21 Eylül 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Reşit Galip B. Maarif vekili On seneden beri faaliyetimiz $u üç nokta etrafında temer- küz etmiştir: o Milli bir devlet kurmak. Osmanlı imperatorlü- ğundan bize bir enkaz halinde intikal eden vatanı imar etmek | ve Türk milletinin manevi vah detini temin etmek. Bu sonun- cusu hars ve maarif işidir. Ve diğer sahalardaki &n mühim muvaffakıyet âmili de budur. Asri telâkkiye göre maarif işi, yalnız çocuklar için meklep binası ve kitap tedarik etmek, hoca bulmak demek değildir. Bir milletin manen birliğini te- min etmek demektir. Vatandaş ları bir dil, bir gaye ve bir ümit etrafında toplamaktır. Bunun için de devlet beşikten mezara kadar her vatandaşla o meşgul olmak zaruretindedir. Cümburi yet hükümeti ve onun istinat et tiği Halk Fırkası. maarifi bu mânada anlıyor. Maarif umde- lerimizin mahiyeti böyle oldu- gu içindir ki Aydın meb'usu Reşit Galip Beyin Maarif vekâ- letine geçmesini memnuniyetle telâkki edilecek bir hâdise ola- rak karşıladık. Cümhuriyetçi, millici, inkılâpçı, lâyik. halk çı, Reşit Galip Bey milli Türk devletinin umdelerinin müşal hasıdır. Yeni Maarif vekili, ilk Türkocağı kurulduğu günden beri milli cereyanların başında | bulunmuş, ancak idealistlerden beklenen bir feragatle ve teva- zula daima ayni gaye uğurunda çalışmıştır. Dünden beri başladığı Maa- if işleri Reşit Galip Bey için yeni bir vazife değildir. Türk ocaklarındaki hizmetleri. Halk- evindeki faaliyeti, tarih ve dil encümenlerindeki mu iü tün mânasile M şleri idi, Binaenaleyh icra vaziyetinden uzakta butnduğu zamanlardaki “bu faaliyeti - Reşit Galip Beyi olgun bir terbiyeci | vaziyetine koymuştur. Maarif vekâletinin bilhassa bu aralık müstesna bir ehemmi yeti vardır. Harf inkılâbı mu- vaffak olmuş bir inkılâptır. A- radan henüz dört sene geçtiği halde. bugün Türk harflerile okuyup yazan laşların a- dedi, Arap harfleri zamanında- ki okuyup yazanların mikdarını geçmiştir. Bununla beraber. bu inlelâptan sonra hiç bir ümmt Türk kalmaması gayemiz olma İh idi. Bu gayeden henüz çok u- zakta olduğumuz âşikârdır. Bü yük Gaziden aldığımız kuvvetle bu yolda ilerledikten sonra gidi şin bızı kesildi ve koca inkılâp Maarif vekâletinin bürokrasisi içine gömüldü. Bunu o bürok- | rasi içinden kurtarıp ta eski hı- | zı vermek Reşit Galip Beyi | meşgul edecek vazifelerden olacaktır. Ümmiliğe karşı harp ilân etmeliyiz. Bütün millet se- ferber hale getirilmeli ve mun- tazam bir plânla yürüyerek en kısa bir zaman zarfmda Türki- Yemizde okumak nimetinden mahrum bir vatandaş kalmama kadir, Dilimizin türkleştirilmesi et- rafmdaki mesai de harf inkılâ- bınm mütemmimatındandır. Harf inkılâbı, tarih tetkikatı. dil işleri, bütün bunlar, Reşit Galip Beyin uzun zamandan beri yakmdan alâkadar olduğu terbiye işleridir. * Filhakika bunlar etrafındaki Mesai, maddi imkânlarla tahdit #dilmiştir. Fakat meselâ tarih tetkikatı göstermiştir ki az maddi vesait ile büyük işler gö | serce vukubulecak müren ee Vehâletin istediği malâmatı Yülebilir, Herhalde Reşit Galip Beyin Maarif vekâletine geçmesi, Ma ârif işlerimizde yeni bir faaliyet inin mükaddemesi tı APA EŞ 21 EYLÜL 1932 7 inci sene No. 2376 NUSHASI 5 KURUŞTUR girmen “erman eaaaaeem Vekâletin istediği malümat sür- ANKARA 20 (Telefon- la) — İktisat vekili Celâl B. bugün öğleden evvel vekâlet te tetkikatla meşgul olmuş köşkünde kalarak geç vakte kadar me- sai arkadaşlarile beraber He- ve öğleden sonra yeti vekileye tevdi olunacak yeni kararname projeleri üze rinde çalışmıştır. Akşam üze i il vize Paşa Ce- öşkünde ziyaret et- miştir. Öğrendiğime göre ka rarname projelerinin yarına AYAN AAA 7 Iki Mühim Kararname Daha Neşrediliyor kadar ikmaline gayret edil mektedir. Bu takdirde Heye- tü vekile yarn akşam topla- | narak bunları müzakere ve intaç edecektir. Esasen yeni kararnamelerin ana hatları Celâl Beyin pazar günkü He yeti vekile içtimaında verdiği | izahat üzerine tesbit edilmiş | bulunmaktadır. | Türk parası ! Bu kararnamelerden biri yedi numaralı Türk parası- SÜ AANAAAAma i Hz. Tevfik Rüştü Bey dün geldi ve Gazi Hz. tarafından kabul edildi Vekil B. bugün gidiyor, Cenevrede içtimadan istifade ederek bir çok mülâkatlar yapacak Hariciye Vekilimizin gazetemize beyanatı Cenevredeki Cemiyeti Akvam umumi heyeti içtimalarında bulu- nacak olan Hariciye Vekili Tev- fik Rüştü, Bern sefirimiz Cemal Hüsnü ve Sıvas meb'usu Necmed- din Sadık Beyler dün Ankaradan şehrimize gelmişlerdir. Tevfik Rüştü Bey, Haydarpaşa istasyonunda Vali Muhiddin Bey- le Muhtelit mübadele komisyonu erkânı ve diğer bazı zevat tara- fından karşılanmıştır. Bu sani ydarpaşa açıkl rında motörle bir deniz gezintisi yapmakta olan Gazi Hz. Yaver- lerini göndererek Tevfik Rüştü Beyi motörlerine davet etmişler- dir. Hariciye Vekilimiz, gönderilen hususi motörle bi i İ zi ve refakatlerindeki | zevat be. raberlerine alarak gezintiye işti- rak etti müddet ktan işler ve o bir açıklarında doli sonra Dolmabahçe sarayın: det etmişlerdir. Hariciye vekilinin beyanalı Tevfik Rüştü Bey kendisini atle gönderilecek İhracat komisyonlarının lağvı hakkındaki emir tekit edildi Vesika alanlar ne yapacaklar? Aldığımız malümata nazaran İkti- sat vekâleti son ayların ihraç vaziye & hakkında ecilen bir tetkik raporu istemiştir. bu rapor ve icabeden ista tistik hazırlanmaktadır, sur'atle gön derilecektir. İktisat Vekâleti Emrini tekit etti İlga edilen ihracatı tespit komis- yonları buğün bilfiil ve temaman me #nilerini ikmal etmiş olacaklardır. Iktisat vekâleti komisyonların la- ğın hakkındaki m. yanlış tefsire uğradığını görerek dün yeni- den bir tekit emri göndermiştir. Bu emirde bilhassa şu mühim noktalar : 1 — Üç gün zarfında muameleleşi ikmal kaydi munhasıran 18 Eylül akşamına kadar verilmiş olan mnamelere aittir. 18 akışa, tiyyen kabul edilmiyecektir. 2 — Matbu beyannameler mühür lü bir zarfa konularak Vekâlete gön derilecektir. 3 — İnkonsinyasyon veya mürsili | beyannameler hükümsüzdür. emrine olarak sevk ve ibraç olunan ki ederiz. Yeni Maarif vekilini | mallara tit beyannameler eshabı, tebrik ederken © bu mesaisinde | 'Pallarının 10 alışamına kadar sabık | tir. Fakat buna mukabil ithalât oşya Muvaffak olmasını da dileriz. iç gün zarfında ispat Hariciye Vekili Tevfik Rüştü B. otomobilden iniyor karşılayan muharririmize demiş- tr ki; — Cenevre içtimalarma iştirak etmek üzere yarın (bugün) hare ket ediyorum. Cenevrede, Cemi- yeti Akvama dahil olan dost dev- hazırlayan ticareti hariciye Ofisi müdürü Cemal B. büyük istifadeler temin eden bir kı- Yeni kararlar vesika ticaretinden sim ihracatçıları memnun etmemiş- | sma vesika ticareti yüzünden yapıla eti Ahmet ŞÜKRÜ | etmeleri lâzımdır. Aksi taktirde bu | olmaktadır letlerin mümesitillerile yörüşece- ğim. Bu meyanda bilhassa dostu- muz Sovyet Rusyanın o Hariciye komiseri M. Litvinofu ziyaret &- deceğim.” (Devamır 6 inci sahlrede) saeeesieseaeamanamaz M. Troçki Gidemiyor mu Henüz pasaportu vize edilmedi Pariste çıkan ve Beyaz Rusla rm naşiri efkârı bulunan o Posled. ny Novesti gaze- mutsuzluk o hâsıl olduğunu ve bu is sebeple Çekosle- o M. YROÇKİ vak hükümetinin M. Troçki'nin pasaportunu vize edilmemesi için İ şehrimizdeki konsolosuna © emir verdiğini yazmaktadır. | Bu hususta malümatına müra- caal ettiğimiz Çekoslovak konso- losu bu meselede fazla. izahat vermek ( istememiş, yalnız M. Tı i'nin pasaportunun ol'an vi. 15 Gmmilğini söylemekle ikti. fa etmiştir . Hâdise çıkarmasından mı korkuluyor? Prağtan Fransız gazetelerine | verilen bir habere göre Çekoslo. vakya'nım İsti | konsolosu M. Çekoslo- vakya'ya gidemiyecektir. Diğer taraftan bazı lejyonerler- le, gazetelerin protestoları o ka- dar şiddet kesbetmiştir ki Dahi- liye nazırı içim M. Troçki'nin Çe- koslovakya'da oturmasına müsa- ade etmek bir kat daha müşkil- İ tali pürüzlerde bertaraf olduk- j edileceği tahmin ediliyor. (Devamı 6 iner, sahifede) Reisicümhur Hz. dün sabah Marmara ve Bo- gaziçinde motörle bir gezinti yapmışlardır. İsmet Pş.nın Seyahatı Başvekil Fırat üze- rinde Asyanın en büyük köprüsünün küşat resmini yapacak ANKARA, 20. (Milliyet) — Baş vekil İsmet Pş. cuma günü öğle tre- nile Şark seyahatına çıkacaktır. Baş vekile sehhiye vekili Refik B. umum j kumandanı, kalemi mah suş müdürü refakat edecektirler İsmet Pş. avdet ederken rat nehri üzerinde inşa edilen büyük köp rünün resmi küşadını da | yapacak tr. Köprüye . “İsmet Pş. Köprüsü” i verilmiştir. Köprü dünyanın se. kizinci ve Asyanın birinci köprüsü. dür. İsmet Ps. nm seyahatı 16 gün devam edecektir. Osmanlı Borçları Yeni itilâfname ya- kında imzalanıyor ANKARA, 20 — Saracoğlu Şükrü Bey Nurullah Esat Bey. le beraber per- Saracoğlu Şükrü (o Beye Maliye vekâle- tinden bir kâ tip refakat e- decektir. Hamillerle ya pılan müzakere z nihayete ermiş Saraçoğlu Sükrü B. addolunmaktadır. Geriye kalan tan sonra yeni mukavelename- nin nihayet iki aya kadar imza Falih Rıfiı Beyin “Milliyet, içinhazırj! ladığı son tefrika Muharrir diyor ki “Eğer kitabıma eski usulde bir isim takmak istöseydim, ROMAN Yahut bugünkü cemi- yete bir nazar derdim.,, Yakında Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET nin kıymetini koruma karar. namesidir. Diğeri de 11940 numaralı kontenjan kararna- mesine beşinci zeyl olarak ka bul olunan kararnamenin ve ayni kararnameye merbut 3 aylık kontenjan listelerinin tadiline dair olan kararname dir. 7 numaralı Türk parası- nın kıymetini koruma kai namesi 5 numaralı kararna- menin ihtiva ettiği bazı esas (Devamı 6 mcı sahifede) AAA AAA AAA AAA , Kabinede tebeddülât olacağı doğru değildir Reşit Galip B. yeni vazifesine dün filen başladı.. Maarif vekilinin tamimi: “Düsturumuz filden yaptığımız tahkikata ve lemin edildiğimize göre kabinede tebeddülât olacağı haberleri kül- liyen asılsızdır. Maarif vekili iş başında ANKARA, 20. (Milliyet) — Ye. valisi, mebuslar, biraderi Hüseyin EM w. Maarif Vekilimiz Reşit Reşit Galip B. öğleden sonra Baş. Galip Beyin yeni bir resmi vekil İsmet Pş.yi erkân har- | gelmiştir. Vekil Beyi maka; biye reisi Müşir Fevzi Pş. Hr ni zi- | İni smile ee deli a yaret etmiş ve sant 17 de makamma | (Devamı altıncı sahifede) Henüz bir şey yok Petrol ve benzini yüksek fiatla satanlara ne yapıldı? Kumpanyalar arasında son zamanlarda rekabet başladı Türkiyenin senede 45,000 ton gaz, 30,000 ton benzin sarfiyatı var İstandardöylün gaz depoları Petrol ve benzin fiatlarında bir müddet evvel birdenbire gö rülen tereffü üzerine, Anadolu' daki nakliyat şirketleri, İstan- bul'da Şoför cemiyeti tarafm- dan vaki olan şikâyetler nazarı dikkate almarak bu gayr tabit yükselişin sebeplerini tesbit i- çin başlıyan tahkikat ve tetki- kat henüz fili bir neticeye bağ- lanmış değildir. Bu tahkikat ve tetkikat. eşkâl ve merasimini takip ede dursun. Kumpanya- lar arasındaki fili anlaşma bo- zulmuş, oldukça | şiddetli bir rekabet baş göstermiştir. Tefrikaya Başlıyoruz. leşmiştir; çünkü bir hâdise cıkma sından, korkulmaktadır. | Memleketimizde biri Stan- dardöyl Amerikan diğeri Neft- i sendikat Soviyet olmak üzere (Devamı 6 ıncı sahifede) Bir benzin satıs yeri