26 Ocak 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Türkçe Kur'an okunması Rusya ile Japonya'nm Halkı vecde getirdi Araları bozuluyor Bir ihtiyar kadm, Allah Gazi'ye önıürler Çin Başvekili istifa etti, Japonya Şangversin, bize Kur'anın manasını öğretti hay'a asker çıkarmağa hazırlanıyor Türkçe Kur'an nasıl ( Birincî sahifeâen mabait ) hazırlamıs olup bir ay zarfında inti* sar edecektîr. ols'.mlar...» d:yor. Hatta türkçe Kur'an ile namaz kıl dırmak bile caizdir. Bu hususta bundan as'r'arca evve! ülema arasmda bu mes'ele r,zun münakasaları mucip olnustur. Hatta «ve üfevvızu emri ilallâh^ aveti kerimeM bile (hakka tefvizi iimur et, ne elem rek, ne keder) suretide tercüme edilmiş ve bestelenmistir. Kur'anın manzum oîarak tercüme edilmesi daha muvaftktır itikad'ndayım. Çünkü, meshur mevlitçi Süleyrnan Celebi'nin eseri Iâyemut bir şaheserd'r. Her tarafta sevile sevile ckunmaktadır. Moskova 25 (A.A.) tsvestia gazetesi, Aksayi Şark'taki vaziyete ve Sovyet hükumetinin sulh siyasetine müteallik olarak ne<;retmiş olduğu bir makalede diyor ki: < Aksayi Şark'taki gergin vaziyet muvacehesindeki Mançuri'yi e!e geçirmiş olan Japon emperya'izmi, şimdi de dahilı Mongolistan'ı elde etmeğe başladıği ve Şarkî Çin şimendiferlerine karşı açıktan açığa taarruza hazırlanmakta bulunan beyaz Rus'ları himaye eylediği sıralada Sovyet Rusya hükumeti, Japonya'ya bir ademi tecavüz misaki akti teklifinde bulunr.'iustur. Sovyet teklifinin reddedileceği kehanetinde bulunan emperyalist Ja pon matbuatı, hakikî surette Japon efkâri umumiyesine tercüman olayorsa empervalis diplomasının Ja ponya'nm Mançuri'yi gasbetmesine mâni olmamış olmasma Aksayi Sark sulhunun menfaati namına teessüf etmek icap eder. Japonya, cıhan efkâri umumiyesinin Japon siyaseti hakkında ver mekte o'duğu hükmü istisgar evmemeli ve bu efkâri umumiyenin Ja ponya'yı siyaseti, cihan irin tehlike arzeden en emperyalist devletlerden biri tflâkki etmekte bulunduğunu bilmelidir. Japon emperyalist matbuatımn Sovyet teklifinin kabulü aleyh : nde ileri sürmüs olduğu deliller, gülünçtür ve birer behaneden başka bir şey değildir. Sulh teminatınm takviyesi maksadile bir ademi tecavüz misaki aktinin zarurî olduğunu isbat etmek için 1918 senesinde Japon'larm Sovyet Aksavi Şark'mda vuku bulmus nlan askerî müdahalelerini ve bucün beyaz Rus'lara karsı göstermeke ol dukları himayelerini hatırlatmak kâfidir. Eğer Japonya hükumeti, Japon empervalist matbuatımn nasihat lerini dinnyecek olursa bütün dünyavı Sovyet Ru?ya sulhun tem'iine çahşırken Japon hükumetinin sul hun ihlâline matuf gayeler takıp et mekte olduğuna ikna edeceği mu hakkaktır. Cumhariyet 2'Kânünüsanî 1932 LÜSTRACILAR M 1 L T ü N' u ŞAHI Bu akşamki program İSTANBUL: 1200 m. * **""* 18 Gramofon 19,30 Alaturka mus!kl (Bedıa Rıza Hanıırda beraber 20.30 Salih Murat Beyin konferansı 21 Bedayii musikiye heyetmin konseri 22 Istanbul radyosu orkestrası. VİYANA:517m. 18,05 Gramofon 18 35 Tlrol çalensı rc şarküarı 19,20 Konferans 20,10 Jimnastik 20,30 Hava raporu, günün havadisleri20,40 Hafıf musiki 21 40 Konser 22 35 Aksam haberleri 22,50 Akşam konserL BERLİN: 1635 m. 18 25 Hafıf musiki 19,30 Şilrler 19 50 Havadısler 20 05 Siyasiyata dair bir kon0 ferans 20 35 Bu günler nasıl gulünebilır (Konferans) 21,10 Hamburç'dan naklen Hayden'in biri^ci senfonisi 21 ^"5 S°n hikâveîer 22,05 Spor haberleri ve havadisler . BUDAPESTE: 550 m. 18 05 Sigan orkestrası 19 05 Konferans20,35 Opera tıyatrosundan naklen: Mıre. Butterîly (Baterflay) isimli Puccini'nin 3 perdeîık operp.sı Sonra Sigan musikisi. VARŞOVA: 1411 m. 18 40 Senfonik konser 19 55 Muhtelif 20 50 Radyo gazetesi 21,05 Tefrıka 21 20 Fenlandiya musikisi 23 15 Şarkılar 23.45 Havadisîer 23 55 Dans havalan. BELGRAT: 529 m. 18,05 Radyo orke^trası 20 05 Lisan r*°rsl 20 35 Konferans 21 05 Şarkı konseri 21 35 Zagrep'ten nakıl 2"? 35 Ounun son havadıcieri ve akşam musinkisL ROMA:441 m. 18 35 Eski İtalyan şarkılan 20 15 ^f'ıVıtelıf 21.05 Gramofon ve hav^disler 22,05 Senfonik konser 24 Son haberler. BÜKRES: 394 m. 18,05 Muhteüf musiki parçalan 19 15 Orkestra 20 05 Konfeans 20,45 Gıamofon 21.05 RMyo orkestrası • (Possini'rln, Barbiye do Sevrıl isimü opera?ınm uverturü ve diğer pTçaîar ) 21 "5 Konferans 21 50 Şirkı ve orke«tra koiseri: (Ved^in eserlerinden) 22,10 Akşam musikisi. okunmalı? Camilerde Kur'an okuvan bütün hafızlar türkçe mukabele okumak îçin, Hafız Kemal, Hafız Bürhan B. ler gihi maruf hafızların okuma usulünü örnek ittihaz etmek istiyor • lar. Bazı hafızlar da Kıir'anın arapcası nasıl okunuyorsa türkçesinin de csuretle okunmasını ancak, arap^ada tecvît usulü mevcut olduşrıiTia göre türkçe kur'arsın tenkit usulü ile yani virgüUerde hafif tevakkuf. noktah virgüllerde biraz daba. noktalarda îse fazla durmak suretiie okunması muvafık olacaeım söylemektedHer. Diğer bazı hafızlar ise türkçe K'ir'anın yarım teganni suretüe oku^asına ve ke^imelerîn manaîı rına göre sesîn idare edilmesine taraffar bul"pmak*adırlar. Maruf hafızîarımiTdan mevlithan Bursa'h Hafız Rifat Bey bu hususta bir muharririmize demi«tir ki: « Kur'anı Kerimin türkçe ter cümesi herkes tarafmdan seve seve mütal°a edildiği gibî ibadet ha • linde de aripc» yerine eVımmas'T<c'a hic bir mahzur yoktur. Cenabı H«k bile kelâmı ilâhisinde ve «Surei Yu»uf> un başında diyor ki: Ren « • « •» • Kur'anı arapçp gönderdim ki halk kelpmımdan anlasm • Keza'ik (Surei » Mü'min» de <*e «biz Knr'anı kendi 15sanlarında gcnderdik ki anlasılması kolay olsun. Ya Muhammet sen, onlara o suretle teblit et ki anlanrn akışlamağa hazırlanınız. Şançhay öntinde Japon gemileri Süleymaniye camisinde ve diğer camilerde B'ie'ün Süleymanive cpnıii s^'finde öçleden sonra Hafız Kemal Bey tarafından tüHkçe Kur'an okuna caktir. Hafız Kemal Beyin oki'ma tarzı hafızlar tarafından pek beğe nilmiştir. Bugün Hafi7 Zeki Bey öğleden sonra Beyoğhı'nda Ağacamisinde, Hafız Turhan Bey, bu sa^ah saat 9 5 ta Kabata* camîsinde, Hafız Rıza Bev yatsı narrazmdan sonra Dolmabahçe camisir.de, Hafız Nuri Bey de Firuzatfa cannijinde türkçe Kur'an dan parça'ar okuyacaklardır. Dün hafızlar da kendi aralarmda bir içtima vnparak cuma günü Aya sofva'da okunacak mukabelevi ka rarlaştırmıslardır. Ayasofya'da on hafızın iştirakile türkçe mukabele o~ kunacaktır. Dün bir çok kadm, erkek muhtelif camilere giderek türkçe Kur'an dinlemek için saatlerce beklemislerdir. Şanghay 25 (A.A.) Japon donanmasına mensup on harp gemi<i Fanghay açğ'na gelmiştir. Çin hükumeti Japonya'nn son üitimato muna memnuniveti mucip bir tarzda cevap vermediei takdirde Sanghay'a Janon askeri çıkarılacağı zannolunmaktadır. İSTANBUL BELEDİYESİ Darülbedayi Temsilleri YALOVA BU AKŞAM Saat 21,30 da ehirTıyatrosu İsîanbul Betediıjesi Çin BasvekUi istifa etti Nankin 25 (A.A.) Elyevtn Sanghav'da bulunmakta olan Çin Başvekilî M. Sun Fo, Japonva'ya karsı müsbet hareket ve tesebbüslerde bulunmağa matuf si^asetinin hükumetçe kabi'l edilmediğini sebep göstererek istifa etmistir. Bu esnada Sanghav'daki Çin makamatı Cin Japon ihti'?fınm 'uîh dairesinde l.aP' maksadile ve Ja • ponya'nm ileri sürdüfü taleoîerin kabulüne doeru ilk adım o'mak üzere Janonva ve Japonlar aleyhinde te sekkül etmN her türlü cemiyetlerin da?ıtılması için müzakere yapmaktadır. TÜRKÜSÜ Hafız Rıfat Bey ne diyor? İlk müsiki komedi Bestekân: H. Fcrıt III Halk, Talebe ve Zabitzn Gecesi ' ||||||||| Fıatiarda z m yoktur. Yaınız komedi temsinennde Zabıtan, Talebe %e Halk gecs.leri tarıfesi tatbik edılmıye ctktır. Raşit Rıza tiyatrosu Şehzadebaşı Kaçakçılık Mahkemesinde İlk maznunun muhake Nüfus U. Müdürü nüfusun arttığmı söylüyor mesi beraetle neticelendi Yataklı Vagonlar Şirketinde müstahdem İtalyan u tebaasmdan Zivani Glüten ekmeği kaçır raakla maznun olarak kaçakçıhk mahkemesine verilmişti. Dün maznunun muhakemesine devam ediltniştir. Geçen celsede rüsumat ida•esinden glüten ekmeğine ait resim miktarı sorulmuştu. Gelen cevaplara bunun kilo başına on kuruş olduğu bildirilmektedir. Maz nunun üzerinde bulunan ekmek miktarının 300 gramdan ibaret olması ve esasen kaçak mevaddın bir listesinin yolcuların görebi leceği yerlere asılarak kendilerine ihtarat yapılması lâzım geldiği halde bunun da yapılmamış bu lunması nazari dikkate alınmış, raakamı iddiaca maznunun be • raati talep edilmiştir. Mahkeme bu talebi kabul etmiş, maznun tahliye olunmuştur. Kar! Bugün de kar yağması ihtimali var Evvelki çece başhyan kar kısa faSilalarla akşama kadar devam et miştir. Fakat pek kes'f bir halde vağmadığı cihetle sabahleyin beyaz bir ortü ile örtülü görülen sokaklar eün'düzün karlann erimesi ile eski ha lini aîmıs, bundan sonra yağan kar da tutmamıştır. Belediye evvelki gece ve dün yağan karlann köprü üzeri ile caddelerden kaldırılması için tanzifat ame • lesinin kısmı azamını bu ise memur etmiştir. Şayet fazla kar yaçacak o • lursa kar makinesi de faaliyete ge çirilecektir. Yeşilköv askerî rasat merkezinden ^erilen malumata göre bugün hava ekseriyetle bulutlu geçecek ve ruzgâr şitnalden kuvvetli olarak esecektir. Bngün de kar yağması ihtimali vardtr. 25/1/932 de hava tazyikı 773 milimetro ve sıcakl'k en fazla 2 ve en az nakıs bir santigrat olarak kaydedilmiştir. Bir kaç gündenberi devam eden poyraz rüzgârı birdenbire karavele çevirmiş ve Karadeniz'de oldukça kuvvetli bir fırtına başlamıştır. Bulgaristan sahillerinde ufak te fek bazı kazalar kaydedilmis ise de bizim sahillerîm!7de kaza olduŞuna dair akşama kadar malumat gel • Inemistir. M. Venizelos, bir istikraz aktine mi uğraşıyor? Karadeniz'de fırttna var Teşkili kararlastınlan Mubtelit Komisyon 1925 Ankara muahedesine Vefa Kumkapı Idman Yurdundan: ( Birinci sahıfeden mabait ) " ~ merbut emlâk protokolu ile alâkadar 17/1/932 tarihinde heveti idarece imkânı esas olarak kabul edilen mîkkaydı terkin kılınan Saim Turgut Be olan mesaüden maada tarafeyn va • tardan fazla tütün mahsulünün mıntandaşlarının metalibatını da mütevin spor âlemindeki kıdemi nazari itîtakalara nisbet dahilinde taksimi ile kabilen tetkik edeceğinden emlâk <a almarak terkini kavıt karannın ref mevkuf tutulması ve piyasava arze protoklu ile alâkadar olmıyan mesave tadiline karar verndi^i tebliğ olunur. dilmemesi, bu tütünlerin tesis olu~ıa* Esas kütük ve kayıtları teşkil ile ait Bul?ar hükumetinden metalicak bir teşekkül tarafından muhafabatı olan Türk vatandaslarının tahriedecek olan umumî tahriri nüfus zası ve müteakıp senelerde satış imren ve âcilen Sofya Elciliğine mürabu sene de yapılamıyacaktır. Bu kânı olmadığı takdirde muayyen bir caat etmeleri lüzumu ilân olunur. nun sebebi vaziyeti maliyenin amüddet mürurundan sonra mevkuf I Basmakale: Türkçe Kur'an demi müsaadesi ile beraber şimmalların ihrakı. Yarınki çarsamba akşamı tercümeleri dilik lüzumu olan 200,000 tahrir Mevkuf tutulacak tütünlerin do • ömer Rıza ıpemurunun tedarikinde müşkülât nüm randmanı elli okkaya kadar o • lanlardan • nefaset itibarile • tevkifat çekileceğinin düşünülmesidir. GeDilimîze yapılan fenalık yapılmaması ve randmanı daha zi • çen defa yapılan tecrübe tahri Besim Atalay yade olanlardan tezayüt nisbetinde rinde arap harflerile sorulan 9 yüzde ondan yirmiye kadar tevkifat Raşit Rıza'ya ' ** suali doldurmak için ancak 90,000 yapılması. Aka Gündüz tahrir memuru bulunabilmişti. 3 Rekolte fazlası olarak evvelki Hanife H. Haliç vapurunda Bu defa defterlerle nüfus tezkemaddeler mucibince zürraın mahsuMahmut Yesari lünden ayrılacak miktar nisbetinin rcleri küllıyen değişeceği ve 16 nihayet eylul iptidasında ilân edil • sua*i doldurmak lâzım geleceği Evvelki ramazanlar: Kâhmesi ve zürraın tefrik ve mahalline cihetle yeni harfleri iyi bilir meteslim edeceği tütün miktarının sa yayı gor mura daha fazla miktarda ihti • tışlar başlamazdan evvel bildiril • Hâkim Ziya yar vardır. mesi lâzımdır. Askerî yazılar: Yeni tayyare Yapılan tetkikata nazaran tah4 Türkiye tütüncülüğünün inkitopları rirden sonra geçen dört, beş sene şaf ve revacının temini maksadile büNusrat Kemal tün Türkiye'ye şamil bir tütüncüler lik müddet zarfında tevellüdat bankasının tesisi ve bankava merbut ehemmiyetli suretto çoğalmıştır. İAvTupa mektuplan; Fenlandiya'olmak üzere tütün mmtakalarında biMemleketin nüfusu bundan evjda Kinito'ya ilk defa bîr türk'ün rer istihsal ve satış kooperat'fi ih velki tahrirde 14 milyona yakın gitmesi mes'ele oldu! dası ve bankanın bu kooperatifler heolarak tesbit edilmişti. yeti ittihadiye bankası mahiyetinde Gençlik, Hanımabla, sıhhî nasîolmast. Nüfus Müdiri Umumisi Akif Operttinde çok jhatlar, spor, beşinci yazı müsaba5 îsbu bankaya ait sermaye; B. bu hususta şu izahati vermekZiraat Bankasından tahsis edilecek kası, tütüncülük anketi tedir: meblâğdan, tevkif olunan tütünler « Yaptıgımız tetkikata na • rekolte noksan olduğu senelerde sazarar nüfusumuz tahrirden son tıldığı takdirde zürraa hisse veril • mek suretHe bunlann bedellerinden, ra 15 milyonu bulmuştur. TevelKayseri esrafından Imamtade Raşit zürradan hisse senedi mukabîlinde Uüdat çoktur. Hatta ahzı asker Beyin vukuu irtîha'inin kırkıncı güalınacak paradan, kooperatifler serkuyudatı esas ittihaz edilecek nüne müsadif yarınki çarsamba günü mayesinden ve tütün cezalarından iFılmini Flmii 0 öçle namazından sonra Kadıköy'ünde Q olıırsa bu miktar 17 milyona kabaret o'acaktır. Osmanağa camiiserifinde merhumun rudar çıkmaktadır.» 6 Tütün tnhisar ldares'ne ihrak huna ithaf olunmak üzere mevlidi RiSi ka<tile bilâbedel verilmiş olan tü • saVtoenahi kıraat ve müteakıben hatim BBBBSBBE3BB emalannda görünüz B D B U B B B 1 B B tünlerin pivasada satılmıvarak veya rnIHlecektir. Arzu eden ıhvani din tes aBtBsaacBnsiQiBn::ıiflcııaıııııi istihlâk edilmiyerek ihrak olunması rif buyurabilirler. ve ayni zamanda zürra tarafından satilmıyarak İnhisar deposuna tevdi İLAN edilen malların, müddeti kanuniye nin mürurundan sonra ihrak edilmesi. Madam de Sorbier de Pougnadoresse tara f ndan şehri carinin 26 ıncı salı eünü 7 Ikinci ellerin mülî bankalara verilrsesi mukarrer müsamere tarihi ahare Paris 25 (A.A.) Paris, bu da avans mukabili rehin eyledikleri tütalik edi'mistir. tünlerden simdive kadar satılmamış kikada ecnebi devlet adamlarının meoîan tütünlerin İnhisar tdaresi ve Ziidi telâkisi olmuştur. raat Bankasının iştirakile mubayaası, İki basvekil yani M. Venizelos ile M. bu suretle ikinci alıcıların faaliyet Musanoff, 4 haricive nazırı yani M. 88 sahasına sevkine yardım edilmesi... Zaleski, M. Zaluta, B. Branco ve prens Tünel şirketi, Beyoğlu Chika hali hazırda burada bulunmak Bu tedbir tütünlerimizin Türki tadırlar. ye'de teskilât yapamıyan memleketve Galata istasyoniarmdr Paris. yalnız beyne'milel büyük yollerde, bilhassa Avrupa'nm muhtelif yolcuların fazla beklemeIann mültekası değildir, ayni zamanda pivasalarında revacını temin için en lerine meydan vermemek • •••••IBIIIIIIIIBBBIIİIDDIIİLİ hali hazırda dünya islerinin malî mermühim çare telâkki edilebilir. kezidir. için, 1 şubat 1932 tarihin8 Tütünlerin satıslarında zürra Esasen bu misafirlerden çoeu Pa « ile tüccar arasında mamulbih olan den itibaren 1 inci ve 2 inci ris'e uğram's bulunuyorlar ve Cenev • kunturatolar tarafeyn için bazı hakmevki arabalardan mii re'ye gitmeğe hazıriamyorlar. Diğer sız hükümleri ihtiva evlediğinden bu bazılanna bilhassa sarklılara gelince teşekkil katarlar tesis e kunturatoların gerek tüccarin ve geGüzellik Kralç.si FERİIIA Tı.VFlK Hanıra ve Ddiülbedayi artistlerimiz bunlann Fransa'ya bir istikraz aktede » rek zürraın menafiini sıvanet ede deceğini muhterem ahatarefr d^n cevrilraış bilm<»k icin gelmis oiduklfrı süohesizbilecek müte'rabil mevaddı ihtiva eliye arz ile kesbi şeref dir. t«te bu sebehe binaen M. Venize decek şekilde formüle edilmesi lâ los, ilk olarak maliye nazırı M. Flândin'i zımdır. eyler. ziyaret etmisür. ZEKİ DOĞANOĞLU Nüfusumuz 17 milyon mu? 26 kânunusani salı akşarru 21,30 da KOCAMA BİR METRES (Vodvil 4 perde) 27 K.sani çarsamba aksamı 21,30 da İlk defa olarak Çin Hariciye Nazırı de çekildi AŞKIN MANASI Nankin 25 (A.A.) Harİciye NaMillî piyes 4 perde zırı M. Eueene Chen, Çin hitkume Yazan: Aziz Hüdai Bey tinin kendi tarafından tatbik edilen sivaseti reddetmesini s^bep göstererek resmen istifa etmiştir. Tütüncüler kongresi Bir hatanın tamiri Bulgar hükumeiinden metaübi olan vatandaşlara Aşkm Manasi Aziz Hüdai Bey çok güzel bir eser yadı MîPî ve askerî edebiyatı çok pî'el bir tarzda birlestirmeğe muvaffak ol duçunu eserlerinde gördüfümüz Az'z Hüdai B. «f Aşkm Manasi» isimli çok güzel ve yenî bir eser daha yazmıstır. Bu eser edebî, mi'lî olduçu kadar bilhassa sahneye de çck elverişlidir. İstiklâl harbindeki Türk kahramanlıği çck heyecanh bir tablo halinde arzetmktedir. Aziz Hüdai Beyin bu eserinin, Ra'sit Rıza B. ve arkadaslan tarafından temsiline bas> lanacaktır. V | Bugünkü Yeni Gün'de I I | Artistleri: M A R G U E R I T E MOREHO JEANNE HELBLİNGPIERRE BERTIN Şu buhranlı zamanda aranılan K A H K A H A ile geçecek bir suvare. AŞÇI TRiSTAN BERNARD'ın en eğlenceli komedisi M E L E K' te GUZELI JVDCTORIA jAlmanyanın en genç ye en sevimli komiği ERNST VERECESsizi| eğiniz X Yakında A R T i S T i K sinemasında göreceğiniz ^ M EVLi T İ Ç A N A K K A L E 19141916 i • ° Gördüğü fevkalâde ragtet ve ialep üzerine BQBDSBQESOESPİQBa BaaaGCSBPDaf B g Türk'ün mukaddes topraklannı ne vesaitle, ne bahasına B müdafaa eüiğini düşmanın muazzam zayitını gösteren g Paris'e toplandılar MAURICE C H E V A L İ E R o En yüksek eseri • • îstanbul Tunel şirketinden: • ŞEN MÜLAZIM • Daha bir kaç gün yalnız • ELHAMRA'da gösterilecektir. \ • M K Rejisör: KAÇAKÇILAR ERTU6RUL MUHSİN Musikisi famamen alaturkadır. İKil.Cı TÜRKÇE FİLİM