibahçe'de baslanacakhr. Güreşlerin çok alâkalı olacağı anlasıiıyor. ASRî SiNEMA Bu akşamdan itibaren: Kış mevsimini Buster Keaton ve sehhar Conchita Montenegro tarafından temsil edilmiş tamamen ispan yolca sözlü ve şarkılı 1 1 sinemasında RAMON NOVARRO'nun GLORYA Bu akşam Cuma gOnö yapılacak maçlar İstanbul 2 8 (A.A.) Bu cuma Kadıköy'ünde Fenerbahçe Stadında şu maçlar yapüacakur: Saat 1315 İstanbulspor • Pera Saat 1516 Galatasaray • Vefa Saat 16 dan sonra Fenerbahçe birinci takımı bir entrenman maçı yapacakbr. Mecburî bir tahvil Kadıköy kaymakamlığı tahrirat kâtibi Şinasi Bey Vilâyet mzibat komisyonunca mecburî tahvile tâbi tutularak Ipsala kaymakamlığı tahrirat kâtİDİiğine tayin edilmiştir. MALEK HARBE GİDİYOR | SUZY VERNON ile beraber § temsil ettiği Görülmemiş fevkalâde gulünçlü komedisi ile açıyor. Metro Goldwyn Mayer filmi JvXanda Turkmen gelint ktyafett, Üüğün şenliğinde ve alaymua kullamlan tayraklar Türk Dili Kurultayına Anadolu Türk men'lerinden bir hayli sahibl ihtisas ve ehli vukuf getirmeğe vesatet eden Ali Rıza Beyin «Cenup'ta Türkmen Oymaklam namile gayet kıymettar bir eser neşrey ledığini memnuniyetle öğrendik. Anadolu'da kısmen göçebe ve kısmen yarı goçebe halde yaşıyan ve eski Türk âdet ve an'anelerini olduğu gibi muhafaza eden Turk men aşiretleri hakkında simdiye kadar ehemmiyetli bir eser yazümamıstı. Bu noksanı tam sırasında Ali Rıza Bey telâfi et mistir. Her ne kadar Anadolu Türkmen'leri hakkında Avrupa'da muhtelif eserler neşredilmiş ise de çoğu hatalı ve noksan bulunuyor. Bir Türk oğlu bu hatalan şimdi tamir etmekte ve hakikatl mey dana çıkannaktadır. Eserin muhtevi olduğu başlıca bahisler Türkmen Oymaklan, Turkmen Obalan, Ilbeğhği aşireti, ev teşkilâtı, doğum, dügün ve ölum âdetleri, Anadolu Türkmen'lerinin meşgul an'aneleri, Türkmen takvimi, Türkmen hikâyelerı ve sairedir. Eser Türkmen hayatına dair bir çok tablolan ihtiva etmektedir. Ali Rıza Bey bu eseri kendi hesabma Istanbul'da Bürhanettin matbaasmda tabettirmiştir. Kitap Türk Dili Kurultayı münasebetıle Türk'lerin hiç bozulmamış dili ve âdetleri hakkında tetkikatta bulunmak istiyenler için her veçhile şayani istif adedir. 1 ÂŞIK RAHİBE 1 ^ (Sevil'ii Şarkıcı) I tamamen fransızca sözlü ve | ' şarkılı ilk filmin iraesi 1 şerefine Maliye imtihanı Bugün Defterdarhkta Ankara'da Maliye tatbikat mektebine gönderiIecek iki memur için imtihan yapı • lacakh ' HACI KASIM'IN BÜVCSOI Arap musikisi, Arap rakıslan, cirit oyunları, Fas'ın eğlence ve zevk yerleri, meraklı sergüzeştier... Arabistan'da çevrılmış t'RANSlZCA buyük şark îilmi. Andre Reuze'nin romanından muktebes ve Bu akşam 21 1/2 ta MAjLK sinemasında \ Nakliye ücretleri tktisat Vekâletinin nakliye tarifeleri bakkında Ticaret Odasuıın fikrini is timzacı üzerine bir çok tacirlerin mütalealan sorulmustu. Oda'ya şimdiye kadar yuzden fazla cevap gelmistir. Bun Iara göre vapur tarirelerinin beynelmilel navlunlardan yüksek olduğu anlaşıl • makadır. 1 6L0RYA CAZ'ın iştirakile 1 BİRİNCİ GALA Müsameresi Teşrinievvel maaşı Memurların tesrinîevvel maaşı cumartesi günü tevzi edilecektir. Bu akşamdan itibaren " A RT i S T iK sinemasında: Pek nükteli ve gayet eğlenceli bir komedi Törkçe hocaları memnun değil! Ilk, orta ve Iise derecesinde olan ecnebi ve akalliyet mekteplerinin tebliğ edilen Türk muallimleri kadrolannda 180 kadar muallim muhtelif sebeplerle açığa <ıkanImışIardır. Üğrendiğimize göre bu seneki tasfiye umumî bir şekilde ve seyyanen yapılmadığmdan memnuniyetsizlikle karşılanmıstır. Tasfiyenin esası eczacı, disçi, avukat gibi meslek sahipleri ile menşe şehadetnamesi bulunmıyanların açığa çıkarılmasî olduğu halde, bu kabil bazî kimselerin tasfiveden müstesna tutul • dnklan iddia edilmektedir. Buna mu kabil 810 senedenberi muallimlik yapanlardan bazıları kıdem miikteseplerine bakılmıyarak ve hakkı açığa çı HARRY BAURRENE LEFEBVRE'ir temsili. tlâveten. R. K. O. Hali hazır dünya havadisleıi. YugoslAvya'da buğday az Ticaret Odasına gelen malumata göre Yugoslavya'da bu sene buğday mahsulü geçen senelere nisbetle çok azdır. Bu münasebetle Yugoslavya bu sene buğday ihracab yapamıyacak vaziyettedir. Keyfiyet buğday ticaretîmizi yakından alâkadar etmektedîr. Muhterem Kadıköy ve civarı ahalisinin artık Beyoğlu sinemalarına kadar gitmelerine hacet kalmadı. Ahiren büyük fedakârlıklâr ıhtiyarile ve son sistem sesli ve sözlü makinelerle teçhiz edilerek gayet şık bir saion haline ifrağ edilen (Sabık Hâle) Başvekil Urfa'ya gidiyor IBirincî sahifeden mabait'i fetindc hazır bulunduktan sonra buraya gelmişlerdir. Paşa Hazretleri Bireciğ'e btr saat mesaf ede binlerce halk ve sporcular taraf ından karşı lanmıştır. Bir müddet hükumet konağinda istirahat ettikten ve öğle yemeğini burada yedikten sonra saat 13 e Urfa'ya hareket etmislardiır. Mevsimin en mükemmel ve en müntahap filimlerini angaje ederek peyderpey gösterecektir. Bugünkü matinelerden itibaren M 0R i CE C H E V A L I E R' nin şaheseri KOCAM ALDATIRSA tarafından ŞEN MÜLÂZIM İFransizca sözlü ve şarkılı film.Localarınızı evvelden temin ediniz. [ İTelefon: Kadıköy 112. Geceleri Süadiye ve Erenköy'üne otobüs| seferleri temin edilmiştir. karılmışlardır. Mağduriyetlerini ileri süren bir çok muallimler Maarif Vekâle • tine müracaate baslamıslardır. Fransızca sözlü ve şarkılı filitn. |ALİCE COCEA ve ANDRE ROANNL