18 Eylül 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Mizah ilâvemiz Parasız dört renkli gazete yarın çıkıyor! istanbu'la öazel Yusuf Ziyafmn mizahî bir şiiri umhuriy DokUZUnCU S6I16î NO 3 0 0 6 TeI Yarın sabah Ilâvemizi müvezziler den istiyiniz! Yahya Kemal Beyin tntişar etmemiş en son şiiri İSTANBUL CAĞALOĞLU S a* ve mektup adresi: Cumhuriyet, tstanbul Fosta kutusu: Istanbul, No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366, Tahrir müdüru: 23236, İdare müdurü: 22365, Matbaa: 20472 r Pazar 18 Eylul 932 Heyeti Vekile, Beklenen (çtimaını, Bugün Yapıyor! İIIIIIİIIliltIİ M a d e n suları '>'«'««'II'*«'n»İI»"«tHSMlMtlllIIIHHI||lil|iJ||||mı|li£H|iUlfltIIIIIftl«llllllIlltltIliaillHa«ISİ»lllllt»lfllCHll>itf»IHlll»liaillllllllllllll«ltllJIIIIIIItniUfllf»llf llllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllMllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllimilMlllllllltlllllllllllllMIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIII •">»"""• • •r f l l l l l l l l l l l l l l l su Vişi: 14 eylul (Başmuh'arririmîzden) Her şeyden evvel şunu itiraf etmeli ki bizde henüz hiç bir su şehri olmadığr gibi bütün hassaları mükerrer tecriibelerin verdiği emniyet ve kat'iyetle tayin edilmiş maden suları dabi yoktur» Bu iki inkârî cümlenin ilk bakışta şiddetli bir itiraza uğrıyacağını biliriz. Yalova su şeh rimizi görmüyor musunuz ? Bursa bir su şehrimiz değil midir? Hatta tz mir'in Çeşme kaplıcasııu olsun işit mediniz mi denilebileceği gibi maden suyu itibarile Türkiye'mîzin en zengîn memleketlerden biri olduğu da pek haklı olarak iddia ve isbat olunabilir. Filhakika Anadolu'nun hangi tarafına teveccüh etseniz bir çok maden sularına tesadüf eylersiniz. Misallerini biz söyliyelhn: Eski • şehr'in içinde sıcak sular kaynar. Karabisar'm kenannda Gazlıgöl, An • kara'nm yanıbaşında Yabanova maden suları vardır. Beypazarı'nda biri Yanoş Honyadi'den daha müessir oırak müshil, diğeri Geyşüpler'den daha gazli iki tane maden suyu vardır. Alaşehir etrafmdaki maden sulan meşhurdur. Murat dağında tabiat yerin altından ve üstünden cennet mi' sali nimetler arzeder. Bursa'y a gel meden Inegöl taraflarında Bursa sularını gölgede bırakacağı tahmin olunan sulardan bahsolunuyor. Bursa malum. Uludağ maden suları itibarile henüz keşfolunmamış bîr iklim dir. Yalova malum. Iznik'te hem maden suları, hem de tabiatin bediasım teşkil edecek göl sulan vardır. Sonra Istanbul'a doğru Pendiğ'in yanıba şmdaki içmeler... Bunlar devede kulak kabilinden olarak şöylece kale teimizîn ucuna geliverenlerdir. Butün bu varhklara rağmen bizde Henüz maden suyu yoktur, ve hele su şehri henüz vücut buhnamıştır diyofruz. Sıcak veya soğuk her hangi bir suya maden suyu denilebilmek îçin önun kimyevî ve fizikî tesirleri en kat'î hesaplarla ölçülmüş olmak ve pek çok tecrübelerle de teyit kılınmış bulunmak lâzımdır. Hangi suyumuz için bu ciddî tetkik ve tecrübe yapılmıştır? Bursa'nın asırlardanberi meşhur olan suları hakkında bu ttibarla ortaya koyabileceğimiz etütler ne rededir? Yalova için bile yaptırmış olduklarımızın henüz natamam ipti«daî keşif ler kabilinden bulunduğunu itiraf etmeğe mecburuz. Tuzla içmelerine en benam doktorlarımız alâ kadar oldukları halde henüz f enni ve mütemadi tetkiklerin mahasalı ortaya konulmuş değildir. İşte bu itibarladîr ki bizde maden suyu yoktur. Tabiatte toprak gibi su da meb zuldür. Bu suların bazılarmda şifaî hassalar bulunuyor, ve onlara maden suyu deniliyor. Bu yoldaki sulardan ancak kimyevî tahliller kadar tatbikî tecrübelerle faydalan kat'î surette tahakkuk edenlere maden suyu namını verebiliriz. Türkiye'nin maden suları fennin ve hakikatin istediği bu tetkik ve tecrübeleri geçirmiş değillerdh*. Sıhhiye Vekâletimiz bunu kendisine bir iş edinse ve maden sulanmızın fennî ve mükerrer tahlil ve tecrübelerile iştigal edecek bir şube teşkil eylese çok yerinde bir hizmet ifa eylemiş olur. Yalova büyük bir himmtin eseri olarak bizde ilk su şehrinin nüvvesmi vermeğe başlıyan bir yer oldu, ve orasi hakikaten bir su şehri de olabilîr. Gidip gelenler istifade ettiklerini söylüyorlar. Her halde romatizma Iılarra ve siyatiğ*» müptelâ olanların istifade ettikleri muhakkatır. Fakat Yalova'nın başka bir hassasından bahsolunuyor ki eğer tahakkuk e derse ona cihanşümul bir marufiyet verecek olan asıl hassa işte odur. Bazı hastalar üzerindeki müşahedelere îstinaden öyle diyen hekimler var ki Yalova suları yüksek tansiyonları düşürüyormuş... Düşürüyor mu düşürmüyor mu? fşte mes'ele buradadır. Bu binnefis Yalova'nın başmda bulunacak liya katli bir tabibin tesis edeceği istatistiklerle taayyün edebilir, ve bir kere bu taayyün ederse Yalova'yı haki katen bir su şehri yapmak için devletçe bundan sonra ne kadar masraf ihtiyar olunsa hakikaten mahalline sarfedilmiş olur. Çünkü böyle mühim * bir noktada şifabahş tesiri muhak kak sulara malik bir mevki, bir memleket içmhâkifca4enbwyük zenghı•* M Musolini bizzat . " Paramızın istikrarını idame ve Cenevre'ye gidecek! muhafaza etmek birinci gayemizdir,, Doçe Almanya'yı şiddetle iltizam edi«Vaziyetimizde telâş edilecek hiç bîr şey yoktur. Para mes'eleleri, sanayi ve diğer elde bulunan işler sükunetle ve sırasile tetkik edilecektir. Icap eden tadilât bu tetkikat neticesinde anlaşılacaktır» V/Clcll D l ı 1 C IlciSDlIlcil 1 " fc " ~ • llllllllllllllıll!IMIIIIIII!ll!IIIIM!MIIIIIIHIIIIMI!IIMIIIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIIIIIII llllllllllimill llllllllllllllllllll IIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIHIIIIIIIIHIIIIIIimmi llıll!IMIIIIIII!ll!IIIIM!MIIIIIIHIIIIMI!IIMIIIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlllllllllllllllll Silâhlar meselesi ateşleniyor yor, Cenevre'ye müdafaaya gidiyor Berlin 17 (A. A.) Alman hü • • kumeti, silâhlan bu rakma konferansı reisine gönderdiğî mektupta Alman ya'nın Cenevre konferansı tara fından silâhların terki yolunda sarfolunan gayretleri büyük bir alâka ile takip edeceğini fakat hukuk müsa vatı, esaslı kat'î olarak kabul ediledilmedikçe, bu konferans mesai sine istirak ede miyeceğini bildir miştir. Bugünkü Heyeti Vekilej Bugünkü içtimada kontenjan tadilâtının çıkmasına intizar ediliyor Ankara 17 (Telefonla) Yarınki Heyeti Vekileye çok ehemmiyet verilmekte ve alı nacak kararlara sabırsızlıkla intizar olunmaktadır. Bu içtimda kontenjan tadilâtı, kararname tadilâtı ve mevaddı iptidaiye listesi çıkacaktır. Celâl Bey, tetkikatım bitirdi. Yarın Heyeti Vekile toplanparamızın düşmesinden hemen mem leketin mahvolacağı manasuu taşıyan bir hüküm karşısında düşünüp durur • ken yeni Iktisat Vekilimizi ziyaret ile L büyük düçüncesini halktn ıs bul tnan teşkil eden tktisat Vekili Celâl Beyefendi Ankara 16 (Hususî) Zavallı iktisat!.. Onun namma yalnız bizde değil her yerde neler yazılır ve yapılır?!.. Geçenlerde iste böyle bir yazıda millî madan evvel İsmet Paşayı zîyaretle umumî surette müdavelei efkârda bulunacaktır. Bu tetkikatı neticelerini de bir rapor halinde Heyeti Vekileye verecektir. İsmet Paşa bugün makamlarında meşgul olmuş, bir aralık Maliye Vekili Ab dülhalik Bey kendilerini ziya retle görüşmüştür. endişemi izaleye çalışmak istedim. Bu ziyaretimde şimdiye kadar okuduğum îktisat kitaplarından çıkardı • (Mabadı 4 uncu sakıfede) M. Musolini, tahdidi teslihat konferansına bizzat gidecek Berlm 17 (A. A.) Havas a jansı muhabirinden: M. Musolini'nin tahdidi teslihat konferansı müzakere lerine bizzat istirak etmek niyetinde bulunduğunu söylemif olduğu ha ber verilmekte6iir*3£Ml&.teslihat konferaiis&ia SfiSS* gUffiek 'AlfntSf0 Ekseriya iyi ma mudafada bulunmağa karar verdiği soylmen ttalyan Başvekili M. Musolini ."* lumat almakta o•• • 1 Duçe, bu tasavvurda olduğundan flilan bir membadan alınan malumata götimal Almanya hükumeti nezdinde bu re ttalya Başvekili, bu fırsattan bilis müzakerelere mümessil göndermemek tifade Ahnanya'nm teslihat sahasında karanndan vaz geçmesi ve 21 eylul tamüsavat talebi lehinde şiddetli müda| Lutfen sahifeyi çevirinlz halede bulunacaktır. ^ 30,000 öz türkçe kelime Türk dili için 40 senedir uğraşan köy hocası di, GaziHz. kendisine iltifatbuyurdular tlk Dil Kurultayının memlekette uyandırdığı alâka pek büyüktür. Bunun her gün yeni bir misaline rasgelinmektedir. Kurultaya istirak için memleketin dört bir taraf ından vaki olan müracaatler tevali etmekte, Kurultayda bulunmak üzere işlerini, güçlermi bırakarak İstanbul'a gelenler bile görülmektedir. Eskişehr'in Arapören köyii muallimi Numan Efendi de bu meyandadır. Kendisi ile Dolmabhaçe sarayında, Türk Dili Tetkik Cemiyetine ayrılan dairede görüştüm. Numan Ef. bugün 60 yaşındadır. Köylerde 40 senedir muallimlik yapmaktadır. Onun bu 40 senelik sessiz, gürültüsüz, nümayiş • siz hayatı dil bahsinde büyük ehemmiyetle tetkik edilmeğe değer. Numan Ef. bundan tam kırk sene evvel, yani arapça ve acemcenin dilimizi berbat ettiği, terkibi izafili e( Mabadi 2 incı sahifede ) liktir. Yalova'da hekim yok mu diyeceksiniz? Ve bu sualinizle orada bir hekim bulunduğunu ifade etmiş ola • caksınız. Yalova'yı biz de gördük, orada hekim unvanını taşıyan biri belki vardır, fakat Yalova'da bir su şehrine hâkim olmak lâzım gelen dik katli tababeti biz orada hiç bir za man görmedik, hatta radyo aktivite anyan analizler yapıldığı zaman bile. Bizim su şehrinde aradığımız hekimlik heveskârlıklardan, yani ge çici, yani havaî çalışmalardan ibaret olamaz. Bizim oraya koyacağımız hekimlik her hasta ile adeta Yalova sularmm mütemadi seririyatını tesis etmiş olacak surette meşgul olan bir ehliyet ve salâhiyettir, ve işte Ya lova'yı Türkiye'nin ilk su şehri haline koymak için kurulacak ilk temel budur. '> r Bu tetkik ve tecrübenin verdiği ilmî ve hakikî neticeler Yalova'nın işfaî hassalarmı tayin ettikten sonradır ki orasını hakikaten bir su şehri haline koyma^a geçebiliriz, ve Yalova bir su şehri olmak için bütün şeraiti dünyada pek az yere Dasip olacak Vakitsız kış Anadolu'da bir çok dağlara kar yağdı tstanbul'da havalar birdenbire so ğumus, dün derecei hararet İ l e kadar düsmüstür. Amasya 17 (A.A.) Bu gece yakın dağlara kar yağmıştır. Çankın 17 (A.A.) Burada üç gündenberi şiddetli soğuklar hüküm «ürmektedir. Dün gece Ilgaz'a kar yağmıştır. Muğla 17 (A.A.) Havalar birdenbire soğumuştur. Derece bir gün evvel otuzu gösterirken bugün 19 a düşmüstür. Numan Ef. kurultayda bulunmağa gel Sanayi heyeti geliyor Muhtelif mes'elelere dair temennik Ankara'da müsait tesir yapb Ankara 17 (Telefonla) Bir kaç gündiir burada bulunan Istanbul sanayicileri bugünkü trenle İstanbul'a hareket ettiler. Heyetin mensup ol dukları san'at zümrelerinin devamı faaliyeti için hükumetten rica ettikleri tnes'elelerden bugün için en mü him olanını makine, alât ve edevatla yedek parçalar ve mevaddı iptidaiye teşkil etmektedir. Haber aldığımıza göre memleket sanayiinin aldığı hızla yürüyebilmysi için sanayicilerin makul görülen bu tetnenniyatı terviç edilecektir. Bun ların temininden sonra Meclis açıldığs zaman gene en esaslı temennileri tet kik edilecektir. Bunlar meyanmda gümrük tarifesinin tadili ve muamele vergisinin iki defa alınmaması, 942 senesine kadar baki kalfnası iktiza eden hakkı mükteseplerle tearuz eden Sanayi Kredi Bankasile Sanayi Ofisi kanununun bazı mevaddının tadili vardır. Halen bunlar da Iktisat Vekâletince tetkik edilmektedir. Bunlardan ve muafiyetlerin lâğvı tarihmden ev(Afabadt 3 uncu sahifede) IMKIlllllllll illllllllllllll Yat kulübü Geçen gün zeki bir yavru kendisini Yat Kulübüne götürmüş olan babasına şu suali sormuş: Baba burada yatıyorlar da onun için mi bunun adına Yat Kulübü de mişler? Yatı mektebinin içinde yatılan mek tep olduğunu evvelce bir münasebetle öğrenmiş olan çocuk Yat Kulübü de yatı kulübü zannetmiş. Babasının izahı ise çocuğun o suali öyle sormakta ne kadar mazur olduğunu bütün bütün Eskişehr'in Arapören koyü muallimi meydana çıkarmış. Babası demiş ki: Numan Efendi Hayır yavrum, yatı kulübü değil. Yat Kulübü. Adına yat denilir yelkenli veçhile camidir. Yalova şehri şhndi bir gemi vardır. Buıası işte onun kulübü. membaların bulunduğu yerlere hâ • Çocuk kulüpte yatı görmek isteyince kim tepelerden denize kadar uzanan o zaman bütün bütün şafak atmış. Çünbütün sahayı muazzam bir park olakü babası çocuğa gemi yerine yalnız rak kendisine mal etmek lâzım gelen izahat üstüne izahat verebilmiş. Deniz bir mevki olacaktır. Dağlar zaten or demiş, sandal demiş. Sandalı biiyütmüş. man. Ova kısmımn ortnan haline gel Üzerine direk ve yelken takmış. Ancak mesi ise nihayet nihayet beş on senebütün bu malumat illâ bir yat görmek lik bir iştir. Su şehri hastayı celbet • istiyen çocuğu memnun edememiş. mek ve sinesinde barmdırmak itibaKavlimiz filimize uymadığı için çorile çok teshir edici güzellikleri ve cuklarımızın talun ve terbiyelerini ha iyilikleri kendisinde cemetmek iktiza yata intıbak ettirmekte müşkülât çekieden bir şehirdir. yoruz. Nazarî malumatla amelî hayat arasındaki bu yan bakışa bir nihayet Hatta zamanla Yalova sularmın verdığimiz gun millî varlığımıza büyük asıl hamamları yukarıda muhafaza bir merhale katettirmiş olacağız edîlmek ve tekemmül ettirilmekle beraber suların bir kısmı bomlarla sahilde tesis olunacak banyo mahallerine kadar da indirilebilir. tstiyen orada, istiyen yukarıda tedavi olu nur. Yalova'da şimdi güzergâha te sadüf eden köylerin halkı ise Yalova J su şehrinin pansiyonlarını vücude getirmeğe namzet kimselerdir. Bir su şehri denilmce mevsiminde hergün lâakal on beş yirmi bin kişinin rahatça oturup tedavi olunabildiği bir yer anlaşılmak lâzımdır. MIMinilllllllllllllllllllUIIİIIMIIinillllllllllllllllllliniMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIlilllllHIIIIIIIIIIIIII Filorina'lı Nazım Bey kendisini Şiir Kralı ilân etti: 13 fenimuz ^ c i n a y e ^ 1932 senesinin en cazıp en meraklı romanı YUNUS NADİ Haşmetlu Filorina'lı Nazım Hz. ne Mazhar Osman Bey tarafından hıl'at giydirildiğinin resmidir!