21 Eylül 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

21 Eylul 1932 8 gün, 8 gece süren bayram! Kâbil, eylul (Hususî) Afgan milleti; pek çok kan dökerek elde ettiği istiklâli şerefine, her sene sekiz gün, sekiz gece bayram yapar. Bu seneki, istiklâl bayrammda ben de bulundum, daha doğrusu bu emsalriz neş'e ve galeyanı yakmdan görmek jçin, bir çok ecnebi yolcu larla birlikte, ben de seyahatimi Kâbil'e kadar temdit ettim. ttiraf edeyim ki, Kâbil'e gider ken «acaba hangi han köşelerinde sürüneceğim» diye endişe ediyor dum. Bu sebeple evvelâ sefaretha nemîze uğramağı münasip gördüm: Büyük bir bahçe içersinde beyaz boyalı tek katlı temiz bir bina. Daha şanb bayrağımızı uzaktan gö rür görmez bütün yorguluğumu u nuttum. Maslahatgüzarunız Sadullah Ferit Bey beni çok nazikâne bir surette karşıladı. Burada aldığım Uk izahat, kardeş Afgan milletini lâyıkile tanımadığımızı öğretti. Ama, bu hususta kabahat yalnız bizde değil, onlarda da.. Bize kendilerini tanıtmak için biraz gayret gösterseler! SaduIIah Ferit Beyin delâletile «Otel Kâbil» e yerleştim: Temiz bir otel, müstahdemini terbiyeli, ye mekleri nef U, salonunda cazbandı yok ama, gramofonu ve radyosu emre amade. Otel, ertesi gün başlıyacak olaa istiklâl şenliklerini seyre gelen bir çok ecnebilerle dolu. Ertesi (12/8/1932) cuma giinü bayram başladı. Program mucibince; evvelâ Harbiye Vezareti civarmdaki istiklâl âbidesi maballinde bulun • mak lâzım. Gittim. Âbide geniş ve ağaçhklı bir cadde ortasında yiik »ek beyaz bir sütundur. Sütunun k&idesine istiklâl tarihçesini hakketmişler. Abidenin sağ tarafmda kur dip lömatnc ve ecnebi ziyaretçiler, sol tarafında da heyeti vüzera, âyan, meb'usan ve hükumet erkânı bulu nuyorlar. Saat sab'ahın sekizini bes on da • kika geçiyorthı ki, artık meydan iğne atıls«ry«re düşmez bir bale gel mişti. Bu snada çalman millî mars Kral Mebmet Nadir şahm teşrifini müjdeledi. Kral otomobUinden bal • ki selâmlıyarak indi ve abidenin kaidesmde bazırlanan yere çıktı. Mehmet Nadir Şah Hz. 45 • 50 Geçit resminden bir tntfba CumhnriyeC Kadınlarda tayyarecilik merakı Efganistan,ın istiklâl şenlikleri bu sene fevkalâde güzel ve neş'eli oldu Bır elden ıdaresı • •• Bir müdiriyeti umumiye teşkilı dusunuluyor Terkosun Belediyeye devrinden sonra alacağı şekil bakkında ihzarî encümenler tetkikata devam etmektedir. Tetkikat sümullü bir şekilde dir. Gaye; şehre bol ve ucuz fiatla *u tetnin etmektir. Bunun için bentlerin esaslı bir surette tamiri düşü nülmekte olduğu gibi eşhas elrade bulunan suların da Belediye namına alınması tasavvuru vardır. Terkos aImdıktan sonra mülhak bir bütçe ile idaresi fikri ileri sürülmekle beraber bütün suların tevhidi ile bir mü diriyeti umumiye halinde idaresini muvafık görenler ve bu şekli müdafaa edenler de vardır. Binaenaleyh bu cihetler komisyonun müteakip içtimalarında kat'î bir karara raptedilecektir. Bir de bu iş için yeni baştan bir teşkilât vücude getirilmiyerek firketin başta bulunan direktörleri müstesna olmak üzere diğer metnurlanndan istifade edilmesi mutasavverdir. Bu memurlar uzun seneler * denberi bu işlerle mesgul olduğun dan hariçten memur alınmıyacak ve yahut ihtiyaç görülse bile az kimse alınacaktır. Almanya'da kadın tayyarecilik mektebi • • •••! 1».^ ((1000 metre îrtifada iken pervaneye sekte ârız olursa ne yaparsınız?)) CemeniKuzuTfda Kral NdMr, şah tâtaatı tejtts için dtvna tiirieiğeh Tayyare metoebâuîe Kanmdar motör dersi alırken Ticaret mektebi kabul imtihanı Ticaret lisesi mualiimleri dün Yüksek Iktisat ve Ticaret mektebi müdürü Hüsnü Beyin riyasetinde bir îçtima aktetmislerdir. Bu toplantıda Ticaret lisesînin müfredat programıa ilâve edilen derslerden tatdl müddetince kur» gören talebelerin yüksek iktisat ve ticaret mektebine girebtlmek için verecekleri imtihanın şekli etrafında müzakerelerde bulunulmuştur. Bu imtihanlara ayın son haftasında baslanılacaktır. Diğer taraftan Galatasaray lisesinin ticaret kısmından mezun olan gençler de bu imtihana girebilecekler dir. tmtıhanda muvaffak olanlar yüksek iktisat ve ticaret mektebine alınacaklardır. arkadatla tra »eyre'den kadm tayyareci gölütı kenarında toplanıldı ve yüz me eğlenceleri seyredildi. Her taraf takı zaferlerle donannuştı. Gece şenlikleri de emsaUiz oldu. Bir ta raftan da bu vesüe Ue açilan Afganistan sanayi sergisi dolup bosanı yordu. Kokain kralı Meşhur Hartert nihayet Büyük bir Amerikan şir keti iflâs etti yakayı ele verdi Park'te, kokain kaçakçıh ğmın toptancılığını yapan ve arkadaşlan arasında Kokain Kralı namını tasıyan M. Har tert nihayet yakayı ele ver miş ve Paris zabıtası tarafm dan hapse tı kılmıştır. Har tert, toptan ko Kokain Kralt namvK: kain kaçırıyor taştyan kaçakçt Hartert Kral nutvk irat ederken yaşlarmda görünüyordu. Hakî renk askerî bir üniformayı lâbutL Kral, istiklâlin, hürriyetin kıymet ve ehemmiyeti hakkmda gayet beliğ bir nutuk sByledi. Bu hitabeye sefirlerin en yaşlısı olmak sıfatile Sovyet sefiri mukabele etti. Sovyet sefiri, komşu milletin istiklâl gününün 14 üncü yıldönü mfi münasebetile Af ganistan'ın tea li ve terakkisi yolunda temenniyatta b'ulundu. Kral bu temenniyata teşekkür etti; kürsiden indikten sonra sefir lerin ellerini sıkarak ayrı ayrı iltifatlarda bulundu. Nutukları müte akip cÇemeni huzur» tabir ettikleri meydana gidildL Vezirler, sefirler ve sair rical evvelden hazırlanmış olan müzeyyen çadırda yerlerini aldılar. Kral da otomobilinden inerek güzel bir ata bindi ve kıtaatı teftîş etti. Geçft resmime 15 bin kadar asker iştirak etmişti. Bu sırada 5 keşif tayyaresi de uçuşlar yaptı. Afgan or dusu, bu merasim esnasında göstercllği intizam ve mükemmeliyetten dolayî nmumun takdtrini celbetti. Artık bayram başlamıştı. Bir hafta müddetle bütün Af ganistan baş • tan başa neş'eli ve beyecanh bir kütle halinde idi. Toplar atıldı, mektep ialebeleri jimnastik oyunları gös terdiler, f utbol, voleybol maçlan terlip edildi, bilârdo müsabakası, izci talimleri, at ko&uları yapıldı. Şun'î ve ikinci derecede perakendeci kaçakçılara satıyordu. Kokain Kralı, her zaman gayet zarif giyînir, otomobil Ue gezer, yüksek ve zengin bir hayat sürerdi. Hartert hiç bir zaman üzerinde f azla miktarda kokain bulundurmaz, an cak bir tiryakinin taşıyacağı kadarım hâmil bulunurdu. Kendisini takip eden zabıta memurları bu kurnaz kaçakçıyı bir türlü yakalıyamıyorlardı. Nihayet, ikinci el kaçakçılarmdan birine on paket kokaini havi bir paket teslim ederken yakalanmıştır. Irak kralı Amman'a gitti Irak Kralı Faysal eylulün on bi rinci günü tayyare ile Bağdat'tan Amman'a gitmiştir. Krala Veliaht Emir Gazi, teşrifat müdürü ve diğer bazı zevat refakat etmektedirler. Kralın bindiği tayyareyi refakatindekilerin bindikleri diğer üç tayyare takip etmiştir. Kralın gaybubetinde kendisine kardeşi Malik Ali vekâlet edecektir. Bu vekâlet için usule tevfikan bir kanun neşredil miştir. Bu kanuna göre kral vekili Irak kanunu esasinin Krala bahşettiği bütün hukuku istimal edebilecek yalnız muahedatı tasdik ve Başve kUi tayin gibi hakları Kralın muvafakatini almadan kullanamıyacak tır. Bu kanunun neşrine nazaran Kralın Amman'da çok kalacağı dir. Irak Veliahtı pederi Ue Amman'a gittrkten bir gün sonra Irak'm şimalinde vuku bulacak tatbikatı askeriyede bulunmak üzere Bağdat'a aydet etmiştir. j , | t Bazı Hâlâ siyasf hnikuk vermekten oekmen Sekiz gün ve sekiz gece bu min uyasiler mr. Bilfan Fran«a gfti müval üzere geçti ve şenlikler, sekizinteraMd bbr meml«ketm âyan meclni ci günün akşamında Maarif Vezrri kadınlam tofrU mtiaabet ve sMb'usnin büyük bir kalabahk karşısmda lok hakkmı veren kanun lây&asmı irat ettiği uzun bir nutukla hham kabul etmeıniftir. Erkekle kmdının buldu. Bu sene liselerden mezun olan ta mUsavf olamıyacagmı idâia edenler, tSMAlL CELAL lebeler henüzşehadetnamelerini a~ maddî ve parlak haldkate karşı talamadıklarından doğrudan. doğruya annüt göstermekten başka bir sey fakültelere girememektedirler. Anyapmış oknazlar. Bugün hangi mescak bunların müracaati üzerine fa lek vardn* ki, hanımlar, o sahayı akiüte ve yüksek mektepler, mezun oldeta istilâ etmif ohnasınlar? Hangi dukları liselerden resmî tezkere Ue kapı kalmıatn' ki, uzun zarif kadmmalumat aldıktan sonra kayıtlannı lar ginnemis olsun? Ekreklerin kenyap maktadır. dilerine mahsus birer kale, Çra «edAmerika'nın Bu takyidata lüzum görülmesinin dUe çevrelenmif memnu bir ülke Bin metre irtifada 3cen pervabolluk ve sasaasebebi evvelce talebelere mezun oladdettikJeri bütün mesleklere kadın neye bir sekte âriz olursa ne yaparsı kadar, sukut duklarma dair mekteplerinden veri lar, metin, mütebessim hamlelerle suuz? ve mhidamları len vsikaların sahte olarak daha kogirdUer. Doktorluk, mühendislik, Sualini sorunca, talebe, derhal da gürttltülü olay tanzim edilebilzneleridir. avukatlık, devlet memuriyetleri, hâ cevap vermek ve alacağı tedbtrleri luyor. Dalfa buBu son sekilde talebelerin kayıt kimlik, meb'usluk hulâsa hiç bir iş izah eylemek mecburiyetindedir. daklı muazzam lan liselerden resmen alınan maluyoktur ki ona kadınlar muvaffakiNazarî tedrisat bitmeden amelî tedbankaları, fab mata istinat ettirildiğinden sahte ve yetle mtisap etmiş olmasın. E«ki dürisata geçilmemektedir. Hanımlarm rika, naklfyat sika ve şehadetnamelerle fakülte ve şünceli, an'ane sever erkekler ne ve saire sebekeçoğu bu nazarî derslerin uzun süryüksek mekteplere girmeğe imkân derse desin kadmlar, kat'î müsavata lerkıin milyar düğünden ve tayyare ile uçmak hubırakılmamaktadır. doğru mütekâmU ve mütemadi a • lık sermayeleri susundaki sabırsıslddannı tatmin etdımlarla gidiyorlar. Cinsi lâtifin bazan Syle fec> mediğinden şücâyet etmektedirler. meşakkatli, tehlikeli işlere elverişli âkibetlere uğnAncak mektep bu noktayı ook sıkı Lise ve orta mekteplere girmek üolmadıkları tesellisi Ue kendUerini al tutuyor. Çünkü ileride vukua gele yor ki.. tki üç "" ŞirkeUn müdürü zere Anadolu'nun muhtelif vüâyet yüz metre yükSamuel insvM lermden şehrimize gelen talebelerden datanları da hâdisat tekzip etti, hem cek kazalarda bu malumatm çok ne beliğ, ne itiraz kabul etmez bir sekliğinde, altmıs, yetmiş katlı faydası olacaktar. bazılan kayıt zamamnı geçirdikle Babil kulelerini andıran binaların tekzip.. tlk otomobil kullanan ha rinden müşkülâta maruz kalcnaktaNihayet, bu can sıkıcı saatler gekoynunda yaşıyan bu şirketlerin sünumn uyandırdığı merakın değersizdırlar. Bu gibilerin mekteplere gi çiyor ve Uk uçuşun verdiği heyecankutu, dünya piyasası üzerinde her liğini: İlk vapuru sevkeden kadm sürebilmeleri için Maarif Vekâletine la yüreği oarpan kadın tayyarecinin zaman çok kuvvetli tesirler yap varinin tabiatle mücadelede göstermüracaatle müsaade almaları icap muallimin refakatinde birinci tay maktadır. diği soğuk kanlılık çok geçmeden isetmektedir. ranı vaki olmaktadır. Fakat, asıl Bir müddettir işitilmez olan bu if~ bat etti. heyecan ve yürek çarpıntısı, tayyarelâslar ve inhidamlar, gene maliye ve Nihayet hanımlar güzel gözlerini ci hanımın yalnız başına Uk uçuşunikttsat piyasalarını işgale ve korkutErkek Muallim mektebinin tatbihavalara dikti. Kanatlanan erkeklere da, bütün şiddetUe hüküm sürecekmağa başladı. kat kısmı bu mektepten ayrılarak gıpta ederken, onlan taklide yel tir. Bu uçuşun verdiği heyecanm Bir iki gün evvel Amerika'dan 44 üncü ilk mektebe ilhak edümiştir. tendL Tayyarecilik, her sporcudan: böyle gürültülü bir sukutun feci haşiddet derecesi, ancak muvaffakiyetle Bu kısımdaki talebe ayni tedris şekli beri geldi: Soğuk kanlılık, yiğitlik, meşakkate yapılacak ilk karaya inme hareke altında yetiştirileceklerdir. Şikago'da însull şirketleri tam tahammül ve saire gibi evsaf i»te tinin vereceği zevkli heyecanla mu • bir milyar dolarla iflas etmiştir. mektedir. Kadmlar bu evsaf Ue mut kayese olunabilir. TayyarecUik ile înhidamı ile Sikago piyasasını altüst tasıf olduklarını düşünerek havalara uğraşan hanımlar, dünyada bunun eden bu şirketin umum müdürü yükselmek ve uçmak teşebbüsünü fevkinde bir zevk olmadığını, kadmve en büyük hissedarı M. Samuel tahakkuk ettirdUer. Gün geçmiyor ki lığın bütün heyecan ve şevkile iddia tnsull' ün resmini bu vesüe ile derceetmektedirler. bir kadın tayyarecinin muvaffaki diyoruz. yetleri, mehareti, erkeklere meydan i Yakınlarda banımlarm büyük tayokuyan cesareti karşısında bulun yare rekorlarına iştirak etmelerine Maarif Vekâleti Celilesince ormıyaltm. | intizar olunabilir. ta mekteplerle liselerm bninci, Budapeşte 20 (A.A.) BudapeşPek iyi diyeceksiniz. Bir tayyareyi ikinci ve üçüncü sınıfları için kate'nin 20,000 e baliğ olan kapıcıla • kullanmak yalnız cesaret ve hüsnü bul olunmuştur. rradan 10,000 i varidatlarmm üçte niyetle kabil değildir. Bunun için Programda mevcut bütün mebirini yerlerine vekil olarak bırakParis'te çıkmakta olan Posledni ayrıca teknik malumat fktisap etmek Novosti Umindeki beyaz Rus gazebahisi havi oldugundan başka tıkları kimselere vermelerini natık zarureti vardn. Hanımlar tayyareolan kararnameyi protesto etmek ükitap tedarUdne ihtiyaç bırak tesi, neşrettiği bir f ıkrada, şehrimizciliği nerede ve nasıl öğreniyorlar? zere dün bir nümayis yapmışlardır. maz. de ikamet etmekte olan sabık Sovyet Fransızca tahsilini kolaylaştırrr Bugün bu meraklı sualin cevabını Budapeşte'de kapıcılıklar, pek paMillî Müdafaa Komiseri Troçki'nin kıraat ve tercümeye alıştınr fiilhalı satılmaktadır. Çünkü kapıcılara vermek istiyoruz. Her Lşte olduğu Çekoslovakya'ya gideceği haberinin lertn tasrifatını ve failleri ile muücret olarak kîralann yüzde 2 si vegibi bunda da Alman'lar, diğer milÇekoslovakya efkâri umunriyeainde tabakatını sıfatların mevsuflari rilmektedir. Ve evlerin kapıları saat heyecan uyandırdığını bunun üzerine letlere örnek olacak teşkilât vücude le mutabakatım ve sair hususları 22 den 5 e kadar kapalı kalmakta Çekoslovak hükumetinin tstanbul getirmişlerdir. en kolay tarzda zaptettirecek u oldugundan bu saatlerde dışan çıkkonsolosluğuna, Troçki'nin pasa Müstakbel hava kahramanı ha sulleri havidrr. Üç kısım üzerine mak istiyenler 20 filler yani 1 frank portunun vize edilmemesini emret mmların, uçuş ilminin bütün kaidemüretteptir. bahşış vermek mecburiyetinded'rrler. tiğini haber vermiştir. lerini, hava cambazlığının bütün hüBirinci kısım 23 ikinci kısım 34 Bu haber üzerine dün Çekoslo • nerlerini oğrenecekleri kadm mek ve üçüncü kısım 40 kuruştur. Taşvakya'nın Istanbu] başkonsoloslu • teplerinin açıhnası zarureti vardı. Berlin 20 (A.A.) Professeur Herra için posta ücreti ayrı alınır. ğuna müracaat ettik. Konsolos bu tşte bu ihtiyacı tatmin etmek içinzog ile mesai arkadası Burgeni, tahtaToptan ve perakende satıs madi ki, Almanya'da Staaken şehri, ör husustaki istifsarımıza M. Troçki'nin nın, deri ve meşin gibi elâstiki bir ci • halli: pasaportunun henüz vize edilmedi nek olacak bir kadm teşekkülü ve sim haline getirilmesini mümkün kılaCumhuriyet müessesatıdır. mektebi vücude getirmiştir. Bu mek ğini söylemekle iktifa etmiştir. cak bir usul bulmuşlardır. t i r mekteplere girmek için Bir milyar! talebeler tebin mensuplan gündengüne ço ğalmaktadn*. Mektepte verilen dersler iki büyük kuma aynlnuştar. Biri nazarî, diğeri amelidi. Her hangi bir tayyareci kadın, uçmak ruhsatmı almadan evvel, tayyare motörünün bütün gavamı znn "ogrenmeJc mecburıyehndedtr. Ta ki, bir kaza vukuunda motörü geregi gibi tamir ve idare edebilsin. Ruhsat verihneden evveî yapılan hntihanlar gayet sıkıdtr. Meselâ, talebeye, hiç beklemedigi sualler sorul* makta ve derhal cevap vermesi mecburî tutulmaktadjr. Muallîm tale beye: Anadolu'dan gelen talebeler Muallim mektebinde La clef du Français Ali Nazima Beyin Yeni eserı On bin kapıcı miting yaptı • ^ 1 ^ • Troçki gidemiyor mı? Yeni bir keşif I